Vừa qua, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có Thông báo Kết luận về việc chấp hành pháp luật về khoáng sản trong việc cấp phép hoạt động khoáng sản không thông qua đấu giá, việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản và công tác cải tạo, phục hồi môi trường sau khi đóng cửa mỏ của UBND tỉnh Tây Ninh. Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ ra nhiều vi phạm, sai sót trong việc cấp quyền khai thác khoáng sản của UBND tỉnh. Do vậy, Thanh tra Bộ đã đề xuất một số giải pháp chấn chỉnh hoạt động cấp quyền khai thác khoáng sản.

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết năm 2024 và phương hướng nhiệm vụ năm 2025 của ngành Địa chất và Khoáng sản Việt Nam diễn ra chiều 2/1, tại Hà Nội, Thứ trưởng Trần Quý Kiên biểu dương, ghi nhận trong năm qua, Ngành Địa chất và Khoáng sản Việt Nam đã tổ chức thực hiện và hoàn thành khối lượng công việc rất lớn, với nhiều nhiệm vụ cấp bách, đột xuất phát sinh theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Lãnh đạo Bộ và từ yêu cầu thực tiễn góp phần quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên quốc gia.

Chiều 30/12, tại Hà Nội, Bộ TN&MT tổ chức cuộc họp Ban soạn thảo, Tổ biên tập dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Địa chất và Khoáng sản. Thừa ủy quyền của Thứ trưởng Trần Quý Kiên, ông Nguyễn Trường Giang, Cục trưởng Cục Khoáng sản Việt Nam chủ trì cuộc họp.

Tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện tốt việc phân cấp quản lý tài nguyên khoáng sản cần bảo đảm tính hợp lý, đồng bộ, tính tập trung thống nhất và phân định rõ ràng về quyền hạn, trách nhiệm giữa các cơ quan, đơn vị liên quan. Đây là cơ sở để hoạt động khai thác khoáng sản, cát sỏi lòng sông dần đi vào nền nếp, đảm bảo phát triển kinh tế, ổn định tình hình an ninh trật tự.

Chiều 19/12, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ TN&MT Trần Quý Kiên đã chủ trì cuộc họp Hội đồng thẩm định trữ lượng khoáng sản quốc gia để đánh giá xem xét phê duyệt trữ lượng khoáng sản đối với các mỏ nước khoáng và khí CO2 đồng hành tại giếng khoan LK809B thuộc xã Đăk Mol, huyện Đăk Song, tỉnh Đăk Nông; mỏ quặng chì- kẽm tại khu Nà Bưa, xã Ngọc Phái, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn và quặng titan sa khoáng và khoáng sản đi kèm (cát thạch anh) tại khu vực xã Vĩnh Tú, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Đắk Nông, trên địa bàn tỉnh hiện có 25 giấy phép khai thác đá làm vật liệu xây dựng còn hiệu lực (bao gồm cả mỏ đá Granite). Trữ lượng khai thác là gần 27,3 triệu m3, công suất khai thác là hơn 1,46 triệu m3/năm.

UBND tỉnh Thanh Hóa ngày 11/12/2024 vừa ban hành Quyết định số 4888/QĐ-UBND về việc chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời chấp thuận nhà đầu tư dự án khai thác mỏ đất làm vật liệu san lấp cho Công ty TNHH Sản xuất và dịch vụ thương mại Phúc Đạt.

Là tỉnh có nhiều tiềm năng về khai thác khoáng sản, lại phân bổ rải rác nhiều nơi nên công tác quản lý khai thác khoáng sản gặp nhiều khóa khăn. Tuy nhiên, với quyết tâm chính trị cao, đặc biệt là Sở Tài nguyên và Môi trường, nên thời gian qua, tỉnh Thừa Thiên Huế đã từng bước khai thác tài nguyên khoáng sản, phục vụ cho phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn, nhất là khoáng sản làm vật liệu san lấp cho các dự án trọng điểm quốc gia và địa phương,... Ông Lê Bá Phúc, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thừa Thiên Huế đã làm rõ các vấn đề trên với phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường.

UBND tỉnh Thanh Hóa mới đây đã tạm dừng khai thác khoáng sản thuộc các dự án đầu tư xây dựng công trình tại huyện Hà Trung, Hậu Lộc và Thọ Xuân. Đáng chú ý, hầu hết các đơn vị thực hiện khai thác khoáng sản đều chưa hoàn thành các nội dung trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Để triển khai thực hiện Luật Địa chất và Khoáng sản sau khi được thông qua, trước hết các bộ, ngành liên quan cần phổ biến pháp luật đến cán bộ, công chức thuộc hệ thống các cơ quan quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường; các cấp thống nhất về nhận thức và hành động trong triển khai thi hành Luật, nhất là các nội dung mới, quan trọng đã được tháo gỡ vướng mắc từ thực tiễn.

Quy hoạch khoáng sản có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ là cơ sở pháp lý cho công tác quản lý nhà nước về quy hoạch khoáng sản mà còn mở ra không gian phát triển mới cho ngành khai khoáng, chế biến khoáng sản Việt Nam. Do đó, việc triển khai Quy hoạch cần được thực hiện một cách nghiêm túc, đồng bộ, theo hướng hiệu quả, bền vững hơn, phù hợp với các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước và xu hướng phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế các-bon thấp.

Thực hiện công tác ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố vỡ đập bùn thải quặng đuôi tại mỏ chì, kẽm Chợ Điền, xã Bản Thi, huyện Chợ Đồn (Bắc Kạn), Công ty cổ phần Kim loại màu Thái Nguyên thông tin sẽ hoàn thành thu gom bùn thải đã chảy ra môi trường trong tháng 11/2024.

Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ, ngành liên quan đã tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động địa chất, khoáng sản cùng các địa phương. Qua 5 năm, Bộ đã có 12 cuộc thanh tra và 40 cuộc kiểm tra chấp hành về khoáng sản với tổng số 933 lượt giấy phép, phát hiện 258 tổ chức, cá nhân vi phạm, đã ban hành 258 quyết định xử lý vi phạm hành chính với tổng số tiền 30 tỷ đồng. Qua thanh tra, kiểm tra, các chủ dự án mỏ đã sai phạm về vi phạm công suất cho phép, khai thác ra ngoài ranh giới, hoặc khai thác nhưng không đảm bảo điều kiện, yêu cầu về bảo vệ môi trường. 

Ngày 15/11, Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình cho biết, lãnh đạo tỉnh vừa ban hành văn bản chỉ đạo tăng cường, siết chặt công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn trong bối cảnh hoạt động khai thác khoáng sản vẫn còn xảy ra sai phạm.

Năm 2022, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TW về định hướng chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đây là văn bản quan trọng trong quá trình hoàn thiện thể chế đối với công nghiệp khai khoáng của chúng ta. Nghị quyết đặt ra nhiều mục tiêu, đến năm 2045 Việt Nam hình thành nền công nghiệp khai khoáng tiên tiến, hiện đại gắn với mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh tương đương với các nước tiên tiến khu vực châu Á. Để làm được điều này thì công tác xây dựng thể chế là đặc biệt quan trọng.

Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 10/2/2022 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác định một số mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể trong việc điều tra cơ bản địa chất khoáng sản đảm bảo cung cấp đầy đủ thông tin, dữ liệu khoáng sản phục vụ phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Theo đó, Chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 334/QĐ-TTg năm 2023 đặt mục tiêu cân đối giữa khai thác với dự trữ khoáng sản quốc gia đối với một số khoáng sản chiến lược, quan trọng, quy mô lớn làm cơ sở phát triển bền vững kinh tế - xã hội; ưu tiên thăm dò các mỏ quặng ẩn sâu đáp ứng nhu cầu khai thác, chế biến đối với các khoáng sản có quy mô lớn. Chiến lược chỉ rõ, về định hướng phát triển, sẽ tiếp tục đánh giá tổng thể tiềm năng các khoáng sản chiến lược, quan trọng gồm: Đất hiếm, khoáng sản phón

Luật Khoáng sản năm 2010 đã trải qua 14 năm thi hành, mang lại nhiều kết quả tích cực nhưng cũng có nhiều vấn đề phải sửa đổi, bổ sung. Cụ thể như vấn đề thăm dò khoáng sản, đây là nội dung được đưa vào Dự thảo Luật Địa chất và Khoáng sản (Luật ĐC&KS) và được kỳ vọng sẽ giúp tăng cường tính minh bạch của lĩnh vực này. Dự thảo Luật Địa chất và Khoáng sản được Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì soạn thảo, dự kiến được trình Quốc hội cho ý kiến vào Kỳ họp thứ 7 và xem xét thông qua vào Kỳ họp thứ 8. Dự thảo gồm 117 Điều và được bố cục thành 12 chương, tăng 1 chương và 31 Điều so với Luật Khoáng sản năm 2010.