Tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện tốt việc phân cấp quản lý tài nguyên khoáng sản cần bảo đảm tính hợp lý, đồng bộ, tính tập trung thống nhất và phân định rõ ràng về quyền hạn, trách nhiệm giữa các cơ quan, đơn vị liên quan. Đây là cơ sở để hoạt động khai thác khoáng sản, cát sỏi lòng sông dần đi vào nền nếp, đảm bảo phát triển kinh tế, ổn định tình hình an ninh trật tự.
Trong năm 2024, tình hình hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa nhìn chung đã đi vào ổn định. Sở TN&MT tỉnh Thanh Hóa đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, phối hợp với các Sở, ngành chức năng, chính quyền cấp huyện, xã thường xuyên kiểm tra ngăn chặn và chấn chỉnh kịp thời hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, đặc biệt là hoạt động kinh doanh, lập bến bãi tập kết cát, sỏi lòng sông. Tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND tỉnh; Quy định hệ số quy đổi từ tấn sang mét khối (m3) đối với các mỏ khoáng sản làm nguyên liệu xi măng trên địa bàn tỉnh; trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết quy định mức thu, đơn vị tính phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Trình UBND tỉnh quyết định cấp 19 giấy phép thăm dò, 19 giấy phép khai thác khoáng sản; phê duyệt trữ lượng 06 mỏ; thu hồi, đóng cửa 09 mỏ; đã tham mưu tổ chức đấu giá đối với 41 mỏ khoáng sản (số tiền trúng đấu giá gần 320 tỷ đồng); Tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản 35 mỏ, số tiền phải nộp năm 2024 là 9,1 tỷ đồng.
.jpg)
Mỏ cát số 66 thực hiện KTKS trong phạm vi mỏ được cấp phép, thực hiện đăng kiểm tàu, thuyền và hoạt động đúng giờ quy định
Tại huyện Thiệu Hóa, để tăng cường quản lý Nhà nước về TNKS, đặc biệt là hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông, UBND huyện Thiệu Hóa đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo và xây dựng kế hoạch, căn cứ chức năng để phân công nhiệm vụ cụ thể đến từng đơn vị quản lý TNKS; đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra khai thác TNKS. Trong năm 2023, UBND huyện Thiệu Hóa đã phối hợp với các sở, ban, ngành có liên quan tiến hành thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định KTKS của các đơn vị được cấp phép. Bên cạnh đó, tổ công tác liên ngành do Chủ tịch UBND huyện thành lập, tổ trưởng là lãnh đạo huyện, công an huyện là cơ quan thường trực đã phát huy hiệu quả rõ rệt trong công tác theo dõi tuần tra, kiểm tra, giám sát và cương quyết xử lý các hành vi vi phạm KTKS trái phép trên địa bàn được UBND tỉnh cấp phép.
Tại xã Thiệu Quang, huyện Thiệu Hóa có 01 mỏ khai thác cát số 66. Đây là mỏ cát UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép KTKS vào ngày 30/12/2019 với diện tích mỏ cát 3,65 ha, công suất khai thác 29.300 m3/năm, thời hạn khai thác 05 năm.
Qua theo dõi bằng hệ thống camera, kiểm tra thực tế và ý kiến của người dân địa phương: Đánh giá chủ mỏ không có hành vi vi phạm, quá trình KTKS chưa làm ảnh hưởng đến diện tích đất canh tác sản xuất nông nghiệp trồng màu của người dân; không rơi vãi vật liệu, đảm bảo vệ sinh môi trường, không ảnh hưởng đến hành lang đê điều, tình hình an ninh trật tự được đảm bảo, không có đơn thư khiếu kiện…
Việc tuân thủ quy định trong KTKS của doanh nghiệp được xem là một trong những điều kiện để xã Thiệu Quang xây dựng nông thôn mới nâng cao. Ngoài việc phát huy tiềm năng trong KTKS, xã Thiệu Quang đã vận dụng những hình thức tổ chức sản xuất và cơ cấu kinh tế hợp lý, đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt, thu nhập bình quân đầu người đạt 65,15 triệu đồng/năm.
Theo đại diện mỏ cát số 66: “Trong quá trình KTKS, Công ty luôn chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật. Công ty luôn phối hợp với các cơ quan chuyên môn kiểm tra, giám sát việc chấp hành KTKS đúng tọa độ, trữ lượng và công suất theo quy định. Thực hiện nghiêm chỉnh các nội dung trong cam kết bảo vệ môi trường, cắm đầy đủ các mốc giới, đầu tư hệ thống camera giám sát để theo dõi tránh thất thoát tài nguyên khoáng sản, có biện pháp gia cố để bảo vệ hành lang đê điều và diện tích đất canh tác của người dân địa phương”.
Các nguồn thu ngân sách trong hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh tập trung vào một số nguồn như thuế tài nguyên, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, phí bảo vệ môi trường, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản và tiền đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng địa phương của các đơn vị được phép khai thác khoáng sản. Việc cấp phép thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản trên địa bàn góp phần làm tăng thu ngân sách cấp huyện và các xã nơi có mỏ, đảm bảo được nguồn thu thường xuyên để thực hiện các dự án, công trình trọng điểm của địa phương; tạo cơ hội việc làm cho nhiều lao động, tăng thu để giúp người dân giảm nghèo.
Hoàng Anh
Hơn 80 năm qua, ngành Địa chất Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong khai thác và quản lý tài nguyên khoáng sản, góp phần phát triển kinh tế bền vững. Bài viết tổng hợp hành trình phát triển, những chính sách đổi mới và phong trào thi đua tiêu biểu, đồng thời định hướng chiến lược cho giai đoạn 2026-2030, hướng ngành Địa chất Việt Nam phát triển hiện đại, minh bạch và bền vững.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than và cung cấp than cho sản xuất điện trong tình hình mới.
Tiếp nối phần khai mạc và định hướng từ cơ quan quản lý, Toạ đàm “Luật Địa chất và Khoáng sản - Nền tảng phát huy hiệu quả nguồn lực địa chất khoáng sản và công nghiệp khai khoáng” bước sang thảo luận chuyên sâu. Các đại biểu đại diện doanh nghiệp, hiệp hội và báo chí - truyền thông đã cùng phân tích những điểm mới, khó khăn và giải pháp để đưa Luật đi vào đời sống.
Ngày 16/9 tại Hà Nội, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam tổ chức Toạ đàm “Luật Địa chất và Khoáng sản - Nền tảng phát huy hiệu quả nguồn lực địa chất khoáng sản và công nghiệp khai khoáng”. Mở đầu chương trình, đại diện cơ quan quản lý đã phân tích sâu vai trò, ý nghĩa và các giải pháp chiến lược để Luật 2024 đi vào thực tiễn.
Ngày 16/9/2025, tại Hà Nội, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam tổ chức Tọa đàm “Luật Địa chất và Khoáng sản - Nền tảng phát huy hiệu quả nguồn lực địa chất khoáng sản và công nghiệp khai khoáng”. Tọa đàm có sự tham dự của các chuyên gia đại diện cơ quan quản lý Nhà nước, hiệp hội doanh nghiệp, cơ quan báo chí - truyền thông cùng tập trung thảo luận về Luật Địa chất và Khoáng sản, đề xuất các giải pháp nhằm triển khai thực thi hiệu quả Luật trong đời sống.
Để Luật Địa chất và Khoáng sản 2024 nhanh chóng đi vào đời sống, vai trò của Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam được xem là then chốt. Không chỉ tham mưu, xây dựng chính sách, Cục còn trực tiếp tuyên truyền, hỗ trợ địa phương, giám sát khai thác và tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn, bảo đảm Luật được triển khai đồng bộ, hiệu quả và bền vững.
