Vừa qua, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có Thông báo Kết luận về việc chấp hành pháp luật về khoáng sản trong việc cấp phép hoạt động khoáng sản không thông qua đấu giá, việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản và công tác cải tạo, phục hồi môi trường sau khi đóng cửa mỏ của UBND tỉnh Tây Ninh. Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ ra nhiều vi phạm, sai sót trong việc cấp quyền khai thác khoáng sản của UBND tỉnh. Do vậy, Thanh tra Bộ đã đề xuất một số giải pháp chấn chỉnh hoạt động cấp quyền khai thác khoáng sản.
Kết luận thanh tra
Thanh tra Bộ TN&MT đã ban hành thông báo Kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật khoáng sản trong việc cấp phép hoạt động khoáng sản không thông qua đấu giá, việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản và công tác cải tạo, phục hồi môi trường sau khi đóng cửa mỏ của UBND tỉnh Tây Ninh. Cụ thể, Thanh tra Bộ TN&MT đã thanh tra việc chấp hành pháp luật về khoáng sản của UBND tỉnh Tây Ninh trong việc khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản từ ngày 01/7/2011 đến thời điểm thanh tra; việc cấp phép hoạt động khoáng sản không thông qua đấu giá đối với 4 giấy phép khai thác khoáng sản (Giấy phép số 2288/GP-UBND ngày 3/10/2017, Giấy phép số 687/GP-UBND ngày 14/3/2018, Giấy phép số 903/GP-UBND ngày 21/4/2017, Giấy phép số 798/GP-UBND ngày 16/4/2015). Cùng đó, thanh tra việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với 4 giấy phép khai thác khoáng sản (Quyết định số 901/QĐ-UBND ngày 25/7/2007, Giấy phép số 687/GP-UBND ngày 14/3/2018, Giấy phép số 903/GP-UBND ngày 21/4/2017, Giấy phép số 798/GP-UBND ngày 16/4/2015). Ngoài ra, thanh tra công tác cải tạo, phục hồi môi trường sau khi đóng cửa mỏ đối với mỏ đất san lấp tại ấp Cầu, xã Tân Phong, huyện Tân Biên (Giấy phép số 1214/GP-UBND ngày 7/5/2018).
Theo Kết luận thanh tra, về nội dung khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản, việc UBND tỉnh Tây Ninh khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản mà không nêu tiêu chí khoanh định là không đúng theo quy định tại Điều 12 Nghị định số 15/2012/NĐ-CP ngày 09/3/2012 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản. Trong việc cấp phép hoạt động khoáng sản không thông qua đấu giá, kết luận thanh tra nêu rõ, việc kiểm tra tọa độ, diện tích khu vực đề nghị khai thác khoáng sản và kiểm tra thực địa chậm thời hạn theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 37 Nghị định số 15/2012/NĐ-CP và điểm a khoản 2 Điều 60 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản (Giấy phép số 687/GP-UBND, Giấy phép số 798/GP-UBND). Cấp giấy phép khai thác khoáng sản chậm thời hạn theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 37 Nghị định số 15/2012/NĐ-CP, điểm b khoản 3 Điều 65 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP (Giấy phép số 2288/GP-UBND, Giấy phép số 903/GP-UBND, Giấy phép số 798/GP-UBND). Không bổ sung mức sâu khai thác thấp nhất đối với Giấy phép số 2288/GP-UBND theo quy định.
Giấy phép số 687/GP-UBND không chỉ rõ cấp cho dự án công trình theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 22 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP là không đúng theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 55 Luật Khoáng sản. Bên cạnh đó, UBND tỉnh Tây Ninh phê duyệt giá tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản không đúng theo quy định tại Điều 5, Điều 7 Nghị định số 203/2013/NĐ-CP (Giấy phép số 687/GP-UBND, Giấy phép số 903/GP-UBND, Giấy phép số 798/GP-UBND). Ngoài ra, xác định việc nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản hàng năm không đúng theo quy định tại Nghị định số 203/2013/NĐ-CP và Nghị định số 67/2019/NĐ-CP ngày 31/7/ 2019 của Chính phủ quy định về phương pháp tính, mức thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản (Giấy phép số 687/GP-UBND, Giấy phép số 903/GP-UBND, Giấy phép số 798/GP-UBND).
Đề xuất, kiến nghị
Thanh tra Bộ TN&MT kiến nghị tỉnh Tây Ninh chấn chỉnh công tác khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản, đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường. Chỉ đạo rà soát Quyết định số 2628/QĐ-UBND ngày 13/12/2013, Quyết định số 592/QĐ-UBND ngày 15/3/2021 về khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản và phê duyệt theo đúng quy định tại Điều 22 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP.
Tỉnh cần rà soát và điều chỉnh hoặc thu hồi các giấy phép cấp không đúng theo quyết định phê duyệt khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoảng sản; các giấy phép cấp không đúng theo tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Rà soát và điều chỉnh phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với tất cả các giấy phép khai thác khoáng sản đã tính không đúng quy định, trừ các giấy phép đã được phê duyệt điều chỉnh tại kết luận này. Rà soát, kiểm tra việc khai thác, cung cấp khoáng sản đối với các giấy phép khai thác khoáng sản đã được UBND tỉnh cấp phép không thông qua đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo tiêu chí khoanh định tại khoản 5 Điều 12 Nghị định số 15/2012/NĐ-CP và điểm đ khoản 1 Điều 22 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP mà không ghi cụ thể công trình, dự án để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản, đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường vì đã để xảy ra các tồn tại đã nêu. Chỉ đạo tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Trường hợp phát hiện sai phạm đến mức phải xử lý hình sự thì chuyển hồ sơ cho cơ quan cảnh sát điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật.
Thanh tra Bộ TN&MT đề nghị Sở TN&MT tỉnh Tây Ninh tham mưu, trình UBND tỉnh khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản, đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường đúng theo quy định. Đồng thời, kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản, đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường vì đã để xảy ra các tồn tại đã nêu tại kết luận.
Sở TN&MT kiến nghị UBND tỉnh, nhằm tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác khoáng sản ở khu vực không đấu giá quyền khai thác, Sở TN&MT đề xuất UBND tỉnh giao UBND cấp huyện, UBND cấp xã nơi có khu mỏ khai thác nâng cao trách nhiệm kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường của các đơn vị được cấp phép ở khu vực không đấu giá quyền khai thác để phục vụ cho các công trình theo quy định khoản 6 Điều 2 của giấy phép. Theo Sở TN&MT, đối với những hạn chế Thanh tra Bộ TN&MT thanh tra khoáng sản tại tỉnh, Sở đã tiến hành rà soát, nhanh chóng khắc phục những vấn đề mà Thanh tra Bộ TN&MT nêu ra tại Báo cáo số 2192/BS-STNMT, hiện nay vẫn đang tiếp tục rà soát, kịp thời điều chỉnh đúng quy định pháp luật về hoạt động khai thác khoáng sản.
Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở TN&MT tham mưu điều chỉnh, xử lý ngay đối với các dự án đã được cấp phép, đang hoạt động nhưng chưa bảo đảm chặt chẽ, đúng pháp luật. Bổ sung địa chỉ cung cấp vật liệu xây dựng đối với những dự án đã được cấp phép không khai thác quyền khai thác khoáng sản theo đúng quy định Luật Khoáng sản. Đồng thời, đề xuất xử lý đối với những dự án quá hạn nhưng không triển khai do yếu tố chủ quan hoặc dự án vi phạm theo quy định pháp luật.
Sở TN&MT tham mưu UBND tỉnh văn bản xác định rõ trách nhiệm các sở, ngành, địa phương có liên quan trong công tác quản lý địa phương, thanh tra, kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện và xử lý các vi phạm trong lĩnh vực này. Rà soát, tham mưu UBND tỉnh điều chỉnh khu vực cấm, khu vực tạm thời cấm hoạt động khai thác khoáng sản, hết thời hạn khai thác nhưng còn trữ lượng do yếu tố khách quan; trường hợp hết thời hạn nhưng còn trữ lượng do yếu tố chủ quan sẽ xem xét cụ thể xử lý phù hợp theo hướng có thể đưa ra đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với trữ lượng còn lại hoặc chấm dứt hoạt động, thực hiện thủ tục đóng cửa theo quy định.
THANH TÚ
Nguồn: Tạp chí Tài nguyên và Môi trường số 19 (Kỳ 1 tháng 10) năm 2024
Hơn 80 năm qua, ngành Địa chất Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong khai thác và quản lý tài nguyên khoáng sản, góp phần phát triển kinh tế bền vững. Bài viết tổng hợp hành trình phát triển, những chính sách đổi mới và phong trào thi đua tiêu biểu, đồng thời định hướng chiến lược cho giai đoạn 2026-2030, hướng ngành Địa chất Việt Nam phát triển hiện đại, minh bạch và bền vững.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than và cung cấp than cho sản xuất điện trong tình hình mới.
Tiếp nối phần khai mạc và định hướng từ cơ quan quản lý, Toạ đàm “Luật Địa chất và Khoáng sản - Nền tảng phát huy hiệu quả nguồn lực địa chất khoáng sản và công nghiệp khai khoáng” bước sang thảo luận chuyên sâu. Các đại biểu đại diện doanh nghiệp, hiệp hội và báo chí - truyền thông đã cùng phân tích những điểm mới, khó khăn và giải pháp để đưa Luật đi vào đời sống.
Ngày 16/9 tại Hà Nội, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam tổ chức Toạ đàm “Luật Địa chất và Khoáng sản - Nền tảng phát huy hiệu quả nguồn lực địa chất khoáng sản và công nghiệp khai khoáng”. Mở đầu chương trình, đại diện cơ quan quản lý đã phân tích sâu vai trò, ý nghĩa và các giải pháp chiến lược để Luật 2024 đi vào thực tiễn.
Ngày 16/9/2025, tại Hà Nội, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam tổ chức Tọa đàm “Luật Địa chất và Khoáng sản - Nền tảng phát huy hiệu quả nguồn lực địa chất khoáng sản và công nghiệp khai khoáng”. Tọa đàm có sự tham dự của các chuyên gia đại diện cơ quan quản lý Nhà nước, hiệp hội doanh nghiệp, cơ quan báo chí - truyền thông cùng tập trung thảo luận về Luật Địa chất và Khoáng sản, đề xuất các giải pháp nhằm triển khai thực thi hiệu quả Luật trong đời sống.
Để Luật Địa chất và Khoáng sản 2024 nhanh chóng đi vào đời sống, vai trò của Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam được xem là then chốt. Không chỉ tham mưu, xây dựng chính sách, Cục còn trực tiếp tuyên truyền, hỗ trợ địa phương, giám sát khai thác và tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn, bảo đảm Luật được triển khai đồng bộ, hiệu quả và bền vững.
