Mường Lò “Bản hòa ca thức giấc từ sương sớm”

Sáng tinh mơ, khi màn sương mỏng còn phủ trên những cánh đồng lúa trải dài bát ngát, Mường Lò như một giấc mơ lãng đãng, nhẹ nhàng giữa lòng Tây Bắc. Không có tiếng ồn ào náo nhiệt của phố thị, chỉ là tiếng gà gáy vọng về từ bản làng xa, tiếng suối khe róc rách như lời ru của núi rừng và cái se lạnh tinh khiết len lỏi qua từng khe áo.

Từ đèo Khau Phạ, một trong “tứ đại đỉnh đèo” miền Bắc, tôi nhìn xuống thung lũng mờ ảo trong sương. Mường Lò uốn mình mềm mại như dải lụa giữa đại ngàn. Cảnh sắc ấy không những đẹp mà còn chứa đựng linh hồn, sự hòa quyện của thiên nhiên và con người trong một bản hòa ca bất tận.

Mường Lò, từng là một phần của tỉnh Yên Bái, nay thuộc Lào Cai, đã trải qua nhiều đổi thay về hành chính, nhưng linh hồn và bản sắc văn hóa nơi đây vẫn nguyên vẹn. Như đất mẹ ôm giữ lấy nguồn cội, như sương sớm níu chân người lữ khách.

Một đêm đầy sắc màu văn hóa, âm thanh và tình người giữa lòng thung lũng Mường Lò

Những ngày công tác, tôi may mắn cùng đoàn được hòa mình vào không gian văn hóa Xòe Thái - một loại hình nghệ thuật múa truyền thống đặc sắc của dân tộc Thái ở Việt Nam, đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể Đại diện của Nhân loại vào năm 2021. Đêm ấy, bên ánh lửa bập bùng, tiếng trống rộn rã vang vọng trong không gian núi rừng, hàng chục đôi bàn tay trong tay quây quần, lòng đồng điệu, không phân biệt vùng miền hay ngôn ngữ, chỉ có sự gắn bó và ấm áp lan tỏa. Vòng lửa xoay tròn như một lời nguyện cầu, ôm ấp cả bản làng trong niềm vui giản dị nhưng chân thành.

Giữa men say núi rừng, người Thái mời rượu bằng tất cả sự nồng hậu và tấm lòng hiếu khách. Mời rượu theo phong tục người Thái được truyền tay nhau, không ép uống nhưng mời rất tình, rất nghĩa. Mỗi cái gật đầu, mỗi ánh mắt trao đi đều thay cho lời chào thân thiết. Rượu không chỉ là thức uống, mà là nhịp cầu nối những con tim xa lạ, xóa tan mọi khoảng cách để rồi ai cũng thấy mình như người thân giữa chốn bản làng.

"Mời rượu bằng cả trái tim, phong cách đón khách đậm đà bản sắc của người Thái vùng Mường Lò"

Ngoài điệu xòe, người Thái nơi đây còn giữ gìn nhiều nét đẹp truyền thống: Nghề dệt thổ cẩm với hoa văn cổ kính; tục ở rể thấm đẫm nghĩa tình cộng đồng; và những nghi lễ cúng tổ tiên thiêng liêng mỗi dịp lễ Tết. Những mái nhà sàn lợp lá cọ, vách gỗ mộc mạc, sàn bóng loáng không đơn thuần là nơi trú ngụ, mà chính là những “bảo tàng sống” lưu giữ linh hồn và ký ức của một dân tộc.

Chẳng thể ngờ rằng chuyến công tác này lại khơi dậy một sự đồng điệu chớm nở giữa những đôi bạn trẻ, một khoảng trời thật dịu dàng, sâu sắc như những giọt sương sớm long lanh trên đầu lá, lặng lẽ mà bền bỉ níu giữ từng khoảnh khắc huyền diệu của bình minh Mường Lò. Những ngày cùng đồng hành rong ruổi qua các bản làng, chia sẻ công việc, bữa cơm, tiếng cười... đã khiến các thành viên trong đoàn ngày càng gắn bó, đồng thời thắp lên những rung động chân thành giữa núi rừng Tây Bắc.

Cảm xúc ấy, không ồn ào, không náo nhiệt, mà là sự hòa quyện mượt mà giữa trái tim con người và cảnh vật thiên nhiên, như hơi thở của đất trời được thấm đẫm trong từng ánh mắt, nụ cười, tạo nên một giai điệu thật riêng, khó quên.

"Một trong những khoảnh khắc đáng nhớ của đoàn tại Mường Lò, tiếng cười vang lên giữa núi rừng, hòa cùng sự thân thiện nồng hậu của đồng bào Thái"

Chúng tôi gọi đó là “tình yêu sương sớm” mong manh mà bền chặt, dịu dàng mà sâu lắng, như tiếng chiêng vang vọng trong đêm hội, như nét nguyên sơ mộc mạc của thung lũng khi bình minh hé mở. Đó không chỉ là một cảm xúc thoáng qua, mà là sự khắc khoải đọng lại trong tim, khơi gợi những xúc cảm tinh tế nhất, nhẹ nhàng mà khó phai.

Ngày nay, Mường Lò không còn lặng lẽ như trước. Những homestay sinh thái đua nhau mọc lên giữa bản làng, tour du lịch cộng đồng được tổ chức bài bản, các lễ hội văn hóa ngày càng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Việc sáp nhập địa giới đưa Mường Lò về Lào Cai không đơn thuần là thay đổi hành chính, mà là cơ hội để phát triển bền vững và giữ gìn bản sắc. Đặc biệt, điều quý giá nhất vẫn là người dân nơi đây kiên trì gìn giữ những giá trị truyền thống, như một ngọn lửa ấm áp giữa đại ngàn.

Hành trình khép lại, tôi rời Mường Lò trong một buổi sáng sương mù giăng lối. Cảnh vật vẫn mờ ảo như lần đầu gặp gỡ, nhưng lần này, Mường Lò đã trở thành một phần ký ức không thể tách rời trong tim tôi vừa là dấu ấn trong hành trình làm nghề, vừa là nơi gieo mầm cho một tình cảm đẹp đẽ, dịu dàng.

"Khoảnh khắc lưu giữ tại Mường Lò, nơi thiên nhiên, văn hóa và tình người hòa quyện"

Trong thế giới đang đô thị hóa nhanh chóng, khi công nghệ lan tỏa đến từng bản làng, Mường Lò như một minh chứng sống động rằng: “Khi văn hóa, bản sắc và lòng người giao hòa, điều đẹp đẽ nhất vẫn có thể tồn tại lặng lẽ, bền bỉ và sâu sắc.”

Nếu ai hỏi tôi nơi nào khiến tôi nhớ nhất trong hành trình làm nghề báo, tôi sẽ không do dự đáp: “Là Mường Lò, nơi văn hóa giao hòa cùng lòng người”.

Sỹ Tùng