Việt Nam và Hàn Quốc mở rộng hợp tác công nghệ cao trong quản lý tài nguyên nước, hướng tới hạ tầng nước thông minh, an ninh nguồn nước khu vực và hiện thực hóa Sáng kiến Hà Nội vì an ninh nước châu Á.

Trong bối cảnh toàn cầu đang hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”, Việt Nam đứng trước yêu cầu cấp bách phải tái cấu trúc ngành nông nghiệp - lĩnh vực vốn sử dụng tới 80% tổng lượng nước quốc gia và phát thải hơn 44 triệu tấn CO₂ mỗi năm chỉ riêng từ trồng lúa. Mỗi hecta lúa tiêu tốn trung bình 5.000 - 6.000 m³ nước mỗi vụ, khiến bài toán “nước cho đồng ruộng” trở thành một trong những thách thức trọng tâm của phát triển bền vững. Câu chuyện sử dụng nước hiệu quả không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà là một trụ cột chiến lược trong chuyển đổi xanh nông nghiệp, gắn với an ninh nguồn nước, an ninh lương thực và tương lai xanh của đất nước.

Trong những năm gần đây, thị trường nước sạch Việt Nam đang ghi nhận tăng trưởng mạnh, do nhu cầu ngày càng cao từ hộ gia đình, công nghiệp và thương mại, với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm là 6,3% và dự kiến tiếp tục tăng từ 5 - 7% đến năm 2030.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiếu nước và ô nhiễm gia tăng, việc quản lý tài nguyên nước đòi hỏi không chỉ là con người và chính sách, mà cần thêm một yếu tố quyết định: dữ liệu và công nghệ. Với quyết tâm chuyển đổi số toàn diện, Cục Quản lý tài nguyên nước đang xây dựng nền móng cho một nền quản trị thông minh, nơi mỗi quyết định về tài nguyên nước được hậu thuẫn bởi dữ liệu thời gian thực, hệ thống phân tích dự báo và nền tảng ra quyết định dựa trên công nghệ số.

Xây dựng thể chế hiện đại, cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương là những nền tảng quan trọng để ngành tài nguyên nước bước vào giai đoạn quản trị mới, hiệu lực, hiệu quả và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.

Trong bối cảnh thời tiết cực đoan, khô hạn kéo dài, thách thức từ biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày một gia tăng, việc chủ động điều hòa, phân bổ nguồn nước không còn là giải pháp tình thế, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết cho an ninh nguồn nước quốc gia. Sáu tháng đầu năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã triển khai hàng loạt giải pháp điều tiết linh hoạt, dựa trên dữ liệu thời gian thực, mang lại hiệu quả rõ rệt trong cấp nước hạ du, kiểm soát dòng chảy và quản lý tài nguyên bền vững.

Tài nguyên nước, một trong những yếu tố sống còn của sự sống trên Trái đất đang đứng trước những thách thức to lớn. Suy giảm chất lượng nước, cạn kiệt nguồn nước ngọt, khai thác quá mức, ô nhiễm do công nghiệp và sinh hoạt,… là những mối nguy hại ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ở quy mô địa phương mà đã mang tính toàn cầu.

Hiện nay, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và sông Nhuệ mỗi ngày có hàng triệu m3 nước thải từ sinh hoạt, làng nghề, cơ sở sản xuất xả vào gây ô nhiễm nguồn nước.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, sử dụng hợp lý tài nguyên nước là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.

Sáng nay, ngày 04/4/2025 tại Khu du lịch sinh thái Linh Kỳ Mộc, TP. Thanh Hóa, Hội Nước sạch và Môi trường Việt Nam phối hợp cùng UBND tỉnh Thanh Hóa tổ chức Hội thảo “Chuyển đổi xanh: Động lực phát triển bền vững khu vực Bắc Trung Bộ”.

Sông Mê Công là dòng sông lớn và quan trọng nhất vùng Đông Nam Á. Bắt nguồn từ cao nguyên Tây Tạng, sông Mê Công với chiều dài 4.880 km chảy qua Trung Quốc, Mi-an-ma, Lào, Thái Lan, Campuchia và vùng Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam trước khi đổ ra Biển Đông.

Thứ trưởng Lê Minh Ngân đề nghị Cục Quản lý tài nguyên nước cần đổi mới phương thức quản lý tài nguyên nước đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Nhằm hướng tới quản trị tổng hợp ngành nước trên nền tảng công nghệ số, hiện nay, Cục Quản lý tài nguyên nước (TNN) đang tập trung nguồn lực để triển khai xây dựng hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu (CSDL) tài nguyên nước quốc gia. Nền tảng công nghệ số sẽ được đẩy mạnh ứng dụng trong việc hỗ trợ các cơ quan quản lý trong quá trình quyết định điều hòa, phân phối tài nguyên nước, vận hành hồ chứa, liên hồ chứa, giảm thiểu tác hại do nước gây ra, đặc biệt khi xảy ra tình trạng hạn hán, thiếu nước trên các lưu vực sông (LVS).

Thực hiện nhiệm vụ được giao, thời gian qua, Cục Quản lý tài nguyên nước đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị chuyên môn thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức nhiều cuộc họp để nghiên cứu, thống nhất các phương pháp tiếp cận, xây dựng Kịch bản nguồn nước cho 2 lưu vực sông Mã và Bằng Giang - Kỳ Cùng. Đến nay, dự thảo kịch bản nguồn nước trên 2 lưu vực sông này đã hoàn thiện.

Quyền khai thác và sử dụng nước là quyền được cấp cho cá nhân hoặc tổ chức để sử dụng tài nguyên nước trong một khu vực nhất định. Trên khía cạnh khoa học, việc khai thác và sử dụng nước phải được đánh giá dựa trên các yếu tố như khả năng tái tạo, tác động của việc sử dụng nước đến môi trường, sức khỏe con người và sự phát triển kinh tế.

Kể từ khi Luật Tài nguyên nước (TNN) năm 1998 ban hành, công tác quản lý nhà nước về TNN bắt đầu từng bước được triển khai. Đây là dấu mốc quan trọng trong công tác quản lý TNN ở nước ta. Thông qua việc ban hành Luật TNN năm 1998, các quan điểm, đường lối của Đảng, chiến lược phát triển đất nước có liên quan đến TNN đã được thể chế hoá; bước đầu tiếp cận quan điểm hiện đại của thế giới về quản lý tổng hợp TNN. Ngày 27/11/2023, Quốc hội khoá XV đã thông qua Luật TNN số 28/2023/QH15 (Luật TNN năm 2023), có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2024. Như vậy, kể từ năm 1998 đến nay, đây là lần thứ 3 Luật TNN được sửa đổi, bổ sung (Luật TNN năm 1998, Luật TNN năm 2012 và Luật TNN năm 2023). 

Những năm gần đây, giới trẻ Việt Nam ngày càng quan tâm hơn đến các vấn đề môi trường nói chung và an ninh nguồn nước nói riêng. Mỗi cá nhân, mỗi nhóm thanh niên, tình nguyện viên đều có cách tiếp cận riêng, phù hợp với thế mạnh của mình, từ việc hỗ trợ cộng đồng, cải thiện nguồn nước tại địa phương đến tham gia các dự án làm sạch sông hồ.