Diễn đàn đã quy tụ gần 500 đại biểu tham dự là đại diện các bộ, ngành trung ương, lãnh đạo địa phương, các chuyên gia, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, trường đại học và cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo vì môi trường… Tại sự kiện, tất cả cùng nhau thảo luận, trao đổi về những vấn đề liên quan đến chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo, hướng đến phát thải ròng bằng “0” (Net Zero).

Ông Nguyễn Văn Được - Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh phát biểu khai mạc Diễn đàn

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được cho biết, chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn, mà là xu thế tất yếu để đảm bảo an ninh kinh tế, thu hút đầu tư và giữ vững vị thế đầu tàu của TP. Hồ Chí Minh. Trong đó, vai trò then chốt được thực hiện theo 4 định hướng gồm, kiến tạo hạ tầng giao thông bền vững; tái tạo giá trị tài nguyên như rác thải và năng lượng tái chế; thu hút đầu tư chất lượng cao gắn với công nghệ nguồn; nâng cao nhận thức cộng đồng về tiêu dùng xanh.

Ông Nguyễn Văn Được nhấn mạnh, Thành phố đang đứng trước một “bối cảnh mới” để định hình lại hoàn toàn ý nghĩa của hai từ “phát triển”. Trước hết, những tác động ngày càng cực đoan của biến đổi khí hậu không còn là dự báo, mà đã trở thành hiện thực; sự định hình lại các chuỗi cung ứng toàn cầu, nơi các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) đang trở thành “giấy thông hành” bắt buộc để tham gia sân chơi quốc tế; cuộc cạnh tranh địa chính trị, kinh tế khốc liệt, nơi năng lực cạnh tranh của một quốc gia, một Thành phố không chỉ đo bằng GRDP, mà còn bằng sức chống chịu bền vững và khả năng đổi mới sáng tạo; không gian Thành phố được mở rộng với trung tâm sản xuất công nghiệp tại Bình Dương, sản xuất năng lượng tại Bà Rịa - Vũng Tàu và rất cần thúc đẩy chuyển đổi xanh để gia tăng năng lực cạnh tranh…

Thông qua sự kiện, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh cam kết sẽ tiếp tục cải thiện, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp chuyển mình theo các tiêu chuẩn toàn cầu, hướng đến nền kinh tế xanh, tuần hoàn và phát thải thấp. Đồng thời, Lãnh đạo Thành phố kêu gọi cộng đồng cùng hành động, biến thách thức thành cơ hội, để xây dựng TP. Hồ Chí Minh trở thành trung tâm kinh tế hàng đầu, một biểu tượng của phát triển xanh, bền vững trong kỷ nguyên mới.

Ông Huỳnh Thành Đạt - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chia sẻ

Tiếp nối chương trình, ông Huỳnh Thành Đạt, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương khẳng định, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chính, đồng thời kinh tế tư nhân cũng trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong hành trình ấy, doanh nghiệp tư nhân chính là hạt nhân của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia (NIS), là lực lượng tiên phong và là trụ cột trung tâm của những vấn đề này. Và để doanh nghiệp có thể đi nhanh, đi xa và đi bền vững trong kỷ nguyên mới, thì cơ chế, chính sách của Đảng và Nhà nước chính là nền tảng hỗ trợ không thể thiếu.

Ông Đạt cho biết, điều này được thể hiện trong Nghị quyết số 57-NQ/TW (ngày 22/12/2024) về đột phá phát triển phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết số 68-NQ/TW (ngày 4/5/2025) về phát triển kinh tế tư nhân. Cả 2 Nghị quyết trên khẳng định vai trò trung tâm của doanh nghiệp trong hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia (NIS) trên nền tảng phát triển khoa học và công nghệ, đồng thời nhấn mạnh doanh nghiệp là trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia.

Đồng thời, trong định hướng chiến lược về mục tiêu phát triển kinh tế xanh thời gian tới, ông Đạt nhấn mạnh, chúng ta cần tập trung tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền đổi mới tư duy, khẩn trương hành động, nâng cao nhận thức thực hiện chuyển đổi xanh cả trong cách nghĩ và hành động vì một tương lai phát triển bền vững; cơ quan Nhà nước tiếp tục nghiên cứu ban hành các chủ trương, chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt, tạo điều kiện cho doanh nghiệp, đề xuất kịp thời cơ chế, giải pháp đột phá…; phía doanh nghiệp tiếp tục nghiên cứu xây dựng chiến lược kinh doanh dài hạn, trong đó cần tính đến các yếu tố tác động môi trường, quy định tiêu chuẩn của các sản phẩm, đầu tư đổi mới công nghệ đồng bộ và hiện đại để sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên, giảm thiểu ô nhiễm…

Theo thống kê cho thấy, thời gian qua, kinh tế tư nhân đã đóng góp rất nhiều vào hành trình chuyển đổi xanh của TP. Hồ Chí Minh. Cụ thể, các doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư vào điện mặt trời mái nhà (tại các KCN lớn như VSIP ở Bình Dương (cũ) và Hiệp Phước tại TP. Hồ Chí Minh (cũ), góp phần giảm áp lực lên lưới điện và giảm phát thải. Việc sản xuất và tiêu dùng xanh cũng được các doanh nghiệp lưu ý với các dự án sản xuất xanh tiêu biểu (như nhà máy trung hòa carbon trị giá 1,3 tỷ USD của Tập đoàn Lego và nhà máy chế tác trang sức của Tập đoàn Pandora), với cam kết sử dụng 100% năng lượng tái tạo… Bên cạnh đó, nhiều đơn vị tư nhân đã tiên phong phát triển các dự án Bất động sản đạt chứng chỉ xanh, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường và thiết kế tối ưu năng lượng (như Leed, Lotus, Keppel Land, CapitaLand, Becamex Tokyu…). Đồng thời, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố đã đầu tư vào các mô hình nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, giảm sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu, cung cấp sản phẩm sạch cho thị trường.

Ông Phạm Bình An - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh đưa ra sáng kiến và giải pháp thúc đẩy trong việc chuyển đổi xanh

Tại phiên tham luận, các chuyên gia cùng “mổ xẻ” nhiều vấn đề về tầm nhìn chiến lược, cũng như những mô hình triển khai thực tế… Qua đó, nhận diện những thách thức, để đưa ra sáng kiến, giải pháp thúc đẩy trong việc chuyển đổi xanh phù hợp với TP. Hồ Chí Minh nói riêng và Việt Nam nói chung. Đặc biệt, nói về lộ trình xanh hoá của Thành phố đến năm 2030 và vai trò của doanh nghiệp tư nhân, ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh đã mang đến góc nhìn đa chiều từ chính sách đến thực tiễn, ông chia sẻ, hiện nay, trước bối cảnh toàn cầu về biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường đang là những thách thức lớn nhất làm gia tăng các tiêu chuẩn và yêu cầu liên quan đến môi trường trong các hoạt động về xuất khẩu đầu tư. Trong đó, Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, đang đối mặt với các vấn đề như ngập lụt, ô nhiễm không khí và áp lực lên hạ tầng… nên việc chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để phát triển bền vững.

Ông An chia sẻ thêm, ngày 01/7, TP. Hồ Chí Minh hợp nhất với hai tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, hình thành một siêu đô thị đặt ra thách thức về đồng bộ chính sách, quản trị liên vùng và cân bằng phát triển bền vững càng trở nên cấp thiết. Trong lộ trình chuyển đổi xanh, TP. Hồ Chí Minh mới sẽ chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu công nghiệp sang các ngành công nghiệp xanh, công nghiệp công nghệ cao, có giá trị gia tăng cao; xây dựng và chuyển đổi KCN thành KCN sinh thái; ưu tiên thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo…; phát triển nông nghiệp sạch, hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao để nâng cao chất lượng và giá trị, thích ứng với biến đổi khí hậu, phát triển nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái; đẩy mạnh phát triển các nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo hướng đến giảm phát thải, ưu tiên phát triển điện gió (ngoài khơi) và điện mặt trời (điện mặt trời mái nhà tại các KCN, khu đô thị)…; ưu tiên giao thông công cộng khối lượng lớn (đường sắt đô thị); xử lý 100% chất thải công nghiệp, nguy hại và nước thải; thúc đẩy hoạt động tái chế, tái sử dụng.

Ông Đinh Hồng Kỳ - Chủ tịch Hội doanh nghiệp Xanh TP. Hồ Chí Minh

Cũng tại Diễn đàn, trình bày về những thách thức mà doanh nghiệp phải đối mặt khi duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh và gợi mở hướng ứng biến linh hoạt trong bối cảnh mới, ông Đinh Hồng Kỳ - Chủ tịch Hội doanh nghiệp Xanh TP. Hồ Chí Minh cho biết, hiện nay là tình trạng “xanh giả” (greenwashing) đang lan rộng và xuất hiện nhiều nơi, nhiều doanh nghiệp cũng công bố cam kết ESG, trung hòa carbon… nhưng thiếu tính minh bạch, gây nên hệ quả khó lường cho người tiêu dùng và nhà đầu, khiến thị trường rơi vào trạng thái thiếu chuẩn mực, bất công và méo mó.

Riêng đối với vấn đề công nghệ, ông Kỳ chỉ rỏ: Doanh nghiệp phát triển phần lớn dựa vào công nghệ, nhưng thực tế công nghệ cũng đặt doanh nghiệp vào tình thế khó, hiện các ứng dụng công nghệ như AI, IoT, blockchain hay năng lượng tái tạo là những công cụ cần thiết cho xanh hóa, nhưng chi phí đầu tư cao sẽ làm rào cản lớn đối với doanh nghiệp, nhất là đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs). Cụ thể hơn, trong việc vận hành công nghệ AI tạo nên hiệu quả đáng kể, nhưng lại xảy ra nghịch lý là cắt giảm lao động, có thể gây lệch dữ liệu, thậm chí đi ngược với mục tiêu chuyển đổi xanh nếu không được tích hợp và kiểm soát chặt chẽ. Ông Kỳ lo ngại, hiện có đến 90% doanh nghiệp trong nước vẫn chưa thực sự sẵn sàng cho hành trình chuyển đổi xanh, phần lớn gặp khó khăn về vốn, thiếu hụt nhân lực chuyên môn và đặc biệt yếu kém trong năng lực thu thập, xử lý dữ liệu - yếu tố then chốt trong triển khai ESG. Đứng trước những thực tế đó, ông Đinh Hồng Kỳ khuyến nghị, doanh nghiệp cần xác định chuyển đổi xanh không thể là những điều chỉnh nhỏ lẻ, mà đây phải là quá trình tái cấu trúc toàn diện, từ sản phẩm, chuỗi cung ứng, quy trình vận hành… cho đến văn hóa và sứ mệnh của doanh nghiệp.

Chương trình “Kích hoạt chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp 2025” đã trao gói tài trợ cho 9 doanh nghiệp vừa và nhỏ

Đáng chú ý, trong khuôn khổ Diễn đàn, chương trình “Kích hoạt chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp 2025” đã trao gói tài trợ 1 tỷ đồng cho 9 doanh nghiệp vừa và nhỏ có cam kết mạnh mẽ, tinh thần đổi mới và khát vọng phát triển bền vững, như Hợp tác xã Tài Thịnh Phát Farm; Công ty TNHH Quốc tế Dika Happy; Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Mỹ Long; Công ty cổ phần Lúa vàng Việt; Công ty TNHH sản xuất thương mại Nông sản Kim Long...

Đối với việc được tài trợ, ông Nguyễn Minh Tuấn - Giám đốc Công ty TNHH sản xuất thương mại Nông sản Kim Long cho biết, Công ty nông sản Kim Long là 1 trong 9 đơn vị nhận được tài trợ, gói tài trợ này dành cho mỗi doanh nghiệp trị giá 120 triệu đồng, đây là kinh phí phía Nhà tài trợ sẽ hỗ trợ công tác khảo sát thực tế tại nhà xưởng, tư vấn xây dựng tiêu chuẩn chất lượng (HACCP, ISO), báo cáo kiểm kê khí nhà kính… "Là doanh nghiệp trẻ hoạt động từ năm 2022, chuyên sản xuất về mặt hàng nông sản dầu dừa, xà phòng dừa (sản phẩm đạt OCOP 3 sao), qua sự kiện này, mong rằng Công ty sẽ được các Chuyên gia đào tạo, hướng dẫn và thực hiện việc kiểm soát chất thải ra môi trường đúng với các quy trình, quy định hơn, góp phần vào sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp". Ông Tuấn mong muốn.

Các đại biểu tham quan sản phẩm trưng bày tại sự kiện

Song song với chương trình là hoạt động của ngày hội Tái chế, nơi trưng bày các sản phẩm, mô hình, sáng kiến tái chế, tái sử dụng và thân thiện với môi trường, tạo cơ hội kết nối cho doanh nghiệp, nhà nghiên cứu và cộng đồng… Chính vì các hoạt động cụ thể này, Diễn đàn đã thể hiện sự quyết tâm của chính quyền và doanh nghiệp trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh, lan tỏa mạnh mẽ thông điệp về lối sống thân thiện với môi trường, hướng đến sự phát triển hài hòa và bền vững cho TP. Hồ Chí Minh và cả nước.

Nguyễn Kiên