Đồng chí Lê Văn Huyên (thứ 2 từ trái sang) chụp ảnh lưu niệm cùng đoàn đại biểu dự Đại hội Công đoàn Nông nghiệp

PV: Thưa ông, đâu là lý do để Công đoàn Viện Chăn nuôi luôn xác định thi đua yêu nước là động lực quan trọng trong quá trình phát triển của đơn vị?

Ông Lê Văn Huyên: Đã từ lâu, phong trào thi đua tại Viện không phải khẩu hiệu hình thức mà là phương thức tổ chức, quản trị thực tiễn để gắn kết mục tiêu chính trị, khoa học với đời sống cán bộ. Trong một đơn vị nghiên cứu, chất lượng sản phẩm khoa học và mức độ ứng dụng vào thực tiễn phụ thuộc rất lớn vào tinh thần sáng tạo, trách nhiệm và sự chủ động của từng cá nhân. Thi đua chính là công cụ đặt ra tiêu chí cụ thể, minh bạch, qua đó thúc đẩy mỗi đoàn viên, người lao động vươn lên và biến nỗ lực của họ thành thành quả được xã hội và tổ chức ghi nhận.

Điểm đáng chú ý là sự phối hợp chặt chẽ giữa Công đoàn và chính quyền đã tạo nên một cơ chế đồng bộ từ khâu xây dựng kế hoạch, phát động, triển khai đến sơ kết, tổng kết, khen thưởng. Là viện nghiên cứu đầu ngành trong lĩnh vực chăn nuôi, chính cơ chế này đã đảm bảo các phong trào thi đua không tách rời công việc chuyên môn, mà trở thành “đòn bẩy” để ưu tiên nguồn lực cho các đề tài có tính ứng dụng cao. Chẳng hạn, những nghiên cứu về gen ở lợn, bò, gà phục vụ nâng cao năng suất, chất lượng giống và thích ứng biến đổi khí hậu đều gắn liền với các phong trào thi đua “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”.

Hơn nữa, thi đua còn là công cụ quản trị nhân sự. Nó giúp minh bạch hoá tiêu chí đánh giá, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, phát hiện và bồi dưỡng nhân tố xuất sắc. Đây chính là nền tảng để Viện xây dựng đội ngũ khoa học có chất lượng cao, đủ sức hội nhập quốc tế và đáp ứng yêu cầu đổi mới của ngành chăn nuôi.

Các nhà khoa học Viện Chăn nuôi theo dõi đàn lợn Ỉ được nhân bản thành công từ tế bào soma – bước tiến quan trọng trong lĩnh vực công nghệ sinh học nông nghiệp.

PV: Ông có thể chia sẻ một số phong trào thi đua tiêu biểu đã mang lại dấu ấn rõ nét của Viện trong thời gian qua?

Ông Lê Văn Huyên: Trong nhiều phong trào thi đua, “Lao động giỏi, lao động sáng tạo” là phong trào nòng cốt, để lại dấu ấn đậm nét. Trong giai đoạn 2020 – 2025, Viện đã có 233 sáng kiến cấp cơ sở, 19 sáng kiến cấp Bộ và 8 sáng kiến cấp Thành phố được công nhận. Nhiều sáng kiến được ứng dụng hiệu quả, góp phần tạo ra các dòng, giống lợn, gà, ngan, đà điểu, bò hướng thịt, đồng thời xây dựng quy trình công nghệ chăn nuôi bền vững. Đặc biệt, việc nhân bản thành công đàn lợn ỉ đầu tiên tại Việt Nam từ tế bào soma mô tai vào năm 2021, đây là một thành tựu nổi bật, khẳng định trình độ làm chủ công nghệ tiên tiến của các nhà khoa học Viện Chăn nuôi.

Phong trào “Giỏi việc nước, đảm việc nhà” cũng là một điểm sáng của Viện thời gian qua. Trong giai đoạn 2020 – 2024, có 4 nhiệm vụ cấp Nhà nước và 23 nhiệm vụ cấp Bộ do nữ đoàn viên chủ trì. Nhiều loạt tấm gương nữ cán bộ vừa giỏi chuyên môn, vừa chu toàn gia đình đã được ghi nhận bằng những phần thưởng cao quý như Huân chương Lao động hạng Ba, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, hay danh hiệu “Nhà khoa học của Nhà nông”...

Bên cạnh đó, phong trào “Học tập, nâng cao trình độ chuyên môn” được triển khai mạnh mẽ. Đã có hàng trăm lượt cán bộ được cử đi đào tạo trong và ngoài nước: 2 viên chức học sau tiến sĩ, 22 nghiên cứu sinh, 21 học viên cao học, trên 50 lượt cán bộ đi học ngắn hạn tại nước ngoài. Đồng thời, nhiều lớp bồi dưỡng lý luận chính trị, nghiên cứu viên chính, nghiên cứu viên cao cấp đã góp phần nâng cao năng lực toàn diện của đội ngũ.

Phong trào thiện nguyện và vì cộng đồng cũng để lại dấu ấn sâu đậm. Viện đã trao tặng 1.000 con vịt biển cho Bộ đội Biên phòng Bà Rịa–Vũng Tàu (cũ), tặng lợn giống cho huyện đảo Phú Quý, hỗ trợ mô hình sinh kế hàng nghìn con gà giống cho Yên Bái (cũ) và An Giang, đồng thời ủng hộ hàng trăm triệu đồng cho công tác phòng chống thiên tai, hỗ trợ đoàn viên khó khăn. Những hành động này khẳng định tinh thần trách nhiệm xã hội của Viện, gắn nghiên cứu khoa học với lợi ích cộng đồng.

Tuy nhiên, chúng tôi cũng thẳng thắn nhìn nhận đó là: Một số phong trào văn hoá, văn nghệ, thể thao chưa đồng bộ, nguồn kinh phí còn hạn hẹp, nên đôi khi việc động viên, khen thưởng chưa kịp thời, ảnh hưởng đến sự lan tỏa và tính hấp dẫn của phong trào.

Nữ cán bộ Viện Chăn nuôi miệt mài trong phòng thí nghiệm, góp phần khẳng định vai trò của đội ngũ nữ trí thức trong nghiên cứu khoa học.

PV: Trong thời gian tới, Công đoàn Viện Chăn nuôi sẽ tập trung vào những giải pháp nào để phong trào thi đua tiếp tục phát huy hiệu quả?

Ông Lê Văn Huyên: Chúng tôi xác định phải hành động ở ba cấp độ: Trước mắt, trung hạn và dài hạn.

Trước mắt, Công đoàn sẽ chuẩn hoá quy trình thi đua trong đó cần chú trọng ngay từ khâu đăng ký sáng kiến, thẩm định, thử nghiệm đến đánh giá tác động. Việc số hoá hồ sơ thi đua, xây dựng cổng nội bộ theo dõi tiến độ sẽ giúp minh bạch và tiết kiệm thời gian. Song song, chúng tôi dự kiến thành lập một quỹ nhỏ để hỗ trợ thử nghiệm sáng kiến mới, giúp các ý tưởng khả thi có cơ hội đi vào thực tiễn trước khi xin nguồn tài trợ lớn hơn.

Trong trung hạn, nội dung thi đua sẽ được đổi mới để gắn sát thực tế hơn. Chẳng hạn, khi xét duyệt sáng kiến sẽ chú trọng tiêu chí “tỷ lệ áp dụng tại địa phương” hoặc “hiệu quả giảm phát thải, thích ứng biến đổi khí hậu”. Công đoàn cũng khuyến khích liên kết liên ngành, kết nối nhà khoa học với doanh nghiệp nhằm tạo cơ chế chia sẻ lợi ích khi công nghệ được thương mại hóa. Đây vừa là nguồn lực tài chính mới cho Viện, vừa là động lực để nhà khoa học cống hiến.

Về dài hạn, chúng tôi đặt mục tiêu xây dựng cơ chế đánh giá dựa trên các chỉ số cụ thể như số lượng sáng kiến được chuyển giao, mức tăng năng suất vật nuôi, tỷ lệ nông hộ áp dụng thành công, số giải thưởng khoa học trong và ngoài nước. Đồng thời, Công đoàn sẽ thúc đẩy mô hình “mentorship” – ghép cặp nhà khoa học trẻ với chuyên gia giàu kinh nghiệm để tăng tốc quá trình trưởng thành.

Ngoài ra, Công đoàn chú trọng chăm lo đời sống tinh thần, sức khỏe của đoàn viên: tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch, thăm hỏi kịp thời khi đoàn viên khó khăn. Chúng tôi quan niệm rằng phong trào thi đua chỉ bền vững khi đi cùng chính sách động viên cả vật chất lẫn tinh thần.

Với định hướng đồng bộ về cơ chế, nội dung và nguồn lực, Công đoàn Viện Chăn nuôi tin tưởng phong trào thi đua yêu nước sẽ tiếp tục trở thành động lực quan trọng, góp phần xây dựng tập thể đoàn kết, sáng tạo và đưa nghiên cứu khoa học ngành chăn nuôi Việt Nam phát triển bền vững.

Công đoàn Viện Chăn nuôi trao tặng con giống hỗ trợ sinh kế cho người dân vùng khó khăn, thể hiện tinh thần trách nhiệm với cộng đồng

PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này

Lê Hải – Liên Huyền