Việc xây dựng, ban hành dự án Luật nhằm sửa đổi, bổ sung các Luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường để thực hiện chủ trương và thực tế về sắp xếp tổ chức bộ máy; tổ chức chính quyền 02 cấp; phân cấp, phân quyền; đơn giản hóa thủ tục hành chính; cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh và giải quyết các “điểm nghẽn” do quy định của pháp luật, vấn đề cấp bách, phát sinh từ thực tiễn quản lý nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.

Hội thảo là dịp để Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thảo luận, lắng nghe ý kiến góp ý của các nhà quản lý từ trung ương đến địa phương để tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự án Luật, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường trong thời gian tới.

“Xây dựng và hoàn thiện thể chế là một trong ba đột phá chiến lược”

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Võ Văn Hưng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết: “Xây dựng và hoàn thiện thể chế là một trong ba đột phá chiến lược đã được khẳng định trong các Văn kiện Đại hội XIII của Đảng ta. Dự án Luật được xây dựng trong bối cảnh thực hiện cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị. Bộ Chính trị có nhiều chỉ đạo chiến lược quan trọng về xây dựng, hoàn thiện thể chế, tập trung tháo gỡ các “điểm nghẽn”, cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính để khơi thông nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”.

Thứ trưởng Võ Văn Hưng phát biểu khai mạc

Dự án Luật này có phạm vi điều chỉnh rộng, sửa đổi, bổ sung 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, gồm: Luật Bảo vệ môi trường; Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật; Luật Chăn nuôi; Luật Đa dạng sinh học; Luật Đê điều; Luật Đo đạc và Bản đồ; Luật Khí tượng thủy văn; Luật Lâm nghiệp; Luật Phòng, Chống thiên tai; Luật Tài nguyên nước; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Thú y; Luật Thủy lợi; Luật thủy sản; Luật Trồng trọt. 

Dự án Luật tập trung 03 nhóm nội dung chính: 
(1) Nhóm nội dung về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp; 
(2) Nhóm nội dung về cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính;
(3) Nhóm nội dung để giải quyết ngay vướng mắc, bất cập cấp bách phát sinh từ thực tiễn thực hiện theo yêu cầu của Bộ Chính trị “Năm 2025, cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những "điểm nghẽn" do quy định pháp luật”. 

Quang cảnh hội thảo

Trong đó, 67 điều của 14 luật được sửa đổi nhằm phân định thẩm quyền giữa chính quyền địa phương 2 cấp; 112 điều khác được điều chỉnh để phân quyền, phân cấp, trong đó có 54 điều liên quan trực tiếp đến việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Tại hội thảo, ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định, dự thảo Luật không nhằm thay đổi toàn bộ, mà chỉ xử lý những nội dung “đã chín, đã rõ”, thực sự cấp bách phải tháo gỡ ngay. Các bất cập còn lại sẽ được nghiên cứu trong giai đoạn 2026–2030, khi Quốc hội khóa XVI dự kiến sửa đổi toàn diện các luật lớn như Luật Đất đai, Luật Quy hoạch, Luật Khoáng sản, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật. 

Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Nông nghiệp và Môi trường

Hội thảo thống nhất cao về sự cần thiết của dự án Luật, coi đây là một trong những bước đi then chốt để gỡ vướng mắc pháp lý, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, đồng thời tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh nông nghiệp, bảo vệ môi trường và sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên.

Góp ý thẳng thắn từ các đại biểu tham dự hội thảo 

Tại Hội thảo, các đại biểu từ các cơ quan nhà nước, địa phương tham dự tập trung trao đổi, thảo luận và đóng góp nhiều ý kiến, kiến nghị nhằm phân tích, góp ý, nhận diện rõ những “điểm nghẽn” trong dự thảo Luật. 

Các đại biểu tham dự hội thảo

Ông Nguyễn Văn Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh khẳng đinh: “Thực tiễn đã cho thấy nhiều vướng mắc xuất hiện gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước và hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân và doanh nghiệp có xuất phát điểm từ vướng mắc trong thực thi pháp luật lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, mà nguyên nhân của những vấn đề này chủ yếu xuất phát từ một vài điểm chồng chéo, thiếu đồng bộ, chưa rõ ràng và chưa thực sự phù hợp với thực tiễn trong hệ thống luật lĩnh vực nông nghiệp và môi trường đặc biệt từ khi tỉnh triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp”. 

Ông Nguyễn Văn Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh

Ông Công cũng kỳ vọng thông qua buổi Hội thảo tham vấn ý kiến này nhiều điểm nghẽn trong quá trình áp dụng triển khai pháp luật sẽ được phản ánh, tiếp thu và xem xét trình cấp có thẩm quyền thông qua. Qua đó sẽ tạo hành lang pháp lý thông thoáng, minh bạch, có tính ổn định lâu dài, phù hợp với xu thế của thời đại, khơi thông nguồn lực mới để thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế, xã hội của địa phương.

Hội thảo ghi nhận ý kiến của ông Nguyễn Tuyết Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang về Khoản 6, Điểm b Điều 52 quy định giao cho UBND cấp tỉnh quyền quyết định kế hoạch đầu tư hệ thống thu gom, xử lý nước thải, hoặc cho phép miễn áp dụng khi không bố trí được quỹ đất. Về điểm này, ông Nguyễn Tuyết Phương, cho rằng cần làm rõ hơn: “Nút thắt không hẳn ở thẩm quyền quyết định, mà chủ yếu ở nguồn lực đầu tư. Nếu cụm công nghiệp đã có hạ tầng cơ bản, có điều kiện kết nối hệ thống xử lý nước thải, thì nên cho phép thu hút dự án đầu tư. Nhà đầu tư phải đáp ứng đầy đủ điều kiện môi trường”.

Theo ông Đào Văn Thanh, Cục Thanh tra và giải quyết khiếu nại tố cáo về lĩnh vực tài nguyên và môi trường (Cục VIII), Điều 160 Luật Bảo vệ môi trường có quy định trách nhiệm tổ chức và chỉ đạo thực hiện thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường, trong đó khoản 2 có quy định trách nghiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường (cũ) để kiểm tra, thanh tra bảo vệ môi trường trên cả nước. Tuy nhiên hiện nay, chức năng “Thanh tra chuyên ngành của Bộ” không còn được thực hiện trực tiếp tại Bộ mà thuộc trách nhiệm của Thanh tra Chính phủ. 

Các ý kiến tập trung vào những vấn đề “nóng” của thực tiễn, như: thẩm quyền quyết định chuyển mục đích sử dụng rừng, thẩm quyền cấp, điều chỉnh, gia hạn giấy phép tài nguyên nước, hạ tầng bảo vệ môi trường tại khu, cụm công nghiệp, cấp phép môi trường, hay quan trắc nguồn nước dưới đất.

Các đại biểu tham gia đóng góp ý kiến

Việc làm rõ thẩm quyền giữa Trung ương và địa phương, giữa các bộ, ngành là yêu cầu cấp thiết để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân.

Việc xin ý kiến sửa đổi, bổ sung 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường lần này không chỉ nhằm xử lý những quy định chồng chéo, bất cập, mà còn tạo lập hành lang pháp lý minh bạch, ổn định, phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp. Đây cũng là bước đi quan trọng để khơi thông nguồn lực, thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững, gắn với bảo vệ môi trường và sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, đáp ứng yêu cầu đổi mới trong giai đoạn mới. Theo kế hoạch, dự án Luật sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10, khóa XV và dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
 

Khánh Linh