Tín đồ đạo Cao Đài cùng người dân làm vệ sinh, tạo cảnh quan môi trường

Trong những năm qua, bà con tín đồ Cao Đài của Họ đạo luôn thực hiện đường lối sống tốt đời đẹp đạo, gắn bó đồng hành cùng với chính quyền địa phương và bà con nhân dân, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, các hoạt động từ thiện xã hội, tăng cường khối đại đoàn kết giữa đạo Cao Đài và các tôn giáo khác trên địa bàn, đặc biệt Họ đạo được chọn là mô hình điểm về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu của quận Hai Bà Trưng.

Lan tỏa tinh thần “sống xanh” từ Thánh thất tới phố phường

Tại thành phố Huế, ngày 02/12/2015, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường (trước đây) nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường và 40 tổ chức tôn giáo đã ký kết Chương trình phối hợp phát huy vai trò các tôn giáo tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu. Tại hội nghị này, các tôn giáo ở Việt Nam đã có Thông điệp về bảo vệ môi trường; 04 nội dung cam kết; 05 nội dung phối hợp hành động của các tôn giáo tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Thực hiện Chương trình phối hợp giữa Ban thường trực Ủy ban mặt trận tổ quốc Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường (trước đây) và các Tôn giáo ở Việt Nam, các Hội Thánh Cao Đài đã tích cực ủng hộ các chủ trương, chính sách, pháp luật và các chương trình hành động của Nhà nước và Mặt trận tổ quốc các cấp, trong các hoạt động, sinh hoạt tôn giáo, các chức sắc lãnh đạo các Hội thánh cho đến Thánh thất ở các cơ sở đều thường xuyên tuyên truyền phổ biến cho toàn thể tín đồ Đạo Cao Đài nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người tín đồ tôn giáo với trách nhiệm bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, tham gia tích cực nhiều hoạt động cụ thể, góp phần thay đổi hành vi theo hướng tích cực về bảo vệ môi trường trong cộng đồng và xã hội.

Các nhiệm vụ công việc có gắn lồng ghép với bảo vệ môi trường đã đưa vào sinh hoạt trong các kỳ cúng, lễ tại cơ sở thờ tự với các nội dung: (1) Tăng cường công tác quét dọn vệ sinh hàng ngày trong khuôn viên cơ sở của Đạo và xung quanh các Thánh thất, Thánh tịnh để bảo đảm môi trường sáng, xanh, sạch, đẹp. (2) Đổ rác sinh hoạt đúng giờ và đúng nơi quy định, phân loại rác tại nguồn. (3) Tiết kiệm điện, nước sinh hoạt hàng ngày. Sử dụng các hóa chất đốt không sinh ra khói bụi ô nhiễm môi trường. Vận động các gia đình tín đồ giữ gìn nếp sống vệ sinh và tích cực tham gia tổng vệ sinh cùng bà con cộng đồng dân cư nơi mình sinh sống. (4) Đã xây dựng nội quy trong Thánh thất, nơi thờ tự lễ bái chỉ có khói hương, không có khói thuốc lá, khói đốt vàng mã. (5) Vận động các gia đình tín đồ Đạo Cao Đài có tham gia dịch vụ bán hàng ăn uống, chế biến thực phẩm, sản xuất chăn nuôi không sử dụng các chất cấm, chất độc hại cho sức khỏe, làm ăn đạo đức chân chính để bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng. (6) Thường xuyên phối hợp với Nhà nước và Mặt trận tổ quốc các cấp để thực hiện và giám sát việc thực hiện môi trường tại cơ sở nơi có đồng bào Đạo Cao Đài sinh sống, việc thực hiện luật bảo vệ môi trường của các cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức cá nhân nhằm đảm bảo hiệu quả công tác này. (7) Khuyến khích, tuyên truyền vận động toàn thể chức sắc, tín đồ Đạo Cao Đài tích cực tham gia làm việc từ thiện, nhân đạo, kịp thời giúp đỡ, hỗ trợ chia sẻ với những người nghèo khó, người gặp khó khăn tại cộng đồng dân cư khi gặp thiên tai, bão lũ.

Hiện nay, các Hội thánh và tổ chức Cao Đài đã có nhiều việc làm hiệu quả và tích cực trong việc tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhiều mô hình hay được thực hiện cụ thể tại Hội Thánh Cao Đài Bạch y tỉnh Kiên Giang, Hội Thánh Minh Chơn Đạo tỉnh Cà Mau đã xây dựng được phong trào tổng vệ sinh cuối tuần tại cơ sở thờ tự và thôn xóm khu dân cư. Từ Hội thánh đến các Thánh thất cơ sở đều phát động trồng cây, trồng hoa cây cảnh tại tất cả địa điểm của Hội thánh và Thánh thất.

Từ cơ sở Hội thánh đến các cơ sở Thánh thất 100% đã xây dựng lò đốt rác sinh hoạt, 100% các gia đình tín đồ đều có nước sạch sinh hoạt và nhà vệ sinh tự hoại. Đặc biệt, Đạo Cao Đài không có tục lệ đốt vàng mã.

Các Hội thánh và Thánh thất của Đạo Cao Đài đều đã xây dựng nội quy thực hiện nếp sống văn minh cơ sở tôn giáo trong đó có nội dung bảo vệ môi trường cảnh quan tại cơ sở tôn giáo.

Các thành tích bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu đạt được sự lan tỏa, hiệu quả trong toàn thể tín đồ có sự đóng góp rất lớn của Anh Lớn Đầu Sư Trần Văn Huynh trưởng Ban thường trực Hội Thánh Cao Đài Bạch Y và Anh Lớn Đầu Sư Trần Đức Tăng trưởng Ban thường trực Hội Thánh Minh Chơn Đạo.

Khi tôn giáo góp phần thay đổi nhận thức môi trường

Đạo Cao Đài có Thánh ngôn, Thánh giáo, Tân luật và các bài thi thơ dạy đạo để giáo dục, bồi dưỡng tinh thần cũng như hành động của con người trên địa cầu này. Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế chỉ dạy: “Vì vậy mà Thầy hằng nói cùng các con rằng: một “Trường thi công quả”, các con muốn đến đặng nơi cực lạc thì phải đi tại nơi cửa này mà thôi”.

ảnh minh hoạ

Theo lời dạy trên thì con người sinh ra trên quả địa cầu này phải có trách nhiệm sống và làm việc hữu ích cho nhân dân, cho xã hội. Ngày nay, lượng sóng văn minh tràn ngập đến đâu thì nền luân lý ngả nghiêng tới đó, nhân loại phần nhiều dụng hết trí não xu hướng vào lối sống thực dụng vật chất, món ăn sơn hà hải vị, chỗ ở nguy nga đài các, y phục tiện dùng gấm liễu che thân, ra một tấc đường thì có xe đỡ gót. Nhu cầu cuộc sống của con người đang từng ngày phá hại thiên nhiên. Thậm chí vì sự tham lam, ích kỷ của con người sát hại lẫn nhau, nước mạnh xâm chiếm nước yếu chiếm tài nguyên tư hữu riêng cho mình, khai thác thiên nhiên có tính chất hủy diệt làm cho vấn nạn hủy hoại môi trường sinh thái ngày thêm trầm trọng hơn.

Để góp phần bảo vệ sự sống, bảo vệ môi trường, trong bài viết này với quan điểm của chức sắc Đạo Cao Đài, tôi xin phân tích ý nghĩa của giới luật ăn chay của chức sắc, tín đồ toàn Đạo Cao Đài, cũng góp phần vào việc bảo vệ môi trường.

Ăn chay cũng là một cách sống xanh

Thánh ngôn của Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế chỉ dạy: “Phải có một chân linh tinh tấn mới mầu nhiệm, huyền diệu, phải trường chay mới đặng linh hồn tinh tấn”.

Lời dạy trên cho chúng ta thấy, việc ăn chay đối với người tín đồ Đạo Cao Đài là rất quan trọng. Luật Đạo quy định: (1) Tín đồ phải giữ chay 6 ngày/tháng. (2) Chức việc giữ ăn chay 10 ngày/tháng trở lên. (3) Lễ sanh phải giữ ăn chay 16 ngày/tháng trở lên (Hội Thánh Ban Chỉnh Đạo). (4) Từ giáo Hữu trở lên phải ăn trường chay.

Ăn chay là chỉ ăn loại thực vật (rau, củ, quả). Tất cả các cơ sở thờ tự của đạo Cao Đài từ tổ nghi lễ, nhà tu, Thánh thất, Hội thánh đều giữ chay 100%.

Ăn chay có nhiều lợi ích, vì ăn chay giữ được ngũ giới cấm dễ dàng. Ngũ giới cấm là giới luật rất quan trọng đối với người tu ở bậc thượng thừa. Không giữ tròn giới cấm thì không thể đắc đạo được.

Người ăn chay trường giữ được ngũ giới cấm dễ dàng vì ăn chay trường giữ được tránh sát sanh trong sự ăn uống đã không lỡ giết hại sanh vật để ăn thịt thì cũng đâu nỡ giết chúng để làm trò chơi (bất sát sanh). Nếu không ăn thịt thì cũng dễ cữ rượu, vì rượu thịt luôn luôn đi kèm nhau như bóng với hình (bất tửu nhục). Không ăn thịt, uống rượu thì lòng dục lắng xuống, nên không nghĩ đến tà dâm, phá hoại gia chung của người (bất tà dâm).

Nhờ ăn chay trường mà lòng tham vật chất không có cơ hội nảy nở. Đã tu rồi thì không cần chi tiền tài của cải, vì khi chết linh hồn có đem theo được các thứ đó, chỉ đem theo công đức và tội lỗi mà thôi. Do đó, việc trộm cướp hay gian lận tài vật rất ít khi xảy ra (bất du đạo). Nhờ ăn chay trường mà tâm hồn trở nên thanh cao, tránh việc nói dối lừa gạt người, gây đau khổ cho người khác, đem lợi lộc về cho mình (bất vọng ngữ).

Ăn chay để thanh lọc bản thể, tinh khiết tinh thần: Những thức ăn mặn là huyết nhục của các loài động vật nên chỉ bổ dưỡng cho thể xác con người, vì thể xác con người cũng là huyết nhục.

Các thức ăn chay là rau đậu, trái cây, ngũ cốc. Các thứ này nhờ hấp thụ được trực tiếp ánh sáng mặt trời, dưỡng khí, đạm khí của không khí, lại hấp thụ các chất khoáng trong lòng đất nên các thức ăn chay có hai tác dụng bổ dưỡng: Bổ dưỡng xác thân nhờ những chất khoáng hấp thụ trong đất và đạm khí trong không khí. Bổ dưỡng chơn thần nhờ hấp thụ ánh sáng và dưỡng khí. Như thế chúng ta nhận rằng, với chế độ ăn chay đầy đủ gồm nhiều rau đậu và trái cây, ăn chay rất tốt so với ăn mặn vì nó bổ dưỡng các thể xác và chơn thần.

Người ăn chay trường lâu năm tạo được vầng hào quang trong sáng nơi đỉnh đầu, chơn thần cũng được trong sáng, tinh tấn nên nhẹ nhàng hơn không khí. Đến kỳ thoát xác, chơn thần xuất ra khỏi thể xác một cách dễ dàng và bay khỏi bầu không khí đến các cõi thiêng liêng. Người ăn mặn thì chơn thần mờ tối, trọng trược, vì ăn huyết nhục của thú cầm, nên nặng nề không thể bay thoát khỏi bầu khí quyển được.

Khi thực hiện ăn chay, sẽ có các lợi ích giúp bảo vệ môi trường thiết thực như: Tiết kiệm nước vì chỉ rửa các loại rau, củ, quả do đó có thể dùng lại các nước để tưới cây, cọ sàn,…Tiết kiệm năng lượng vì nấu chay sẽ mau chín hơn các loại thịt cá. Nấu chay rau, củ, quả không có mùi tanh hôi không khí sẽ trong lành hơn. Chi phí cho người ăn chay chỉ tốn tiền bằng 1/3 của người ăn cá thịt.

Với số lượng 2,7 triệu chức sắc, tín đồ Đạo Cao Đài đang thực hiện giữ giới luật ăn chay, chắc hẳn đã có nhiều hiệu quả đóng góp cho bảo vệ môi trường. Rất mong tất cả nhân dân cả nước sẽ có nhiều người ăn chay, cả nước sẽ có một ngày toàn dân cùng ăn chay, hẳn là sẽ lợi ích rất nhiều.

Bảo vệ môi trường sinh thái, ứng phó với biến đổi khí hậu không chỉ một cá nhân, một tập thể, một tổ chức tôn giáo làm được. Mọi người dù có theo tôn giáo hay không theo tôn giáo nào thì chúng ta đều cần phải chung tay, góp sức và đây chắc chắn là một quá trình dài lâu.

Con người chúng ta ngày càng nhận thức rằng cuộc sống không tuân theo đạo pháp tự nhiên thì không thể tồn tại được, con người là một phần tử của tự nhiên, như vậy có thể thấy rằng nếu chúng ta tác động quá mức tới môi trường, khai thác cạn kiện tài nguyên, hủy hoại môi trường tự nhiên,… thì một ngày nào đó môi trường cũng cạn kiệt và suy thoái, con người cũng phải bị suy thoái theo.

Tóm lại, nếu con người là một thế giới tự nhiên thu nhỏ và việc giữ gìn và bảo vệ môi trường chính là bảo vệ sức khỏe của chính mình, muốn thân thể khỏe mạnh chúng ta phải cân bằng, hòa hợp với theo quy luật tự nhiên, quy luật của tạo hóa và Thượng Đế đã ban cho chúng ta từ thuở sơ khai. Một khi con người làm việc, học tập, sinh hoạt hòa hợp với thiên nhiên tức là đã bảo vệ thiên nhiên sinh thái.

Môi trường xanh - hành trình cần thêm sự chung tay

Để tham gia tốt công tác bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu các chức sắc lãnh đạo của Hội Thánh và tổ chức Cao Đài cần thường xuyên mở các lớp sinh hoạt Đạo dạy về Đạo đức - Giáo lý, Luật pháp của Nhà nước nhất là luật bảo vệ môi trường, tuyên truyền hướng dẫn tín đồ thực hiện các chương trình phối hợp với Mặt trận tổ quốc về bảo vệ môi trường, thường xuyên phân công người có trách nhiệm theo dõi, hỗ trợ, giải thích trong đời sống của từng tín đồ và gia đình của họ. Khích lệ, động viên, khen thưởng kịp thời những tấm gương tích cực trong phong trào bảo vệ môi trường, gìn giữ cảnh quan xanh, sạch, đẹp để ngày càng lan tỏa sâu rộng trong tín đồ và nhân dân địa phương.

Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã có nhiều chính sách, pháp luật để bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu. Nhất là sau khi có chương trình phối hợp giữa Ban thường trực Mặt trận tổ quốc trung ương và Bộ Tài nguyên và Môi trường (trước đây), các tổ chức tôn giáo tại Việt Nam tổ chức ở thành phố Huế ngày 02/12/2015, các tôn giáo đã tích cực tham gia và có nhiều mô hình phù hợp với điều kiện của từng địa phương và của từng tôn giáo, đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần tạo được sự chuyển biến mạnh về nhận thức và làm thay đổi thái độ, hành vi, thói quen của các chức sắc, chức việc, nhà tu hành, đồng bào của các tôn giáo và người dân ở cộng đồng. Tuy nhiên, các tổ chức tôn giáo cũng còn nhiều khó khăn trong triển khai công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, đó là:

Công tác bảo vệ môi trường còn thụ động, chưa có sự phối hợp thường xuyên của các cơ quan Nhà nước, MTTQ các cấp. Các tài liệu, phổ biến, hướng dẫn về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu còn chậm và thiếu. Nhất là các tài liệu hướng dẫn về công tác ứng phó với biến đổi khí hậu thì các tôn giáo còn chưa được hiểu rõ. Các chức sắc đứng đầu các cơ sở tôn giáo chưa được tập huấn, học tập thường xuyên về công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Cần phát huy vai trò của người đứng đầu của các tổ chức tôn giáo, các chức sắc, chức việc, nhà tu hành có tâm huyết, tiêu biểu để làm tấm gương, vận động thu hút tín đồ và nhân dân tích cực tham gia hưởng ứng việc bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, để từ đó có đánh giá, rút kinh nghiệm, biểu dương, khen thưởng, nhân rộng các mô hình hoạt động tốt có hiệu quả của các tổ chức và cá nhân tín đồ tôn giáo.

Công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu của Việt Nam chúng ta còn đứng trước nhiều thách thức, quá trình phát triển kinh tế còn nhiều khu công nghiệp tập trung còn chưa được quy hoạch và xây dựng các công trình bảo vệ môi trường, làng nghề còn sản xuất trong khu dân cư, nạn phá rừng lấy gỗ, làm nương rẫy, khai thác cát không phép, nạn kẹt xe, công trường xây dựng, xả rác bừa bãi, phóng uế tràn lan, sử dụng hóa chất độc hại trong trồng trọt, chăn nuôi, chế biến thực phẩm, vấn nạn trầm trọng của các nhà máy, xưởng sản xuất xả nước thải độc ra môi trường không được kiểm soát,…

Tất cả các tồn tại trên rất cần có sự quan tâm của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành, UBMTTQ Việt Nam có sự chỉ đạo quyết liệt, các cán bộ lãnh đạo từ trung ương đến địa phương không buông lỏng, bỏ qua, bao che cho bất cứ tổ chức, cán nhân nào có sai phạm trong việc thi hành luật bảo vệ môi trường.

Chúng tôi tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ cùng sự vào cuộc của Mặt trận tổ quốc Việt Nam các cấp, tất cả các tôn giáo và nhân dân cả nước đoàn kết đồng lòng, chúng ta sẽ bảo vệ tốt môi trường xanh- sạch - đẹp.

Phát huy tinh thần yêu nước, lý tưởng sống “Tốt Đời - Đẹp Đạo” thì phải có một thân thể khỏe mạnh. Muốn xây dựng nước Việt Nam hùng cường, phát triển, giàu đẹp và văn minh cần một môi trường sinh thái phát triển theo quy luật tự nhiên, một môi trường xanh - sạch - đẹp.

GS. Thượng Mai Thanh

                                                    Trưởng ban Quản trị Thánh thất

                                                 Cao Đài Thủ đô Hà Nội