Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh báo cáo Quốc hội về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) tại Chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XV

Cũng trong năm 2023, Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện nhiều chính sách, giải pháp nhằm tháo gỡ những khó khăn liên quan đến tài nguyên, khoáng sản, biến đổi khí hậu...

Chính phủ đánh giá cao Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ động, tích cực phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Pháp luật của Quốc hội và các bộ, cơ quan có liên quan nghiêm túc tiếp thu các ý kiến góp ý để hoàn thiện các phương án chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Điểm lại hành trình và dấu ấn

Ngày 25/11/2021, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 17/2021/QH15 về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021. Theo đó, trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) được Quốc hội đưa vào Chương trình cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 3 (tháng 5/2022).

Tuy nhiên, trước đó nhiệm vụ tổng kết thi hành Luật Đất đai phải được thực hiện. Ngày 04/8/2020, Ban chỉ đạo tổng kết thi hành Luật Đất đai và xây dựng dự án Luật Đất đai (sửa đổi) được thành lập, đến ngày 19/7/2022, được kiện toàn do 01 Đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban, Lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và một số địa phương là Thành viên và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường là Phó Trưởng ban thường trực.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân phát biểu tại Hội thảo lấy ý kiến tại Gia Lai

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng Đề cương tổng kết thi hành Luật Đất đai và gửi văn bản đề nghị các Bộ, ngành, địa phương tổ chức thực hiện tổng kết. Trên cơ sở kết quả tổng kết của các Bộ, ngành và địa phương, Bộ đã xây dựng Báo cáo tổng kết thi hành Luật Đất đai; lập hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Ngày 08/7/2021, Chính phủ đã có Tờ trình gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị đưa dự án Luật Đất đai (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2022 của Quốc hội.

Ngày 24/8/2021, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định phân công Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ trì soạn thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Nhận nhiệm vụ do Thủ tướng giao, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thành lập Ban soạn thảo, Tổ biên tập dự án Luật; ban hành Kế hoạch xây dựng dự án Luật và nghiên cứu, xây dựng các nội dung của dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Quá trình nghiên cứu, xây dựng các nội dung của dự án Luật Đất đai (sửa đổi) là chuỗi hoạt động với tinh thần chủ động, trách nhiệm, khẩn trương của Lãnh đạo Bộ, các đơn vị chức năng và nhiều cá nhân của Bộ, ngành Tài nguyên và Môi trường. Hơn 100 luật, bộ luật có liên quan đến đất đai đã được Bộ rà soát, đánh giá để xác định rõ những nội dung đề xuất sửa đổi, bổ sung trong dự thảo Luật Đất đai và các Luật cần phải sửa đổi để bảo đảm thống nhất, đồng bộ với Luật Đất đai. Rất nhiều cuộc hội thảo, tọa đàm, các buổi làm việc về dự thảo Luật với cơ quan, tổ chức có liên quan, chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế đã được tổ chức.

Nghị quyết số 18-NQ/TW về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao” được ban hành, các quan điểm, chủ trương mới của Nghị quyết đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp cùng các chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà quản lý, tham khảo kinh nghiệm quốc tế nhanh chóng thể chế hóa vào dự thảo Luật. Đồng thời, Bộ đã tổ chức họp Ban soạn thảo, Tổ biên tập, báo cáo Ban Chỉ đạo tổng kết thi hành Luật Đất đai và xây dựng dự án Luật Đất đai (sửa đổi); báo cáo Ban cán sự đảng Chính phủ về những định hướng lớn thể chế trong dự án Luật Đất đai (sửa đổi) và một số nội dung chính sách lớn cần thể chế dự thảo Luật. Bộ cũng đã gửi dự thảo Luật để lấy ý kiến của các Bộ, ngành, địa phương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, VCCI, đăng dự thảo lên Cổng Thông tin địa tử của Chính phủ và của Bộ Tài nguyên và Môi trường để lấy ý kiến đối tượng chịu tác động,…

Ngày 27/9/2022, Chính phủ trình Quốc hội hồ sơ dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã cho ý kiến đối với dự án Luật.

Ngày 23/12/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Ngay sau đó, Chính phủ ban hành Kế hoạch tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đăng tải nội dung dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) và các tài liệu liên quan trên website lấy ý kiến Nhân dân (luatdatdai.monre.gov.vn). 63/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đều ban hành Kế hoạch tổ chức lấy ý kiến Nhân dân. Nhiều Bộ, ngành mặc dù không được Chính phủ yêu cầu nhưng cũng đã ban hành Kế hoạch lấy ý kiến Nhân dân để triển khai trong Bộ, ngành mình.

Luật Đất đai sẽ bảo vệ tốt hơn quyền lợi cho người dân, công bằng giữa các đối tượng

Việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân được thực hiện từ ngày 03/01/2023 đến ngày 15/3/2023. Quá trình tổ chức lấy ý kiến được diễn ra bảo đảm về tiến độ và chất lượng lấy ý kiến bằng nhiều hoạt động như: tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, đôn đốc việc triển khai lấy ý kiến Nhân dân, đồng thời tiếp nhận các ý kiến góp ý trực tiếp của các địa phương đại diện cho các vùng, miền có tính đặc thù.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Ủy viên Ban thường vụ, Chủ nhiệm Cơ quan truyền thông Liên đoàn Luật sư Việt Nam
góp ý tại hội thảo

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban Kinh tế và một số Ủy ban khác của Quốc hội; Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Trung ương Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, các Bộ, ngành, địa phương và các tổ chức có liên quan để tổ chức các Hội nghị lấy ý kiến Nhân dân.

Các đại biểu tại Hội nghị lấy ý kiến kiều bào đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)

Đặc biệt, dự thảo Luật còn được tổ chức lấy ý kiến người Việt Nam định cư ở nước ngoài do Bộ Ngoại giao triển khai với nhiều hình thức như: thông qua các hội đoàn định cư ở nước ngoài, cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài; phối hợp với các cơ quan hữu quan tổ chức các hội thảo, tọa đàm về chính sách, pháp luật đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài; tổ chức hội nghị trực tuyến với hơn 30 điểm cầu đến từ 17 quốc gia và vùng lãnh thổ ở tất cả các châu lục.

Việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đã thu hút được đông đảo các cơ quan truyền thông, báo chí trong việc tuyên truyền, phổ biến, lấy ý kiến Nhân dân, mở nhiều chuyên mục trao đổi, thảo luận, phản ánh kịp thời ý kiến Nhân dân, doanh nghiệp, các chuyên gia, nhà khoa học, cơ quan quản lý,... Đã có 20.537 tin, bài có nội dung liên quan dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), ý kiến của Nhân dân được đăng tải trên báo chí và các phương tiện truyền thông.

Kết thúc thời hạn lấy ý kiến, đã ghi nhận số lượng lượt cho ý kiến rất lớn là 12.107.457 lượt. Trong đó, 10.779.147 lượt ý kiến theo báo cáo của các tổ chức chính trị - xã hội (Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam nhận được 8.363.162 lượt ý kiến; Trung ương Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam nhận được 2.348.965 lượt ý kiến…); 7.979 lượt ý kiến trên website lấy ý kiến nhân dân, 1968 ý kiến từ Cổng thông tin điện tử của Chính phủ, 10.393 lượt ý kiến theo 31 báo cáo của Bộ, ngành, cơ quan Trung ương, 1.305.256 lượt ý kiến theo 63 báo cáo của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, 2.509 lượt ý kiến từ các viện nghiên cứu, trường đại học, 205 lượt ý kiến của các tổ chức, cá nhân bằng văn bản gửi trực tiếp.

Các nội dung được Nhân dân quan tâm tập trung góp ý, trong đó: Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với 1.227.238 lượt ý kiến; giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất với 1.064.464 lượt ý kiến; tài chính đất đai, giá đất với 1.035.394 lượt ý kiến; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất với 1.008.494 lượt ý kiến và các nội dung khác.

Điều này cho thấy rằng việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đã huy động được hầu hết các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, các giai tầng trong xã hội tham gia, thu hút được sự quan tâm đông đảo, sâu sắc, tâm huyết, trách nhiệm của các tầng lớp Nhân dân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Việc lấy ý kiến Nhân dân về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được xem như cuộc sinh hoạt chính trị sâu rộng, sự kiện chính trị - pháp lý quan trọng.

Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) là dự án khó, phức tạp, có nhiều chính sách quan trọng, nhạy cảm, có nhiều ý kiến khác nhau trong quá trình góp ý, hoàn thiện. Song bằng nỗ lực của toàn ngành, bản Dự thảo Luật trình Quốc hội được đánh giá cao về chất lượng, sự công phu, thận trọng, xem xét kỹ lưỡng nhiều mặt, quyết tâm, kiên trì nghiên cứu, tiếp thu, giải trình để giải quyết các vấn đề lớn và khó; thể chế hóa chủ trương tại Nghị quyết số 18-NQ/TW, bám sát cương lĩnh của Đảng, tuân thủ Hiến pháp, đảm bảo tính đồng bộ thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Ngày 29/12/2023, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Quyết định số 4212/QĐ-BTNMT công bố các sự kiện của ngành Tài nguyên và Môi trường năm 2023. Trong Quyết định đã ghi nhận trên 12 triệu lượt đóng góp ý kiến cho dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) là sự kiện đầu tiên trong 8 sự kiện nổi bật của Ngành Tài nguyên và Môi trường năm 2023.

Dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) gồm nhiều nội dung quan trọng, được người dân cả nước đặc biệt quan tâm, kỳ vọng, một trong bộ luật thu hút được số lượng lớn, với hơn 12 triệu lượt góp ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, thực tiễn cao. Đây thực sự trở thành đợt sinh hoạt chính trị sôi nổi, rộng lớn của cả nước về sự kiện pháp lý quan trọng. Dự thảo Luật trình Quốc hội được đánh giá cao về chất lượng, sự công phu, thận trọng, xem xét kỹ lưỡng nhiều mặt, quyết tâm, kiên trì nghiên cứu, tiếp thu, giải trình để giải quyết các vấn đề lớn và khó; thể chế hóa các chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 18-NQ/TW, tuân thủ Hiến pháp, đảm bảo tính đồng bộ thống nhất trong hệ thống pháp luật; phát huy nguồn lực đất đai, đưa đất đai thực sự trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đáp ứng đủ điều kiện trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp gần nhất.

Bên cạnh quá trình xây dựng, hoàn thiện Luật Đất đai (sửa đổi) và kịp thời tháo gỡ các nút thắt, khó khăn, vướng mắc trong thực thi chính sách pháp luật về đất đai, Chính phủ ban hành Nghị định số 10/2023/NĐ-CP với nhiều nội dung chính sách quan trọng, trong đó hướng dẫn cụ thể việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Luật Đất đai là một đạo luật rất quan trọng, tác động sâu rộng đến mọi mặt kinh tế - xã hội và ảnh hưởng trực tiếp tới mọi tầng lớp Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp. Việc thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) chính là hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý và sử dụng đất; được kỳ vọng sẽ tháo gỡ những vướng mắc, phát huy nguồn lực đất đai, đưa đất đai thực sự trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, bảo đảm hài hòa lợi ích Nhà nước, người dân và nhà đầu tư. Sau bài phát biểu khai mạc của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội diễn ra vào Chiều ngày 08/01/2024, chúng ta càng thêm tin tưởng rằng dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, hoàn thiện hồ sơ để trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp bất thường.

Được biết, Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) và nhiều nội dung quan trọng sẽ được trình Quốc hội tại Kỳ họp bất thường dự kiến diễn ra vào giữa tháng 1/2024.

Đức Hậu