Đặc biệt, sau khi HTX Dịch vụ Nông nghiệp và Giống cây trồng Đồng Tâm đi vào hoạt động, đã giúp các thành viên HTX trồng nhãn trên địa bàn xã và các xã miễn núi tỉnh Thanh Hoá có cơ hội được chuyển giao kỹ thuật, nhân rộng mô hình và bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân.

Người tiên phong “bắt” nhãn ra quả “trai vụ”

Theo những người trồng nhãn, thông thường, nhãn chính vụ sẽ cho thu hoạch vào khoảng tháng 8 tháng đến tháng 10 dương lịch hàng năm. Thế nhưng, tại các vườn nhãn trên địa bàn những năm gần đây đồng loạt cho trái sớm trước từ 2 đến 3 tháng. Nhờ đó, nhãn chín tới đâu, được thương thu mua đến đấy và điều đặc biệt là giá thu mua thường cao hơn chính vụ.

Để có những “trái ngọt” với giá trị kinh tế cao này, anh Đỗ Đồng Tâm (Sinh năm 1988), Giám đốc HTX Dịch vụ Nông nghiệp và Giống cây trồng Đồng Tâm, là người đóng góp công lao lớn nhất.

Anh Tâm bên những “trái ngọt” của mình chuẩn bị đi xuất bán

Được biết, sau khi tốt nghiệp Đại học Xây dựng, chàng kỹ sư trẻ làm việc cho các công ty xây dựng tại Hà Nội và Thanh Hóa với mức lương khá. Tuy nhiên, do trăn trở với vùng quê nghèo nơi mình sinh ra và lớn lên, anh Đỗ Đồng Tâm vẫn luôn nuôi dưỡng ước mơ làm giàu ngay trên chính mảnh đất quê hương mình. Năm 2018, anh quyết định nghỉ việc, về quê lập nghiệp, mặc cho bố mẹ phản đối.

Theo chia sẻ của anh Tâm, do nhận thấy vườn nhãn của gia đình có diện tích lớn nhưng hằng năm mang lại lợi nhuận thấp, anh đã quyết tâm dành thời gian đi học hỏi kinh nghiệm thực tế từ các tỉnh trồng nhãn, như Hưng Yên, Bắc Giang, Lâm Đồng. Sau đó với những kiến thức đã được học hỏi để áp dụng vào vườn nhãn của gia đình. Qua đó, Anh Tâm biết được nhãn trái vụ bán được giá, dễ tiêu thụ, là cơ hội cho người dân có thu nhập cao. Do đó, anh Tâm đã mạnh dạn đầu tư, áp dụng khoa học kỹ thuật cho nhãn ra hoa sớm 2 - 3 tháng so với chính vụ và mang lại hiệu quả kinh tế cao.

"Nhãn trái vụ nhưng quả to, ngọt và ít bị sâu bệnh. Để có được kết quả này, tôi đã mạnh dạn áp dụng quy trình hữu cơ, bón bằng phân chuồng, ủ ngô, đậu tương, cá, để bổ sung dinh dưỡng cho cây. Năm 2022, sản phẩm nhãn của gia đình đã đạt chứng nhận VietGAP. Đến nay, cây nhãn đã và đang sinh trưởng rất tốt, khoảng giữa tháng 6 hằng năm, nhãn đã cho thu hoạch, trung bình mỗi cây nhãn đạt từ 1 đến 3 tạ quả" – Giám đốc HTX Đồng Tâm nói.

Vườn nhãn của gia đình cho thấy tiềm năng kinh tế rõ rệt. Đến năm 2025, HTX Dịch vụ Nông nghiệp và Giống cây trồng Đồng Tâm do anh làm giám đốc đã có 52 thành viên. HTX đã liên kết với các hộ trồng nhãn trong xã và các xã lân cận để ký kết hợp đồng với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm. Ngoài ra, anh Tâm còn hỗ trợ nhiều hộ trồng nhãn trong và ngoài xã kỹ thuật canh tác cho nhãn ra trái vụ đạt hiệu quả cao.

Thương lái đến tận vườn thu mua nhãn “trái vụ”

Việc tích cực chia sẻ kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ, cung cấp cây giống và bao tiêu sản phẩm của HTX đã góp phần từng bước nâng cao giá trị của nông sản địa phương. Đến nay, HTX Đồng Tâm hoạt động khá hiệu quả, tạo việc làm, thu nhập cho gần 60 thành viên. Riêng vườn nhãn của gia đình anh Tâm đã tạo việc làm thường xuyên cho 7 - 10 lao động với mức thu nhập từ 7,5 - 10 triệu đồng/người/tháng.

"Đất cằn trái ngọt"

Sau 7 năm trở về quê hương khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp, vườn nhãn trái vụ của gia đình anh Tâm mỗi năm thu hoạch từ 60-65 tấn quả. Với giá bán từ 30-50 nghìn đồng/kg tùy theo vụ mùa, sau khi trừ chi phí, vườn nhãn thu về khoảng hơn 2 tỷ đồng mỗi năm.

Nhãn cho thu hoạch quả to, ngọt

Hiện tại, anh Tâm đã mở rộng diện tích lên 2,6ha, với gần 500 gốc nhãn cổ thụ với những chùm quả trĩu cành nhờ thực hiện thành công các giải pháp kỹ thuật, trái nhãn ở đây to tròn và rất ngọt.

Cũng là một hộ dân tham gia trồng nhãn trái vụ tại địa phương, ông Trịnh Văn Bảy cho hay, thời gian qua, để đầu ra của cây nhãn thuận lợi hơn, những thành viên của HTX Đồng Tâm nói riêng và bà con nông dân các xã miền núi tỉnh Thanh Hoá nói chung đã chịu khó học hỏi kinh nghiệm và chuyển hướng kịp thời nên việc xử lý nhãn ra hoa sớm đã rất thành công, cho năng suất cao, giải quyết được tình trạng được mùa mất giá, được giá mất mùa, bà con cũng yên tâm hơn để phát triển kinh tế gia đình, góp phần phát triển kinh tế địa phương.

“Nhờ bán nhãn trái vụ, thu nhập của nông dân cũng ổn định và tăng hơn so với thời điểm chính vụ. Trung bình thu nhập từ nhãn trái vụ có thể từ 400-500 triệu đồng/ha/năm. Người dân chúng tôi rất phấn khởi, thời gian tới sẽ cùng HTX Đồng Tâm tiếp tục mở rộng vùng trồng” – ông Bảy chia sẻ.

Vườn nhãn của HTX Đồng Tâm đơm hoa trước thời vụ từ 2 - 3 tháng, mang lại thu nhập từ 400-500 triệu đồng/ ha/năm

Bên cạnh việc tác động cho nhãn ra hoa trái vụ, anh Tâm tiếp tục đầu tư trồng 50.000 gốc dứa mật MD2, dự kiến sẽ thu hoạch khoảng trên 80 tấn quả. Ngoài ra, HTX dịch vụ nông nghiệp và giống cây trồng Đồng Tâm do anh Tâm làm giám đốc đã liên kết có tổng số 52 thành viên. Sản phẩm chủ lực của HTX là cây dứa với diện tích trên 40ha. Năm 2024, HTX dịch vụ nông nghiệp và giống cây trồng Đồng Tâm được Viện Phát triển kinh tế hợp tác hỗ trợ tập huấn hướng dẫn canh tác trồng dứa hữu cơ, xử lý lá dứa thành phân bón hữu cơ. Đặc biệt, Viện phối hợp với Công Nextevo có nhà máy sản xuất sơ dứa làm nguyên liệu dệt vải tại Đồng Nai triển khai thí điểm làm sợi xơ dứa tại HTX, mở ra hướng đi với cho người nông dân xã Ngọc Liên.

“Thời gian tới, tôi trồng thêm một số cây ăn quả, trong đó phấn đấu mở rộng diện tích trồng nhãn, trồng dứa MD2, mít ruột đỏ,... để làm mặt hàng xuất khẩu. Việc làm này tuy khó nhưng tôi tin rằng với sự nỗ lực của bản thân, cùng với sự hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền địa phương, Liên minh HTX tỉnh kết hợp cùng bà con nông dân, sẽ thực hiện được ước mơ của mình” – Giám đốc HTX Đồng Tâm chia sẻ.

Song song với việc trồng nhãn và dứa mật, chàng kỹ sư trẻ này còn đầu tư hơn 100 gốc mít ruột đỏ PT79 từ Indonesia, cho trái nghịch vụ và bán với giá hơn 25 nghìn đồng/kg. Ngoài ra, anh cũng tiến hành khảo nghiệm một số loại cây trồng mới khác nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm, góp phần phát triển kinh tế hộ gia đình và địa phương.

Vườn nhãn rộng 2,6ha của anh Tâm

Không chỉ phấn đấu làm giàu cho gia đình, anh Tâm còn thường xuyên thăm hỏi, hỗ trợ và giúp đỡ những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Nhờ đó, nhiều gia đình trẻ, đặc biệt là những thanh niên trong thôn có công việc ổn định, vươn lên thoát nghèo.

Việc áp dụng kỹ thuật trồng nhãn trái vụ đã tạo nên một bước đột phá trong trồng trọt trên địa bàn. Địa phương đang xây dựng phương án để đưa sản phẩm của anh Tâm thành sản phẩm OCOP, đồng thời khuyến khích người dân học tập kinh nghiệm, liên kết với anh Tâm trồng nhãn trái vụ.

Mô hình này đã chứng minh được hiệu quả kinh tế cao hơn so với trồng nhãn chính vụ, đồng thời giúp người dân thích ứng tốt hơn với thị trường và thay đổi tư duy sản xuất. Việc áp dụng mô hình này đã giúp nhiều hộ nông dân ở miền núi Thanh Hóa chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún sang sản xuất tập trung, áp dụng kỹ thuật và công nghệ mới, từ đó nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và giá trị kinh tế. 

Liên Huyền