Lượng xe máy quá lớn là một trong những nguyên nhân gây ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường không khí ở Hà Nội.

Ngày 4/7/2017, Hội đồng nhân dân thành phố đã ban hành Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐND về việc thông qua Đề án “Tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường trên địa bàn thành phố Hà Nội, giai đoạn 2017-2020 tầm nhìn đến năm 2030”, trong đó có mục tiêu từng bước hạn chế hoạt động trên một số khu vực và thời gian, đồng thời, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để đến năm 2030 dừng hoạt động xe máy trên địa bàn các quận vào năm 2030.

Tại kỳ họp lần thứ 20 vào tháng 12/2024, Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết Quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Nghị quyết quy định về tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp; phạm vi vùng phát thải thấp và các biện pháp được áp dụng trong vùng theo lộ trình phù hợp trên địa bàn thành phố Hà Nội; cấm lưu thông các xe tải hạng nặng chạy bằng dầu diesel trong vùng phát thải thấp; hạn chế hoặc cấm xe ô-tô không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 và xe mô-tô, xe gắn máy không đáp ứng tiêu chuẩn mức 2 lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ/thời điểm hoặc khu vực.

Nghị quyết đề xuất ban hành các loại phí và lệ phí đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ có phát thải lưu thông trong vùng phát thải thấp; đề xuất chính sách hỗ trợ những đối tượng sinh sống và làm việc trong vùng phát thải thấp, các tổ chức, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch, phương tiện giao thông không phát thải.

Về lộ trình thực hiện vùng phát thải thấp, từ năm 2025 đến năm 2030: thí điểm lập vùng phát thải thấp ở một khu vực trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, Ba Đình; khuyến khích các địa phương lập vùng phát thải thấp; từ năm 2031 trở đi: các khu vực trên địa bàn thành phố có một trong các tiêu chí quy định tại Điều 4 Nghị quyết này phải thực hiện vùng phát thải thấp.

Theo bà Sayaka Arai, Chủ tịch Hiệp hội Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), thành phố cần xây dựng lộ trình phù hợp, khả thi để chuyển đổi sớm nhất từ năm 2030. Chủ tịch VAMM nhấn mạnh, việc chuyển đổi xe xăng sang xe điện là chính sách quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến các bên liên quan.

Vì thế, VAMM đề xuất, Chính phủ, thành phố Hà Nội cần mở rộng trao đổi, thảo luận với tất cả các bên liên quan để ra quyết định phù hợp. Đồng thời, thành phố cần có các thảo luận kỹ lưỡng về mức độ gây ô nhiễm không khí của xe xăng để đánh giá hiệu quả của chính sách chuyển đổi sang xe điện.

Theo lãnh đạo Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, vấn đề xe máy có nhiều góc độ để nhìn nhận. Tuy nhiên, một đô thị hiện đại và văn minh thì phải có môi trường và văn hóa tốt. Hiện nay, sự phát triển xe máy là một thách thức lớn đối với sự phát triển bền vững của các đô thị.

“Chúng tôi nhận thức rằng, xe máy là một yếu tố tác động đến nhiều vấn đề xã hội và văn hóa đô thị. Điều này tác động đến môi trường sống chung của cộng đồng”, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết.

Do đó, thành phố sẽ triển khai vùng phát thải thấp ở bốn quận nội đô. Tuy nhiên, theo lãnh đạo thành phố, “sẽ cân nhắc kỹ lưỡng thời điểm triển khai, không thể không làm và không thể trì hoãn hơn được nữa. Trước mắt là với xe máy và tiếp tục nghiên cứu với ô-tô”.

Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Nhật Bản, Liên minh châu Âu đang hỗ trợ thành phố phát triển hệ thống giao thông công cộng. Từ nay đến năm 2035, thành phố Hà Nội sẽ xây dựng khoảng 10 tuyến đường sắt đô thị.

Việc sử dụng xe máy là một nét văn hóa của Việt Nam, vì thế, việc chuyển đổi xe mô-tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch cần có lộ trình. Nhưng nếu không quyết tâm thì không biết khi nào thành phố Hà Nội mới phát triển đô thị văn minh, sạch đẹp được như các thành phố lớn trên thế giới.

------------

Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh

Theo nhandan.vn