Tại Ban Kinh tế - Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường, từng trang viết mang hơi thở của rừng, của biển, của những cánh đồng và làng quê đổi mới. Ở đó, có những người làm báo ngày đêm bám sát thực tiễn, mang khát vọng xanh về một nền kinh tế thân thiện với môi trường, một nền nông nghiệp hướng tới tương lai bền vững.

Phóng sự này là lát cắt chân thực về những người làm báo ở tuyến đầu thông tin chuyên ngành - những người đang viết tiếp tinh thần báo chí cách mạng bằng trách nhiệm, sự kiên định và cả trái tim nồng nhiệt với nghề.

Khoảnh khắc ý nghĩa của tập thể Ban Kinh tế nhân dịp nhà báo Lê Huy chính thức nhận nhiệm vụ Trưởng ban - tiếp nối hành trình đồng hành cùng nền nông nghiệp xanh, kinh tế bền vững.

Tại tầng 3, toà nhà A7, trụ sở Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường, số 10 Nguyễn Công Hoan, Ba Đình, Hà Nội - nơi những phóng viên, biên tập viên Ban Kinh tế làm việc, những âm thanh quen thuộc của bàn phím, của tiếng điện thoại reo, của tiếng trao đổi nghiệp vụ vang lên suốt ngày. Không ồn ào, nhưng nhịp điệu khẩn trương, tập trung ấy là minh chứng cho một điều không thể phủ nhận: Tinh thần lao động báo chí, với khát vọng cống hiến cho sự nghiệp "tam nông" và phát triển bền vững.

Chiếc xe gắn bó với biết bao chuyến đi tác nghiệp, dừng bánh trước trụ sở Tạp chí - nơi khởi nguồn của những câu chuyện từ thực tiễn nông nghiệp, môi trường và đời sống.

Những “nhà báo hai vai” trong lòng ngành

Họ chính là những biên tập viên, phóng viên của Ban Kinh tế - phần lớn đều được đào tạo chuyên ngành báo chí hoặc một số ít thì từ các ngành chuyên môn như kinh tế nông nghiệp, quản lý đất đai, môi trường, tài nguyên, thủy sản,… nhưng lại chọn con đường cầm bút, làm Tạp chí chuyên ngành Nông nghiệp và Môi trường. Ở họ, người ta thấy một mẫu hình “nhà báo hai vai”: Vừa vững nghiệp vụ chuyên môn, vừa nhạy bén với thời cuộc, xã hội.

Ban kinh tế có 10 nhà báo, có những người ban ngày đi thực địa, tối về miệt mài dựng bài, biên tập, gọi điện phỏng vấn chuyên gia, doanh nghiệp. Những chuyên đề như “Xoá đói giảm nghèo”, “Khai thác thủy sản bền vững”, hay “Chuyển đổi số trong quản lý đất đai”,… đều có bóng dáng của họ những người không chỉ viết cho xong một bài báo, mà luôn đau đáu làm sao để truyền thông chính sách đi vào thực tiễn hiệu quả nhất.

Giữa những trang tài liệu chuyên ngành, ánh mắt người làm báo vẫn đau đáu với câu chuyện của nông thôn, nông nghiệp và môi trường - nơi lý tưởng nghề báo được thắp lên bằng lao động lặng thầm mỗi ngày

Không thể không nhắc đến vai trò của người trưởng Ban Kinh tế - nhà báo Lê Huy người vừa là “đầu tàu” về nghiệp vụ, vừa là “người giữ lửa” cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên trong từng chuyên đề, từng bài viết. Nhà báo Lê Huy không chỉ hoạch định nội dung theo sát dòng chảy chính sách của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, mà còn luôn đồng hành cùng anh em từ khâu ý tưởng đến sản phẩm cuối cùng.

Trong những chuyến công tác xa, nhà báo Lê Huy sẵn sàng cùng phóng viên đi cơ sở, đến với những xã nghèo ven biển, trải nghiệm thực tế với người dân nghèo ở tỉnh Quảng Bình, không phải để “chỉ đạo hiện trường”, mà để lắng nghe thực tế, cảm nhận dòng chảy của ngành qua từng lát cắt địa phương. Nhà báo Lê Huy thường nói với anh em trong Ban: “Viết bài cho Tạp chí chuyên ngành là công việc của người kỹ lưỡng, vì phía sau một câu chữ sai lệch có thể là một chính sách bị hiểu sai, một nông dân bị bỏ lại”.

Dưới sự dẫn dắt của nhà báo Lê Huy, Ban Kinh tế không chỉ là một nhóm làm báo, mà là một tập thể làm nghề với tinh thần trách nhiệm cao, biết ơn thực tế, thấu cảm với cơ sở và bền bỉ với từng con chữ.

Một tinh thần làm nghề không ngơi nghỉ

Một người trưởng thành từ phóng viên, sau khi sáp nhập Tạp chí Tài nguyên và Môi trường với Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (trước đây) nay về làm biên tập viên của Ban Kinh tế, nhà báo Hồng Minh chia sẻ: “Viết báo chuyên ngành không thể chỉ dừng ở chuyện đưa tin. Chúng tôi viết để kết nối chính sách với đời sống, để cất lên tiếng nói từ cơ sở, để làm cầu nối giữa nhà quản lý và người dân.”

Trong một khoảnh khắc làm việc thường nhật

Phía sau những bài báo là hành trình bền bỉ của những người làm nghề với trái tim luôn đau đáu vì nông nghiệp, môi trường, nông thôn, nông dân - nơi Ban Kinh tế thắp lên ngọn lửa đam mê và trách nhiệm.

Từng chuyến công tác đến các vùng sâu vùng xa, từng đêm trắng thức cùng bài vở chuyên đề, từng cuộc trao đổi kéo dài với chuyên gia để hiểu sâu sắc vấn đề đó là một phần trong lịch làm việc thường nhật. Với họ, cống hiến không nằm ở những điều to tát, mà ở sự chỉn chu, trách nhiệm trong từng con chữ.

Làm báo ngành không có giờ hành chính, càng không có giới hạn về địa hình hay thời tiết. Khi mùa mưa ập về miền núi hay nắng cháy trên vùng biển xa, cũng là lúc những người làm báo ở Ban Kinh tế gùi máy ảnh, mang sổ tay đi ghi nhận từng chuyển động của ngành.

Cống hiến thầm lặng là vậy, nhưng điều họ cần không chỉ là những tràng vỗ tay. Điều mà nhà báo Hồng Minh từng chia sẻ khiến nhiều người đồng cảm, chính là nỗi trăn trở về sự công bằng và ghi nhận trong nội bộ.

“Nghề này không ồn ào nhưng rất áp lực, đặc biệt là với báo ngành - nơi vừa phải hiểu chính sách, vừa phải sống với thực tế. Chúng tôi không mong ai vinh danh, chỉ mong lãnh đạo công tâm, minh bạch, nhìn thấy được giá trị thật của từng người làm báo - dù là cây bút kỳ cựu hay phóng viên trẻ đang lăn lộn ngoài hiện trường.”- Nhà báo Hồng Minh bộc bạch!.

Sự công tâm, minh bạch trong cách đánh giá và phân công công việc, với họ chính là liều thuốc giữ lửa nghề, giữ niềm tin, nhất là trong bối cảnh báo chí đang bước vào giai đoạn chuyển đổi lớn về công nghệ, tài chính và kỳ vọng xã hội.

Đó cũng là lý do vì sao tinh thần làm nghề ở Ban Kinh tế luôn gắn liền với hai chữ “trách nhiệm”: Trách nhiệm với độc giả, với chính sách và cả với nhau, những người đồng hành âm thầm sau từng dòng tin, từng trang báo.

Trách nhiệm đồng hành cùng ngành Nông nghiệp và Môi trường

Là một đơn vị báo chí trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Ban Kinh tế - Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường mang trong mình một sứ mệnh không chỉ là thông tin - mà còn là kết nối, phản biện và lan tỏa tinh thần cải cách, đổi mới tới từng mắt xích của hệ thống. Ở đó, mỗi bài báo không đơn thuần là một sản phẩm truyền thông, mà là một lát cắt trong dòng chảy chính sách; mỗi phóng viên không chỉ là người đưa tin, mà còn là chiếc cầu nối giữa nhà hoạch định và thực tiễn đời sống.

“Báo chí ngành” vốn được xem là một địa hạt đặc thù, vừa phải giữ đúng nhịp và định hướng chiến lược của cơ quan chủ quản, vừa phải bảo toàn tính độc lập nghề nghiệp, tiếng nói khách quan và khả năng phản ánh trung thực từ thực tế cơ sở. Trong thế lưỡng nan đó, Ban Kinh tế chọn cách đi: Bám sát ngành nhưng không hoà tan, gắn bó nhưng không né tránh.

Từ những vấn đề lớn như chuyển đổi mô hình tăng trưởng nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu, cải cách đất đai, bảo vệ nguồn lợi hải sản,…cho đến những câu chuyện nhỏ nhưng thiết thân như số hóa sổ tay nông hộ, khuyến khích nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng AI trong chuỗi giá trị - Ban luôn là đơn vị tiên phong xây dựng các chuyên đề chuyên sâu, đi thực tế từ nhiều góc độ: Quản lý - doanh nghiệp - người dân.

Không ít bài viết chuyên sâu của Tạp chí đã được trích dẫn trong báo cáo của các cơ quan chuyên môn. Có chuyên đề từng được lãnh đạo Bộ yêu cầu sao gửi các đơn vị để làm tài liệu nghiên cứu, phổ biến. Đó không chỉ là niềm tự hào nghề nghiệp mà là minh chứng cho một cách làm báo có trách nhiệm, gắn bó và có chiều sâu.

Là một tờ Tạp chí chuyên ngành trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Ban Kinh tế - Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường không chỉ đưa thông tin, mà còn tham gia tích cực vào quá trình phản biện chính sách, lan tỏa mô hình hay, cách làm tốt trong toàn Ngành. Có thể nói, những người làm báo ở đây đang góp phần định hình không gian truyền thông chính sách nông nghiệp, môi trường.

Trong không gian làm việc quen thuộc, nhà báo Lê Hải đang miệt mài rà soát bản thảo - từng con chữ là kết tinh của trách nhiệm, sự tỉnh táo nghề nghiệp và khát vọng đổi mới nội dung chuyên ngành

Nhà báo Lê Hải - một Biên tập viên trong Ban Kinh tế, chia sẻ: “Đồng hành cùng ngành không có nghĩa là tô hồng. Ngành có chuyển động thì báo chí mới có điều để ghi nhận. Ngành có vấn đề thì báo chí phải chỉ ra để góp phần điều chỉnh. Chúng tôi ở đây để quan sát, phân tích và tiếp sức, chứ không đứng ngoài.”.

Trong một thời đại mà báo chí bị cuốn vào dòng xoáy tốc độ và thị hiếu, thì những người làm báo ở Ban Kinh tế vẫn chọn cho mình một hướng đi chậm rãi nhưng chắc chắn: Viết cho ngành, viết cùng ngành và viết để ngành phát triển bền vững.

Khát vọng lan tỏa giá trị xanh và nhân văn

Không chỉ dừng lại ở vai trò phản ánh, Ban Kinh tế còn luôn nuôi dưỡng một khát vọng lớn hơn: Lan tỏa những giá trị xanh, nhân văn và phát triển bền vững đến từng trang báo, từng khuôn hình, từng con chữ.

Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng chịu sức ép từ biến đổi khí hậu, đô thị hóa, cạn kiệt tài nguyên và sự phân hóa giàu - nghèo giữa các vùng miền, việc báo chí không chỉ đưa tin mà còn kiến tạo tư duy, dẫn dắt nhận thức là điều vô cùng quan trọng. Những người làm báo ở Ban Kinh tế thấm nhuần sứ mệnh ấy - họ chọn viết về mô hình nông nghiệp tuần hoàn, về người nông dân chuyển đổi sang canh tác sinh thái, về doanh nghiệp tiên phong khởi nghiệp xanh… không phải để “kể chuyện hay”, mà để khơi dậy niềm tin rằng: Nông nghiệp Việt Nam có thể phát triển hài hòa giữa kinh tế và môi trường, giữa con người và thiên nhiên.

Đặc biệt, các chuyên đề lớn trong những năm gần đây như: “Nông nghiệp thuận thiên - con đường tất yếu”, “Giảm phát thải từ ruộng lúa - từ tầm nhìn đến hành động”, hay nhưng bài viết gần đây là “Vi tảo: Người hùng thầm lặng trong bảo vệ đất và không khí”… đã cho thấy nỗ lực bền bỉ của Ban trong việc chuyển tải thông điệp khoa học theo cách gần gũi với người dân và tạo áp lực tích cực để chính sách ngày càng xanh hơn, nhân văn hơn.

“Chúng tôi không có tham vọng thay đổi điều gì lớn lao, nhưng nếu một bài viết có thể làm cho một cán bộ địa phương nghĩ lại, một người dân quyết định thử nghiệm phương pháp canh tác mới, hay một doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư theo hướng bền vững - thì nghề báo ấy đã thật đáng giá,” - Nhà báo Sỹ Tùng xúc động chia sẻ!

Lan tỏa giá trị xanh không chỉ qua nội dung, mà còn qua tinh thần làm báo: trung thực, tử tế và tôn trọng con người. Ở mỗi vùng đất mà họ đi qua, người làm báo ngành luôn cố gắng không chỉ thu nhận thông tin, mà trao lại niềm tin rằng sự chuyển đổi đang hiện hữu, sự nỗ lực đang được ghi nhận và tiếng nói của người dân đang được lắng nghe.

Khát vọng ấy, lặng thầm nhưng bền bỉ đã và đang trở thành dấu ấn riêng, bản sắc riêng của Ban Kinh tế - trong 100 năm dòng chảy báo chí cách mạng và trên hành trình báo chí ngành tiếp bước vào tương lai.

Vững tay bút giữa hành trình trăm năm

Trăm năm một hành trình, và trên hành trình ấy, những người làm báo ngành hôm nay không chỉ viết cho trong nước, mà còn từng bước mang tiếng nói của nông nghiệp và môi trường Việt Nam ra cộng đồng quốc tế. Trong Ban Kinh tế, chuyên trang tiếng Anh không ồn ào nhưng âm thầm đóng vai trò cầu nối quan trọng giúp bạn bè quốc tế, nhà đầu tư, tổ chức đa phương hiểu hơn về nỗ lực xanh hóa nền nông nghiệp Việt Nam, các chính sách khí hậu, tài nguyên, hay chuyển đổi số trong lĩnh vực nông thôn.

Giây phút thư giãn hiếm hoi của nhà báo Lê Ngọc Huyền sau hậu trường tác nghiệp. 

Nhà báo Lê Ngọc Huyền - người phụ trách chuyên trang tiếng Anh, chia sẻ: “Làm báo tiếng Anh cho ngành là một hành trình kép: vừa phải chuyển tải chính xác tinh thần chính sách, vừa phải diễn đạt bằng ngôn ngữ và tư duy quốc tế. Chúng tôi không đơn thuần dịch bài mà đang xây dựng một hình ảnh ngành nông nghiệp Việt Nam trách nhiệm, minh bạch và tiến bộ trong mắt đối tác toàn cầu.”

Từ các hội nghị COP, diễn đàn kinh tế xanh, hợp tác ODA đến những phóng sự về mô hình cộng đồng thích ứng biến đổi khí hậu vùng ven biển, từng bài viết bằng tiếng Anh là một lát cắt Việt Nam ra thế giới vừa chân thật, vừa chuyên nghiệp. Đó cũng là một cách “vững tay bút” trong thời đại hội nhập, khi báo chí ngành không còn là chuyện nội bộ, mà là phần không thể thiếu trong bức tranh ngoại giao môi trường, phát triển bền vững.

“Có những ngày đi bộ cả chục cây số vào bản, có khi lội lũ, có khi dầm mưa bão để lấy tư liệu. Làm báo ở địa phương không đơn giản là đưa tin, đó là hành trình giữ mình tỉnh táo, giữ ngọn lửa nghề giữa muôn vàn khó nhọc mà không phải ai cũng thấy.” - Nhà báo Hoàng Anh tâm sự!

Vẫn còn nữa, những nhà báo Hoàng Anh, Đỗ Hùng, Nguyễn Kiên là những người không ồn ào giữa dòng tin thời sự, cũng ít khi xuất hiện nơi những hội trường lớn. Nhưng tại các vùng quê, miền biển, vùng núi xa xôi - nơi dấu chân phóng viên ngành hiếm khi in dấu những nhà báo thường trú của Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường vẫn lặng lẽ làm nghề. Dẫu cơ sở vật chất còn thiếu thốn, điều kiện tác nghiệp không dễ dàng, họ vẫn gắn bó với thực tiễn địa phương, bám sát những đổi thay của đời sống nông dân, bền bỉ theo đuổi các vấn đề về đất đai, môi trường, thủy lợi, ứng phó biến đổi khí hậu…

Phóng viên thường trú tại miền Nam trong một khoảnh khắc sau chuyến tác nghiệp dài ngày. “Làm báo ở địa phương không ồn ào, không rực rỡ ánh đèn. Nhưng chính sự lặng lẽ ấy mới rèn cho mình sự kiên trì, nhạy bén và lòng tin vào giá trị thật của nghề viết” - nhà báo Nguyễn Kiên chia sẻ!.

Mỗi người một miền đất, một cung cách làm nghề, nhưng họ gặp nhau ở điểm chung: Sự tận tụy và tinh thần cống hiến. Từ những mẩu tin ngắn, phóng sự ngắn cho đến loạt bài điều tra chuyên sâu, các anh chị chính là cầu nối đưa tiếng nói từ cơ sở về trung ương, tiếp thêm chiều sâu thực tiễn cho tờ Tạp chí chuyên ngành. Họ là những người làm báo đúng nghĩa, thầm lặng mà sắc sảo, miệt mài mà không phô trương, góp phần định hình “khát vọng xanh” bằng chính trải nghiệm và tâm huyết của mình nơi vùng đất đã chọn.

Sau một ngày tác nghiệp, nhà báo Đỗ Hùng thăm bản làng và xay tách ngô - khoảnh khắc đời thường ấm áp, nơi nghề báo không chỉ là ghi chép mà còn là sẻ chia và gắn bó với cuộc sống người dân.

Khép lại và mở ra

Giữa dòng chảy trăm năm báo chí cách mạng, những người làm báo ở Ban Kinh tế - Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường có thể không đứng ở tâm bão truyền thông, không thuộc tuyến đầu tin nóng, nhưng họ âm thầm làm một việc không kém phần gian khó: Gieo chữ vào chính sách, dệt chữ trong đời sống sản xuất và gửi chữ đi giữa bao nhiêu trăn trở, hy vọng về một tương lai xanh hơn, bền vững hơn cho đất nước.

Họ viết về ngành Nông nghiệp và Môi trường nhưng không chỉ để ngành đọc. Họ viết cho dân, cho doanh nghiệp, cho những người đang sống trong vùng chuyển động của chính sách và viết để chính sách không chỉ đúng, mà còn gần, trúng và nhân văn.

Ở họ, tay bút không chỉ là công cụ tác nghiệp mà là biểu tượng của niềm tin nghề nghiệp: Rằng báo chí ngành, nếu đủ tâm, đủ tầm và đủ sự kiên định, vẫn sẽ giữ được chỗ đứng riêng trong lòng bạn đọc, trong tiến trình đổi mới đất nước và trong bản đồ báo chí hiện đại.

Một thế kỷ báo chí cách mạng Việt Nam là mốc thời gian của lịch sử. Nhưng với những người làm báo chuyên ngành Nông nghiệp và Môi trường, đó còn là lời nhắc nhở về sự tiếp nối trách nhiệm và khát vọng không ngừng viết tiếp hành trình sự thật.

Dẫu phía trước còn không ít thách thức, từ chuyển đổi số báo chí, đổi mới nội dung đến việc bám sát các vấn đề lớn của ngành Nông nghiệp và Môi trường nhưng trong ánh nhìn và suy nghĩ của những người làm báo nơi đây vẫn luôn ánh lên niềm tin. Tin vào sự đoàn kết, vào tinh thần trách nhiệm, vào những lớp phóng viên trẻ đang từng ngày trưởng thành. Họ hy vọng Ban Kinh tế sẽ tiếp tục là “cánh tay chuyên sâu” của Tạp chí, nơi mỗi trang viết không chỉ là thông tin mà còn là tri thức, là hơi thở của thực tiễn nông nghiệp, môi trường. Và trên hành trình ấy, họ tin rằng, “khát vọng xanh” sẽ không chỉ là thông điệp, mà sẽ trở thành bản sắc.

Diệp Anh