“Hồi sinh” sân bay A So

Sau hơn ba năm xử lý, đến thời điểm này, đất khu vực sân bay A So (huyện A Lưới, Thừa Thiên Huế) đã được Binh chủng Hóa học xử lý sạch chất độc dioxin còn dư lại sau chiến tranh và bàn giao cho địa phương. Đây được xem là dấu mốc quan trọng trong công tác khắc phục hậu quả chất độc hóa học sau chiến tranh nhằm bảo đảm an toàn sức khỏe cho nhân dân và tạo điều kiện phát triển kinh tế, xã hội địa phương.

Sau ba năm xử lý có hơn 9,3 ha đất nhiễm chất độc dioxin đã được làm sạch và bàn giao lại cho địa phương.

Xử lý bằng công nghệ hiện đại

A Lưới là huyện vùng cao, nằm ở phía tây tỉnh Thừa Thiên Huế có diện tích tự nhiên hơn 1.000 km2. Trong chiến tranh, Mỹ đã sử dụng thung lũng A So của huyện A Lưới làm sân bay dã chiến. Đây cũng là nơi chứa, đựng chất độc hóa học, là trạm trung chuyển để không quân Mỹ đi phun rải ở khu vực miền trung Việt Nam. Trong vòng 10 năm (1961-1971), Thừa Thiên Huế với trọng điểm là sân bay A So là nơi hứng chịu hậu quả nặng nề của chất độc hóa học. Toàn tỉnh có gần 16 nghìn người bị nhiễm chất độc da cam/dioxin, riêng huyện A Lưới có khoảng 5.000 người.

Năm 2020, Bộ Quốc phòng có quyết định phê duyệt dự án xử lý đất nhiễm chất độc dioxin tại sân bay A So và giao trực tiếp cho Binh chủng Hóa học chủ trì thực hiện dự án. Sau đó đơn vị này đã thành lập Ban quản lý dự án và giao cho Trung tâm hành động quốc gia xử lý chất độc hóa học và môi trường (Naccet) là cơ quan trực tiếp chủ trì và thiết kế công nghệ cho dự án để đưa vào áp dụng cho dự án xử lý đất nhiễm dioxin tại sân bay A So.

Qua phân tích, đánh giá, Naccet đã lựa chọn công nghệ chôn lấp, cô lập kết hợp công nghệ xử lý bằng phương pháp phân hủy sinh học để xử lý đất nhiễm chất độc da cam dioxin tại sân bay A So phù hợp điều kiện kinh tế cũng như kỹ thuật tại Việt Nam. Công nghệ này từng được thực hiện trong dự án xử lý dioxin tại hai sân bay Phù Cát (Bình Định), Biên Hòa (Đồng Nai), mang lại kết quả tốt. Chất độc được cách ly hoàn toàn, không ảnh hưởng sức khỏe con người và môi trường sinh thái.

Loại bỏ hoàn toàn tác động nguy hiểm

Sau ba năm thực hiện, dự án đã xử lý xong năm luống đất nhiễm chất độc dioxin bằng phương pháp chôn lấp cô lập và xử lý một luống khác bằng phương pháp phân hủy sinh học với tổng khối lượng gần

39 nghìn m3 đất nhiễm. Về cơ bản đã có hơn 9,3 ha đất sân bay được làm sạch. Quá trình xử lý chất độc dioxin, Bộ Tư lệnh Hóa học đã xây dựng hệ thống tường bao cao 2 m, sử dụng hệ thống tiêu tẩy khử khuẩn chuyên dụng để phun hơi nước nhằm ngăn ngừa chất độc, bụi khí phát tán ra bên ngoài. Các khu vực xử lý cũng bố trí lực lượng cảnh giới để người dân không thể đi lại ở nơi chứa chất độc.

Được biết tổng kinh phí dự án hơn 70 tỷ đồng lấy từ nguồn ngân sách nhà nước. Sau khi cơ bản hoàn thành việc xử lý chất độc dioxin tại sân bay A So, Bộ Quốc phòng đã bàn giao lại cho UBND huyện A Lưới quản lý, khai thác kinh tế. Việc khử độc dioxin tuy chậm hơn so kế hoạch (dự kiến hoàn thành trong năm 2022) do dịch bệnh, thiên tai nhưng cơ bản dự án vẫn hoàn thành đúng yêu cầu đề ra và bảo đảm an toàn.

Sau khi tiếp nhận, lãnh đạo huyện A Lưới cho hay, trước mắt huyện sẽ cùng với lực lượng bộ đội, người dân địa phương trồng rừng keo tràm tại khu đất ở sân bay vừa được bàn giao. Xa hơn định hướng đến việc xây dựng nơi đây trở thành một địa điểm du lịch về chứng tích chiến tranh.

Theo ông Phan Quý Phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, việc hoàn thành dự án là một dấu mốc lớn có ý nghĩa hết sức quan trọng. Từ một điểm nóng ô nhiễm với chất độc vô cùng độc hại, nguy hiểm, kể từ hôm nay sân bay A So đã được hoàn trả môi trường trong sạch, an toàn, loại bỏ hoàn toàn tác động nguy hiểm của dioxin đối với sức khỏe con người và môi trường sinh thái, giúp ổn định đời sống và phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Điều này, càng đặc biệt có ý nghĩa bởi A So thuộc địa phận xã Đông Sơn là nơi vùng sâu, giáp biên giới, người dân chủ yếu là đồng bào còn gặp nhiều khó khăn.

Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Quốc phòng cho biết, sau khi kết thúc chiến tranh, khắc phục hậu quả chất độc hóa học tồn lưu là vấn đề luôn được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Các cơ quan, đơn vị đã tích cực triển khai các nhiệm vụ điều tra, khảo sát, nghiên cứu công nghệ, khoanh vùng, tẩy độc, xử lý ô nhiễm nhằm loại bỏ tác động nguy hiểm của chất độc, phục hồi môi trường sinh thái, bảo vệ sức khỏe, ổn định đời sống nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Việc triển khai thực hiện dự án tiếp tục khẳng định những nỗ lực của Bộ Quốc phòng trong công tác khắc phục hậu quả chiến tranh.

Theo nhandan.vn