Nghiên cứu

Công nghệ phát điện không nhiên liệu kiểu bánh đà - Hướng mở cho tương lai năng lượng tự chủ Việt Nam

24/10/2025

Trong suốt hành trình phát triển của nhân loại, năng lượng luôn là cội nguồn của tiến bộ và văn minh. Nhưng chính năng lượng cũng đang trở thành thách thức lớn nhất của thế kỷ XXI - khi trái đất nóng dần lên, khí hậu biến đổi khôn lường và nhiên liệu hóa thạch dần cạn kiệt. Từ trăn trở đó, tôi cùng các cộng sự tại Viện Nghiên cứu Thiên tai và Môi trường (RIDES) đã dồn tâm huyết nhiều năm để tìm kiếm một hướng đi mới: một công nghệ phát điện không cần nhiên liệu, không phát thải, không phụ thuộc vào tự nhiên nhưng vẫn vận hành bền vững và ổn định. Bài viết này giới thiệu công trình nghiên cứu mà tôi gọi là “Công nghệ phát điện không nhiên liệu kiểu bánh đà” (Flywheel Electrogen Technology) - một bước thử nghiệm táo bạo của khoa học Việt Nam trên con đường tiến tới tự chủ năng lượng và phát triển xanh.

Tái tạo ắc quy - hướng đi xanh cho Việt Nam trong quản lý chất thải nguy hại

Xử lý rác sinh hoạt bằng vi sinh kết hợp nhiệt phân: Hướng đi kinh tế tuần hoàn cho Việt Nam

Kỳ 2: Từ phòng thí nghiệm tới doanh nghiệp - những công nghệ mới giúp nông sản Việt vươn xa

Nếu ở Kỳ 1, độc giả đã thấy những định hướng chiến lược và công nghệ xanh mở ra lối đi mới cho nông nghiệp Việt, thì đến Kỳ 2, điểm nhấn lại nằm ở những giải pháp cụ thể. Từ phòng thí nghiệm, nhiều nghiên cứu khoa học đã bước ra thực tiễn, đồng hành cùng doanh nghiệp, tạo nên các mô hình thành công: từ công nghệ bảo quản mới, chế biến cà phê hiện đại, đến kinh tế tuần hoàn phụ phẩm tôm và nâng tầm sản phẩm truyền thống như nước mắm. Đây chính là những hạt nhân giúp nông sản Việt gia tăng giá trị và chinh phục thị trường quốc tế.
Phân lập và tinh sạch ba hợp chất flavonoid của cao chloroform từ Bí kỳ nam (Hydnophytum formicarum Jack.)

Cao chloroform của Bí kỳ nam (Hydnophytum formicarum Jack.) được sắc ký cột với các hệ dung môi có độ phân cực khác nhau và kết hợp với kỹ thuật sắc ký lớp mỏng để thực hiện quá trình phân lập và tinh sạch các hợp chất. Cấu trúc của các hợp chất được xác định bằng phương pháp phổ cộng hưởng từ hạt nhân và kết hợp so sánh với tài liệu tham khảo. Ba hợp chất được tinh sạch và xác định cấu trúc bao gồm luteolin (1), quercetin (2) và quercitrin (3).
Tổng hợp hợp chất xua muỗi p-menthan-3,8-diol từ tinh dầu bạch đàn chanh (eucalyptus citriodora)

Hoạt tính xua đuổi hiệu quả của p-menthan-3,8-diol (PMD) đã được chứng minh là hiệu quả an toàn cho sức khỏe, tuy nhiên, hợp chất này vẫn chưa được sử dụng phổ biến ở Việt Nam. Đã có một số công trình nghiên cứu khảo sát tổng hợp PMD chủ yếu sử dụng xúc tác acid H2SO4 loãng với các điều kiện phản ứng khác nhau về thời gian và nhiệt độ.
Nghiên cứu và phát triển hệ thống IoT cảnh báo cháy sớm dựa trên phân tích nhiệt độ và hình ảnh

Cháy nổ trong sinh hoạt dân dụng vẫn là một vấn đề nhức nhối tại Việt Nam, gây ra những thiệt hại nặng nề về người và tài sản do sự bất cẩn hoặc lỗi thiết bị điện. Các hệ thống cảnh báo cháy truyền thống thường có độ trễ cao, chỉ phản ứng khi cháy đã xảy ra rõ ràng, dễ gây báo động giả và thiếu khả năng cảnh báo từ xa.
Nghiên cứu xác định khu vực phù hợp trồng rong nho (caulerpa lentillifera) ở Việt Nam

Khu vực đảo Palawan (Philippine), Sempoma SABAH (Malaysia) nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa với hai mùa mưa, mùa khô rõ rệt. Tại Palawan, trung bình năm nhiệt độ không khí 28,50C, độ ẩm trung bình 58,4%, tổng lượng mưa 2.920 mm, tổng số giờ nắng trong khoảng 2,180 - 2,307h, nhiệt độ nước biển 29,30C và độ muối nước biển 33,3‰.
Ứng dụng phần mềm hướng dịch vụ trong quản lý tài nguyên thiên nhiên

Quản lý tài nguyên thiên nhiên (TNTN) và khai thác bền vững tài nguyên thiên nhiên luôn là yêu cầu cấp thiết và mang tính lâu dài. Sự phát triển của công nghệ thông tin và các phần mềm quản lý đã giúp giải quyết các vấn đề về sự đồng bộ, cập nhật nhanh chóng, phần mềm hướng dịch vụ là một xu hướng tất yếu.
Điều chế chất tẩy rửa dạng gel

Với mục tiêu điều chế sản phẩm tẩy rửa dạng gel với hàm lượng chất hoạt động bề mặt lên đến 80%, từ dung dịch chất hoạt động bề mặt (CHĐBM) Scon đã công bố trong bài báo trước (1), nhóm đã tiếp tục nghiên cứu khảo sát làm đặc hệ gel sử dụng các chất HĐBM khác nhau (SLS, SLES, NP9, CDE) với các chất tạo đặc phổ biến hiện nay (HEC, CMC, xathan gum) nhằm tạo ra sản phẩm có khả năng ứng dụng vào thực tiễn đáp ứng các tiêu chí như kéo dài thời gian sử dụng, hạ giá thành sản phẩm, chất lượng tốt, đẹp về hình thức, mang lại lợi ích thiết thực cho người sử dụng.
Ứng dụng phần mềm QGIS để quản lý chất thải rắn sinh hoạt ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang

Nghiên cứu ứng dụng phần mềm QGIS để xây dựng cơ sở dữ liệu thuộc tính và thiết lập bản đồ quản lý chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang.
Nghiên cứu và chế tạo vật liệu quang xúc tác g-C3N4/Ag ứng dụng trong phản ứng tách nước sinh khí hydro

Quang xúc tác tách nước sinh khí H2 sử dụng năng lượng mặt trời là hướng nghiên cứu đang được quan tâm vì góp phần tạo ra nguồn năng lượng thay thế, xanh và sạch. Nano bạc (AgNPs) được chế tạo từ các phương pháp xanh, sử dụng các hợp chất polyphenol có trong dịch chiết lá trà xanh làm chất khử, phương pháp này đang được quan tâm nhờ tính thân thiện với môi trường và chi phí thấp. AgNPs sử dụng làm chất đồng xúc tác với g-C3N4 ứng dụng trong quang xúc tác tách nước sinh khí H2.
Tạo nguyên liệu, nhiên liệu từ rác thải tại chợ Dĩnh Kế, phường Bắc Giang, tỉnh Bắc Ninh

Quản lý rác thải tại các chợ truyền thống đang trở thành thách thức lớn trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, nhu cầu tiêu dùng tăng. Bài báo này trình bày kết quả nghiên cứu quy trình phân loại, xử lý rác thải tại chợ Dĩnh Kế (Phường Bắc Giang, tỉnh Bắc Ninh) nhằm tái chế thành nguyên liệu, nhiên liệu phục vụ sản xuất, cải tạo đất và xử lý môi trường. Các mẫu than sinh học và dầu FO thu được có khả năng hấp phụ màu, cải thiện tính chất đất, tiềm năng ứng dụng cao, góp phần giảm áp lực rác thải và tận dụng nguồn tài nguyên tái sinh.
Nghiên cứu xác định khu vực thuận lợi cho trồng di thực cây sâm Ngọc Linh tại tỉnh Quảng Ninh dựa trên đánh giá tài nguyên khí hậu và đất

Kết quả nghiên cứu cho thấy, một số khu vực miền núi như Ba Chẽ, Tiên Yên, Đầm Hà có điều kiện tương đối phù hợp về độ cao, độ ẩm, lượng mưa, nhiệt độ và thành phần đất. Nghiên cứu đóng góp cơ sở khoa học cho việc di thực và phát triển bền vững loài dược liệu quý này tại miền Bắc Việt Nam.
Đánh giá điều kiện khí tượng nông nghiệp và các yếu tố thời tiết bất lợi đối với sản xuất nông nghiệp năm 2024

Bài báo đánh giá điều kiện khí tượng nông nghiệp năm 2024 dựa trên việc tổng hợp thông tin từ các bản tin khí tượng nông nghiệp hàng tháng của Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng Nông nghiệp. Kết quả phân tích cho thấy năm 2024 có xu hướng nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm và phân bố mưa bất thường: mùa khô kéo dài, lượng mưa thiếu hụt ở nhiều nơi đầu vụ, sau đó mưa gia tăng vào cuối vụ. Nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan (nắng nóng gay gắt, mưa đá, dông lốc, bão mạnh) đã xuất hiện với tần suất cao, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cây trồng, vật nuôi và làm bùng phát sâu bệnh. Những thông tin và nhận định này cung cấp cơ sở khoa học giúp nhà quản lý và nông dân chủ động đề ra các giải pháp ứng phó hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp.
Nghiên cứu thiết kế hệ thống quan trắc trượt lở đất đá theo thời gian thực dựa trên công nghệ GNSS/CORS

Bài báo này giới thiệu một nghiên cứu thiết kế hệ thống quan trắc trượt lở đất đá theo thời gian thực dựa trên công nghệ GNSS/CORS. Hệ thống quan trắc thiết kế gồm có ba phần đó là hệ thống trạm tham chiếu hoạt động liên tục (Continuously Operating Reference Stations - CORS), hệ thống trạm quan trắc và hệ thống truyền tải dữ liệu. Hệ thống quan trắc được thiết kế đảm bảo cho quá trình từ thu nhận, truyền tải, xử lý, phân tích dữ liệu và cảnh báo trình trạng diễn ra theo thời gian thực.
Nghiên cứu và ứng dụng khoa học, công nghệ trong kiểm soát ô nhiễm nước thải công nghiệp

Kiểm soát ô nhiễm nước thải công nghiệp là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, cần sự phối hợp đồng bộ của Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội. Việc áp dụng quy định pháp luật, đầu tư công nghệ và nâng cao năng lực quản lý môi trường sẽ góp phần bảo vệ nguồn nước, phát triển bền vững các ngành công nghiệp ở Việt Nam.
Nhân tố khí tượng gây lúa kết hạt kém trong vụ đông xuân 2025 tại Thanh Hoá, Nghệ An: Nguyên nhân và bài học kinh nghiệm

Vụ đông xuân năm 2025 tại các tỉnh Nghệ An và Thanh Hóa đã ghi nhận hiện tượng lúa trỗ không thoát, kết hạt kém và tỷ lệ hạt lép cao, gây thiệt hại lớn về năng suất và sinh kế nông hộ. Nghiên cứu này nhằm làm rõ các nguyên nhân liên quan đến yếu tố khí tượng gây ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lúa trong giai đoạn phân hóa đòng - trỗ bông.
Nghiên cứu và đề xuất phương án chống ngập cho Thành phố Hồ Chí Minh

Nghiên cứu đề xuất giải pháp chống ngập cho TP. Hồ Chí Minh do TS. Trần Thiện Phong, Trường Đại học TN&MT TP. Hồ Chí Minh đưa ra. Nghiên cứu đã đề xuất là đào một kênh rộng 25m, dài 28,3km, cặp theo Quốc lộ 1A, điểm đầu từ sông Sài Gòn, Quận 12, qua quận Bình Tân và huyện Bình Chánh, điểm cuối nối sông Chợ Đệm, để thoát nước và tạo đường giao thông thủy cho Thành phố.
Công nghệ nhân bản động vật bằng kỹ thuật cấy chuyển nhân tế bào Soma, định hướng nghiên cứu và ứng dụng trong lĩnh vực chăn nuôi ở nước ta

Công nghệ nhân bản động vật bằng kỹ thuật cấy chuyển nhân tế bào Soma (SCNT) đã tạo ra hướng đi mới cho cả nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng như: tạo động vật biến đổi gen, bảo tồn và duy trì những loài động vật quý hiếm, tạo động vật có các cơ quan nội tạng tương thích để cấy ghép cho người. SCNT hiện nay còn là một trong những phương pháp đang được ứng dụng nhằm lai tạo các loài động vật có chất lượng tốt và bảo tồn các loài động vật có nguy cơ biến mất.