Hướng đến xây dựng nông thôn mới thông minh

Trong những năm qua, phong trào “Cả nước chung sức xây dựng NTM” trở thành động lực mạnh mẽ, góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân Ninh Bình. Trong đó, Sở NN&MT tỉnh Ninh Bình đóng vai trò tích cực tham mưu, tổ chức nhiều nội dung quan trọng, đóng góp thiết thực vào hiệu quả thực hiện phong trào.

Ninh Bình được thành lập trên cơ sở hợp nhất ba tỉnh Nam Định, Hà Nam và Ninh Bình (cũ), mang trong mình bề dày truyền thống ngàn năm cùng bản sắc văn hóa đa dạng. Tỉnh Ninh Bình xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên và liên tục. Mục tiêu hướng tới là xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu với đời sống người dân ngày càng giàu có, thịnh vượng, tiệm cận khu vực đô thị; hạ tầng KT - XH đồng bộ, hiện đại, gắn kết chặt chẽ với quá trình đô thị hóa. Kinh tế nông thôn phát triển mạnh mẽ, nông dân chuyên nghiệp, sản xuất nông nghiệp sạch, ứng dụng công nghệ cao, gắn với công nghiệp chế biến, thương mại, dịch vụ, du lịch và thích ứng BĐKH. Môi trường, cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp; xã hội nông thôn dân chủ, đoàn kết, văn minh, giàu bản sắc văn hóa truyền thống; hệ thống chính trị cơ sở được củng cố, QP - AN trật tự được giữ vững.

Toàn tỉnh Ninh Bình sau sáp nhập đều đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Ở cấp xã, 97/97 xã (đạt 100%) được công nhận đạt chuẩn NTM; trong đó 65 xã (chiếm 67%) đạt chuẩn NTM nâng cao và 4 xã (4,1%) đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Với những kết quả nổi bật đó, Ninh Bình được Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia đánh giá là một trong những địa phương thực hiện hiệu quả nhất Chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu trên phạm vi cả nước.

Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) được tỉnh Ninh Bình xác định là đòn bẩy quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn, gắn với xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ và sáng tạo, đến nay, toàn tỉnh đã có 980 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 3 sản phẩm 5 sao.

Tỉnh Ninh Bình tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong truyền thông, quảng bá, đồng thời tăng cường tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ và sự kiện giới thiệu sản phẩm tại các khu, điểm du lịch trọng điểm. Nhờ đó, nhiều sản phẩm OCOP sau khi được công nhận đã tăng trưởng mạnh về doanh thu, mở rộng thị trường, trở thành quà tặng du lịch và sản phẩm tiêu dùng được ưa chuộng. Điểm nổi bật của Chương trình OCOP tại Ninh Bình là sự gắn kết chặt chẽ giữa cơ quan QLNN và các cơ sở sản xuất. Không chỉ dừng ở việc ban hành chính sách, các cấp, ngành đã trực tiếp hướng dẫn, tư vấn “cầm tay chỉ việc”, giúp các chủ thể tháo gỡ khó khăn, hoàn thiện quy trình sản xuất, thiết kế bao bì, ghi nhãn, truy xuất nguồn gốc và nâng cao năng lực quản trị sản phẩm.

Thành công của Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh Ninh Bình đã tạo nền tảng vững chắc, trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phát triển du lịch nông thôn theo hướng bền vững. Với việc chuyển đổi tư duy “sản xuất nông nghiệp thuần túy” sang “kinh tế nông thôn đa giá trị”, nhiều vùng quê đã trở thành miền quê đáng sống, điểm đến trải nghiệm hấp dẫn, góp phần quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn.

Nhiều mô hình du lịch cộng đồng đã được hình thành và hoạt động hiệu quả, tiêu biểu như Ecohost Hải Hậu (sản phẩm OCOP 5 sao) - biểu tượng du lịch cộng đồng ven biển. Khu du lịch sinh thái Núi Ngăm, Vườn quốc gia Xuân Thủy, Hang Múa, đầm Vân Long, Quèn Thờ, Bảo tàng Đồng quê,... trở thành những điểm đến giáo dục, nghỉ dưỡng và trải nghiệm đặc trưng, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.

Cùng với đó, các mô hình du lịch nông nghiệp công nghệ cao (trồng rau hữu cơ, nho, dưa lưới…) và du lịch làng nghề truyền thống (lụa, thêu ren, sơn mài, mây tre đan, cây cảnh...) cũng được phát triển mạnh mẽ, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Hiện toàn tỉnh Ninh Bình có trên 80 mô hình du lịch cộng đồng (homestay) gắn với danh lam thắng cảnh, di tích văn hóa, làng nghề và khu du lịch trọng điểm, thu hút hàng trăm nghìn lượt khách mỗi năm. Mô hình này không chỉ mang lại sinh kế ổn định mà còn góp phần bảo tồn cảnh quan, gìn giữ bản sắc văn hóa làng quê, lan tỏa mạnh mẽ hình ảnh “Miền quê đáng sống - Miền di sản và trải nghiệm” của Ninh Bình đến du khách trong và ngoài nước.

Những thành tựu quan trọng đạt được trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn vừa qua thể hiện sự nỗ lực cố gắng không ngừng nghỉ của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong tỉnh. Trong thời gian tới, tỉnh Ninh Bình tiếp tục tập trung xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu gắn với đổi mới tổ chức sản xuất, nâng cao đời sống nhân dân; triển khai chuyển đổi số trong xây dựng NTM hướng tới NTM thông minh.