Trong thời gian qua, công tác quản lý và xử lý chất thải trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Đình Thủy, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai xung quanh vấn đề này.
Ông Vũ Đình Thủy, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai
Xin ông đánh giá về công tác quản lý và xử lý chất thải tại tỉnh Lào Cai trong thời gian qua?
Để giải quyết vấn đề này, Sở đã tham mưu UBND tỉnh bố trí kinh phí từ nguồn ngân sách của địa phương và hỗ trợ của Trung ương để đầu tư, nâng cấp cải tạo các bãi chôn lấp (BCL) chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) hợp vệ sinh, đáp ứng yêu cầu giảm thiểu nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Tính đến nay toàn tỉnh có 05/8 BCL CTRSH đã được đầu tư, nâng cấp cải tạo gồm: Bắc Hà, Si Ma Cai, Bảo Yên, Bảo Thắng và Thành phố Lào Cai. Đối với chất thải rắn công nghiệp thông thường tại các khu CN, đặc biệt là KCN Tằng Loỏng, UBND tỉnh cấp quyết định chủ trương đầu tư cho Công ty Cổ phần Dịch vụ xử lý môi trường xanh Việt Sơn đầu tư dự án xây dựng nhà máy xử lý chất thải công nghiệp và nguy hại tại KCN Tằng Loỏng, hiện nay dự án đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt báo cáo ĐTM và là căn cứ để chủ đầu tư dự án triển khai thực hiện.
Ngoài ra, tỉnh Lào Cai tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp có nhu cầu đầu tư các dự án, các mô hình tái chế, tái sử dụng chất thải với các công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường. Hiện nay, UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành có liên quan xem xét đề xuất của Công ty TNHH Sa Mạc Xanh xin đăng ký cung cấp dịch vụ công ích về xử lý chất thải tại tỉnh Lào Cai với công nghệ chế biến rác thải bằng phương pháp khí hoá.
Về cơ bản công tác quản lý và xử lý chất thải trên địa bàn tỉnh Lào Cai trong thời gian qua đã được Tỉnh uỷ, UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo, các cấp, các ngành, chính quyền địa phương, các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, công đồng dân cư triển khai thực hiện đồng bộ, góp phần nâng cao hiệu quả công tác thu gom, xử lý chất thải.
Vấn đề tái chế chất thải và phân loại rác thải được Lào Cai quan tâm thực hiện ra sao?
Thực tế đối với tái chế chất thải và phân loại rác, tỉnh Lào Cai là một trong những địa phương triển khai từ khi Luật Bảo vệ môi trường 2014 có hiệu lực thi hành, cụ thể:
Đối với phân loại CTRSH tại nguồn, Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Đề án phân loại CTRSH tại nguồn trên địa bàn 03 huyện, thành phố (gồm Lào Cai, Sa Pa, Bát Xát) giai đoạn 2016-2020 tại Quyết định số 4815/QĐ-UBND ngày 29/12/2015 của UBND tỉnh Lào Cai. Qua 5 năm triển khai thực hiện thí điểm việc phân loại CTRSH tại nguồn đã đạt kết quả khả quan. Năm 2016 khi triển khai thí điểm đề án tỷ lệ trung bình người dân tham gia phân loại tại 03 huyện/thị xã/thành phố đạt 50%, chất lượng phân loại đạt thấp 37%, đến năm 2020 tỷ lệ trung bình người dân tham gia phân loại đạt 87%, chất lượng phân loại đạt 78%, tỷ lệ rác vô cơ lẫn rác hữu cơ giảm, chiếm 25%.
Việc triển khai Đề án phân loại CTRSH tại nguồn góp phần giảm diện tích chôn lấp rác thải, giảm thiểu nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đất, nước, tạo nguồn nguyên liệu đầu vào cho nhà máy xử lý rác thải thành phố Lào Cai vận hành hiệu quả, chất lượng phân compost tốt hơn, từng bước đem lại nguồn thu cho công ty. Hiện nay, Sở đã tham mưu UBND tỉnh triển khai đồng bộ với phân loại CTRSH tại nguồn trên địa bàn toàn tỉnh. Cùng với đó là thí điểm triển khai 42 mô hình xã hội hoá thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn một số xã.
Bãi thải của Công ty Cổ phần DAP số 2 – Vinachem tại Khu Công nghiệp Tằng Loỏng, Lào Cai.
Đối với việc tái chế, tái sử dụng chất thải rắn công nghiệp, hiện nay lượng chất thải rắn công nghiệp thông thường phát sinh chủ yếu tại KCN Tằng Loỏng, các chất thải phát sinh như: Xỉ lò điện trong quá trình sản xuất phốt pho, Gysp thải trong sản xuất phân bón, xỉ đồng từ quá trình luyện đồng, xỉ lò cao trong quá trình luyện thép,... Trước đây, các chất thải rắn công nghiệp này là vấn đề gây bức xúc và tiểm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, trong thời gian qua thực hiện các chủ trương chỉ đạo của Chính phủ cũng như các Bộ ngành Trung ương trong vấn đề tái chế, tái sử dụng chất thải, Sở đã yêu cầu các doanh nghiệp tăng cường công tác xử lý, tái chế, tái sử dụng các chất thải. Đồng thời nâng cấp cải tạo công nghệ để tăng hiệu suất thu hồi sản phẩm, giảm thiểu chất thải phát sinh đến nay cơ bản các chất thải rắn phát sinh tại KCN Tằng Loỏng đã được các doanh nghiệp chuyển giao cho các đơn vị có nhu cầu tái sử dụng góp phần giảm thiểu nguy cơ gây ô nhiễm môi trường và tăng thêm nguồn thu cho các doanh nghiệp để tái đầu tư các công trình BVMT. Cụ thể như Xỉ lò điện trong quá trình sản xuất phốt pho, xỉ đồng quá trình luyện đồng, xỉ lò cao từ quá trình luyện gang thép đã được các doanh nghiệp chuyển giao cho các doanh nghiệp khác tái sử dụng làm phụ gia xi măng; một số doanh nghiệp sản xuất phốt pho cải tiến công nghệ tận thu chất thải (bột quặng Apatit từ quá trình sàng, sấy); bã thải từ quá trình đốt bùn nghèo quay lại làm nguyên liệu đầu vào; một phần Gysp thải hiện nay cũng đã được chuyển giao…
Vậy đâu là những bất cập trong công tác quảng lý và xử lý chất thải tại Lào Cai hiện nay?
Về công nghệ xử lý rác, hiện nay, trên địa bàn tỉnh công nghệ xử lý rác hầu hết đều thực hiện việc chôn lấp tại các BCL CTRSH. Toàn tỉnh mới chỉ có 05 BCL CTR đáp ứng yêu cầu, còn lại hầu hết các BCL CTR chưa đáp ứng các yêu cầu (bãi rác không được lót đáy, đầu tư hệ thống thu gom, xử lý nước rỉ rác, phun chế phẩm EM) và đã quá tải nên có tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.
Thu gom và phân rác thải tại nguồn ở thành phố Lào Cai
Về cơ chế, chính sách, chưa có cơ chế, chính sách hỗ trợ, thu gom, xử lý rác tại các khu vực nông thôn. Hiện, ngân sách nhà nước đang hỗ trợ cho việc thu gom, xử lý rác thải tại các khu vực đô thị.
Về công tác thu gom, xử lý rác thải, hầu hết các xã khu vực nông thôn, vùng cao chưa triển khai dịch vụ thu gom rác thải. Các hộ gia đình chủ yếu tự xử lý bằng phương pháp đốt, chôn lấp tại chỗ, dẫn đến tỷ lệ rác được thu gom, xử lý thấp, nhiều nơi rác vứt bừa bãi tại các khu vực công cộng có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Chưa có quy hoạch mạng lưới và quỹ đất cho ga rác, điểm tập kết rác thải và quy hoạch BCL rác thải xây dựng nên việc đầu tư xây dựng các ga, điểm tập kết rác khó khăn và chậm tiến độ.
Về công tác quản lý nhà nước, một số cấp uỷ, chính quyền địa phương chưa quan tâm, sát sao trong lãnh đạo, chỉ đạo triển khai các nhiệm vụ về quản lý rác thải; chưa chủ động trong việc cân đối, sử dụng nguồn ngân sách cấp để thực hiện công tác quản lý, xử lý, thu gom, vận chuyển rác thải trên địa bàn. Thực tế qua số liệu cho thấy tổng kinh phí cấp từ ngân sách nhà nước cấp cho các huyện thực hiện công tác thu gom, xử lý rác thải gấp 04 lần so với kinh phí thu từ dịch vụ thu gom, xử lý rác thải.
Hiện nay, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 09/NQ-CP ngày 03/02/2018 về việc giao Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan thống nhất quản lý nhà nước về chất thải rắn. Thực tế, công tác quản lý rác thải tại các địa phương còn có sự chồng chéo, chưa phân cấp rõ ràng nên khó khăn trong việc triển khai thực hiện. Cụ thể, đối với cấp tỉnh, quản lý lĩnh vực môi trường do Sở Tài nguyên và Môi trường quản lý; về giá dịch vụ thu gom, xử lý rác thải do Sở Giao thông Vận tải – Xây dựng phối hợp với Sở Tài chính tham mưu ban hành quy định. Đối với cấp huyện, quản lý lĩnh vực môi trường do phòng Tài nguyên và Môi trường phụ trách, nhưng việc quản lý về các dịch vụ, thu gom, xử lý rác do phòng Kinh tế - Hạ tầng phụ trách.
Xin cảm ơn ông?
Đỗ Hùng thực hiện.
Ngày 3/10/2025, tại Hà Nội, Báo Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức Lễ phát động Chương trình Bảng xếp hạng “Khách sạn tiêu biểu không thuốc lá” lần thứ I - năm 2025.
Trong bối cảnh Việt Nam đang theo đuổi các mục tiêu về kinh tế tuần hoàn và kinh tế xanh, giảm phát thải, trong đó giảm thiểu rác thải nhựa, trách nhiệm của các ngành sản xuất, đặc biệt là ngành hàng tiêu dùng nhanh, ngành đồ uống, với hàng tỷ sản phẩm được tiêu thụ mỗi năm đang đứng trước một bài toán nan giải nhưng cũng nhiều cơ hội. Đó là xử lý và tái chế bao bì và thực thi Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR).
Chiều 26/9/2025, tại Hội trường Ban Quản lý chợ Đông Ba (TP. Huế), Dự án Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam (TVA)/WWF-Việt Nam phối hợp với Ban Quản lý chợ tổ chức sự kiện Tổng kết mô hình Giảm nhựa và Phân loại rác hữu cơ tại chợ năm 2025, đồng thời bàn giao 5 xe rác đẩy tay phục vụ công tác thu gom, phân loại rác. Sự kiện là bước tiếp nối nỗ lực lan tỏa mô hình phân loại rác tại nguồn, hướng tới xây dựng một đô thị Huế xanh - sạch - thân thiện môi trường.
Việc thực hiện chính sách, pháp luật kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành đã đạt được nhiều kết quả nổi bật, quan trọng; trong đó công tác bảo vệ môi trường có nhiều chuyển biến, đạt và vượt nhiều mục tiêu, chỉ tiêu quan trọng đề ra, chỉ số phát triển bền vững của Việt Nam đứng tốp đầu trong ASEAN; 03/05 chỉ tiêu đã vượt kế hoạch đặt ra cho năm 2025.
Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam (SOS) vừa được tin tưởng lựa chọn làm đơn vị trực sẵn sàng ứng phó sự cố môi trường trong suốt thời gian tàu chiến HMS Richmond (Hải quân Hoàng gia Anh) hiện diện tại cảng Nhà Rồng.
