Sáng ngày 7/11/2025, tại Hà Nội, Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Môi trường và Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức Diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch”.
Tham dự và chỉ đạo Diễn đàn có Thứ Trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ Môi trường Quốc hội Tạ Đình Thi cùng đại diện các đơn vị thuộc Bộ như Cục Môi trường, Cục Biến đổi khí hậu, Vụ Khoa học và Công nghệ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội… và đại diện các hiệp hội: Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, Hội Dầu khí Việt Nam, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam…
Phát triển năng lượng xanh là bước đi tất yếu
Phát biểu khai mạc tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành nhấn mạnh, trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và suy giảm tài nguyên, việc lựa chọn con đường phát triển xanh và chuyển dịch sang năng lượng sạch đã trở thành xu thế tất yếu của mọi quốc gia.
Với chủ đề “Năng lượng xanh – Thành phố sạch”, Diễn đàn năm nay không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật hay công nghệ, mà còn mang tính chiến lược, gắn liền với mô hình phát triển bền vững của đất nước. Phát triển năng lượng xanh chính là chìa khóa để chúng ta tiến tới giảm phát thải khí nhà kính, bảo đảm an ninh năng lượng, góp phần đưa quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam đi nhanh hơn và bền vững hơn - Thứ trưởng Lê Công Thành nhấn mạnh.
Theo Thứ trưởng Lê Công Thành, Việt Nam nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của vấn đề này và đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách lớn như Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050; các kế hoạch hành động về giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ô-zôn và thích ứng với biến đổi khí hậu,... Những văn bản này đã thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của chúng ta trong việc kiểm soát ô nhiễm, bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển năng lượng xanh – nền tảng cho kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế các-bon thấp, giảm phát thải.
Hiện nay, ở các đô thị lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng… việc kiểm soát khí thải giao thông, phát triển hạ tầng năng lượng sạch và nâng cao tiêu chuẩn môi trường đô thị là những trụ cột quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu “thành phố sạch”. Do đó, việc sử dụng năng lượng sạch, nhiên liệu sạch và phát triển giao thông xanh không còn là xu hướng tương lai, mà là nhiệm vụ của hiện tại, Thứ trưởng Lê Công Thành khẳng định.
Không chỉ dưng lại ở những khẩu hiệu, Thứ trưởng Lê Công Thành kêu gọi sự chung tay của người dân, cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế và cơ quan quản lý cùng hành động, đổi mới và đầu tư cho tương lai năng lượng xanh của đất nước. Với quyết tâm chính trị cao và sự đồng hành của toàn xã hội, chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng những đô thị thực sự xanh, sạch, đáng sống, nơi có bầu không khí trong lành, nâng cao chất lượng sống và sức khỏe của người dân.
Thúc đẩy giao thông xanh, tăng cường kiểm soát khí thải ở các đô thị lớn
Tại Diễn đàn, ông Trương Mạnh Tuấn, Phó Trưởng phòng Quản lý chất lượng môi trường, Cục Môi trường cho biết, hiện nay ô nhiễm không khí đang là vấn đề nghiêm trọng tại Việt Nam, chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng...
Kết quả quan trắc thời gian qua cho thấy, ô nhiễm tập trung vào bụi và bụi mịn (PM2.5), diễn ra theo chu kỳ từ tháng 10 - 4 hàng năm, tại các điểm có mật độ giao thông cao và nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp. Trong đó, nguồn phát sinh chính đến từ hoạt động công nghiệp, giao thông, xây dựng, đốt rác...
Để kiểm soát khí thải, theo ông Tuấn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng dự thảo lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành tại Việt Nam. Theo đó, sẽ lùi thời gian áp dụng chính thức để người dân và địa phương có thêm thời gian chuẩn bị. Tuy nhiên, tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, các quy định sẽ được siết chặt sớm hơn, bắt đầu từ ngày 1/7/2027. Còn các đô thị lớn khác như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế triển khai từ 1/7/2028, còn các tỉnh, thành khác sẽ áp dụng từ 1/7/2030.
Dưới góc nhìn về phát triển giao thông, đô thị xanh, ông Lê Văn Đạt, Phó Giám đốc Học viện Chiến lược, Bồi dưỡng cán bộ xây dựng (Bộ Xây dựng), cho rằng, hiện nay Hà Nội là một trong những đô thị có mức độ ô nhiễm không khí cao nhất cả nước, với nồng độ PM2.5 trung bình năm 2023 đạt 40–50 µg/m³, cao gấp 2–3 lần ngưỡng khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Tại Thành phố Hồ Chí Minh, chỉ số AQI đạt ngưỡng 194, tức là mức “không lành mạnh”, tức là PM2.5 vượt gấp 7 lần giới hạn của WHO.
Để thúc đẩy phát triển giao thông xanh ở đô thị, ông Lê Văn Đạt cho rằng, chúng ta cần đồng bộ nhiều nhóm giải pháp như về cơ chế tài chính, kiểm soát phương tiện cá nhân và hỗ trợ người dân. Trong đó, cần áp dụng linh hoạt mô hình liên kết PPP (BOT, BOO, BLT…) trong xây dựng và vận hành hệ thống đường sắt đô thị, xe buýt, đồng thời ban hành chính sách ưu đãi đầu tư phát triển tuyến buýt đường thủy sử dụng năng lượng xanh. Bên cạnh đó, Nhà nước cần có cơ chế chia sẻ rủi ro doanh thu từ bán vé với doanh nghiệp vận hành, phù hợp với điều kiện từng địa phương.
Phát biểu tại Diễn đàn, ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ Môi trường Quốc hội đánh giá cao vai trò của đơn vị tổ chức diễn đàn này. Diễn đàn được tổ chức hôm nay là dịp để các nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất giải pháp cụ thể cho từng lĩnh vực. Đồng thời, những kiến nghị, kết quả thảo luận tại diễn đàn sẽ giúp hoàn thiện cơ chế, chính sách, định hướng hành động cho doanh nghiệp và lan tỏa thông điệp: “Phát triển năng lượng xanh – Kiến tạo thành phố sạch – Vì tương lai Việt Nam xanh”.
Cảng biển ở nước ta tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường. Có thể kể đến các hoạt động như: Xây dựng cơ sở hạ tầng; quá trình kinh doanh, khai thác cảng biển; thiết bị hỗ trợ hoạt động của tàu biển; nạo vét, duy tu các tuyến luồng hàng hải, các khu neo đậu chuyển tải, tránh trú bão, nạo vét thủy điện cầu cảng. Theo ước tính, những dịch vụ liên quan đến vận tải hành khách và hàng hóa tại cảng biển đang vận chuyển khoảng 20% lượng chất thải trên toàn cầu đổ ra biển. Cảng càng nhiều hoạt động, nguy cơ ô nhiễm càng cao. Do vậy, phòng ngừa ô nhiễm môi trường, xây dựng cảng biển xanh là một trong những mục tiêu để cân bằng giữa bảo vệ môi trường và nhu cầu phát triển kinh tế.
Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đang nhận được sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt của UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nhằm chuẩn bị để tổ chức triển khai Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 vào cuộc sống.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã gọi tình trạng ô nhiễm môi trường không khí là “kẻ giết người thầm lặng”, khi mà 92% dân số thế giới đang sống trong môi trường có chất lượng không khí ở dưới mức tiêu chuẩn của WHO. Đâu là giải pháp khắc khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường không khí hiện nay?
Những năm gần đây, các chủ trang trại, gia trại chăn nuôi ở huyện Yên Thành chú trọng đầu tư xây dựng hệ thống chuồng trại, công nghệ xử lý chất thải… nhằm phát triển chăn nuôi bền vững, hạn chế dịch bệnh, góp phần bảo vệ môi trường trong chăn nuôi.
Ngày 15/12, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) phối hợp với Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (ISPONRE) tổ chức Hội thảo Quản lý chất thải theo hướng kinh tế tuần hoàn, nhằm chia sẻ kinh nghiệm của Nhật Bản về chính sách kinh tế tuần hoàn với trọng tâm là tái chế và quản lý chất thải.
