Quảng Trị: Đặc khu Cồn Cỏ phát triển du lịch cộng đồng bền vững

Tiềm năng phát triển du lịch biển sinh thái

Đặc khu Cồn Cỏ có diện tích khoảng 4km2 và độ cao thay đổi từ 5-30 m so với mực nước biển. Là đảo tiền tiêu cửa ngõ phía Nam vịnh Bắc Bộ, Cồn Cỏ là tiền đồn bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia. Đặc khu Cồn Cỏ sở hữu hệ sinh thái rừng nhiệt đới 3 tầng nguyên vẹn, bao phủ gần 70% diện tích đảo, mang lại bầu không khí trong lành và mát mẻ. Cùng với hệ sinh thái biển đa dạng, Cồn Cỏ còn các công trình văn hóa - lịch sử gắn với quá trình bảo vệ chủ quyền quốc gia như Nhà truyền thống, Cột cờ Tổ quốc, Đài tưởng niệm liệt sĩ,... Những năm gần đây, Cồn Cỏ đang trở thành điểm thu hút khách du lịch.

Tại Diễn đàn "Khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên biển và hải đảo Việt Nam" do Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Trị tổ chức mới đây, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND Đặc khu Cồn Cỏ Trần Xuân Anh đã trình bày các phương án phát triển đặc khu, với định hướng “Kinh tế xanh - Hậu cần biển - Du lịch sinh thái - Quốc phòng toàn dân”.

Với định hướng đó, Đặc khu Cồn Cỏ tập trung khai thác thế mạnh sẵn có môt cách hiệu quả; đồng thời, đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch, từng bước hoàn thiện tuyến giao thông giữa đảo và đất liền, bến cảng; nâng cấp, mở rộng tuyến đường sinh thái, bãi tắm, âu tàu-cảng cá; xây dựng resort, nhà hàng, khách sạn...

Theo ông Trần Xuân Anh, Cồn Cỏ hiện đang xin chủ trương của tỉnh để đưa lộ trình khai thác tuyến tàu du lịch biển từ Nhật Lệ (Đồng Hới) đến Cồn Cỏ, dự kiến tuyến sẽ đưa vào khai thác trong năm 2026.

Trong bối cảnh kinh tế biển được xác định là động lực tăng trưởng mới của quốc gia, việc xây dựng Cồn Cỏ trở thành đảo du lịch sinh thái mang ý nghĩa chiến lược đối với tỉnh Quảng Trị. Với định hướng đúng đắn, sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống chính trị và tiềm năng tự nhiên độc đáo, Cồn Cỏ đang từng bước khẳng định vị thế là trung tâm du lịch sinh thái đặc sắc của khu vực Bắc Trung bộ, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ chủ quyền biển đảo quốc gia. 

Hoạt động du lịch trên Cồn Cỏ ngày càng phát triển. Giai đoạn từ năm 2020 đến nay, Cồn Cỏ đón 41.334 lượt khách, tăng 140,9% so với giai đoạn 2015 - 2020. Cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch được nâng cấp đồng bộ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách. Giai đoạn 2025-2030, Cồn Cỏ sẽ tập trung mọi nguồn lực để xây dựng đảo trở thành điểm du lịch sinh thái phát triển, xác định du lịch - dịch vụ là ngành mũi nhọn; phấn đấu thu hút 15.000-20.000 lượt khách mỗi năm và đạt doanh thu hơn 25 tỉ đồng. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng lấy du lịch - dịch vụ làm chủ đạo, kết hợp nông - lâm - ngư nghiệp theo chiều sâu, gắn phát triển ngành với bảo vệ môi trường biển đảo. Các sản phẩm du lịch xanh, tuần hoàn và bền vững được chú trọng, đưa Cồn Cỏ trở thành điểm nhấn trong tam giác du lịch Cửa Tùng - Cồn Cỏ - Nhật Lệ.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có chiến lược hỗ trợ người dân trên đảo tích hợp các biện pháp như đầu tư hạ tầng thiết yếu, đa dạng hóa sinh kế (du lịch cộng đồng, sản xuất bền vững), hỗ trợ đào tạo nghề và vay vốn để phát triển kinh tế, đồng thời phải có chính sách khuyến khích dân cư định cư lâu dài để xây dựng cộng đồng vững mạnh.

Theo ông Trần Xuân Anh, mô hình phát triển kinh tế Đặc khu Cồn Cỏ được triển khai theo hướng bền vững, lấy du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng cao cấp làm trụ cột. Phát triển khu du lịch sinh thái tại phía Đông và Nam của đảo với các sản phẩm du lịch đặc trưng như lặn ngắm san hô, tham quan rạn san hô, tour tìm hiểu lịch sử đấu tranh bảo vệ đảo, du lịch tâm linh,...

Ông Nguyễn Văn Hà – Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Quảng Trị cho biết: “Với những thế mạnh về tự nhiên, tour du lịch biển đảo Cồn Cỏ sẽ thu hút du khách đến với Quảng Trị nhiều hơn".

Với bề dày truyền thống văn hóa, lịch sử cùng hệ sinh thái rừng và biển đẹp, đa dạng, thiên nhiên hoang sơ, Đặc khu Cồn Cỏ có nhiều tiềm năng phát triển du lịch sinh thái biển đảo với các sản phẩm, loại hình như tham quan, nghỉ dưỡng, nghiên cứu, du lịch thể thao, lặn thám hiểm biển, câu cá, khám phá rừng nguyên sinh trên đảo. Mọi hoạt động du lịch tại đây đều gắn chặt với bảo tồn hệ sinh thái biển và nguồn tài nguyên tự nhiên, giúp Cồn Cỏ trở thành điểm đến xanh, bền vững, cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.