Ngày 20/10/2022 Kỳ họp thứ 4, quốc hội khóa XV diễn ra, vấn đề cho ý kiến về 07 dự thảo Luật, đặc biệt trong đó dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) liên quan đến chính sách, pháp luật của Đảng - Nhà nước đến tài nguyên đất được công chúng đặc biệt quan tâm. Bên cạnh đó, Nghị quyết 18 NQ/TW (2022)  Quyền sử dụng đất về "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao" do Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành. Cho thấy được ý nghĩa và sự cần thiết của việc báo chí tăng cường tuyên truyền dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) đến Nhân dân. Theo đó, Bộ TN & MT xác định báo chí, truyền thông là kênh thông tin quan trọng hàng đầu, có sức lan toả và hiệu ứng thông tin rộng lớn tới nhiều đối tượng công chúng nhằm tăng cường thông tin tương tác, phổ biến kiến thức, cơ chế chính sách, pháp luật về đất đai, nâng cao nhận thức cho cộng đồng xã hội.

Ảnh minh họa.

Đối tượng tuyên truyền của Luật đất đai (Sửa đổi)

Ảnh minh họa.

Các đối tượng sẽ được thông tin, truyền thông gồm cả hệ thống chính trị; các cơ quan thông tấn, báo chí từ trung ương đến địa phương; các chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, người có ảnh hưởng trong xã hội, các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức quốc tế; Hiệp hội doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp chịu ảnh hướng trực tiếp từ các chính sách, pháp luật về đất đai; quần chúng nhân dân, cộng đồng dân cư. Do đó truyền thông về Luật đất đai (sửa đổi) phải được vận dụng đa dạng nhằm đạt được sự hiểu biết chung dẫn đến thay đổi nhận thức, hành vi, thái độ tiếp thu những thay đổi trong Luật đất đai (sửa đổi). Quá trình truyền thông về Luật đất đai (sửa đổi) cần đơn giản, nhanh chóng, chú trọng vào những điểm mới - điểm thay đổi, nhằm đơn giản hoá nội dung đến các đối tượng liên quan về đất đai. Thông tin cho người bị tác động bởi Luật đất đai (sửa đổi) những điểm mới thay đổi, từ đó thu thập ý kiến phản hồi từ người dân; đồng thời thu thập những đề xuất, kinh nghiệm của người dân về một số vấn đề liên quan đến đất đai, quyền sử dụng đất .v.v liên quan trực tiếp đến đời sống kinh tế - xã hội. Báo chí luôn tạo điều kiện, cơ hội cho mọi đối tượng tham gia đóng góp ý kiến, phản biện, trong công tác xây dựng các bộ luật nói chung và Luật đất đai (sửa đổi) nói riêng, phản biện trong công tác đưa Luật đất đai (2013) vào thực tiễn cuộc sống.

Truyền thông về Luật đất đai (sửa đổi) là quá trình tương tác xã hội hai chiều. Một chiều nhằm cung cấp thông tin, những thay đổi, đóng góp, ý kiến .v.v trong dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) đang đi dần vào hoàn thiện; những người liên quan đến hiểu và nhận thức sâu sắc được những thay đổi cơ bản trong Luật đất đai (sửa đổi). Mặt thứ hai là tác động truyền thông từ những vấn đề về đất đai trong thực tiễn còn tồn động, đến dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) nhằm hoàn thiện, góp ý .v.v thực hiện quyền giám sát, phản ánh, phản biện của báo chí đối với dự thảo Luật đất đai; xây dựng khả năng giải quyết, phản ánh một số vấn đề về Luật đất đai hiện hành do người dân cung cấp.

Báo chí tăng cường tuyên truyền dự thảo Luật đất đai (sửa đổi)

Ảnh minh họa.

Báo chí Việt Nam thực hiện chức năng thông tin đến toàn thể Nhân dân về dự thảo Luật đất đai (sửa đổi). Những thay đổi, điểm mới, cuộc họp trình Quốc hội về dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) .v.v đều được báo chí thông tin rõ ràng với nhiều bài đăng trên nhiều mặt báo khác nhau. Nhằm tuyên truyền, phổ biến rộng rãi Luật đất đai (sửa đổi) đến công chúng, đến những người sử dụng đất; hơn thế là tập hợp những phản hồi của công chúng về vấn đề sửa đổi dự thảo Luật đất đai, sau đó có những phản biện, phản ánh về ý kiến của người dân về dự thảo Luật.

Báo chí thực hiện chức năng tạo lập dư luận xã hội nhằm thay đổi nhận thức và hành động của công chúng về Luật đất đai (sửa đổi). Những vấn đề liên quan đến đất đai ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống kinh tế - xã hội của Nhân dân vậy nên khi báo chí phản ánh tin tức về Luật đất đai, cũng như các vấn đề liên quan đến đất đai luôn được công chúng tiếp nhận, công chúng tham gia vào quá trình truyền thông, từ đó là cơ sở báo chí tạo lập dư luận xã hội. Định hướng thay đổi nhận thức, thái độ, hành vi của công chúng về dự thảo Luật đất đai (sửa đổi), tránh những vi phạm trong Luật đất đai (sửa đổi). Nhân dân tham gia vào quá trình truyền thông bằng việc phản hồi thông tin qua phần email, bình luận .v.v tin tức được đưa trên báo chí buộc các nhà chức trách phải vào cuộc, đưa ra các biện pháp xử lý. Sức mạnh của báo tạo định hướng dư luận loại bỏ hành vi sai trái hướng tới những mục đích đúng đắn. Báo chí thể hiện dư luận xã hội qua 3 cách:

Thứ nhất, phản ánh trực tiếp ý kiến người dân phản hồi về dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) thông qua cách tiếp nhận ý kiến người dân dưới phần bình luận, thư điện tử, gọi điện .v.v lắng nghe những ý kiến của người dân đóng góp; tuy nhiên trong quá trình lắng nghe báo chí truyền thông cần có những chọn lọc và xác minh thông tin chính xác, nhằm đưa ra bài viết, những phản hồi đến cơ quan phù hợp.

Thứ hai, Báo chí truyền thông đăng tải thông tin trên các mặt báo, kèm theo đó là những chính sách Luật trước đây đã đưa vào thực tế còn tồn tại những hạn chế được người dân phản hồi về cơ quan báo chí truyền thông. Hoặc những bài đăng phân tích sâu về thay đổi của dự thảo luật, tăng thêm tính khách quan, chân thực; và tác động đến công chúng hiệu quả.

Thứ ba, trên cơ sở nghiên cứu tập hợp, phân tích các ý kiến về một vấn đề nào đó, các nhà báo viết bài; sản xuất những chương trình số đặc biệt góp phần tăng tính tương tác giữa báo chí truyền thông với công chúng báo chí về dự thảo Luật. Trên diễn đàn trực tiếp tạo thành nhiều ý kiến phản ánh mang tính lợi ích cho xã hội về vấn đề luật pháp từ đó tạo nên sự cạnh tranh và đồng thuận trong vấn đề tranh luận.

Ảnh minh họa.

Báo chí chức năng phản biện xã hội. Báo chí là kênh thông tin chính thống góp phần phản ánh kịp thời và toàn diện những vấn đề liên quan đến môi trường nói chung và vấn đề về đất đai nói riêng, khơi dậy định hướng pháp luật của Luật đất đai (sửa đổi); phát hiện và phổ biến thông tin về công tác về Luật đất đai. Đồng thời, báo chí cũng phát hiện những bất cập còn tồn tại và tìm cách khắc phục, khi đó báo chí có vai trò phản biện xã hội nhằm thúc đẩy chính sách hoàn thiện dự thảo Luật đất đai (sửa đổi). Báo chí với bản chất thông tin mang tính truyền thông đại chúng, tính công khai minh bạch, từ đó làm tăng thêm sự quan tâm của công chúng đối với Luật đất đai (sửa đổi).

PGS, TS. Dương Xuân Sơn