Với sự tham dự của gần 300 đại biểu tại điểm cầu Hà Nội, bao gồm lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các ủy ban của Quốc hội, Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận Trung ương, đại diện các bộ, ngành Trung ương và địa phương, tổ chức quốc tế cùng các đơn vị đồng hành; hội nghị còn được kết nối trực tuyến tới 34 điểm cầu ở các tỉnh, thành phố. Đây là một trong những hội nghị có quy mô lớn nhất trong năm 2025 của Hội LHPN Việt Nam.

15 năm - Dấu ấn lan tỏa từ cơ sở đến cộng đồng

Phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến chia sẻ, Hội nghị là dịp để nhìn lại chặng đường 15 năm qua là một hành trình bền bỉ, kiên trì và sáng tạo của các cấp Hội và hàng triệu hội viên phụ nữ trên cả nước trong việc triển khai cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”.

Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến phát biểu khai mạc Hội nghị

Từ một phong trào mang tính khuyến khích, vận động, “5 không, 3 sạch” đã dần trở thành một nội dung cốt lõi, một chuẩn mực sống mới, đi sâu vào từng mái ấm gia đình, từng ngõ xóm, bản làng, để từ đó lan tỏa mạnh mẽ đến cộng đồng, góp phần quan trọng trong xây dựng nông thôn mới văn minh, hiện đại.

Những tiêu chí của cuộc vận động đã vượt ra khỏi khuôn khổ của những khẩu hiệu tuyên truyền, trở thành các mô hình thiết thực, công trình cụ thể, phần việc sát với đời sống, phù hợp với điều kiện của từng địa phương, từng vùng miền.

Từ năm 2016, cuộc vận động đã được Thủ tướng Chính phủ đưa vào Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, đến giai đoạn 2021 - 2025, nội dung tiếp tục được mở rộng với trọng tâm: "Vun đắp, giữ gìn và phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam". Qua đó, phụ nữ tiếp tục khẳng định vai trò là trung tâm của mọi sự thay đổi, là chủ thể trong phát triển nông thôn bền vững.

Đặc biệt, cuộc vận động đã góp phần trực tiếp vào 11 trong số 19 tiêu chí nông thôn mới, khẳng định dấu ấn nổi bật của tổ chức Hội trong sự nghiệp phát triển nông thôn và giảm nghèo bền vững.

Trong giai đoạn 2010 - 2020, những việc làm của phụ nữ không chỉ góp phần cải thiện điều kiện sống mà còn lan tỏa những giá trị nhân văn: Là những con đường hoa rực rỡ, do bàn tay phụ nữ vun trồng, chăm sóc; Là những mái ấm tình thương, được dựng lên ở vùng sâu, vùng lũ; Là những lớp học pháp luật, kỹ năng sống, được đưa đến tận các thôn bản xa xôi; Là những địa chỉ tin cậy giúp phụ nữ, trẻ em vượt qua bạo lực, khó khăn.

Hơn 90.000 hộ nghèo do phụ nữ làm chủ đã vươn lên thoát nghèo. Hàng chục nghìn tuyến đường tự quản, mô hình “5 không, 3 sạch” được hình thành. Phụ nữ ở khắp mọi miền đã khẳng định vai trò không thể thiếu trong quá trình đổi mới nông thôn, bảo vệ môi trường, giữ gìn bản sắc gia đình Việt Nam.

Bước sang giai đoạn 2021 - 2025, cuộc vận động tiếp tục được làm mới, bắt nhịp với yêu cầu phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, chuyển đổi số và bình đẳng giới.

Với hơn 18.000 công trình, phần việc cụ thể đã được hoàn thành, góp phần trực tiếp xây dựng nông thôn mới.

Trên 10.000 mô hình bảo vệ môi trường ra đời. Hàng triệu phụ nữ được hỗ trợ tiếp cận an sinh xã hội, bảo hiểm y tế. Hàng chục ngàn lớp tập huấn, truyền thông đã giúp chị em nâng cao kỹ năng sống, làm cha mẹ, khởi nghiệp, phát triển kinh tế gia đình. Từng phần việc, từng công trình, dù lớn hay nhỏ, đều thể hiện rõ tấm lòng, trí tuệ và tinh thần trách nhiệm của phụ nữ với cộng đồng và đất nước.

"Với tinh thần đổi mới, chủ động và sáng tạo, tôi tin tưởng rằng các cấp Hội sẽ tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt, đồng hành cùng Đảng, Nhà nước và toàn xã hội trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, hiện đại, giàu bản sắc, lấy phụ nữ và gia đình làm trung tâm của sự phát triển bền vững", bà Tuyến nhấn mạnh.

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến (bên phải) và nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam Nguyễn Thị Thanh Hoà tham dự chương trình

Điểm nhấn cảm xúc tại sự kiện là sự tôn vinh 84 tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến, những người âm thầm đóng góp, đổi mới cách làm, nhân văn trong hành động, lan tỏa mạnh mẽ tinh thần “5 không, 3 sạch” và tình yêu thương qua chương trình “Mẹ đỡ đầu”. Những câu chuyện người thật, việc thật không chỉ truyền cảm hứng mà còn khẳng định: phụ nữ không chỉ giữ gìn gia đình, mà còn là lực lượng tiên phong xây dựng cộng đồng bền vững.

15 năm, dấu ấn lan tỏa từ cơ sở đến cộng đồng, ra đời từ năm 2010, Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” (Không đói nghèo, không vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội, không bạo lực gia đình, không vi phạm chính sách dân số, không có trẻ suy dinh dưỡng và bỏ học; Sạch nhà, sạch bếp, sạch ngõ) đã nhanh chóng trở thành một phong trào sâu rộng, gắn chặt với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và đời sống của người dân nông thôn.

Qua 15 năm, Hội LHPN Việt Nam đã: Tổ chức hơn 181.000 lớp tập huấn, hội thảo, truyền thông nâng cao nhận thức cho hội viên và người dân; huy động hơn 5,6 triệu m² đất, hàng trăm ngàn ngày công lao động, và hàng chục tỷ đồng cho các công trình cộng đồng; hỗ trợ trên 2,8 triệu hộ phụ nữ nghèo, giúp hơn 210.000 hộ thoát nghèo bền vững thông qua tín dụng chính sách và hỗ trợ sinh kế; xây dựng 2.312 địa chỉ tin cậy, hỗ trợ hàng ngàn phụ nữ và trẻ em là nạn nhân bạo lực hoặc bị xâm hại; hỗ trợ hơn 1 triệu hộ dân có nước sạch, trồng hơn 27.000 km đường hoa, lan tỏa hàng chục ngàn mô hình bảo vệ môi trường.

Có thể nói, “5 không, 3 sạch” không chỉ là khẩu hiệu, đó là tiêu chuẩn sống mới mà phụ nữ Việt Nam đã chủ động thực hiện, gìn giữ và lan tỏa, góp phần thực chất vào 11/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới.

Chuyển mình sang mô hình “5 có, 3 sạch” - Định hướng mới cho tương lai bền vững

Trong giai đoạn từ 2022 đến nay, Trung ương Hội đã chủ động thí điểm và bước đầu triển khai rộng rãi mô hình “Gia đình 5 có, 3 sạch”, gồm: Có nhà ở an toàn; có thu nhập ổn định; có kiến thức; có sức khỏe; có môi trường sống an toàn.

Các đại biểu chia sẻ tại Hội nghị Tổng kết

Mô hình mới này kế thừa giá trị cốt lõi của “5 không, 3 sạch”, hướng đến phát triển bền vững hơn, có thể đo lường rõ ràng và gắn với các chuẩn mực tiến bộ về chất lượng sống, bình đẳng giới, an sinh xã hội và biến đổi khí hậu.

Sau hơn 3 năm, 100% xã nông thôn mới nâng cao đã thành lập mô hình “Gia đình 5 có, 3 sạch”, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, vun đắp giá trị gia đình, tạo nền tảng để lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng dân cư. Các tiêu chí “5 có” được đánh giá là phù hợp, mang tính định hướng hành vi, có khả năng đo lường, tạo tiền đề cho việc nhân rộng trong giai đoạn 2026  - 2035.

Đến nay, cả nước đã hình thành trên 26.000 mô hình “Gia đình 5 có, 3 sạch”, trở thành điểm sáng, phát huy vai trò nòng cốt, gương mẫu của phụ nữ nông thôn trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, đặc biệt tại các khu dân cư kiểu mẫu; đồng thời làm cơ sở để TW Hội từng bước chuyển cuộc vận động xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch” thành cuộc vận động xây dựng gia đình “5 có, 3 sạch”.

Bên cạnh tổng kết Cuộc vận động “5 không, 3 sạch”, Hội nghị cũng tiến hành sơ kết 3 năm thực hiện Đề án 938 “Tuyên truyền, giáo dục, vận động, hỗ trợ phụ nữ tham gia giải quyết một số vấn đề xã hội liên quan đến phụ nữ” và Chương trình “Mẹ đỡ đầu” sáng kiến nhân văn chăm sóc, bảo vệ trẻ em mồ côi do dịch bệnh, thiên tai, hoàn cảnh khó khăn.

Từ một chương trình vận động xã hội, “Mẹ đỡ đầu” đã trở thành phong trào yêu thương lan tỏa trên toàn quốc, với hàng vạn trẻ em nhận được sự quan tâm, chăm sóc bởi những tấm lòng nhân ái của hội viên và cộng đồng. Những cặp mẹ, con tiêu biểu tham dự hội nghị lần này là minh chứng rõ nét cho giá trị sống, giá trị gia đình và lòng nhân ái mà Hội Phụ nữ đang gìn giữ, vun đắp.

Toàn cảnh Hội nghị

15 năm qua, hành trình đồng hành cùng xây dựng nông thôn mới là minh chứng sống động về vai trò không thể thay thế của phụ nữ, từ những người mẹ, người vợ trong gia đình, đến những người cán bộ Hội tâm huyết, sáng tạo nơi cơ sở.

Phụ nữ không dừng lại ở vai trò gìn giữ lửa ấm trong mỗi mái nhà, còn góp phần làm nên diện mạo mới cho mỗi vùng quê xanh hơn, sạch hơn, văn minh hơn và bền vững hơn.

Cuộc vận động đã, đang và sẽ tiếp tục là một trong những phong trào xã hội có chiều sâu, thiết thực, góp phần khẳng định vị thế người phụ nữ Việt Nam trong thời đại mới, nơi mỗi bước đi của phụ nữ đều gắn với sự đổi thay tích cực của cộng đồng và xã hội.

Sỹ Tùng - Mạnh Hải