Ngày 17/8/2023, tại TP. Đà Nẵng, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Thành ủy TP. Đà Nẵng và Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức Hội thảo khu vực miền Trung và Tây Nguyên về Báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh đã có bài phát biểu quan trọng, Tạp chí Tài nguyên và Môi trường trân trọng đăng toàn văn bài phát biểu của Bộ trưởng.

Đồng chí Đặng Quốc Khánh, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường phát biểu tại Hội thảo
Thưa đồng chí Nguyễn Văn Quảng, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng;
Thưa đồng chí Bùi Nhật Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương;
Thưa Quý vị đại biểu, quý vị khách quý,
Hôm nay, tại thành phố Đà Nẵng - Thành phố Môi trường của ASEAN, chúng ta tổ chức Hội thảo rất quan trọng tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 24 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Đây là Nghị quyết đặc biệt quan trọng đối với ngành TN&MT và các địa phương, là định hướng chính trị để quản lý chặt chẽ, hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; phục vụ phát triển bền vững kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh của đất nước.
Trong 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết, Bộ Chính trị đã giao Ban Cán sự Đảng Bộ TN&MT chủ trì tổng kết Đề án “Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 24” báo cáo Bộ Chính trị.
Thưa các đồng chí,
Để tổ chức thực hiện nhiệm vụ được Bộ Chính trị giao, Bộ TN&MT đã chủ động tích cực trong công tác chuẩn bị tổng kết Nghị quyết, phối hợp với các Đảng đoàn, Ban Cán sự Đảng, Đảng ủy trực thuộc Trung ương, các Tỉnh ủy, Thành ủy tổ chức đánh giá tổng kết Nghị quyết, tổ chức các hội thảo, hội nghị, tọa đàm thông tấn, làm việc với các ban, bộ, ngành trung ương và các địa phương; tham mưu Thủ tướng Chính phủ thành lập Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết do Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà làm Trưởng ban.
Qua kết quả tổng kết thực hiện Nghị quyết từ các bộ, ngành, địa phương, các hội nghị, hội thảo tham vấn của các chuyên gia, nhà khoa học, Bộ TN&MT đã tổng hợp dự thảo tổng kết Đề án “Tổng kết Nghị quyết” đã gửi tới các đại biểu tham dự hội thảo để các đồng chí cho ý kiến. Sau đây, tôi xin phát biểu gợi mở thêm một số vấn đề liên quan đến các nội dung của báo cáo. Mong các đồng chí quan tâm phát biểu, thảo luận.
Có thể nói, trong 10 năm thực hiện Nghị quyết 24, một trong những thành tựu nổi bật đó là sự chuyển biến căn bản trong nhận thức, tư duy của các ban, bộ, ngành trung ương và địa phương về công tác ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.
Những chủ trương lớn của Đảng đã từng bước được cụ thể hóa, được cách tiếp cận mục tiêu cũng như điều hành kinh tế - xã hội, công tác ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường đã được quan tâm chú trọng hơn, môi trường được coi là điều kiện nền tảng, yếu tố tiên quyết cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Qua đó, yếu tố chính sách pháp luật về tài nguyên môi trường và biến đổi khí hậu đã được các ngành, lĩnh vực đã được xây dựng, tham mưu hoàn thiện theo hướng đồng bộ phù hợp với các tiếp cận của thế giới và xu thế của thời đại.
Ứng phó với biến đổi khí hậu nhận được sự quan tâm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, từng bước chuyển biến từ coi thích ứng là trọng tâm sang tích cực giảm phát thải khí nhà kính, tận dụng cơ hội để hướng tới nền kinh tế xanh.
Năng lực dự báo, cảnh báo thiên tai liên quan đến biến đổi khí hậu ngày càng được nâng cao, qua đó bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân và góp phần bảo vệ các thành quả phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Nguồn lực tài nguyên từng bước được điều tra, đánh giá đầy đủ hơn; được quản lý bền vững hơn nên đã được khơi thông phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, việc phân bổ, vận hành của thị trường thông qua đấu giá quyền sử dụng, quyền khai thác.
Tư duy bảo vệ môi trường đang được đổi mới căn bản, công tác bảo vệ môi trường chuyển từ bị động ứng phó sang chủ động phòng ngừa, đặc biệt là đối với các nguồn gây ô nhiễm lớn.
Trên bình diện quốc tế, Việt Nam đã chủ động tích cực tham gia vào các hiệp định, thỏa thuận toàn cầu và khu vực về tài nguyên môi trường và khí hậu. Qua đó, một mặt bảo vệ lợi ích quốc gia cũng như thể hiện trách nhiệm của nước ta trong lĩnh vực chung toàn cầu góp phần nâng cao vị thế của đất nước.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả quan trọng đã đạt được, vẫn còn những hạn chế cần được phân tích đầy đủ, khách quan, khoa học. Trong đó, quá trình tổng kết Nghị quyết cần phải nêu đầy đủ, tổng hợp được những kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế.
Ngoài các nguyên nhân và yêu cầu nêu trên, đối với nội dung tổ chức thực hiện, cần phải nêu rõ những bất cập, bối cảnh mới, các mục tiêu cụ thể được nêu tại Nghị quyết.
Thưa các đồng chí,
Thời điểm này, bối cảnh thế giới, khu vực trong và ngoài nước có nhiều thay đổi, tác động ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, xung đột vũ trang Nga - Ucraina, sự gia tăng ảnh hưởng của các nước lớn, thực trạng suy thoái môi trường, suy giảm đa dạng sinh học, cạn kiệt tài nguyên, khí hậu ngày càng biến đổi nhanh hơn, cực đoan hơn và khó lường hơn đã làm thay đổi tư duy cách tiếp cận của các quốc gia; đồng thời cũng xác định quy định mới, yêu cầu mới để ứng phó với các thách thức nghiêm trọng mang tính toàn cầu.
Trong đó, nổi bật là Chương trình Nghị sự của Liên hợp quốc với 17 mục tiêu về phát triển bền vững; Thỏa thuận Paris được thông qua với những ràng buộc mạnh mẽ hơn về trách nhiệm của các quốc gia trong ứng phó với biến đổi khí hậu trên toàn thế giới; Cam kết đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, xu thế chuyển đổi năng lượng từ hóa thạch sang năng lượng sạch, tái tạo tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến môi trường kinh doanh, thương mại và đầu tư toàn cầu với các cơ chế về điều chỉnh ranh giới các-bon đối với thương mại.
Hòa chung với toàn cảnh thời đại, Chính phủ Việt Nam đã tham gia cam kết mục tiêu phát thải ròng bằng “0”, chuyển đổi năng lượng tại COP26. Cùng với Nam Phi, Indonesia, Việt Nam trở thành quốc gia thứ 3 trên thế giới thông qua Tuyên bố chính trị thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng với các đối tác quốc tế; tham gia cam kết Khung đa dạng sinh học toàn cầu,… Những cam kết của Việt Nam đã mở ra cơ hội hợp tác đầu tư và phát triển mới cho Việt Nam theo hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Từ đó đòi hỏi đất nước ta phải nỗ lực hơn nữa trong hoàn thiện thể chế chính sách, cải thiện môi trường đầu tư, thu hút nguồn lực để thực hiện chuyển đổi năng lượng công bằng, bảo tồn được tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên.
Thưa các đồng chí,
Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đặt ra yêu cầu tiếp tục bổ sung, hoàn thiện quan điểm về chủ động thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, phòng chống và giảm nhẹ thiên tai, quản lý khai thác sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả và bền vững tài nguyên; lấy bảo vệ môi trường sống và sức khỏe của Nhân dân làm mục tiêu hàng đầu; kiên quyết loại bỏ những dự án gây ô nhiễm môi trường, bảo đảm chất lượng môi trường sống, bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái, xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn thân thiện với môi trường. Trong đó, nhiều khái niệm, vấn đề lần đầu được đề cập, định hướng chiến lược, đó là kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Với những yêu cầu, nhiệm vụ như vậy, tại hội thảo này, tôi đề nghị các đồng chí, các quý vị đại biểu tham gia hội thảo nghiên cứu, thảo luận và cho ý kiến đối với những nội dung chính như sau:
Một là, từ kinh nghiệm thực hiện Nghị quyết của ban, ngành, địa phương mình, đánh giá một cách toàn diện, khách quan kết quả cụ thể, các quan điểm thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp nêu trong Nghị quyết, qua đó làm rõ thêm những quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp nào cần bổ sung, hoàn thiện cho phù hợp với bối cảnh tình hình mới.
Hai là, cần làm rõ thêm nội dung đã được thể chế hóa, chưa được thể chế hóa hoặc thể chế hóa chưa đầy đủ kết quả tổ chức thực hiện trong thực tiễn; những bài học kinh nghiệm, những hạn chế, yếu kém và nguyên nhân.
Ba là, căn cứ vào những vấn đề quốc gia trong quá trình tổng kết Nghị quyết, đặc biệt bối cảnh tình hình hiện nay, dự báo xu thế phát triển, đề xuất những quan điểm, định hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể cho giai đoạn 2030, tầm nhìn 2050.
Từ những phân tích đánh giá kỹ lưỡng những nội dung nêu trên, một nội dung hết sức quan trọng mà Bộ TN&MT mong muốn các đại biểu cho ý kiến, việc kiến nghị Ban chỉ đạo báo cáo Bộ Chính trị, báo cáo Ban Chấp hành Trung ương Đảng có nên ban hành một Nghị quyết mới thay thế Nghị quyết số 24 hay là tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24 nhưng có bổ sung những quan điểm, nội dung mới, chỉ đạo định hướng.
Thưa các đồng chí,
Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 24 của Ban chấp hành Trung ương Đảng là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của ngành TN&MT trong năm 2023 đã được Bộ Chính trị và Chính phủ giao phó. Đối tượng và phạm vi tiến hành tổng kết rộng, liên quan đến hầu hết các ngành, lĩnh vực, các địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội vừa mang tính liên ngành, vừa mang tính liên vùng và liên quốc gia.
Kết quả của Đề án tổng kết là cơ sở chính trị quan trọng để tham mưu cho Chính phủ, Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương Đảng chỉ đạo các quan điểm, chủ trương, định hướng lớn về quản lý khai thác, sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, góp phần định hướng cho sự phát triển bền vững của đất nước ta trong giai đoạn tiếp theo.
Bộ TN&MT đã phối hợp với Học viện Quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận Trung ương, các Tỉnh ủy, Thành ủy tổ chức hội thảo tại 3 miền để lấy ý kiến đối với dự thảo của Đề án. Đến nay, hai hội thảo tại miền Bắc và miền Nam đã được tổ chức thành công với rất nhiều ý kiến thảo luận, đóng góp rất tâm huyết, trách nhiệm cho Ban chỉ đạo và Bộ TN&MT.
Tôi mong muốn và trân trọng đề nghị toàn thể đại biểu tham dự hội thảo sẽ phát huy tinh thần trách nhiệm và kinh nghiệm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện Nghị quyết trên thực tiễn với tâm huyết và trách nhiệm sẽ tập trung thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến cụ thể để Ban chỉ đạo, Bộ TN&MT tiếp tục hoàn thiện dự thảo báo cáo tổng kết đảm bảo yêu cầu đặt ra.
Với tinh thần đó, tôi xin tuyên bố khai mạc hội thảo “Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 24” của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khu vực miền Trung và Tây Nguyên.
Chúc hội thảo thành công tốt đẹp.
Xin chân thành cảm ơn!