Bài phát biểu của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh tại Lễ Phát động quốc gia

Ngày 4/6/2023 tại Nghệ An, Bộ TN&MT phối hợp UBND tỉnh Nghệ An tổ chức Lễ phát động quốc gia Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Tháng hành động vì môi trường hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Ngày Đại dương thế giới. Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh đã có bài phát biểu tại sự kiện. Tạp chí TN&MT xin trân trọng đăng toàn văn bài phát biểu của Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh.

Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh cùng các đại biểu trồng cây tại sự kiện

Kính thưa đồng chí Thái Thanh Quý, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội, Chủ tịch HĐND tỉnh Nghệ An,

Kính thưa đồng chí Hoàng Trung Dũng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội, Chủ tịch HĐND tỉnh Hà Tĩnh,

Kính thưa đồng chí Nguyễn Thanh Bình, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội Người cao tuổi Việt Nam,

Thưa bà Ramla Khalidi, đại diện thường trú Chương trình phát triển Liên hợp quốc ở Việt Nam,

Thưa các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành trung ương, lãnh đạo các địa phương,

Thưa quý vị đại biểu, các vị khách quý, cùng toàn thể nhân dân,

Hôm nay, cùng với hơn 150 quốc gia trên thế giới, chúng ta có mặt tại Nghệ An, quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và kính yêu của dân tộc Việt Nam, mảnh đất giàu truyền thống cách mạng với nhiều tiềm năng và lợi thế phát triển, trang trọng tổ chức Lễ phát động quốc gia Tuần lễ Biển và hải đảo Việt Nam, Tháng Hành động vì môi trường hưởng ứng Ngày Đại dương thế giới, Ngày Môi trường thế giới năm 2023!

Thay mặt Lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, tôi xin được trân trọng cảm ơn, nhiệt liệt chào mừng sự hiện diện của các đồng chí lãnh đạo, đại diện các cơ quan Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các bộ, ban, ngành, cơ quan đoàn thể trung ương; các vị khách quý đại diện cơ quan thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam; các tổ chức quốc tế; các đồng chí lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Nghệ An; đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; các cơ quan thông tấn báo chí cùng toàn thể quý vị đại biểu và người dân đến tham dự cũng như theo dõi trực tiếp trên sóng truyền hình tại buổi lễ trọng thể này.

Thưa các đồng chí!

Cuộc sống của con người từ bao đời nay đã luôn gắn bó với môi trường, thiên nhiên. Trong đó, biển và đại dương bao phủ hơn 2/3 bề mặt, chứa đựng hơn 95% nước trên trái đất, có vai trò quan trọng trong việc duy trì các hoạt động kinh tế, các giá trị văn hoá tinh thần của con người, các đại dương, vùng biển, ven biển rất quan trọng đối với an ninh lương thực và sức khoẻ cộng đồng, góp phần thiết yếu trong xoá đói giảm nghèo thông qua việc tạo sinh kế bền vững.

Tuy nhiên, nhân loại đang phải đối mặt với những vấn đề hết sức bức thiết về môi trường, biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Trong đó, vấn đề nhức nhối lâu nay đang được nhiều quốc gia quan tâm là vấn đề rác thải nhựa đại dương, khai thác sử dụng tài nguyên thiếu bền vững. Đây là vấn đề toàn cầu, đòi hỏi nỗ lực ứng phó của từng quốc gia cũng như sự hợp tác chặt chẽ của cộng đồng quốc tế.

Từ năm 2018, Liên hợp quốc đã phát động chủ đề giải quyết ô nhiễm nhựa và nilong nhằm tuyên truyền, vận động, kêu gọi mọi người cùng thay đổi thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khoẻ con người. Từ đó đến nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã có những hành động cụ thể để giảm thiểu và cấm sử dụng một số sản phẩm nhựa không thân thiện với môi trường. Đồng thời, tăng cường tái chế, tái sử dụng và tuần hoàn rác thải nhựa.

Một lần nữa, "Giải pháp cho ô nhiễm nhựa" với trọng tâm thực hiện chiến dịch chống ô nhiễm nhựa tiếp tục được lựa chọn là chủ đề của Ngày Môi trường thế giới năm 2023. Thông điệp này cùng với chủ đề “Hành tinh đại dương - thuỷ triều đang thay đổi” của Ngày Đại dương thế giới đã truyền tải mạnh mẽ thông điệp cùng xây dựng lối sống bền vững, hài hoà với thiên nhiên, nhấn mạnh vai trò của đại dương, cuộc sống của nhân loại phụ thuộc vào đại dương, nhân loại cần chung tay hành động bảo vệ đại dương như toàn bộ hành tinh xanh của chúng ta.

Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh tham gia dọn vệ sinh bãi biển

Thưa quý vị đại biểu!

Việt Nam là quốc gia biển, và biển là bộ phận cấu thành chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, là không gian sinh tồn, cửa ngõ giao lưu quốc tế, gắn bó mật thiết với sự xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phát triển bền vững kinh tế biển là một trong những chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước ta với quan điểm phát triển bền vững kinh tế biển trên nền tảng tăng trưởng xanh, bảo tồn đa dạng sinh học các hệ sinh thái biển; bảo đảm hài hoà các hệ sinh thái kinh tế và tự nhiên, giữa bảo tồn và phát triển, giữa lợi ích của địa phương có biển và địa phương không có biển; tăng cường liên kết, cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực theo hướng nâng cao năng suất chất lượng hiệu quả và sức cạnh tranh, phát huy tiềm năng lợi thế của biển, tạo động lực phát triển kinh tế đất nước, đạt mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển.

Nhưng cũng như nhiều quốc gia khác, chúng ta đang đứng trước không ít những thách thức như vấn đề ô nhiễm trắng có liên quan mật thiết đến phát triển kinh tế và ổn định xã hội. Với khoảng 50% dân số cả nước sống ở các vùng đất thấp và ven biển, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương và chịu nhiều tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và nước biển dâng. 

Điều đó đặt ra nhiều thách thức đối với việc thực hiện các mục tiêu xoá đói giảm nghèo, các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ và phát triển bền vững của đất nước, đòi hỏi chúng ta phải có những giải pháp ứng phó thiết thực và kịp thời. 

Trong thời gian qua, Bộ TN&MT đã tích cực, chủ động tham mưu Đảng và Nhà nước ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững kinh tế biển như: Nghị quyết số 34 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; Nghị quyết số 36 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; Luật Tài nguyên môi trường biển và hải đảo năm 2015; Chiến lược khai thác sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 cùng nhiều văn bản quy phạm pháp luật và đề án quan trọng khác. Qua đó, đã từng bước nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của các sản phẩm có nguồn gốc nhựa, nilong; sử dụng một lần đối với môi trường hệ sinh thái và sức khoẻ của con người.

Bám sát Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nilong có phân huỷ, khuyến khích sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường, thay thế sản phẩm nhựa truyền thống đang được triển khai đồng bộ trên cả nước, nhiều phong trào chống rác thải nhựa được phát động thu hút được sự tham gia đông đảo của người dân. 

Kinh tế biển, các vùng biển, ven biển đang trở thành động lực để phát triển đất nước. Hệ thống kết cấu hạ tầng được quan tâm đầu tư, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân vùng biển được cải thiện. Nghiên cứu khoa học, điều tra cơ bản, phát triển nguồn nhân lực về biển đạt được nhiều kết quả tích cực. Công tác quản lý, khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên môi trường biển, ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng đã được chú trọng. 

Tuy nhiên, công tác bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên biển và hải đảo của Việt Nam vẫn đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Môi trường biển có dấu hiệu bị ô nhiễm, nguồn lợi thiên nhiên đa dạng sinh học suy giảm, khai thác sử dụng tài nguyên biển, hải đảo còn chưa hiệu quả, thiếu bền vững. Nhận thức của người dân về khai thác, sử dụng tài nguyên chưa cao. Thói quen tiêu dùng dùng các sản phẩm nhựa 1 lần đã và đang đặt ra những sức ép to lớn đến công tác quản lý và bảo vệ môi trường.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân cùng các đại biểu, đoàn viên thanh niên tham gia dọn vệ sinh bãi biển

Kính thưa quý vị đại biểu!

Ngày Môi trường thế giới và Ngày Đại dương thế giới năm nay là cơ hội để chúng ta cùng nhau khẳng định quyết tâm thay đổi nhận thức; thống nhất hành động; chủ động khắc phục những khó khăn, thách thức đã đặt ra; ngăn chặn sự gia tăng về tốc độ ô nhiễm và suy thoái môi trường; khai thác sử dụng bền vững tài nguyên biển và hải đảo; bảo đảm cân bằng sinh thái; thay thế từng bước việc sử dụng túi nilong khó phân huỷ bằng sử dụng các loại sản phẩm thân thiện với môi trường trong đời sống sinh hoạt, góp phần bảo vệ môi trường vì mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.

Hôm nay, tại buổi lễ trọng thể này, nơi bãi biển Cửa Lò được thiên nhiên ưu đãi đang tạo nhiều lợi thế về tài nguyên, tiềm năng để phát triển kinh tế biển. Tôi xin tuyên bố phát động Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Tháng Hành động vì Môi trường hưởng ứng Ngày Đại dương Thế giới, Ngày Môi trường thế giới năm 2023.

Tôi kêu gọi các bộ, ngành, cơ quan, đoàn thể ở trung ương, chính quyền địa phương, các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp hãy có những hành động thiết thực để giải quyết vấn đề ô nhiễm chất thải nhựa, góp phần bảo vệ môi trường, bảo vệ biển và đại dương, khai thác sử dụng bền vững tài nguyên biển và hải đảo; trong đó, tập trung một số nhiệm vụ, giải pháp sau đây:

Một là, thống nhất trong nhận thức và hành động để ứng xử có trách nhiệm với biển và đại dương theo chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và luật pháp quốc tế; khắc phục và loại bỏ tư tưởng chạy theo lợi ích kinh tế trước mắt mà coi nhẹ việc giữ gìn bảo vệ môi trường; thúc đẩy hơn nữa việc phát triển cộng đồng văn minh sinh thái biển; coi đây là tiêu chuẩn về đạo đức, văn hoá của mỗi cơ quan, tổ chức, cộng đồng, doanh nghiệp và ngời dân.

Hai là, thực hiện quản lý bảo vệ môi trường và phát triển bền vững biển và hải đảo. Triển khai có hiệu quả các chiến lược, chính sách phù hợp để hạn chế rác thải nhựa đại dương, bảo tồn đa dạng sinh học, phục hồi các hệ sinh thái biển, đẩy mạnh nuôi trồng và khai thác có trách nhiệm tại các vùng biển xa bờ và đại dương, bảo đảm phù hợp với từng vùng biển, khả năng phục hồi của hệ sinh thái. Tập trung phát triển kết cấu hạ tầng đa mục tiêu, đồng bộ, nhất là mạng lưới giao thông, đẩy mạnh việc đầu tư và xây dựng tuyến đường ven biển Việt Nam theo quy hoạch. Phát triển đồng bộ hình thành khu kinh tế, khu công nghiệp, khu đô thị sinh thái ven biển, hình thành và phát triển các trung tâm kinh tế biển mạnh, đóng góp vai trò chủ đạo trong phát triển vùng và liên kết vùng. 

Ba là, ưu tiên đầu tư; đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản, nghiên cứu khoa học công nghệ, phát triển nguồn nhân lực biển chất lượng cao; tăng cường công tác bảo vệ môi trường, đặc biệt là vùng biển ven bờ; nâng cao chất lượng môi trường biển; giảm thiểu tối đa việc suy thoái tài nguyên; phát triển bền vững đa dạng sinh học biển.

Xử lý tốt các nguồn gây ô nhiễm môi trường biển, đại dương và đất liền. Giảm thiểu rác thải nhựa thông qua việc tăng cường kiểm soát, thu hồi tái chế sử dụng túi nilong, sản phẩm nhựa sử dụng một lần. Hạn chế và tiến tới chấm dứt nhập khẩu, sản xuất và cung cấp các loại túi nilong khó phân huỷ tại các trung tâm thương mại, siêu thị trên cả nước phục vụ cho mục đích sinh hoạt.

Bốn là, tận dụng tối đa lợi thế về phát triển các ngành du lịch, dịch vụ biển để Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của thế giới; khai thác đồng bộ, hiệu quả các cảng biển và dịch vụ vận tải biển; nâng cao hiệu quả khai thác các tài nguyên khoáng sản biển gắn với chế biến sâu; nghiên cứu thăm dò các bể trầm tích mới, các dạng hydro cacbon phi truyền thống; thúc đẩy các hoạt động nuôi trồng, khai thác hải sản bền vững; tăng cường bảo vệ tái sinh nguồn lợi hải sản, thúc đẩy đầu tư xây dựng, khai thác điện gió, điện mặt trời, các dạng năng lượng tái tạo khác; nâng cao năng suất, chất lượng, sự cạnh tranh quốc tế của các ngành kinh tế biển, các biển, các vùng biển dựa trên thực tế và điều kiện tự nhiên, hài hoà với bảo tồn và phát triển.

Hỗ trợ khuyến khích doanh nghiệp, người dân đầu tư sản xuất từ các loại vật liệu thân thiện với môi trường thay thế cho bao bì sản phẩm khó phân huỷ. Triển khai chính sách ưu đãi miễn giảm thuế sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế sản phẩm nhựa sử dụng một lần, túi nilong khó phân huỷ và vật liệu có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.

Năm là, tiếp tục mở rộng và tăng cường hợp tác với các quốc gia, các đối tác và tổ chức quốc tế và khu vực trên cơ sở tôn trọng chủ quyền, quyền và lợi ích hợp pháp của các quốc gia có biển. Tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982; bảo đảm an ninh và an toàn hàng hải, góp phần xây dựng môi trường hoà bình, ổn định hợp tác và phát triển.

Phát huy truyền thống lịch sử dân tộc hào hùng, kiên quyết duy trì bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng và lợi ích quốc gia ven biển, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hoà bình theo luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982. Vận dụng sáng tạo những bài học lịch sử, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại và ủng hộ, đồng tình của cộng đồng quốc tế để bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo và các hoạt động kinh tế biển.

Sáu là, thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục và nâng cao nhận thức về biển đảo của Tổ quốc, về ý thức bảo vệ tài nguyên và môi trường biển, biến nhận thức thành ý thức tự giác và hành động cụ thể, thiết thực ở các cấp, các ngành, doanh nghiệp và từng cá nhân; xây dựng xã hội ý thức lối sống, hành vi văn hoá gắn bó với biển; phát triển các vị thế văn hoá trong cộng đồng dân cư biển và ven biển; phát huy bản sắc, giá trị lịch sử và văn hoá dân tộc, ý thức tốt đẹp trong ứng xử với biển, xây dựng văn hoá biển.

Đề nghị các cơ quan báo chí và các phương tiện truyền thông đại chúng cần tích cực tuyên truyền các nội dung liên quan đến hạn chế sử dụng túi nilong, rác thải nhựa trong cộng đồng; phát hiện và biểu dương những tấm gương, mô hình, cách làm hiệu quả trong quản lý khai thác sử dụng bền vững tài nguyên biển đảo để tạo sự lan toả thắp sáng nỗ lực chung của toàn xã hội.

Thưa quý vị đại biểu!

Tôi tin tưởng rằng, với tinh thần cầu thị trong các mối quan hệ hợp tác quốc tế và sự đoàn kết, thống nhất, nỗ lực trong nội bộ, chúng ta sẽ đạt được những thắng lợi nhất định trong công tác bảo vệ tài nguyên và môi trường, bảo vệ các vùng biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Mỗi người dân, doanh nghiệp và các tổ chức trong xã hội sẽ là những hạt nhân tích cực và hăng hái, đóng góp quan trọng trong tiến trình giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, đồng thời phát huy những tiềm năng và lợi thế của biển, thực hiện phát triển kinh tế đất nước theo hướng bền vững, tạo tiền đề cho Việt Nam chúng ta tiến gần đến mục tiêu xây dựng một tương lai sống hài hoà với thiên nhiên vào năm 2050.

Với sự chung tay hưởng ứng của toàn dân và xã hội, tôi tin tưởng rằng chúng ta nhất định sẽ thành công.

Một lần nữa, thay mặt Bộ TN&MT, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ đã luôn dành sự quan tâm, chỉ đạo sát sao công tác quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, phát triển bền vững kinh tế biển của đất nước.

Trân trọng cảm ơn Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và đông đảo nhân dân tỉnh Nghệ An đã phối hợp tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới và Ngày Đại dương Thế giới năm 2023 đạt kết quả tốt đẹp.

Cảm ơn các bộ, ban, ngành và các địa phương, các cơ quan thông tấn báo chí đã tham dự và đưa tin về buổi lễ trọng thể này.

Kính chúc quý vị đại biểu, các vị khách quý và toàn thể nhân dân sức khoẻ, hạnh phúc và thành công. Chúc sự nghiệp bảo vệ môi trường, quản lý bền vững tài nguyên biển đảo của chúng ta đạt nhiều thành tựu to lớn hơn nữa. Việt Nam sớm trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển.

Xin trân trọng cảm ơn!