Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa cho biết, tính tới ngày 19/11, Bộ đã phối hợp với 41 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để tổ chức các Hội nghị tuyên truyền, phố biến Luật Đất đai và các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, các tổ chức có liên quan trên địa bàn tỉnh, thành phố (nhiều tỉnh, thành phố tổ chức phổ biến đến cấp xã).
Tuyên truyền, phố biến Luật Đất đai và các Nghị định
Luật Đất đai 2024 đã quy định phân cấp rất nhiều quy định trong quản lý, sử dụng đất cho UBND cấp huyện, nhất là trong lĩnh vực thu hồi đất, xác định nguồn gốc sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư để thực hiện các dự án. Do đó, Hội nghị tập huấn rất quan trọng đối với UBND cấp huyện, cấp xã để tổ chức triển khai thực hiện đúng quy định của pháp luật.
Để đảm bảo Luật Đất đai 2024 đi vào cuộc sống trước 5 tháng so với quy định, trong thời gian ngắn, Bộ TN&MT đã tích cực chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan xây dựng trình Chính phủ ban hành nghị định thực hiện thi hành Luật Đất đai, có hiệu lực thi hành đồng bộ với luật, đồng thời, Bộ cũng đã ban hành các thông tư theo thẩm quyền được giao. Đây là kết quả có sự góp sức không nhỏ của các cơ quan, đơn vị.
Trong quá trình phổ biến Luật Đất đai năm 2024 và các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật, Bộ cũng đã kết hợp với giải đáp các vướng mắc trong quá trình tổ chức thi hành Luật để tạo cách hiểu thống nhất khi áp dụng. Bộ xác định việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai phải được thực hiện thường xuyên, liên tục và sẽ tập trung chỉ đạo thực hiện với nhiều hình thức phù hợp.
Bên cạnh đó, các địa phương đã chủ động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai cho các tầng lớp nhân dân, động viên người dân và doanh nghiệp tham gia các cuộc thi tìm hiểu pháp luật đất đai, mời báo cáo viên cấp trung ương phổ biến tại địa phương, kết hợp cả trực tiếp và trực tuyến thông qua hệ thống thông tin kết nối đến tận xã, phường, thị trấn, tổ dân phố.
Ngoài ra, Bộ cũng đã phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam phổ biến cho các đối tượng là các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân có liên quan; phổ biến cho cán bộ, công chức của Kiểm toán Nhà nước,... Bộ Ngoại giao đã tổ chức Hội nghị phổ biến cho các kiều bào trong và ngoài nước. Ban Tuyên giáo Trung ương cũng đã chủ trì tổ chức Hội nghị phổ biến Luật Đất đai cho báo cáo viên các cấp; tổ chức cuộc thi trực tuyến tìm hiểu Luật Đất đai (cuộc thi diễn ra từ ngày 19/8/2024 đến hết ngày 08/9/2024). Tổng kết 3 tuần thi đã có tổng số 825.962 người tham gia với 1.017.050 lượt thi tại 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Một số ngành, địa phương có số lượng người tham gia cuộc thi đông và có nhiều người đạt giải cao như: TP. Hồ Chí Minh, TP. Hà Nội và các tỉnh: Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Bình Dương,…
Lãnh đạo Bộ TN&MT và các đơn vị lĩnh vực đất đai giải đáp thắc mắc của địa phương tại Hội nghị phổ biến các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai năm 2024 diễn ra vào 5-6/9.
Bộ TN&MT cho rằng, việc tuyên truyền, phổ biến được thực hiện thông qua nhiều hình thức đa dạng, phong phú như hội nghị trực tiếp, trực tuyến, hội thảo, thi tìm hiểu pháp luật, phóng sự, tin bài,... qua đó, từng bước nâng cao hiểu biết, nhận thức về Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành, tạo sự thống nhất trong tổ chức thực hiện tại các cơ quan QLNN, cũng như người dân, doanh nghiệp, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý, sử dụng đất đai mà Luật Đất đai năm 2024 đã đề ra.
Cũng theo Bộ TN&MT, thời gian qua Bộ cũng thường xuyên theo dõi sát tình hình, nắm bắt kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai thi hành các Văn bản QPPL đất đai tại địa phương để kịp thời tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo giải quyết theo thẩm quyền như: phối hợp với các bộ, ngành xử lý vướng mắc của UBND TP. Hồ Chí Minh về áp dụng bảng giá đất theo Luật Đất đai năm 2024; kiểm tra, nắm bắt thông tin đối với những bất thường trong hoạt động tổ chức đấu giá đất trên địa bàn TP. Hà Nộị.
Trong tháng 11 và tháng cuối năm 2024, Bộ TN&MT sẽ tập trung phổ biến, tuyên truyền, tập huấn, theo dõi tình hình thực hiện, đồng thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đề xuất ban hành các văn bản giải thích, hướng dẫn việc thực hiện Luật Đất đai năm 2024.
Khó khăn, vướng mắc khi thi hành Luật Đất đai
Báo cáo về tình hình triển khai thi hành Luật Đất đai tại các địa phương trong cả nước, Bộ TN&MT đã chỉ ra 7 khó khăn, vướng mắc khi thi hành Luật này.
Sau 3 tháng triển khai thi hành Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành, bước đầu cho thấy các chính sách mới này đã mang lại hiệu quả trong việc thực hiện quyền của người sử dụng đất, công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, xác định giá đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất,... Những quy định mới cũng đã nhận được sự đồng thuận của đa số người dân, doanh nghiệp và sự thống nhất của các cơ quan từ Trung ương đến địa phương.
Qua nắm bắt tình hình thực tế và báo cáo của các địa phương trong quá trình kiểm tra, đoàn kiểm tra đã ghi nhận một số khó khăn, vướng mắc khi tổ chức thi hành Luật Đất đai. Cụ thể, có 7 khó khăn, vướng mắc khi thi hành, gồm:
Thứ nhất, do có sự điều chỉnh về thời điểm có hiệu lực sớm của Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và các văn bản hướng dẫn thi hành 3 Luật này kể từ ngày 1/8/2024 nên các địa phương có sự bị động nhất định.
Thứ hai, việc yêu cầu các địa phương phải xây dựng ban hành các văn bản theo thẩm quyền để bảo đảm có hiệu lực đồng thời với hiệu lực thi hành của các luật và nghị định là tương đối khó khăn. Trong khi số lượng biên chế của các cơ quan chuyên môn được giao chủ trì xây dựng còn ít.
Thứ ba, các văn bản quy định chi tiết được các luật giao cho tỉnh ban hành có nhiều nội dung mới, có nội dung khá phức tạp, phải mất nhiều thời gian; đồng thời, có nhiều nội dung thực tế ở địa phương chưa phát sinh. Ví dụ như nhà ở xã hội do cá nhân xây dựng để cho thuê; nhà lưu trú công nhân,...
Thứ tư, một số văn bản quy phạm pháp luật triển khai Luật Đất đai, Luật Nhà ở có tầm quan trọng nên cần phải có thời gian lấy ý kiến góp ý rộng rãi, đảm bảo văn bản ban hành đúng quy định pháp luật dẫn đến chậm ban hành văn bản.
Thứ năm, số lượng cán bộ tại các phòng chuyên môn được giao chủ trì xây dựng văn bản pháp luật thuộc thẩm quyền của địa phương còn ít, hạn chế trình độ, chưa có đủ thời gian tiếp cận để đọc, hiểu tinh thần của luật, các nghị định hướng dẫn thi hành,…
Thứ sáu, một số nội dung còn có cách hiểu khác nhau giữa các cơ quan của địa phương, nên một số địa phương có văn bản hỏi các bộ, ngành chuyên môn để có cơ sở triển khai xây dựng, trình ban hành.
Thứ bảy, khó khăn trong việc điều chỉnh bảng giá đất để tiếp tục áp dụng đến ngày 31/12/2025, công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, công tác lập bảng giá đất, xác định giá đất, công tác đo đạc,…
Từ những vướng mắc nêu trên, Đoàn kiểm tra của Bộ TN&MT đã trao đổi trực tiếp với các địa phương, hướng dẫn, đề xuất các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện Luật Đất đai.
NGỌC YẾN
Nguồn: Tạp chí Tài nguyên và Môi trường số 22 (Kỳ 2 tháng 11) năm 2024
Chiều ngày 22/9, Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội thảo "Nhận diện "điểm nghẽn" và đề xuất giải pháp khắc phục liên quan đến lĩnh vực đất đai" nhằm nhận diện những "điểm nghẽn" về chính sách, thể chế và khó khăn vướng mắc trong quá trình tổ chức thi hành của lĩnh vực pháp luật về đất đai, từ đó đề xuất các giải pháp mang tính đột phá, bảo đảm pháp luật đất đai ngày càng được hoàn thiện, đồng bộ, thông suốt, khả thi, hiệu lực, hiệu quả.
Sau gần một năm thi hành, Luật Đất đai 2024 đã mở ra nhiều đổi mới, góp phần khơi thông nguồn lực đất đai, nhưng cũng phát sinh không ít vướng mắc, nhất là trong tính tiền chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang đất ở. Quan tâm tới dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về vấn đề này, các chuyên gia đánh giá cao giải pháp của Chính phủ và cho rằng chính sách cần bảo đảm công bằng, tránh xảy ra tình trạng có thể làm gia tăng đơn thư khiếu nại của các cá nhân, hộ gia đình.
Chính phủ mới ban hành Nghị quyết tháo gỡ, xử lý vướng mắc để triển khai các dự án trong thời gian chưa được phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia; trong đó yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục rà soát, hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 để trình cấp có thẩm quyền quyết định, phù hợp với đơn vị hành chính mới sau sắp xếp, sáp nhập.
Mới đây, UBND TP. Hồ Chí Minh đã ký Quyết định số 1358/QĐ-UBND phê duyệt Dự án xây dựng Bảng giá đất lần đầu trên địa bàn Thành phố, áp dụng từ ngày 01/01/2026.
Từ 01/9- 30/11, cả nước sẽ tiến hành rà soát, làm sạch toàn bộ cơ sở dữ liệu đất đai đã được xây dựng qua các thời kỳ tại 2.342/3.321 đơn vị cấp xã; thu thập, số hóa, tạo lập dữ liệu đối với Giấy chứng nhận (đất ở, nhà ở) đã cấp nhưng chưa xây dựng cơ sở dữ liệu. Trên cơ sở đó, Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa hướng dẫn các địa phương tổ chức thực hiện chiến dịch làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.
Từ ngày 01/9 đến 30/11/2025, cả nước sẽ triển khai Chiến dịch rà soát, chuẩn hóa, đồng bộ dữ liệu đất đai với cơ sở dữ liệu dân cư và hệ thống Quốc gia.
