Sự phát triển của cảng biển trong thời gian qua đã đem lại nhiều đóng góp về phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, việc khai thác cảng biển cũng có thể sẽ tạo ra tác động tiêu cực đến môi trường. Do đó, phát triển cảng biển theo hướng thân thiện với môi trường là mục tiêu mà các DN luôn hướng tới.

Tại kỳ họp của Hội đồng Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEA-5.2), các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc (LHQ) đã nhất trí xây dựng một hiệp ước ràng buộc pháp lý nhằm chấm dứt ô nhiễm nhựa, đánh dấu một trong những hành động môi trường tham vọng nhất của thế giới kể từ Nghị định thư Montreal nhấn mạnh vào loại bỏ sản xuất các chất làm suy giảm tầng ôzôn.

“Chung tay xóa bỏ ngư cụ ma trên biển” là một trong số nhiều thông điệp kêu gọi của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF- Việt Nam) đến cộng đồng quốc tế, trong đó có Việt Nam với mục đích nhanh chóng đẩy lùi vấn nạn rác thải bỏ lại ngoài đại dương. Công ty Cổ phần nhựa Super Trường Phát (gọi tắt: Super Trường Phát) là một trong những doanh nghiệp đã, đang tiên phong hưởng ứng/hành động theo lời kêu gọi trên của WWF- Việt Nam. Chiến lược tiến ra biển của Super Trường Phát không chỉ là tìm kiếm thị trường đầu tư mang lại lợi ích cho riêng mình mà còn mang đến cộng đồng người dân nuôi trồng thủy hải sản hướng đến tính nhân văn, trách nhiệm với sinh kế và đại dương xanh theo lời kêu gọi của WWF- Việt Nam.

Sự gia tăng ô nhiễm nhựa hiện nay được dự báo sẽ gây ra những rủi ro lớn đến hệ sinh thái, với một số điểm nóng về ô nhiễm như Địa Trung Hải, khu vực Biển Hoa Đông và Biển Hoàng Hải, và biển băng ở Bắc Cực đã vượt quá ngưỡng nguy hiểm về vi nhựa trong hệ sinh thái. Các tác động tiêu cực do ô nhiễm nhựa được phát hiện ở hầu hết các nhóm loài của một số hệ sinh thái biển quan trọng nhất trên thế giới như rạn san hô và rừng ngập mặn đang phải chịu rủi ro.

Mới đây, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vừa ban hành hướng dẫn công tác tuyên truyền biển, đảo năm 2022.

Việt Nam là một quốc gia ven biển, với vùng biển giàu tài nguyên. Tuy nhiên, nền kinh tế biển Việt Nam chưa khai thác được hết lợi thế, tiềm năng và biểu hiện rất rõ của một nền kinh tế thiếu bền vững. Làm thế nào để thúc đẩy kinh tế biển, hướng đến phát triển bền vững? PGS.TS. Vũ Thanh Ca - Nguyên Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế và Khoa học công nghệ, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam đã có cuộc trao đổi với Tạp chí Tài nguyên và Môi trường về vấn đề này.

Việt Nam được thiên nhiên ưu ái ban tặng tài nguyên “biển bạc” nhưng “vẫn đói”, bởi rất đáng tiếc là những giá trị từ biển, đảo vẫn chỉ được khai thác một cách sơ sài, bỏ ngỏ. Các nhà đầu tư lớn hiện nay khi có điều kiện, họ đi trước một bước và muốn giúp đỡ đất nước. Vì thế, khi họ làm thì các bên liên quan nên đồng thuận ủng hộ, nhất là khi đất nước muốn “mạnh về biển, làm giàu từ biển”.

Trong suốt sự nghiệp của mình, tôi đã lặn hơn 5000 lần để quan sát dưới nước và kinh ngạc trước sự phong phú của đa dạng sinh học tại những nơi mà tôi viếng thăm.

Khi diện tích trên mặt đất gần như bị khai thác cạn kiệt, người ta nghĩ đến đại dương, không gian sinh tồn cuối cùng của con người!... Và đại dương giờ đây cũng được ví như “cánh đồng cuối cùng của hành tinh trong Thế kỷ 21”. Vì vậy, bảo vệ biển là bảo vệ môi trường sống trong hiện tại và tương lai. Do đó, phát triển kinh tế và giữ gìn môi trường biển cần sự vào cuộc tích cực, chủ động của các tổ chức, cá nhân. Sau đây là chia sẻ của một số chuyên gia, nhà quản lý về lĩnh vực biển, đảo.

Để đưa nền kinh tế biển nước ta theo hướng phát triển nhanh và bền vững, khoa học công nghệ phải là khâu đột phá. Có thể nói, nguồn vốn đầu tư cho một “đơn vị biển” thường lớn hơn rất nhiều so với trường hợp tương tự trên đất liền, cho nên hoạt động khai thác biển đòi hỏi phải là những ngành, nghề có “hàm lượng khoa học công nghệ” cao mới đạt được hiệu quả ổn định trong dài hạn. Trong khi trình độ khai thác biển của nước ta chưa chuyên nghiệp so với khu vực, thì đầu tư phát triển khoa học công nghệ biển trong thời gian tới cần ưu tiên cao và phải được xem là khâu quyết định chất lượng tăng trưởng bền vững các lĩnh vực của kinh tế biển.

Ngày 24/1, UNDP và Tổng cục Biển và Hải đảo (Bộ Tài nguyên và Môi trường) khởi động chiến dịch "Non, biển chung tay - Dọn ngay rác nhựa".

Hoạt động san lấp, lấn biển để xây dựng khu nghỉ dưỡng, nhà hàng... đã trực tiếp làm suy thoái, phá hủy các hệ sinh thái biển tại nhiều khu vực ven biển, ven đảo ở thành phố Phú Quốc (Kiên Giang).

Biển Đông không những nằm trên tuyến đường quan trọng của thương mại hàng hải toàn cầu, còn là nơi có nguồn lợi thủy sản và trữ lượng dầu mỏ, khoáng sản cực lớn. Chính vì vậy mà nhiều nước luôn tranh giành vị thế của mình trên biển Đông.

Thực hiện Chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển”, Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân trong năm 2021 đã chủ động, tập trung chỉ đạo các tàu thực hiện nhiệm vụ trên biển tổ chức tuyên truyền trực tiếp, hỗ trợ cho ngư dân hoạt động đánh bắt hải sản; nâng cao nhận thức cho ngư dân trong chấp hành đúng pháp luật về khai thác thủy hải sản an toàn, bền vững, góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Sự nghiệp khoa học và công nghệ biển nước ta có phát triển được hay không phụ thuộc vào chính các nhà khoa học và các cơ quan nghiên cứu khoa học và công nghệ biển. Thực tiễn đặt ra là phải tăng cường năng lực, đầu tư các nguồn lực để khoa học và công nghệ biển có đóng góp nhiều hơn cho sự nghiệp phát triển đất nước.

Mới đây, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam về việc phối hợp cho ý kiến trong việc sáp nhập một số đơn vị, tổ chức theo Công văn số 7073/BTNMT-TCCB ngày 19/11/2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc lấy ý kiến đối với Đề án “thành lập Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo”, sau khi nghiên cứu dự thảo Đề án, Viện Nghiên cứu Biển và Hải đã có nhiều ý kiến khác nhau. Phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường điện tử đã có cuộc gặp gỡ TS. Nguyễn Lê Tuấn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Biển và Hải đảo để lắng nghe về những tâm tư, quan điểm và chia sẻ của ông trong bối cảnh thực tế sáp nhập hiện nay.

Thủ tướng Nhật bản Yoshihide Suga trong cuộc họp nội các ngày 13/4/2021 cho biết: Việc xử lý nước thải từ Nhà máy Daiichi ở Fukushima bị tàn phá sau thảm họa động đất, sóng thần cách đây 10 năm là một vấn đề nan giải của Nhật Bản. Xử lý số nước thải này là một việc không thể né tránh. Chính phủ Nhật Bản đã tổng hợp các chính sách cơ bản về việc xả nước đã xử lý ra đại dương, sau khi đảm bảo mức an toàn của nước. Như vậy, hơn 1,2 triệu tấn nước đang chứa trong các bồn lớn tại Nhà máy Daiichi, gồm nước dùng để làm mát trong nhà máy, nước mưa và nước ngầm. Tokyo vẫn đang lọc nước từ nhà máy mỗi ngày sẽ được thải ra biển. Thông tin này khiến những quốc gia có biển đưa ra nhiều phản ứng lo ngại, trong đó có Việt Nam.