Hội nghị “Mô hình, giải pháp quản lý chất thải rắn sinh hoạt và giảm thiểu chất thải nhựa tại các đô thị”

Ngày 4/11/2023 tại Hà Nội, Cục Biển và Hải đảo Việt Nam; Tổ chức WWF quốc tế; Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đã tổ chức Hội nghị “Mô hình, giải pháp quản lý chất thải rắn sinh hoạt và giảm thiểu chất thải nhựa tại các đô thị”. Hội nghị là cơ hội để lãnh đạo tại các địa phương trên toàn quốc cùng chia sẻ, thảo luận về kinh nghiệm quản lý chất thải rắn sinh hoạt và giảm thiểu ô nhiễm nhựa.

Ông Prasanna De Silva, Tổng Giám đốc các Văn phòng toàn cầu WWF phát biểu tại Hội nghị

Ông Prasanna De Silva, Tổng Giám đốc các Văn phòng toàn cầu WWF; ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội; ông Nguyễn Đức Toàn- Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo chỉ trì Hội nghị.

Cục trưởng Nguyễn Đức Toàn tại hội nghị

Phát biểu khai mạc tại Hội nghị, Cục trưởng Nguyễn Đức Toàn cho biết: "Chương trình Đô thị Giảm nhựa đã được triển khai tại Việt Nam từ năm 2018 nhằm thúc đẩy sáng kiến Mô hình Đô thị Giảm nhựa (PSC) - một sáng kiến toàn cầu của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF). Đến nay đã có 10 địa phương của Việt Nam đã ký cam kết với WWF để cải thiện công tác quản lý, thu gom và phân loại chất thải rắn sinh hoạt, giảm thiểu chất thải nhựa theo mô hình PSC. Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về biển và hải đảo, đồng thời là Chủ dự án, chúng tôi ghi nhận và tri ân các địa phương đã tham gia và triển khai hiệu quả chương trình Đô thị giảm nhựa".

"Các hoạt động của Dự án trong thời gian qua chính là những đóng góp hiệu quả, thiết thực cho việc triển khai Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; Kế hoạch hành động quốc gia về giảm thiểu rác thải nhựa đại dương và Đề án Việt Nam chủ động chuẩn bị và tham gia xây dựng Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa đại dương. Thoả thuận toàn cầu này mang tính ràng buộc về mặt pháp lý về ô nhiễm nhựa. Sắp tới Việt Nam sẽ cử đại diện tham dự Kỳ họp thứ Ba của Ủy ban đàm phán liên Chính phủ nhằm bàn bạc các vấn đề liên quan đến Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa"- Cục trưởng Nguyễn Đức Toàn chia sẻ!.

Hội nghị đã nhận được sự quan tâm từ các địa phương ven biển, tại đây đại diện các địa phương đã có những đóng góp cũng như kinh nghiệm của các địa phương trong việc triển khai quản lý chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) và rác thải nhựa đã được chia sẻ, thảo luận, trong đó vai trò nòng cốt của các đô thị được đánh giá như là một giải pháp hiệu quả  nhằm làm giảm ô nhiễm nhựa tại Việt Nam.

Ông Văn Ngọc Thịnh, Giám đốc WWF – Việt Nam;

bà Nguyễn Thị Diệu Thúy - Giám đốc chương trình giảm nhựa - Tổ chức WWF-Việt Nam tại hội nghị

Theo ước tính, khoảng 60% chất thải nhựa trên toàn cầu có nguồn gốc từ các đô thị. Nghiên cứu đánh giá gần đây của WWF-Việt Nam phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy khối lượng chất thải nhựa phát sinh năm 2021 tại Việt Nam là 8.201 tấn/ngày tương đương với khoảng 2,93 triệu tấn/năm; 28 tỉnh/thành phố ven biển phát sinh lượng lớn chất thải nhựa ra môi trường, khoảng 4.268 tấn/ngày, so với 3.753 tấn/ngày của các tỉnh/thành phố còn lại 1. Chất thải nhựa ở Việt Nam không chỉ phát sinh nhiều, mà đa phần đều bị thải trực tiếp cùng các loại chất thải khác và không được phân loại. Điều này càng gây khó khăn cho công tác phân loại, xử lý tái chế và giảm rác thải nhựa tại các địa phương.

Trước tình hình đó, nhiều địa phương đã triển khai các mô hình, giải pháp nhằm nâng cao công tác quản lý, thu gom, phân loại - xử lý rác, tăng tỷ lệ thu hồi rác tái chế; tích cực tuyên truyền, giáo dục,… với sự hỗ trợ của nhiều tổ chức trong nước và quốc tế.

ông Tạ Đình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường phát biểu tại hội nghị

Phát biểu tại hội nghị, ông Tạ Đình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho biết, sự chủ động và hành động quyết liệt của các tỉnh, thành phố trong việc xây dựng các mô hình quản lý rác nhựa ở cấp địa phương không chỉ là cơ hội để cải thiện môi trường sống Xanh, giảm ảnh hưởng đến các ngành kinh tế, du lịch, mà còn góp phần quan trọng vào quá trình hiện thực hóa các kết quả và mục tiêu quốc gia đã đề ra.

Ông Tạ Đình Thi đã đưa ra lời kêu gọi hành động và khuyến khích 63 tỉnh, thành phố trên toàn quốc cùng tham khảo, thử nghiệm các mô hình, giải pháp quản lý chất thải rắn sinh hoạt hiệu quả cũng như giảm thiểu chất thải nhựa tại các địa phương. Sự chủ động và hành động quyết liệt của các địa phương trong việc xây dựng các mô hình quản lý rác nhựa ở cấp địa phương không chỉ giúp tạo ra môi trường trong sạch cho người dân, giảm ảnh hưởng đến các ngành kinh tế như du lịch, giao thông, thuỷ sản.., mà còn góp phần quan trọng vào quá trình xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội bền vững tại địa phương, hiện thực hóa các kết quả và mục tiêu quốc gia đã đề ra.

Với mục tiêu bảo vệ môi trường biển, ngăn ngừa rác thải nhựa từ nguồn và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, Kế hoạch Hành động Quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030, ban hành theo Quyết định số 1746/QĐ-TTg ngày 4 tháng 12 năm 2019, đã đặt các mục tiêu tham vọng đến năm 2030 sẽ giảm 75% rác thải nhựa trên biển và đại dương; 100% các khu, điểm du lịch, cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch và dịch vụ du lịch khác ven biển không sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni lông khó phân hủy; 100% các khu bảo tồn biển không còn rác thải nhựa,...

Nhiều khó khăn thách thức, nhưng với sự chúng tay chúng ta sẽ đẩy lùi vấn nạn rác thải nhựa

Ông Prasanna De Silva - Giám đốc Điều hành WWF Quốc tế cho biết, trong quá trình triển khai Chương trình “Đô thị giảm nhựa tại Việt Nam”, mặc dù còn nhiều khó khăn và thách thức, song những nỗ lực của các địa phương đã mang lại kết quả rất đáng khích lệ trong công tác quản lý, thu gom và phân loại chất thải rắn sinh hoạt, giảm thiểu chất thải nhựa.

Theo ông Prasanna De Silva, Dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam” do Bộ Môi trường, Bảo tồn thiên nhiên và an toàn hạt nhân Cộng hoà Liên bang Đức thông qua WWF-Việt Nam tài trợ. Dự án được Bộ Tài nguyên và Môi trường giao Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam (nay là Cục Biển và Hải đảo Việt Nam) làm chủ dự án. Mục tiêu của dự án trên nhằm góp phần giảm ô nhiễm rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam thông qua việc xây dựng các văn bản hướng dẫn kỹ thuật nhằm hỗ trợ thực hiện chính sách quản lý chất thải rắn. Điển hình là cơ chế hỗ trợ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất; các hoạt động truyền thông, tăng cường năng lực và thay đổi hành vi đối với chất thải nhựa; xây dựng các mô hình thí điểm giảm thiểu rác thải nhựa tại tại các địa phương, từ đó làm cơ sở áp dụng triển khai trên toàn quốc. Những kết quả của dự án sẽ góp phần giúp Việt Nam hướng tới mục tiêu không còn rác thải nhựa trong thiên nhiên vào năm 2030.

Thực hiện Dự án Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt tại Quyết định số 1462/QĐ-BTNMT ngày 02/7/2020; và góp phần thực hiện Quyết định số 1746/QĐ-TTg ngày 04/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đến năm 2030, Quyết định 1407/QĐ-TTg ngày 16/8/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án Việt Nam chủ động chuẩn bị và tham gia xây dựng Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa đại dương; đồng thời thúc đẩy việc xây dựng và triển khai hiệu quả các mô hình quản lý chất thải rắn sinh hoạt và giảm chất thải nhựa tại Việt Nam.

Về Dự án Giảm thiểu Rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam (Dự án BMU): Dự án “Giảm thiểu Rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam” do Bộ Môi trường, Bảo tồn Thiên nhiên và An toàn Hạt nhân CHLB Đức thông qua Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên WWF - Việt Nam tài trợ. Bộ Tài nguyên và Môi trường giao Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam làm Chủ dự án. Mục tiêu của Dự án nhằm góp phần giảm ô nhiễm rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam thông qua việc xây dựng các văn bản hướng dẫn kỹ thuật nhằm hỗ trợ thực hiện chính sách quản lý chất thải rắn, bao gồm cơ chế hỗ trợ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, các hoạt động truyền thông, tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi đối với chất thải nhựa, xây dựng các mô hình thí điểm giảm thiểu rác thải nhựa tại bảy thành phố/quận (huyện) bao gồm: Huyện A Lưới (tỉnh Thừa Thiên-Huế), Quận Thanh Khê (TP. Đà Nẵng), Thành phố Đồng Hới (tỉnh Quảng Bình), TP. Hà Tĩnh (tỉnh Hà Tĩnh), tỉnh Long An, TP. Rạch Giá (tỉnh Kiên Giang), tỉnh Phú Yên, dựa trên chương trình Đô thị giảm nhựa của WWF, để có thể làm cơ sở áp dụng triển khai trên toàn quốc, cũng như quản lý hiệu quả nhằm giảm thiểu, tiến tới xóa bỏ hoàn toàn lượng rác thải nhựa tồn đọng tại 3 khu bảo tồn biển quan trọng: Côn Đảo, Cù Lao Chàm và Phú Quốc.

Diệp Anh