Là xã miền núi đặc biệt khó khăn của tỉnh Nghệ An, địa hình chủ yếu là đồi núi cao, bị chia cắt, xa trung tâm, hạ tầng còn nhiều hạn chế... Trong bối cảnh đó, Huồi Tụ xác định không trông chờ, ỷ lại mà lấy nội lực làm nền tảng phát triển bằng lợi thế cây, con bản địa và xem đây là “trụ đỡ” quan trọng để tạo sinh kế, từng bước đổi thay.
Bộn bề khó khăn xã miền núi
Những năm qua, nhiều chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước được triển khai trên địa bàn xã Huồi Tụ đã từng bước phát huy hiệu quả. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân có chuyển biến tích cực; diện mạo nông thôn từng bước đổi thay. Công tác giảm nghèo tiếp tục được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, huy động sự tham gia của các tổ chức đoàn thể, cộng đồng dân cư và doanh nghiệp, góp phần hỗ trợ sinh kế cho đồng bào vùng cao.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Huồi Tụ vẫn đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Thực tế cho thấy, để hành trình xây dựng nông thôn mới đạt được kỳ vọng, địa phương cần những bước chuyển mạnh mẽ, đồng bộ và phù hợp với điều kiện thực tiễn.
Xuất phát từ đặc thù địa hình phức tạp, chủ yếu là đồi núi cao xen kẽ khe suối, việc đầu tư hạ tầng nhằm đáp ứng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới đòi hỏi nguồn kinh phí rất lớn. Trong khi đó, ngân sách địa phương còn hạn hẹp, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, khiến tiến độ thực hiện các tiêu chí gặp nhiều khó khăn.
Một trở ngại lớn khác là trình độ dân trí trên địa bàn còn thấp, tỷ lệ người dân mù chữ vẫn ở mức cao, ước khoảng 50%. Điều này gây không ít khó khăn cho công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cũng như việc hướng dẫn người dân tiếp cận, thụ hưởng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Bên cạnh đó, một bộ phận hộ nghèo vẫn còn tâm lý trông chờ, ỷ lại, thiếu ý chí vươn lên, chưa chủ động tìm kiếm việc làm ổn định và chưa được trang bị kỹ năng nghề phù hợp. Chính tư tưởng này đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác vận động người dân tham gia thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới.
Không chỉ vậy, khối lượng công việc đặt ra cho cấp xã ngày càng lớn, trong khi số lượng và năng lực chuyên môn của đội ngũ cán bộ, công chức xã còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
Với những khó khăn nêu trên, sau thời gian triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới xét duyệt theo Bộ tiêu chí NTM nâng cao ban hành kèm Quyết định số 1563/QĐ-UBND ngày 7/6/2022 của UBND tỉnh Nghệ An, xã Huồi Tụ đạt 4/9 tiêu chí trong Bộ tiêu chí NTM nâng cao, gồm: tiêu chí thủy lợi; tiêu chí văn hóa; tiêu chí môi trường và an toàn thực phẩm; tiêu chí hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật.
Dù còn nhiều thách thức, song xã Huồi Tụ cũng đã xây dựng lộ trình và mục tiêu cụ thể trong thời gian tới. Theo đó, địa phương phấn đấu giảm từ 3% đến 5% tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều; đảm bảo 100% người nghèo và cận nghèo được cấp thẻ bảo hiểm y tế; tổ chức rà soát, đánh giá lại các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, phấn đấu hoàn thành thêm ít nhất 2 tiêu chí, nâng tổng số tiêu chí đạt được lên 6/9 tiêu chí. Đồng thời, xã đặt mục tiêu đưa bản Huồi Đun cơ bản đạt chuẩn bản nông thôn mới.
“Để hiện thực hóa các mục tiêu trên, dự kiến từ năm 2026, khi được phân nguồn vốn, xã sẽ tiến hành khảo sát, lựa chọn và triển khai các hạng mục đầu tư theo hướng đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm và ưu tiên phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân. Việc triển khai sẽ được thực hiện trên tất cả các bản, gắn với rà soát cụ thể điều kiện, nguyện vọng của từng thôn bản nhằm sử dụng hiệu quả nguồn vốn, tránh dàn trải”, ông Dềnh Bá Lồng, Chủ tịch UBND xã cho biết.
Đặc biệt, Huồi Tụ xác định xây dựng và triển khai các đề án phát triển kinh tế gắn với lợi thế địa phương, phát huy sức mạnh nội sinh của đồng bào là giải pháp then chốt, tạo nền tảng bền vững cho công cuộc giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới trong những năm tới.
Nâng bước đồng bào từ cây, con chủ lực
Từ việc xác định xây dựng nông thôn mới không chỉ dừng lại ở đầu tư hạ tầng mà cốt lõi là phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập và đời sống cho người dân. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới được xem là “đòn bẩy” quan trọng, song yếu tố quyết định sự phát triển bền vững vẫn là nội lực từ chính người dân cùng việc phát huy hiệu quả các lợi thế sẵn có của địa phương.
Huồi Tụ có nhiều kinh nghiệm trong chăn nuôi gà đen bản địa và trồng chè Shan Tuyết. Đây là những cây, con sản xuất phù hợp với điều kiện tự nhiên, tập quán canh tác của đồng bào. Thời gian tới, xã tập trung xây dựng các mô hình kinh tế dựa trên hai lợi thế chủ lực này. Việc xây dựng đề án chăn nuôi gà đen với sự tham gia của 100 hộ dân, hướng tới hình thành chuỗi liên kết khép kín nhằm xóa đói, giảm nghèo bền vững. Theo kế hoạch, đề án nuôi gà đen xã giao cho Tổng đội Thanh niên xung phong 8 đứng ra tổ chức thực hiện, đảm nhận từ khâu cung cấp con giống, thức ăn, chuyển giao kỹ thuật chăm sóc đến bao tiêu sản phẩm, giúp người dân yên tâm sản xuất, hạn chế rủi ro thị trường.
Song song với chăn nuôi, Huồi Tụ cũng triển khai các mô hình trồng cây bo bo và cây lá giong theo hướng sản xuất hàng hóa, có doanh nghiệp tham gia bao tiêu sản phẩm. Dự kiến, diện tích trồng bo bo đạt khoảng 40–50 ha, lá giong khoảng 17 ha. Đây được xem là hướng đi nhằm đa dạng hóa cây trồng, khai thác hiệu quả quỹ đất và tạo thêm nguồn thu nhập cho người dân.
Với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu đặc thù của vùng núi cao, cây chè Shan Tuyết được xác định là cây trồng chủ lực, giữ vai trò trung tâm trong chiến lược phát triển kinh tế của xã. Huồi Tụ tích cực phối hợp với doanh nghiệp, hợp tác xã và các đơn vị liên quan để mở rộng diện tích, phát triển chè theo hướng hữu cơ, bền vững, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ ổn định.
Hiện nay, toàn xã có khoảng 280 ha chè Shan Tuyết, chủ yếu được canh tác theo hướng hữu cơ. Người dân không sử dụng thuốc diệt cỏ, làm cỏ bằng phương pháp thủ công, phòng trừ sâu bệnh bằng các loại thuốc sinh học thân thiện với môi trường. Cách làm này không chỉ góp phần bảo vệ hệ sinh thái, giữ gìn môi trường sống mà còn nâng cao chất lượng, giá trị và uy tín của sản phẩm chè Shan Tuyết Huồi Tụ trên thị trường.
Có thể nhận định, việc xác định đúng cây, con chủ lực đã và đang mở ra hướng đi phù hợp cho Huồi Tụ trên hành trình xây dựng nông thôn mới. Từ những lợi thế sẵn có, xã đang từng bước khai thác hiệu quả tiềm năng, tạo nền tảng phát triển kinh tế, xã hội bền vững, nâng bước đồng bào vùng cao vươn lên thoát nghèo.
Ngày 20/12/2025, tại tỉnh Lạng Sơn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức sự kiện “Chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Với sự chỉ đạo sát sao của thành phố Hà Nội, cùng sự tham gia tích cực của đồng bào dân tộc thiểu số, việc triển khai các chính sách dân tộc gắn với xây dựng nông thôn mới trên địa bàn thành phố thời gian qua đã đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và mang lại cuộc sống ấm no, đầy đủ hơn cho đồng bào các dân tộc.
Tại Cà Mau nước sạch không chỉ là tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới mà còn là điều kiện tiên quyết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, ổn định sinh kế và giảm nghèo bền vững. Thực tiễn triển khai Chương trình tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn giai đoạn 2021–2025 đã cho thấy vai trò trung tâm của nước sạch trong việc nâng cao “chất lượng” nông thôn mới.
Thời gian qua, xã Lũng Phìn (huyện Đồng Văn cũ), tỉnh Tuyên Quang đã triển khai hiệu quả các chính sách giảm nghèo cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, từ đó tạo nguồn lực thúc đẩy phát triển kinh tế -xã hội, giúp người dân thoát nghèo.
Thời gian qua, du lịch nông nghiệp đã trở thành hướng phát triển bền vững, góp phần hiệu quả vào giảm nghèo ở nông thôn. Nhiều làng bản và cộng đồng địa phương đã triển khai mô hình này và đạt kết quả tích cực. Việc đưa sản phẩm OCOP và sản phẩm nông thôn tiêu biểu vào hoạt động du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp là xu hướng phát triển bền vững, đồng thời tạo sinh kế ổn định cho người dân.
