Diễn đàn "Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường lắng nghe nông dân nói năm 2025" không chỉ là nơi trao đổi những khó khăn, tháo gỡ vướng mắc mà là nơi nông dân và doanh nghiệp cùng đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện tinh thần đổi mới sáng tạo, đưa ngành nông nghiệp và môi trường cùng nông dân cả nước “vững vàng bước vào kỷ nguyên mới”.
Diễn đàn quan trọng trước thềm Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân 2025
Phát biểu khai mạc Diễn đàn “Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường lắng nghe nông dân nói năm 2025”, ông Lương Quốc Đoàn, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam nhấn mạnh: “Diễn đàn là hoạt động đối thoại lần thứ hai trong năm, tiếp nối tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc tổ chức “Tháng nghe dân nói”, cũng như Kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính về việc tăng cường lắng nghe, đối thoại giữa các ngành, các cấp với nông dân”.
Sự kiện lần này được xem là hoạt động trọng điểm trước thềm Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân năm 2025, với gần 1.000 ý kiến, đề xuất được gửi tới Hội Nông dân Việt Nam và Bộ Nông nghiệp và Môi trường, phản ánh 4 nhóm vấn đề lớn: Đổi mới thể chế, cải cách hành chính trong quản lý đất đai, khuyến nông, thú y, môi trường; thúc đẩy ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, kinh tế xanh và phát thải thấp; khơi thông nguồn lực, phát triển hợp tác xã, tín dụng xanh, nâng cao năng lực tổ chức sản xuất; phát triển con người và xã hội nông thôn hiện đại, văn minh, nghĩa tình, hướng tới hình mẫu “Nông dân số - Nông dân xanh - Nông dân tử tế”.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng khẳng định: “Diễn đàn không phải là nơi tổng kết thành tựu, mà là diễn đàn đối thoại cởi mở, nơi Bộ được nghe thật nhiều, thật thẳng thắn từ bà con nông dân, cán bộ Hội, doanh nghiệp, hợp tác xã về những khó khăn, rào cản, bất cập trong thể chế, đất đai, tín dụng, thị trường, đào tạo và cả khát vọng vươn lên làm chủ”.
Từ đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổng hợp và chuyển hoá thành các giải pháp, chính sách thực tiễn khơi dậy mọi tiềm năng của bà con nông dân và kinh tế tư nhân ở nông thôn. Đặc biệt, Bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với Hội Nông dân Việt Nam trong xây dựng người nông dân chuyên nghiệp, nông dân số, nông dân xanh. Đồng thời, đồng hành cùng với các doanh nghiệp HTX, nhà khoa học và chính quyền cơ sở trong việc thúc đẩy liên kết để gắn kết sản xuất tri thức thị trường, cộng đồng, an ninh nông thôn, hướng tới phát triển nông nghiệp toàn diện và bền vững.
Tăng cường liên kết khoa học - công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp
Tại Diễn đàn, nhiều đại biểu cho rằng đột phá khoa học - công nghệ và chuyển đổi số là yếu tố then chốt cho sự phát triển của nông nghiệp, nông thôn trong giai đoạn mới. Trong đó, việc gắn kết giữa nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân được xem là chìa khóa để hiện thực hóa mục tiêu này.
Bà Đỗ Thị Thúy Hà, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX Đầu tư phát triển Sông Giá (Hải Phòng), nông dân Việt Nam xuất sắc, nêu câu hỏi về cơ chế để nông dân và hợp tác xã được tham gia trực tiếp vào các đề tài khoa học - công nghệ. Theo bà Hà, HTX Sông Giá đang định hướng triển khai hệ thống quản lý cloud để xã viên cùng tham gia sở hữu, giám sát và chia lợi nhuận. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất và quản lý vẫn cần sự đồng hành của các viện, trường và chính sách hỗ trợ cụ thể từ Nhà nước.
Trả lời câu hỏi của đại biểu, ông Nguyễn Văn Long, Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, hiện nay, các quy định và hướng dẫn đã được ban hành, tạo điều kiện cho mọi tổ chức, cá nhân, trong đó có hội viên Hội Nông dân tham gia nghiên cứu và triển khai nhiệm vụ khoa học. Bộ khuyến khích các địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã chủ động đặt hàng đề tài, dự án phục vụ trực tiếp nhu cầu sản xuất.
Ông Long nhấn mạnh, Bộ đang đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý khoa học - công nghệ, với 100% nhiệm vụ được công khai, theo dõi và giám sát trực tuyến. Đồng thời, cơ chế mới cho phép triển khai nghiên cứu bất kỳ thời điểm nào trong năm, thay vì chờ kế hoạch hàng năm như trước. “Bộ sẵn sàng tiếp nhận và hỗ trợ các đề xuất đặt hàng từ doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân, bảo đảm ứng dụng khoa học - công nghệ thực sự đi vào đời sống,” ông Long khẳng định.
Thông tin thêm về nội dung này, Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn khẳng định, Hội Nông dân đã đổi mới phương thức tập hợp hội viên nông dân để gia tăng sự liên kết, trao đổi, phối hợp trong ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số. Hội đã xây dựng ứng dụng “Nông dân Việt Nam”, thu hút hơn 4,5 triệu hội viên tham gia, đồng thời phối hợp với VNPT, Coopmart để hỗ trợ đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử. Cùng với đó, các sáng kiến, mô hình sản xuất hiệu quả của nông dân sẽ tiếp tục được Hội tổng hợp, nhân rộng và kết nối với các nhà khoa học nhằm thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện trong nông nghiệp.
Chia sẻ trăn trở về việc ứng dụng công nghệ cao phát triển nghề nuôi cá nước lạnh, ông Trần Chung Hưng, nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2023 cho biết, hiện đang vận hành 5 trại cá tầm, cá hồi thương phẩm và sản xuất cá giống với diện tích 8 ha, nhưng nghề nuôi cá nước lạnh vẫn gặp khó do thiếu chủ động về con giống, công nghệ mới và chịu áp lực cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu giá rẻ.
Từ thực tế đó, ông Hưng kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cùng Hội Nông dân Việt Nam, tham mưu cơ chế hỗ trợ phát triển kinh tế vùng sâu vùng xa, giúp người dân miền núi và đồng bào dân tộc thiểu số phát triển nghề nuôi cá nước lạnh theo hướng bền vững. Ông cũng đề nghị thành lập trung tâm sản xuất giống cá hồi, cá tầm tại Việt Nam, ứng dụng công nghệ tiên tiến tương đương các nước phát triển, qua đó chủ động nguồn giống và nâng cao chất lượng sản xuất.
Giải đáp vấn đề này, ông Nguyễn Văn Long, Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ NN&MT) cho biết, chủ trương của Đảng và Nhà nước là đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ vào mọi khâu sản xuất nông nghiệp, từ giống cây trồng, vật nuôi đến thức ăn và bảo vệ môi trường. Bộ hiện đang triển khai nhiều chương trình hợp tác quốc tế, trong đó có kế hoạch mời chuyên gia Nga chuyển giao công nghệ nuôi cá nước lạnh cho Việt Nam. Ông Long khẳng định, Việt Nam có đủ năng lực và điều kiện để làm chủ công nghệ này, đồng thời Bộ đã có cơ chế, kinh phí và chính sách hợp tác rõ ràng để thúc đẩy phát triển ngành cá nước lạnh.
Theo Vụ trưởng Nguyễn Văn Long, để chuyển giao công nghệ thành công, cần phát huy mô hình “ba nhà”: Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp (bao gồm cả nông dân), trong đó mọi hoạt động nghiên cứu và ứng dụng phải xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của người sản xuất và gắn với thị trường tiêu thụ.
Phát biểu kết thúc Diễn đàn, Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định các nội dung thảo luận là bước chuẩn bị quan trọng trước Hội nghị đối thoại của Thủ tướng Chính phủ với nông dân, đồng thời góp phần hiện thực hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi gặp mặt 95 nông dân xuất sắc và các nhà khoa học năm 2025.
“Ngành Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục lắng nghe, đồng hành và hành động quyết liệt hơn nữa để nông dân thực sự là chủ thể, nông thôn là nơi đáng sống và nông nghiệp Việt Nam phát triển xanh, bền vững, hội nhập vững vàng trong kỷ nguyên mới”, Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh.
Diễn đàn không chỉ là dịp lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nông dân cả nước, mà còn mở ra hướng đi mới cho ngành nông nghiệp trong thời kỳ chuyển đổi xanh và hội nhập sâu rộng. Những ý kiến của các đại biểu sẽ trở thành cơ sở quan trọng để Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Hội Nông dân Việt Nam hoàn thiện chính sách, thúc đẩy mô hình nông nghiệp hiện đại, bền vững - nơi tri thức, công nghệ và khát vọng của người nông dân được khơi dậy mạnh mẽ.