Lào Cai: Dự kiến đấu giá khoảng 100.000 m³ cát trôi vào làng Chút

Ảnh hưởng từ cơn bão số 10 (Bualoi), nước lũ đổ về làng Chút, xã Văn Bàn, tỉnh Lào Cai khiến nhiều ngôi nhà ngập sâu. Sau khi nước rút đã để lại lớp cát vàng dày đặc, khối lượng ước khoảng hơn 100.000 m³, trị giá khoảng 30 tỷ đồng.

Ông Vũ Xuân Thủy, Chủ tịch UBND xã Văn Bàn, tỉnh Lào Cai cho biết, lượng cát này được hình thành từ đất, đá, cát từ các sườn núi sạt lở, trôi theo dòng suối từ thôn Ít Nộc xuống hạ lưu khu vực làng Chút. Trong quá trình dòng chảy luân chuyển, các tạp chất và phù sa bị cuốn đi, phần còn lại là cát tương đối sạch, có thể sử dụng luôn. “Nếu UBND tỉnh thống nhất với phương án đấu giá, việc khai thác cát sẽ khá thuận lợi, vì cát lộ thiên hoàn toàn”, ông Thủy nói.

Theo đó, chính quyền địa phương dự kiến sẽ báo cáo lãnh đạo UBND tỉnh để tổ chức đấu giá số cát này nộp ngân sách theo đúng quy định của pháp luật. Cụ thể, việc định giá sẽ do các sở, ngành chuyên môn thực hiện sau khi khảo sát, đánh giá tổng thể trữ lượng cụ thể.

“Ước tính với khoảng hơn 100.000 m³ cát, theo giá thị trường từ 300-350 nghìn đồng/m³, tổng giá trị có thể lên đến 30 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền thu được sau khi khai thác sẽ nộp vào ngân sách”,  ông Thủy cho biết.  

Một số ý kiến cho rằng, nên để người dân khai thác số cát tràn vào làng để có kinh phí khắc phục thiệt hại cho gia đình. Về vấn để này, ông Vũ Xuân Thủy cho rằng cách làm này có lợi cho người dân, nhưng sẽ tiềm ẩn phức tạp về an ninh trật tự, đồng thời việc tự ý bán cát không có hóa đơn, chứng từ là vi phạm pháp luật.

“Nếu người dân san gạt cát để dọn dẹp, khắc phục nhà cửa thì không bị cấm, nhưng khai thác để bán lấy tiền là sai quy định. Chính quyền địa phương đang lập báo cáo trình UBND tỉnh Lào Cai, đề xuất hỗ trợ cho các hộ dân phải di dời”, ông Thủy thông tin.

Việc hỗ trợ người dân thiệt hại phải di dời cũng đang gặp rất nhiều khó khăn, nhất là đối với các hộ dân chỉ bị thiệt hại dưới 50% nhà cửa. Theo cơ chế của tỉnh Lào Cai hiện nay, các hộ này có thể được xem xét hỗ trợ theo diện sắp xếp, xen ghép vào khu dân cư để tự bố trí đất ở, san gạt mặt bằng và làm nhà, với mức hỗ trợ 80 triệu đồng/hộ. Trên thực tế, số tiền này là khó có thể đủ để người dân khắc phục được các thiệt hại, có chỗ ở ổn định.

Chia sẻ về nội dung này, ông Thuỷ cho biết, chính quyền địa phương sẽ hướng dẫn, hỗ trợ các hộ chuyển đổi mục đích sử dụng đất phù hợp với quy hoạch của xã và của tỉnh. Việc hỗ trợ là do cơ chế của tỉnh, xã rất khó thay đổi nâng mức hỗ trợ. Cùng với việc gấp rút trình hồ sơ lên UBND tỉnh cấp mỏ, mở đấu giá số lượng cát nêu trên, giải pháp trước mắt của UBND xã Văn Bàn là đắp đê ngăn lũ, làm hai cầu tạm để người dân đi lại qua suối và tập trung xử lý lượng cát lớn vùi lấp suối, nhà cửa.

Về lâu dài, chính quyền địa phương kiến nghị tỉnh sớm đầu tư xây kè bảo vệ, giúp người dân ổn định cuộc sống và giảm thiểu nguy cơ ngập lụt, sạt lở trong mùa mưa bão. Nếu thực hiện được việc đấu giá bán số cát trôi vào làng sau lũ thành công, địa phương sẽ có kinh phí để làm những dự án này.

Trước đó, ngày 21/10, UBND xã Văn Bàn phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Tài chính tỉnh Lào Cai tiến hành khảo sát, thống nhất phương án xử lý để trình UBND tỉnh Lào Cai. Dự kiến, lượng cát đọng sau bão lũ sẽ được quy hoạch thành mỏ tại chỗ và bàn giao cho UBND tỉnh tổ chức đấu giá theo quy định. Việc khai thác và tận dụng lượng cát này không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng từ các đợt mưa bão tiếp theo mà còn tránh lãng phí, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên, tái đầu tư góp phần khắc phục hậu quả bão lũ, ổn định đời sống, phát triển kinh tế của địa phương.