Mục tiêu tham vọng thì mới có giải pháp đột phá

Thứ tư, 11/10/2023, 15:29 (GMT+7)
logo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Chủ tịch Hội đồng điều phối Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung nhấn mạnh tinh thần này tại phiên họp lần thứ hai của Hội đồng xem xét, cho ý kiến về dự thảo Quy hoạch Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung giai đoạn 2021-2030 (Dự thảo Quy hoạch), tầm nhìn đến năm 2050, tổ chức tại TP. Đà Nẵng, sáng 11/10.

Mục tiêu tham vọng thì mới có giải pháp đột phá

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà: Những vấn đề được nêu trong Quy hoạch phải mang tính liên ngành, liên địa phương, liên tiểu vùng, không chồng chéo hay bỏ qua quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch địa phương

Tham dự hội nghị có lãnh đạo Bộ KH&ĐT, 14 tỉnh Bắc Trung Bộ, Duyên hải miền Trung và nhiều bộ, ngành Trung ương, các chuyên gia, nhà khoa học.

Tiềm năng, lợi thế chưa được khai thác hợp lý

Dự thảo Quy hoạch xác định vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung có vị trí địa kinh tế và vị trí địa chính trị quan trọng (hành lang Bắc - Nam, hành lang Đông - Tây, kết nối các tỉnh phía đông bắc của Lào, Campuchia); có nhiều tài nguyên biển, du lịch. Vùng đã có một số cơ sở hạ tầng quan trọng, là cơ sở cho phát triển kinh tế - xã hội như: Hệ thống cảng biển, sân bay; nhiều khu kinh tế, khu kinh tế cửa khẩu; một số cơ sở công nghiệp quan trọng; một số trung tâm du lịch lớn,... Tăng trưởng kinh tế toàn vùng giai đoạn 2011-2020 đạt trên mức bình quân cả nước (6,9%).

Tuy nhiên, tiềm năng, lợi thế của vùng, nhất là kinh tế biển chưa được khai thác hợp lý và phát huy hiệu quả.

Quy mô kinh tế vùng còn nhỏ (chiếm 13-14% GDP cả nước); GDP/người khoảng 70% trung bình cả nước. Tăng trưởng kinh tế chưa thực sự bền vững, chất lượng và năng lực cạnh tranh chưa cao. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch còn chậm, chưa có đột phá. Hiệu quả hoạt động các khu công nghiệp, khu kinh tế cửa khẩu, cụm công nghiệp chưa cao, tỉ lệ lấp đầy còn thấp. Các khu kinh tế ven biển, cảng biển phát triển chưa tương xứng với tiềm năng lợi thế. Thiếu dự án đầu tư quy mô lớn, có tính động lực.

Quy mô sản xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, manh mún. Ngành dịch vụ phát triển chưa đa dạng, chất lượng chưa cao. Du lịch phát triển chưa bền vững, thiếu đa dạng, sức cạnh tranh quốc tế còn thấp.

Tốc độ đô thị hóa và chất lượng đô thị còn thấp. Các đô thị trung tâm vùng chưa phát huy được vai trò đầu tàu, động lực thúc đẩy phát triển vùng. Văn hóa - xã hội chưa đáp ứng yêu cầu phát triển mới. Một số chỉ tiêu về giáo dục và đào tạo chưa đạt mục tiêu đặt ra.

Thị trường lao động chậm phát triển, thiếu linh hoạt. Tỉ lệ hộ nghèo còn cao, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Mục tiêu tham vọng thì mới có giải pháp đột phá

Phiên họp có sự tham dự của lãnh đạo Bộ KH&ĐT, 14 tỉnh Bắc Trung Bộ, Duyên hải miền Trung và nhiều bộ, ngành Trung ương, các chuyên gia, nhà khoa học

Phát triển năng động, nhanh và bền vững, mạnh về kinh tế biển

Mục tiêu tổng quát giai đoạn 2021-2030 trong Dự thảo Quy hoạch là phát triển vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung một cách năng động, nhanh và bền vững, mạnh về kinh tế biển.

Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, có khả năng chống chịu cao với thiên tai, dịch bệnh và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Phát triển một số trung tâm công nghiệp, dịch vụ, hợp tác quốc tế lớn của cả nước với các khu kinh tế ven biển và hệ thống đô thị ven biển đạt chuẩn quốc gia và khu vực. Vùng là nơi các giá trị văn hóa, lịch sử và hệ sinh thái biển, đảo, rừng được bảo tồn và phát huy. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng cao.

Quốc phòng, an ninh và chủ quyền biển, đảo được bảo đảm vững chắc; các tổ chức đảng, hệ thống chính trị vững mạnh.

Phát huy hiệu quả các hành lang kinh tế Đông - Tây; cảng biển, hạ tầng và các trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá.

Nâng cao năng lực phòng chống, giảm thiểu thiệt hại của thiên tai, bão lũ, hạn hán, chủ động ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, chống sa mạc hóa, sạt lở bờ biển.

Dự thảo Quy hoạch đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm (GRDP) toàn vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung khoảng 7-7,5%/năm. GRDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đến năm 2030, 156 triệu đồng/người/năm. Tỉ lệ đô thị hóa đạt 48% đến năm 2030. Tỉ lệ lao động qua đào tạo từ 35-50%.

Trong đó, tiểu vùng Bắc Trung Bộ tập trung phát triển các ngành công nghiệp ven biển như lọc hóa dầu, thép, hóa chất, năng lượng tái tạo, vật liệu xây dựng, du lịch, dịch vụ hậu cần biển, hưởng tới hình thành các cụm ngành sản phẩm liên quan.

Tiểu vùng Trung Trung Bộ tập trung phát triển du lịch biển, du lịch sinh thái mang tầm khu vực và quốc tế; trung tâm công nghiệp lọc hóa dầu quốc gia, công nghiệp ô tô - phụ trợ ngành cơ khí; hóa chất; phát triển các cảng biển và dịch vụ cảng biển, hạ tầng và các trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá.

Tiểu vùng Nam Trung Bộ phát triển công nghiệp cơ khí, lọc hóa dầu, năng lượng tái tạo, năng lượng mới (hydrogen xanh), du lịch biển, dịch vụ cảng biển, hậu cần nghề cá, nuôi trồng và đánh bắt thủy sản.

Mạng lưới đô thị gắn với phát triển các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu kinh tế cửa khẩu, các trung tâm thương mại, dịch vụ theo hướng đa trung tâm tạo mạng lưới liên kết chặt chẽ giữa các địa phương trong vùng; kết nối trong nước và quốc tế thông qua các cảng hàng không quốc tế; các cảng biển loại I, Quốc lộ 1 và đường cao tốc Bắc – Nam; đường Hồ Chí Minh và kết nối với các đô thị phía tây các địa phương trong vùng.

Đến năm 2030, dự kiến toàn vùng có 1.554 km đường bộ cao tốc; 6.042 km đường quốc lộ; đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; phát triển hệ thống đường thuỷ nội địa kết nối trực tiếp với hành lang ven biển; nâng cấp, cải tạo và nâng cao hiệu quả khai thác 9 cảng hàng không hiện có, quy hoạch 3 cảng hàng không mới; ưu tiên phát triển các cảng biển có tiềm năng thành cảng biển đặc biệt, nhất là các cảng biển ở Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Đà Nẵng và Khánh Hòa.

Hệ thống điện lực đồng bộ, đa dạng hóa các loại hình nguồn điện với cơ cấu hợp lý bảo đảm an toàn hệ thống. Trong đó, tăng cường các nguồn năng lượng tái tạo (thủy điện, điện gió trên bờ và ngoài khơi, mặt trời, sinh khối...), năng lượng mới, năng lượng sạch (hydro, amoniac xanh...), đặc biệt là các nguồn điện tự sản, tự tiêu, điện mặt trời mái nhà. Phát triển hệ sinh thái công nghiệp và dịch vụ về năng lượng tái tạo.

Hệ thống thuỷ lợi bảo đảm cấp đủ nước phục vụ dân sinh, chủ động cấp đủ nước sinh hoạt khi xảy ra hạn hán, thiếu nước, chủ động cấp nước tưới cho cây trồng với tần suất bảo đảm 80-85% kết hợp các giải pháp tưới tiết kiệm nước. Đồng thời chủ động kiểm soát mặn, ngọt tại các vùng cửa sông, vùng ven biển.

Đến năm 2030, tỉ lệ dân cư đô thị được sử dụng nước sạch đạt 98-100%; tỉ lệ dân cư nông thôn được sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước đạt từ 70% trở lên (toàn bộ người dân được sử dụng nước hợp vệ sinh).

Phương hướng bảo vệ môi trường trong vùng tập trung giải quyết những vấn đề môi trường có tính vùng, liên tỉnh: Môi trường biển và ven biển, môi trường nước lưu vực sông, môi trường đất và không khí đô thị.

Mục tiêu tham vọng thì mới có giải pháp đột phá

Lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương phát biểu tại phiên họp

Xây dựng các bộ tiêu chí để lựa chọn lợi thế nổi trội

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị thành viên Hội đồng, lãnh đạo các địa phương phân tích kỹ Quy hoạch, nhất là những nội dung cần xin ý kiến như phân định các tiểu vùng có thế mạnh tương đồng hoặc hỗ trợ hiệu quả cho sự phát triển của từng tỉnh, thành phố; những vấn đề ưu tiên để tạo ra động lực, sự lan toả, liên kết trong tiểu vùng, toàn vùng nhằm "giải bài toán nguồn lực hạn chế nhưng lại đầu tư dàn trải".

"Tinh thần của Chính phủ là cần tìm ra những giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc với cách tiếp cận tổng thể, giữ cho được đà tăng trưởng. Nhiệm vụ của Hội đồng là thảo luận, thống nhất về những quyết định quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thích ứng với biến đổi khí hậu để phát triển bền vững, mạnh mẽ hơn", Phó Thủ tướng nói.

Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Văn Hùng cho rằng Dự thảo Quy hoạch cần bổ sung tiêu chí, luận cứ để xác định lợi thế khác biệt, nổi trội giữa các tiểu vùng với nhau, cũng như với các vùng khác, thậm chí trên cả nước và quốc tế. Các tài nguyên lịch sử, văn hoá, di sản trong vùng cần được đánh giá đầy đủ toàn diện hơn, quan tâm đầu tư những trung tâm thể dục, thể thao mang tầm vùng, quốc gia để nâng cao đời sống văn hoá, tinh thần, sức khoẻ cho người dân.

Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn đề nghị cụ thể hoá các chỉ tiêu quản lý, phát triển của toàn vùng cho từng địa phương, từng tiểu vùng; làm rõ hơn những vấn đề trọng tâm trong liên kết nội vùng, liên vùng.

Từ điểm cầu Bộ NN&PTNT, Bộ trưởng Lê Minh Hoan bày tỏ: Chúng ta cần tìm được những câu chuyện, hành trình để kích hoạt sự liên kết có tính lịch sử, tự nhiên, kinh tế - xã hội, tích hợp những giá trị khác nhau giữa các nguồn tài nguyên, không gian trong vùng. Đây là những câu hỏi mà đơn vị tư vấn lập quy hoạch cần giải đáp rõ hơn.

Lãnh đạo các tỉnh Quảng Ngãi, Quảng Nam đề nghị cơ quan tư vấn tiếp tục làm việc với địa phương, nắm bắt thêm chủ trương, định hướng phát triển của từng địa phương, cập nhật vào trong quy hoạch vùng, đồng bộ với các quy hoạch ngành quốc gia, không tạo xung đột, cản trở phát triển.

"Quy hoạch cần nêu bật những đột phá, cơ chế đặc thù để hình thành các trung tâm du lịch, công nghiệp, giao thông mang tính động lực, có sức lan toả cho các tiểu vùng, toàn vùng", Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh góp ý.

Đồng tình với ý kiến này, Bí thư Tỉnh uỷ Khánh Hoà Nguyễn Hải Ninh đề nghị Quy hoạch cần đưa ra những lĩnh vực ưu tiên có kết nối nội vùng như du lịch, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết sẽ chỉ đạo cơ quan tư vấn tiếp thu nghiêm túc, cầu thị các ý kiến tại phiên họp nhằm hoàn thiện, tạo sự đồng thuận, bảo đảm chất lượng, tiến độ đối với việc lập quy hoạch, làm cơ sở xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn, lựa chọn, thu hút các nguồn lực đầu tư trong giai đoạn sắp tới.

Mục tiêu tham vọng thì mới có giải pháp đột phá

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý yêu cầu "mở, linh hoạt, đi cùng" của quy hoạch vùng với các quy hoạch khác mở ra những hướng không gian sáng tạo, phát triển mới

Kết nối các không gian, hình thành triết lý phát triển vùng

Kết luận phiên họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh quy hoạch vùng là công cụ quan trọng nhất để điều phối hoạt động toàn vùng, lựa chọn những vấn đề, dự án, công trình mà các địa phương trong vùng cùng quan tâm, lựa chọn để thành động lực cho cả vùng phát triển.

"Quy hoạch vùng không phải là phép cộng của các ý kiến mà là dựa trên phương pháp luận, yêu cầu, mục đích, sứ mệnh đặt ra đối với sự phát triển của vùng", Phó Thủ tướng nói và lưu ý yêu cầu "mở, linh hoạt, đi cùng" của quy hoạch vùng với các quy hoạch khác mở ra những hướng không gian sáng tạo, phát triển mới. Vì vậy, Quy hoạch vùng phải đưa ra tiêu chí, cơ sở tiếp cận chung, phương pháp luận rõ ràng để xác định phạm vi, lĩnh vực, nguồn lực triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với toàn vùng cũng như các tiểu vùng, địa phương trong vùng, trong mối tương quan với các quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch địa phương.

"Những vấn đề được nêu trong Quy hoạch phải mang tính liên ngành, liên địa phương, liên tiểu vùng, không chồng chéo hay bỏ qua quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch địa phương", Phó Thủ tướng nói.

Đồng tình với các ý kiến phát biểu, Phó Thủ tướng đề nghị Quy hoạch phải xác định những khâu trọng tâm, dự án, giải pháp đột phá để hiện thực hoá các mục tiêu đặt ra về du lịch, giao thông, giáo dục, đào tạo, khoa học, công nghệ, năng lượng tái tạo…

"Quy hoạch vùng phải tạo ra sự kết nối về không gian không giới hạn về địa lý như văn hoá, lịch sử, di sản, các hệ sinh thái tự nhiên… từ đó hình thành triết lý phát triển cho cả vùng", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo baochinhphu.vn