Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là nội dung quan trọng được Đảng, Nhà nước ta luôn xác định trong các văn kiện hoạch định đường lối về phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Thời gian qua, công tác tuyên truyền đã tham gia tích cực vào việc nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân, thông tin quá trình xây dựng và phản biện chính sách, góp phần xây dựng thể chế phát triển kinh tế, thực hiện các mục tiêu đề ra của chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.
Nâng cao thống nhất trong Đảng, đồng thuận của xã hội trong thực hiện chuyển đổi xanh (CĐX), tăng trưởng xanh
Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, các cấp, ngành từ trung ương tới địa phương phải triển khai thực hiện nhiều chủ trương, quyết sách của Đảng, Nhà nước được cụ thể hóa bằng các chương trình, kế hoạch, dự án, đề án lớn trên tất cả các lĩnh vực KT-XH, QP-AN, đối ngoại. Việc chuyển mạnh nền kinh tế sang CĐX, tăng trưởng xanh trong giai đoạn phát triển mới của đất nước theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng là một lựa chọn tất yếu, là cơ hội lớn để Việt Nam trở thành một quốc gia tiên phong trong khu vực về CĐX, tăng trưởng xanh (TTX), phục hồi xanh, bắt kịp xu thế phát triển của thế giới; thực hiện khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Đảng ta đã ban hành nhiều nghị quyết quan trọng để thúc đẩy CĐX, BVMT và phát triển bền vững. Cụ thể hóa tinh thần chỉ đạo của Đảng, nội dung CĐX, TTX đã được nghiên cứu, tích hợp vào nhiều văn bản luật, nghị định, thông tư trong các lĩnh vực cụ thể, đã tạo hành lang pháp lý để thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp CĐX, phát triển xanh của Việt Nam thời gian qua. Hàng loạt bộ luật đã được ban hành mới, hoặc bổ sung, sửa đổi liên quan đến chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh như: Luật BVMT, Luật Bảo vệ và phát triển rừng, Luật Dầu khí, Luật Khoáng sản, Luật Tài nguyên nước, Luật Đất đai, Luật Hóa chất, Luật Đa dạng sinh học, Luật Thuế tài nguyên, Luật Quy hoạch đô thị, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Luật Thuế BVMT, Luật Biển Việt Nam, Luật Phòng, chống thiên tai, Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, Luật Thủy lợi, Luật Thủy sản, Luật Lâm nghiệp,... Hệ thống các luật, nghị định và quy định về môi trường, tài nguyên thiên nhiên, năng lượng, bảo vệ động vật và cây cối, quản lý chất thải, quản lý BĐKH, và phát triển bền vững, TTX, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; chương trình phát triển năng lượng tái tạo và sử dụng hiệu quả năng lượng, chương trình quốc gia phát triển năng lượng mặt trời, chương trình phát triển sử dụng hiệu quả năng lượng tại các doanh nghiệp,... đang được tích cực triển khai.
Chính phủ đã ký kết, tham gia nhiều hiệp định và giao ước quốc tế về BVMT, phát triển bền vững như Hiệp định Paris về BĐKH, Thỏa thuận Paris về hỗ trợ phát triển; đã thúc đẩy xây dựng các công trình xanh, quy hoạch và đầu tư vào các khu công nghiệp và khu đô thị xanh, nhằm giảm thiểu tác động của các hoạt động kinh tế đến môi trường. Đề án trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 31/12/2020 với mục tiêu đến hết năm 2025, cả nước trồng được một tỷ cây xanh, nhằm góp phần BVMT sinh thái, cải thiện cảnh quan và ứng phó với BĐKH.
Sau 10 năm thực hiện Chiến lược TTX thời kỳ 2011 - 2020 đã đạt được kết quả, như: Các giải pháp giảm phát thải khí nhà kính được triển khai rộng rãi trong tất cả các lĩnh vực, lượng phát thải khí nhà kính trong các hoạt động năng lượng giảm so với phương án phát triển bình thường; tiêu hao năng lượng tính trên GDP giảm hàng năm; tỷ lệ doanh nghiệp công nghiệp có nhận thức về sản xuất sạch tăng từ mạnh; tỷ lệ che phủ rừng tăng; hoạt động xanh hóa sản xuất, bảo đảm nguyên tắc thân thiện với môi trường; đầu tư phát triển vốn tự nhiên, tích cực ngăn ngừa và xử lý ô nhiễm đã được chú trọng; nhận thức về vai trò của tăng trưởng xanh được nâng lên, tạo được làn sóng về đầu tư xanh như năng lượng gió, mặt trời, điện rác,...
Tuy nhiên, việc CĐX, TTX đang gặp không ít khó khăn và hạn chế, yếu kém. Công tác tuyên truyền cần thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng xã hội tham gia giải quyết những tồn tại, hạn chế đang là lực cản của CĐX, TTX đó là:
Khắc phục tình trạng nhiều người dân Việt Nam vẫn chưa có đầy đủ thông tin và kiến thức về CĐX, TTX, đặc biệt là ở các vùng nông thôn; nghiên cứu, tìm giải pháp đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho CĐX, TTX; là cầu nối góp phần tăng cường sự hợp tác giữa Chính phủ, các tổ chức tài chính và các doanh nghiệp trong tìm giải pháp khắc phục tình trạng tồn tại một số rào cản, gây khó khăn cho doanh nghiệp thực hiện CĐX; hoàn thiện hành lang pháp lý, bổ sung các tiêu chuẩn, tiêu chí xanh trong sản xuất để giúp các doanh nghiệp thuận lợi hơn trong định hướng CĐX và dễ dàng tiếp cận nguồn vốn trong quá trình CĐX; hỗ trợ phù hợp để khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện các mô hình sản xuất xanh; xây dựng chế tài pháp luật tăng cường hiệu quả QLNN và xử lý những vi phạm,…
Phát triển kinh tế với mục tiêu công bằng xã hội và bảo vệ tài nguyên, môi trường
Các văn kiện của Đảng, Nhà nước đều thể hiện quan điểm: Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi số và CĐX trên tinh thần không đánh đổi môi trường, tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần; bảo đảm sự an toàn của con người, bảo đảm về chính trị, xã hội, bảo đảm phát triển KT-XH, QP-AN; lấy môi trường và sức khỏe nhân dân làm mục tiêu hàng đầu.
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng khẳng định: Tiếp tục phát triển nhanh và bền vững đất nước, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Chủ động thích ứng có hiệu quả với BĐKH, quản lý, khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả và bền vững tài nguyên; lấy BVMT sống và sức khoẻ nhân dân làm mục tiêu hàng đầu; kiên quyết loại bỏ những dự án gây ô nhiễm môi trường, bảo đảm chất lượng môi trường sống, bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái; xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường.
Các Chiến lược về tăng trưởng xanh đều khẳng định: Coi tăng trưởng xanh là một nội dung quan trọng của phát triển bền vững; là một phương thức quan trọng để thực hiện phát triển bền vững; góp phần thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài, hiện thực hóa Chiến lược phát triển KT-XH Đảng đã đề ra. TTX phải do con người và vì con người, lấy con người làm trung tâm, giúp giảm thiểu tính dễ bị tổn thương của con người trước BĐKH; khuyến khích lối sống có trách nhiệm của từng cá nhân đối với cộng đồng và xã hội, định hướng thế hệ tương lai về văn hóa sống xanh, hình thành xã hội văn minh, hiện đại hài hòa với thiên nhiên và môi trường. Tăng trưởng xanh dựa vào thể chế và quản trị hiện đại, KHCN tiên tiến, nguồn nhân lực chất lượng cao, phù hợp với bối cảnh quốc tế và điều kiện trong nước; định hướng đầu tư vào công nghệ tiên tiến, chuyển đổi số, kết cấu hạ tầng thông minh và bền vững; tạo động lực để đầu tư tư nhân đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế xanh. Khẳng định tăng trưởng xanh là sự nghiệp của cả hệ thống chính trị, toàn dân, cộng đồng doanh nghiệp và các cơ quan, tổ chức liên quan, được thúc đẩy bằng tinh thần đổi mới sáng tạo và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, bền vững.
Tuyên truyền những điểm mới trong “Chiến lược quốc gia về TTX giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050”, làm rõ các mục tiêu hướng tới là: Tăng trưởng xanh góp phần thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nhằm đạt được thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội; hướng tới nền kinh tế xanh, trung hòa các-bon và đóng góp vào mục tiêu hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu; giảm cường độ phát thải khí nhà kính trên GDP, xanh hóa các ngành kinh tế, xanh hóa lối sống và thúc đẩy tiêu dùng bền vững, xanh hóa quá trình chuyển đổi trên nguyên tắc bình đẳng, bao trùm, nâng cao năng lực chống chịu,… phản ánh quá trình hiện thực hóa những định hướng phát triển trên những lĩnh vực chủ yếu, nhất là việc thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, giảm cường độ phát thải khí nhà kính thông qua khai thác và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả năng lượng, tài nguyên dựa trên nền tảng KHCN, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số, phát triển kết cấu hạ tầng xanh, bền vững, xây dựng lối sống xanh, đảm bảo quá trình chuyển đổi xanh theo nguyên tắc, bình đẳng, bao trùm, nâng cao năng lực chống chịu trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế.
NGUYỄN THỊ THU HOÀI
Phó Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền, Ban Tuyên giáo Trung ương
Nguồn: Tạp chí TN&MT số 11+12 năm 2023
Sáng ngày 11/10, UBND TP. Hồ Chí Minh phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. Hồ Chí Minh tổ chức Lễ phát động phong trào “Bình dân học vụ số” giai đoạn 2025 - 2026.
Thực hiện chỉ đạo của thành phố Hà Nội, UBND các xã triển khai nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp năm 2025 qua ứng dụng eTax Mobile và các hình thức không dùng tiền mặt. Những khó khăn trong quá trình triển khai dần được tháo gỡ, qua đó lan tỏa mạnh mẽ lợi ích chuyển đổi số trong nhân dân.
Ứng dụng công nghệ số vào nông nghiệp không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là điều kiện sống còn để nâng cao năng suất, chất lượng, minh bạch hóa chuỗi cung ứng các sản phẩm nông sản. Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để chuyển mình mạnh mẽ, nhưng để đi đến thành công, chúng ta cần một hệ thống giải pháp đồng bộ từ thể chế, hạ tầng đến con người, đặc biệt trong sản xuất nông nghiệp.
Chuyển đổi số được xác định là một trong tám lĩnh vực ưu tiên hàng đầu của Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến 2030, mở ra cơ hội tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng giá trị gia tăng, bền vững và hội nhập vào nền kinh tế số. Tại Diễn đàn “Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong phát triển nông nghiệp và bảo vệ môi trường” do trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức ngày 18/9 tại Hà Nội, đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, chuyên gia đã đưa ra các giải pháp để thúc đẩy chuyển đổi số nền nông nghiệp Việt Nam. Đây là cơ sở để các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân chủ động tham gia, đưa công nghệ số vào thực tiễn sản xuất, quản lý và thương mại, góp phần xây dựng nền nông nghiệp xanh, thông minh, bền vững, gắn với bảo vệ môi trường sinh thái.
Đó là mục tiêu chiến lược được Cục Chuyển đổi số đặt ra đến năm 2030 trong “Diễn đàn Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong phát triển nông nghiệp và bảo vệ môi trường”. Những thành tựu công nghệ hứa hẹn giúp nông nghiệp nước ta thoát khỏi mô hình tăng trưởng theo chiều rộng, nâng cao giá trị gia tăng, bảo đảm an ninh lương thực và đóng góp tích cực vào mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước có thu nhập cao vào năm 2045.
Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, Thanh Hóa vẫn ghi dấu bằng những bước tiến mới trong nông nghiệp. Tỉnh đã chuyển đổi hàng nghìn ha đất lúa kém hiệu quả, xây dựng vùng sản xuất công nghệ cao, thúc đẩy liên kết hợp tác xã và đặc biệt là đưa hơn 87.000 sản phẩm nông sản đặc trưng lên sàn thương mại điện tử. Đây được xem là giải pháp đột phá, giúp nâng cao giá trị nông sản, mở rộng thị trường, gia tăng thu nhập cho người dân, đồng thời tạo động lực thúc đẩy kinh tế số khu vực nông thôn.
