Hướng tới nghề biển bền vững, Nghệ An đang triển khai nhiều biện pháp mạnh nhằm ngăn chặn tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Nghệ An xác định công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách và có ý nghĩa lâu dài đối với sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. Tỉnh huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, đặc biệt là vai trò trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu các ngành, địa phương trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, nhằm tạo sự thống nhất, đồng bộ và quyết tâm cao để thực hiện mục tiêu gỡ bỏ cảnh báo “thẻ vàng” của EC.
Thực hiện chỉ đạo của cấp trên về công tác quản lý hoạt động khai thác thủy sản và chống khai thác bất hợp pháp (IUU), tỉnh Nghệ An đã hoàn thành 17/19 nhiệm vụ được giao. Một trong những kết quả nổi bật là 100% tàu cá không đủ điều kiện đều được kiểm soát chặt chẽ, kiên quyết không cho ra khơi.
Toàn tỉnh đã lập danh sách 29 tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, đồng thời phân công cán bộ phối hợp với chính quyền địa phương theo dõi, xác định vị trí neo đậu của các tàu này. Danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU được cập nhật định kỳ hằng tuần, giúp công tác quản lý, giám sát diễn ra chủ động và hiệu quả. Tỉnh cũng thực hiện xử lý 100% trường hợp tàu cá vi phạm theo đúng quy định hiện hành.
Công tác quản lý đội tàu tiếp tục được thực hiện nghiêm túc. Việc đăng ký, cấp phép, đánh dấu tàu cá và viết số đăng ký được triển khai đồng bộ, đạt 100% đối với các tàu đủ điều kiện hoạt động.
Theo báo cáo, đến thời điểm hiện tại, Nghệ An không phát sinh hồ sơ đề nghị xác nhận, chứng nhận truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác. Các hồ sơ liên quan đến truy xuất nguồn gốc đều đã được rà soát đầy đủ theo đúng quy định.
Song song với đó, tỉnh đã hoàn tất việc công bố mở và đưa vào hoạt động 4 cảng cá loại II gồm: Quỳnh Phương, Cửa Hội, Lạch Quèn, Lạch Vạn và 1 cảng cá loại III là cảng cá Tân Xuân (phường Cửa Lò). Lực lượng tại các cảng cá, tổ Liên ngành, được bố trí đầy đủ nhằm kiểm soát 100% tàu cá rời và cập cảng. Việc giám sát sản lượng khai thác bốc dỡ qua cảng cũng đạt 100% tại tất cả các cảng đã được công bố.
Nhờ quyết liệt trong từng nhiệm vụ, đến nay, 100% tàu cá tại của tỉnh đủ điều kiện hoạt động đã được đăng ký, đăng kiểm và cấp phép theo quy định. Công tác giám sát hành trình đạt nhiều kết quả nổi bật: 100% tàu hoạt động xa bờ đã lắp đặt thiết bị VMS; việc theo dõi, giám sát, cảnh báo được thực hiện 24/7. Các cảng cá cũng tăng cường kiểm soát tàu ra vào, giám sát chặt chẽ sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng.
2 nhiệm vụ còn lại là xây dựng đề án chuyển đổi nghề cho ngư dân sẽ hoàn thành trong Quý IV/2025 và dự thảo Nghị quyết đã trình thông qua UBND tỉnh, dự kiến trình HĐND tỉnh trong tháng 12/2025.
Để công tác triển khai đạt hiệu quả hơn nữa, một trong những hoạt động đang được chú trọng hiện nay là đẩy mạnh tuyên truyền và ký cam kết chống khai thác IUU. Là đơn vị trực tiếp thực hiện nội dung này, Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Bộ đội Biên phòng tỉnh và các địa phương ven biển đã tổ chức nhiều hoạt động truyền thông sáng tạo.
Điển hình cho hoạt động gần đây nhất là tổ chức 2 buổi truyền thông cộng đồng dưới hình thức sân khấu hóa; cấp phát 100 USB chứa tài liệu tuyên truyền cho các xã; trao tặng 5.000 lá cờ Tổ quốc cho ngư dân. Các lực lượng cũng tổ chức 260 buổi tuyên truyền trực tiếp cho ngư dân trước khi xuất bến với 1.636 lượt phương tiện tham gia.
Đặc biệt, 100% chủ tàu đã ký cam kết không khai thác IUU; đồng thời, 2.200 bản đồ dự báo ngư trường (nghề lưới rê, khai thác cá nổi nhỏ, lưới vây) được cấp phát cho các thuyền trưởng để định hướng khai thác hợp lý.
Ông Nguyễn Văn Hà, xóm Nam Thịnh, xã Diễn Châu cho rằng: Nhờ được tuyên truyền các chính sách, chủ trương của Đảng và Nhà nước mà ngư dân hiểu hơn về những vấn đề liên quan đến khai thác hải sản và từ đây tuân thủ hơn để không vi phạm về IUU.
Nhìn chung, qua thời gian thực hiện chỉ đạo của Ban Bí thư tại Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU, tỉnh Nghệ An đã tập trung cao độ cho nhiệm vụ chống khai thác IUU, gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC). Các cấp, các ngành, địa phương ven biển đã có nhiều nỗ lực, trách nhiệm, bước đầu tạo được chuyển biến tích cực, rõ nét hơn so với trước đây
Chiều tối 7/10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 16 Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển. Đây là phiên họp hàng tuần của Ban Chỉ đạo nhằm quyết liệt chống khai thác IUU.
Chiều 23/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 14 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Cuộc họp diễn ra trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ và trực tuyến đến 21 tỉnh, thành ven biển, trong đó có Thanh Hóa.
Bám sát chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định, tỉnh Nghệ An đã nỗ lực và thực hiện nghiêm túc. Cho đến nay, công tác triển khai thực hiện chống khai thác IUU đã có sự chuyển biến tích cực, đạt được những kết quả rõ nét.
