Sự cố sạt lở đất ở huyện Bắc Mê (Hà Giang) và lời thỉnh cầu gửi đến những người phá rừng

Cậu chuyện bão lũ, sạt lở đất đá,...thiệt hại nhà cửa, hoa mầu, thậm chí là tính mạng, tài sản,...là câu chuyện bi thương của rất nhiều năm trở lại đây ở khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta, đặc biệt là các tỉnh như Hà Giang, Điện Biên, Lai Châu,...vào thời điểm các tháng mưa bão trong năm. Vụ sạt lở sáng 13/7/2024 đã làm 11 người chết lại một lần lại chạm đến tâm thức của con người về sự nổi giận của mẹ thiên nhiên, của núi rừng, của biến đổi khí hậu....

Khoảng 4 giờ sáng 13/7, một ô tô khách biển kiểm soát 29E-02.489 (loại xe Ford Transit) của Hợp tác xã Ngọc Hạnh, chạy tuyến Hà Giang - Bảo Lâm đang di chuyển đến đoạn km 11, thôn Tả Mò, xã Yên Định, huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang thì gặp sạt lở. Ngay sau khi được tin báo, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Giang và các cơ quan chức năng đã khẩn trương triển khai công tác tìm kiếm cứu nạn và khắc phục hậu quả. Tại thời điểm đó, sự cố sạt lở đã làm ít nhất 11 người chết, một số người bị thương.

Nguyên nhân của việc sạt lở bất thường trên là do trước đó ở Hà Giang trời mưa lớn, cấp tập vượt quá khả năng thẩm thấu của đất, đất bùn nhão, lại có nhiều những khu vực đất trống đồi trọc (do không còn cây và rễ cây bám) nên đã xảy ra vụ việc sạt lở bất thường như vậy. Một số hình ảnh được phóng viên Tạp chí TN&MT tổng hợp lại dưới đây như một thông điệp gửi đến mọi người về một thảm họa sẽ xảy ra liên tục, bất thình lình nếu chúng ta không thức tỉnh và trân trọng mẹ thiên nhiên, trồng cây, giữ rừng chống sói mòn đất,...và có trách nhiệm bảo vệ môi trường sống của chính chúng ta.

Chiếc xe bị đất đá xô đẩy và tai nạn ập đến thật bất ngờ

Khi số hành khách xuống đẩy xe vượt qua chỗ sạt, bất thình lình hàng nghìn m3 đất từ trên cao đổ ụp xuống lòng đường, vùi lấp toàn bộ số người tại hiện trường

Những hình ảnh đau thương, mất mát đầy ám ảnh đã làm đau xé tâm can, liệu có thức tỉnh lương tri những kẻ đang tàn phá thiên nhiên

Đất đá sát lở bất thình lình

Lực lượng cứu hỗ gấp gáp tìm kiếm những người bị nạn do đất đá chôn vùi

Đoạn đường bị chia cắt đang được đội cứu hộ và những chiếc máy xúc dọn dẹp

Cán bộ địa phương kiểm tra và chỉ đạo khắc phục tại hiện trường

Một số tuyến đường liên thôn, xã trong cùng khu vực cũng xảy ra những tình trạng sạt lở 

Lãnh đạo địa phương thăm hỏi và động viên người bị nạn tại bệnh viện

Hình ảnh thương tâm và bất thình lình, những hình ảnh người bị thương phải nằm trên giường bệnh sẽ ám ảnh cả cuộc đời và trong tâm trí những người may mắn được cứu sống trên chuyến xe định mệnh và cả những người dân, lực lượng cứu hộ đã chứng kiến. Hình ảnh về lũ lụt, sạt lở, mất nhà cửa,...đã được lan tỏa nhiều trên các phương tiện truyền thông đã làm day dứt những người làm báo chúng tôi, chúng tôi cần lan tỏa nhiều hơn nữa để bất kể ai, người lớn hay trẻ nhỏ đều nhận thấy rằng, biến đổi khí hậu diễn ra ngày một khắc nghiệt, chúng ta phải ý thức được mình làm gì, làm như thế nào và xử lý ra sao trong các trường hợp bất thình lình thế này. Và để sự sống không bị đe dọa như tình cảnh này thì chúng ta phải làm gì? giữ đất, trồng rừng và trách nhiệm với môi trường để khống chế lại những bất thường, thảm họa,...

Hãy nhân lên những mảng xanh

Câu chuyện đau lòng này khiến tôi gợi nhớ lại lời phân tích của GS.TS Vũ Trọng Hồng, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam. Khi nói về lũ quét, GS.TS VŨ Trọng Hồng cho biết, quan sát các điểm sạt lở, lũ quét thì thấy đều là đất trơ trọi, không có thảm thực vật. Khi mưa, nước sẽ dần thấm vào, lớp đất ấy đã bị tác động từ lâu, nắng lên, đất sét đã bị phong hóa, sau đó, trọng lượng tăng do mưa dồn xuống, theo nguyên tắc trên độ dốc sẽ trượt khi lực đẩy xuống lớn hơn lực giữ. Lực giữ ở đây đã kém do đất sét bị phong hóa vì phá rừng, mất thảm thực vật. Xây thủy điện, phá rừng đã làm cho đất bị phong hóa, từ phong hóa làm thay đổi kết cấu của đất, lực giữ giảm đi, chưa kể mưa dồn mạnh hơn vì không còn dòng chảy mặt, trọng lượng tăng lên, lực giữ kém nên mới xảy ra sạt lở...".

Hãy chung tay nhân lên những mầm sống cho chính cuộc sống của chúng ta

Còn rừng tự nhiên thì khó có lũ quét. Chúng ta hãy giữ và bảo vệ rừng, trồng mới những cánh rừng để bảo vệ sự sống của chính chúng ta và tương lai của con cháu chúng ta.

Đến 18h chiều ngày 13/7, các lượng lượng cứu hộ tại địa bàn này vẫn đang tiếp tục để tìm kiếm những người còn lại. Đồng thời, rà soát những vùng có nguy cơ sạt lở để phòng tránh.

Ngay sau khi xảy ra sự cố, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 67/CĐ-TTg yêu cầu tập trung khắc phục sự cố sạt lở đất tại tỉnh Hà Giang và chủ động ứng phó với mưa lũ, sạt lở.

Công điện gửi Bộ trưởng các Bộ: Quốc phòng, Công an, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Giao thông vận tải, Xây dựng, Công Thương; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh: Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Hoà Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên, Lạng Sơn.

Thủ tướng Chính phủ gửi lời thăm hỏi, chia buồn sâu sắc nhất tới thân nhân các gia đình có người bị nạn. Đồng thời yêu cầu các Bộ trưởng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Giang và các địa phương tiếp tục khẩn trương khắc phục hậu quả sự cố sạt lở, đồng thời chủ động triển khai công tác ứng phó mưa lũ, sạt lở có thể tiếp tục xảy ra.

Diệp Anh