Công ty TNHH MTV Thủy lợi Miền Nam là đơn vị trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, giữ vai trò nòng cốt trong công tác quản lý, vận hành, duy tu và nghiên cứu các giải pháp thủy lợi phục vụ sản xuất và dân sinh vùng Nam Bộ. Trước tình trạng sạt lở bờ sông, bờ kênh diễn biến phức tạp tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), tập thể cán bộ, kỹ sư của Công ty đã chủ động nghiên cứu, đề xuất giải pháp “thuận thiên”, mô hình kỹ thuật gắn với tư duy “sống chung an toàn với dòng sông”, thể hiện rõ tinh thần thi đua sáng tạo, hành động vì cộng đồng, vì sự phát triển bền vững.
Đồng bằng sông Cửu Long, vựa lúa, vựa trái cây và thủy sản lớn nhất cả nước, đang phải đối mặt với tình trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng. Theo thống kê, đến năm 2024, toàn vùng ghi nhận 531 điểm sạt lở bờ sông, bờ biển với tổng chiều dài khoảng 681,5km. Trong đó, bờ sông chiếm 500 điểm, dài hơn 518km (76%), còn bờ biển có 31 điểm, dài 163km (24%). Cà Mau, An Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ là những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Đáng chú ý, nhiều điểm sạt lở đặc biệt nguy hiểm tập trung ở An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long và Cà Mau, nơi dòng chảy bị biến động mạnh bởi thủy triều, phương tiện thủy tải trọng lớn và sự thay đổi hình thái sông ngòi. Mặc dù giai đoạn 2022 - 2024, số điểm sạt lở đặc biệt nguy hiểm đã giảm hơn 60%, nhưng tình hình vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, đe dọa đời sống, hạ tầng và sản xuất nông nghiệp của hàng triệu người dân.
Trước thách thức ấy, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Miền Nam đã chủ động bước vào “cuộc chiến giữ bờ” bằng tinh thần thi đua sáng tạo, gắn nghiên cứu khoa học với thực tiễn, hướng đến mục tiêu sống hài hòa với tự nhiên. Đồng thời, xác định thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn là tích cực tham gia phong trào TĐYN, do đó tập thể cán bộ, kỹ sư của Công ty dành hết tâm huyết, sáng tạo, đổi mới để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Qua quá trình khảo sát và nghiên cứu, Công ty xác định hai nhóm nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng. Nguyên nhân gốc xuất phát từ sự thay đổi dòng chảy do xây dựng và vận hành các đập thủy điện, hồ chứa ở thượng nguồn sông Mê Kông, tình trạng khai thác cát quá mức, cùng với BĐKH và nước biển dâng làm thay đổi lưu tốc, xói mòn bờ sông. Nguyên nhân nội tại liên quan đến hoạt động của con người như xây dựng lấn chiếm lòng sông, tăng mật độ tàu thuyền trọng tải lớn, phát triển hạ tầng thiếu quy hoạch.
Nhận thức rõ nguyên nhân, tập thể kỹ sư và chuyên gia của Công ty đã chủ động nghiên cứu giải pháp thuận thiên, nghĩa là thích ứng tự nhiên, giảm thiểu can thiệp cứng, tăng sự tham gia cộng đồng, phù hợp với định hướng của Nghị quyết số 120 của Chính phủ về phát triển bền vững vùng ĐBSCL thích ứng với BĐKH.
Trong triển khai các nhiệm vụ phòng, chống sạt lở, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Miền Nam quán triệt ba quan điểm xuyên suốt: (1) Tập trung giải quyết nguyên nhân nội tại, thích ứng với điều kiện tự nhiên, bởi những yếu tố gốc ở thượng nguồn rất khó can thiệp, nên giải pháp hiệu quả nhất là thích ứng thông minh tại chỗ; (2) Lấy phòng ngừa làm trọng tâm với việc tăng cường quản lý quy hoạch ven sông, kiểm soát khai thác cát, nước ngầm, hạn chế xây dựng công trình kiên cố sát bờ; (3) Hướng tiếp cận đa mục tiêu trong mọi mô hình, vừa BVMT, vừa phục vụ sản xuất, phát triển hạ tầng
nông thôn, giảm gánh nặng ngân sách và góp phần tạo cảnh quan du lịch sinh thái với khẩu hiệu “Không có con sông đẹp thì không có con đường đẹp”.
Tập thể cán bộ, kỹ sư của Công ty đã nghiên cứu và triển khai mô hình bảo vệ bờ sông, bờ kênh theo phương châm “4 đúng”, gồm: (1) Đúng kỹ thuật: Mọi mô hình phải được thiết kế, thi công theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn, bảo đảm ổn định, an toàn và bền vững; (2) Đúng thời điểm: Thi công đầu mùa khô để tận dụng điều kiện thủy văn thuận lợi, giảm chi phí, tăng hiệu quả; (3) Đúng tuyến sông: Lựa chọn vị trí ưu tiên có nguy có cao, dân cư đông, lưu lượng tàu thuyền lớn; (4) Đúng đối tượng: Có sự tham gia của người dân, đây là yếu tốt quyết định đến hiệu quả của mô hình. Phương châm này giúp các giải pháp của Công ty đạt hiệu quả cao, tiết kiệm ngân sách, phù hợp đặc thù địa phương, tạo sự đồng thuận và lan tỏa trong cộng đồng.
Về giải pháp kỹ thuật, Công ty tập trung xây dựng các mô hình “thuận thiên” kết hợp kè mềm sinh học, trồng cây bản địa giữ đất, khống chế dòng chảy tự nhiên, vừa bảo vệ bờ vừa tạo cảnh quan sinh thái. Mỗi công trình được thiết kế riêng cho từng tuyến sông, đảm bảo “ít can thiệp - hiệu quả cao - thân thiện môi trường”. Bên cạnh giải pháp kỹ thuật, Công ty cũng chú trọng đến các giải pháp phi công trình: Đẩy mạnh tuyên truyền người dân di dời khỏi nơi xung yếu; tăng cường kiểm tra, giám hoạt động khai thác cát, nước ngầm; hạn chế xây dựng, trồng cây tán lớn sát bờ gây mất ổn định địa chất.
Với những nỗ lực bền bỉ, các giải pháp “thuận thiên” của Công ty TNHH MTV Thủy lợi Miền Nam đã được triển khai thí điểm và nhân rộng tại nhiều tỉnh ĐBSCL, giúp giảm sạt lở, ổn định dân cư, bảo vệ hạ tầng và sản xuất.
Thời gian qua, tỉnh Điện Biên đã triển khai phong trào thi đua (PTTĐ) “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới (NTM)” tới các cấp, các ngành từ tỉnh đến cơ sở. Qua đó, phong trào thu hút các tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân tích cực tham gia đóng góp trí tuệ, công sức, phát huy nội lực, góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn, nâng cao đời sống của người dân và ổn định tình hình chính trị xã hội.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua”. Thấm nhuần lời dạy ấy, trong nhiều năm qua, Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 10 (Ban 10) - trụ sở đóng tại TP. Cần Thơ đã không ngừng phát huy tinh thần thi đua yêu nước, coi đây là động lực để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Xác định phong trào thi đua yêu nước là động lực tinh thần quan trọng thúc đẩy phát triển, trong những năm qua, Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình Thủy lợi Bắc Nam Hà luôn phát huy tinh thần đoàn kết, sáng tạo, đồng hành cùng cán bộ, người lao động vượt qua khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Trường Cao đẳng Nông Nghiệp Nam Bộ (tỉnh Đồng Tháp) trong những năm qua luôn đặt công tác TĐKT là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng yếu. Điều này đã tạo động lực động viên, khuyến khích và tôn vinh các tập thể, cá nhân phát huy truyền thống yêu nước, hăng hái thi đua “Dạy tốt - Học tốt”, năng động, sáng tạo, vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển của Nhà trường.
Trước yêu cầu ngày càng cao về phát triển bền vững và bảo vệ môi trường, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh (HCMUNRE) đã khẳng định vị thế là cơ sở giáo dục đại học hàng đầu đào tạo chuyên sâu về lĩnh vực tài nguyên, môi trường và các ngành liên quan theo định hướng phát triển bền vững, vươn tầm khu vực.
