Tín dụng xanh - Chìa khóa thúc đẩy nông nghiệp chuyển đổi xanh

Ngày 19/12, Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam tổ chức Lễ tổng kết Đề án truyền thông "Tín dụng xanh cho doanh nghiệp và nhà nông năm 2025", trong đó đề cập đến việc cần thiết phải tháo gỡ điểm nghẽn 

Phát biểu tại buổi lễ, nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Nguyễn Xuân Cường khẳng định, trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, việc chuyển đổi sang kinh tế xanh không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu tất yếu.

Với cam kết mạnh mẽ tại COP26, Việt Nam đang nỗ lực hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050, trong đó nông nghiệp đóng vai trò hạt nhân, sở hữu dư địa tăng trưởng lớn và đóng vai trò then chốt trong chuyển đổi sang mô hình bền vững. Cam kết Net Zero không chỉ là lời hứa của Việt Nam với cộng đồng quốc tế mà còn là đòi hỏi tự thân của nền kinh tế nhằm bảo đảm phát triển bền vững và bảo vệ tài nguyên quốc gia.

Theo ông Cường, để cụ thể hóa mục tiêu này, Việt Nam đã ban hành Chiến lược phát triển quốc gia xanh bền vững, kèm theo đó là các đề án cụ thể cho từng ngành hàng trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.

Trong tiến trình đó, việc thay đổi phương thức và hình thức phát triển kinh tế, đặc biệt là trong khu vực nông nghiệp, được xác định là trọng tâm. Tuy nhiên, để chuyển đổi thành công, giải pháp về nguồn lực – đặc biệt là nguồn vốn tín dụng – được xem là yếu tố quyết định.

Nguyên Bộ trưởng Bộ NN&PTNT khẳng định tín dụng xanh không chỉ giúp doanh nghiệp có nguồn vốn mà còn giúp ngân hàng quản trị rủi ro tốt hơn. Khi đồng tiền được đầu tư vào các dự án "thuận thiên", bền vững và hiệu quả, ngân hàng sẽ tăng trưởng doanh số, có lợi nhuận mà không lo nợ xấu.

Theo ông Hồ Xuân Hùng, Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, mặc dù Quyết định 21/2025/QĐ-TTg đã bước đầu đưa ra một số tiêu chí phân loại dự án xanh, song hệ thống hiện vẫn thiếu cơ sở dữ liệu chuẩn. Điều này khiến các ngân hàng gặp khó trong đánh giá hiệu quả và rủi ro dự án, do chưa có cơ sở dữ liệu quốc gia về phát thải, năng lượng cũng như mức độ minh bạch của các dự án.

Bên cạnh đó, các cơ chế ưu đãi hiện hành chưa đủ mạnh, lãi suất cho vay trong gói tín dụng xanh chưa tạo được sự khác biệt rõ rệt so với tín dụng thông thường, làm giảm động lực tham gia của các tổ chức tín dụng, nhất là khi các quỹ bảo lãnh hoặc cơ chế bù đắp rủi ro môi trường chưa phát huy hiệu quả.

Ngoài ra, sự khác biệt giữa tiêu chuẩn xanh trong nước và thông lệ quốc tế cũng đang gây khó khăn cho ngân hàng trong huy động vốn dài hạn từ các tổ chức quốc tế cũng như phát hành trái phiếu xanh.

Tại buổi tổng kết, các chuyên gia nhấn mạnh, chỉ khi "điểm nghẽn" về cơ chế được tháo gỡ, dòng vốn tín dụng xanh mới thực sự phát huy vai trò dẫn dắt quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp.