Trạm Khí tượng Hải văn và Môi trường Sầm Sơn: Nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ

Vượt qua những khó khăn, vất vả, các cán bộ, quan trắc viên của Trạm Khí tượng Hải văn và Môi trường Sầm Sơn luôn cố gắng hoàn thành nhiệm vụ trong mọi loại hình thời tiết, đảm bảo cung cấp các số liệu chính xác, góp phần đưa ra các cảnh báo, dự báo sớm, giảm thiểu tối đa thiệt hại về con người, tài sản của nhân dân. Để hiểu rõ hơn về nghề “đo sóng, đếm mưa”, Phóng viên Tạp chí TN&MT đã có dịp cùng Trạm trưởng Trạm Khí tượng Hải văn và Môi trường Sầm Sơn - Trần Tiến Dũng thực hiện nhiệm vụ quan trắc hải văn tại biển Sầm Sơn (Thanh Hóa).

Gian nan nghề quan trắc hải văn

Đúng 7h sáng, Trạm trưởng Trạm Khí tượng Hải văn và Môi trường Sầm Sơn – Trần Tiến Dũng đã cầm sẵn trên tay quyển sổ dày cộp, mang chiếc máy đo nước biển YSI-30 ra khỏi tủ bảo quản, lau chùi cẩn thận để chuẩn bị thực hiện nhiệm vụ quan trắc hải văn. Khu vực thực hiện quan trắc là nơi có cột thủy chí nằm giáp chân núi đá gần đền Độc Cước, thuộc bãi tắm A của TP Sầm Sơn, cách trạm Khí tượng Hải văn và Môi trường 2km về phía Nam. Thời tiết hôm nay khá đẹp, sóng nhẹ, gió biển không quá mạnh, ấy thế mà nét mặt Trạm trưởng Dũng vẫn không giãn ra chút nào: "Không thể chủ quan được, nhìn bằng mắt thường thì trông đơn giản vậy đấy nhưng số liệu mới "biết nói", có nhiều trường hợp sóng yên biển lặng lại đang báo hiệu cho một cơn bão, hay một vùng áp thấp sắp sửa xảy xa cũng nên, phải thận trọng và cảnh giác, bà mẹ thiên nhiên không dễ đoán vậy đâu". - Anh Dũng tâm sự!.

Trạm Khí tượng Hải văn và Môi trường Sầm Sơn

Anh Dũng hì hục leo lên các mỏm đá mấp mô, trơn trượt, tìm vị trí thuận lợi để hạ máy. Biển Sầm Sơn hôm nay có vẻ đục hơn, từng đợt sóng vỗ vào mạn đá, nước biển bắn tứ tung, vị mặn của biển và mồ hôi hòa lẫn với nhau trên gương mặt của người đàn ông sinh năm 1972. Sau một hồi thực hiện thao tác, chiếc máy dần hiện lên những con số, Trạm trưởng Dũng ghi chép tỉ mỉ vào cuốn sổ tay. Lúc này, nét mặt của anh bớt căng đi đôi chút như dự báo một ngày đẹp trời của biển Sầm Sơn.

Anh Dũng kể: Những ngày biển động, nước dâng cao, không thể đứng đo như vậy được, để có những con số chính xác anh em phải lội hẳn xuống để lấy nước biển, nước ngập ngang hông, quần áo ướt sũng. Sóng đánh vào người không cẩn thận rất dễ trượt chân ngã, nguy hiểm đến cả tính mạng và thiết bị. Nhất là những hôm trời tối, vào mùa đông giá rét, không gian biển mờ mịt toàn một màu đen, chỉ le lói xa xa ánh đèn từ thuyền của ngư dân câu mực. Rồi phải kể đến những đợt có bão, áp thấp, sóng biển rất lớn, gió giật mạnh, cát cuộn lên cản trở tầm nhìn. Anh em thực hiện quan trắc hải văn vào ban đêm khá vất vả, vừa chống chọi lại cái lạnh của nhiệt độ, nước biển, vừa phải thực hiện nhiệm vụ sao cho phải thật chính xác và an toàn.

Trạm trưởng Trạm Khí tượng Hải văn và Môi trường Sầm Sơn – Trần Tiến Dũng thực hiện nhiệm vụ quan trắc hải văn

Ghi chép số liệu song, tôi và anh Dũng trở về trạm để chuẩn bị cho lần đo tiếp theo vào 6 tiếng nữa. Chiếc máy YSI-30 có giá thành xấp xỉ 20 triệu đồng được Trạm trưởng lau khô, quấn gọn dây, cất vào tủ bảo quản một cách rất cẩn thận và chỉnh chu. Đối với dân trong nghề hải văn nói riêng, trang thiết bị là thứ quý giá và vô cùng quan trọng. Theo Trạm trưởng Dũng, máy YSI-30 là chiếc máy hiện đại có xuất xứ và thừa hưởng công nghệ tiên tiến của nước ngoài. Máy được thiết kế nhỏ gọn, dạng cầm tay, tương đối bền bỉ có chức năng đo độ mặn của nước biển, nhiệt độ, độ dẫn điện. Máy có màn hình LCD lớn, hiệu chuẩn với độ chính xác cao và trong thời gian dài, giúp tiết kiệm chi phí, có chế độ bù nhiệt tự động. Chiếc máy là công cụ hỗ trợ đắc lực cho quan trắc viên thu thập số liệu, giúp cảnh báo, dự báo về các loại hình thời tiết, môi trường biển được chính xác.

Trạm trưởng Trạm Khí tượng Hải văn và Môi trường Sầm Sơn

Vượt khó để hoàn thành nhiệm vụ

Trạm Khí tượng Hải văn và Môi trường Sầm Sơn (Thanh Hóa) được thành lập từ năm 1993, hiện nay trạm có 04 quan trắc viên trong đó có 01 Trạm trưởng. Ngoài thực hiện nhiệm vụ về khí tượng và môi trường, trạm có chức năng thực hiện quan trắc hải văn gồm đo đạc, lập báo cáo các yếu tố: gió bề mặt biển, tầm nhìn xa phía biển, mực nước biển, sóng biển, các hiện tượng hải văn nguy hiểm, diễn biến, dòng chảy trên biển và môi trường nước biển, nhằm kịp thời có những số liệu chính xác thông báo đến cơ quan chức năng, người dân cũng như ngư dân đánh bắt thủy hải sản trên vùng biển.....

Buổi làm việc của các quan trắc viên

Những ngày trời yên, biển lặng, các quan trắc viên quan trắc 4 OBS/ngày, gồm cả 2 yếu tố: khí tượng và hải văn (riêng quan trắc môi trường là 1 tháng/1 lần). Khi bão có nguy cơ ảnh hưởng thì phải trực 30 phút/lần cho đến khi bão tan. Tại trạm 4 đồng chí luôn thay nhau túc trực 24/24, bất kể ngày đêm, bất kể mọi loại hình thời tiết. Hàng năm, trước mùa mưa bão trạm phải nghiên cứu bổ sung, cập nhật các phương án đo đạc, đảm bảo an toàn lao động phù hợp với từng cấp độ rủi ro thiên tai của từng loại hình thiên tai, thường xuyên ôn tập quy chuẩn kỹ thuật, thực hành quy trình chuyên môn.

Thực hiện quan trắc khí tượng

Khi có thông tin bão hình thành, trạm phải nhanh chóng tiến hành kiểm tra, công trình chuyên môn. Kiểm tra máy móc đang sử dụng và dự trữ, thông tin liên lạc đảm bảo máy móc hoạt động tốt, liên tục, thông tin liên lạc thông suốt trong mọi tình huống. Khi có bão trạm phải trực làm TYPH liên tục 30 phút/lần, cho đến khi bão tan hoàn toàn. Mỗi ca trực phải có 02 cán bộ đi đo đạc, 01 người thu thập số liệu khí tượng bề mặt, 01 người thu thập số liệu hải văn. Có những khoảng thời gian trong vài ngày liên tục, anh em phải thức trắng cùng bão, cập nhập tường “đường đi nước bước” của cơn bão. Cũng theo Trạm trưởng Dũng: Rất may những năm trở lại đây, khu vực vùng biển Thanh Hóa không phải hứng chịu những cơn bão lớn, có sức tàn phá diện rộng, vì thế thiệt hại về tính mạng, tài sản cũng được hạn chế.

Trạm trưởng Trần Tiến Dũng chia sẻ: “Để có được số liệu đảm bảo chính xác thì những người làm công tác khí tượng, thủy văn luôn thực hiện nghiêm túc lịch trực theo nhiệm vụ được phân công, không kể thời gian là đêm hay ngày và trong bất kỳ điều kiện thời tiết như thế nào cũng phải nỗ lực để hoàn thành công việc của mình. Đặc biệt khi thời tiết xấu, có mưa bão, sấm sét…thì cập nhật số liệu càng phải chính xác và đảm bảo phục vụ cho công tác dự báo khí tượng thủy văn, giúp người dân có kế hoạch chủ động phòng chống thiên tai. Là những người “đón bão, đo mưa” với hiểm nguy rình rập, nhưng vượt lên tất cả, trong chúng tôi tràn ngập lòng yêu nghề và sự hy sinh vì nghề”.

Thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng các trang thiết bị

Chia sẻ về những khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ Trạm trưởng Trần Tiến Dũng bày tỏ: “Bên cạnh những khó khăn đặc thù của công việc như thức đêm và nguy hiểm, song hiện nay Trạm Khí tượng Hải văn và Môi trường Sầm Sơn luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ. Luôn đưa ra những số liệu chính xác, góp phần cảnh báo, dự báo sớm các loại hình thiên tai, qua đóng góp một phần nhỏ để giảm thiểu thiệt hại về con người, tài sản của nhân dân. Trạm đã có tương đối đầy đủ các thiết bị, máy móc hiện đại phục vụ cho đo đạc, quan trắc hải văn, khí tượng và môi trường. Tuy nhiên hiện nay, do yếu tố khách quan mà máy đo sóng của trạm đã bị hư hỏng. Máy đo sóng có chức năng đo tốc độ sóng, chu kỳ sóng và độ cao sóng, nhưng do không thể sử dụng trong nhiều năm nên các quan trắc viên phải sử dụng mắt thường và kinh nghiệm chuyên môn để đánh giá. Trạm rất mong được các cơ quan cấp trên xét duyệt, hỗ trợ sửa chữa hoặc cung cấp trang thiết bị mới để trạm có thể thực hiện nhiệm vụ chuyên môn tốt hơn”.

Dự báo thời tiết trong thời gian tới ở Thanh Hóa vẫn còn tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp, khó lường khi liên tiếp bão và áp thấp nhiệt đới hình thành trên Biển Đông. Những người làm công tác hải văn luôn trong tâm thế sẵn sàng đương đầu với gió mưa, với nguy hiểm để đưa ra những dự báo, cảnh báo kịp thời, chính xác, góp phần hạn chế phần nào những thiệt hại do thiên tai gây ra đối với người dân.

Hoàng Anh