Theo thông tin từ Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hà Nội, việc tổ chức thực hiện tốt 18 nội dung quản lý nhà nước về đất đai (quy định tại Điều 20 Luật Đất đai 2024) góp phần phát huy mạnh mẽ nguồn lực từ đất đai trong việc phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ an ninh, quốc phòng của thành phố Hà Nội.
.jpg)
ảnh minh hoạ
Cụ thể, theo Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hà Nội, ngay khi Luật Đất đai 2024 được Quốc hội thông qua, UBND thành phố Hà Nội đã có Quyết định số 2354/QĐ-UBND ngày 05/5/2024 ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Đất đai 2024 trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Đến nay, UBND thành phố Hà Nội ban hành 04 Quyết định quy định chi tiết 29/59 nội dung thuộc thẩm quyền về xác định giá đất cụ thể; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; quy định về tính đơn giá thuê đất, mức tỷ lệ thu đối với công trình ngầm, đất có mặt nước và một số nội dung thuộc lĩnh vực đất đai trên địa bàn Thành phố.
Cụ thể, thành phố Hà Nội đã hoàn thành 34/59 nội dung được Luật Đất đai 2024 và các Nghị định giao cho, gồm: Hoàn thành 15/20 nội dung của Luật Đất đai 2024 (trong đó đã ban hành quy định 12 nội dung; đề xuất không ban hành đối với 03 nội dung); tiếp tục tập trung xây dựng và ban hành quy định chi tiết đối với 05 nội còn lại trong năm 2024 và tháng 01/2025.
Cùng với đó, thành phố Hà Nội hoàn thành 19/39 nội dung của Nghị định (trong đó đã ban hành 17 nội dung; đề xuất không ban hành đối với 02 nội dung); tiếp tục tập trung xây dựng và ban hành quy định chi tiết đối với 20 nội còn lại trong năm 2024 và tháng 01/2025.
Về cơ bản, UBND thành phố Hà Nội đã thực hiện đồng bộ, kịp thời trong việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của HĐND, UBND cấp tỉnh được giao trong Luật Đất đai 2024 và các Nghị định của Chính phủ; đảm bảo đầy đủ các nội dung của Luật Đất đai 2024 được triển khai áp dụng thực hiện trên địa bàn Thành phố ngay thời điểm Luật có hiệu lực thi hành.
Ở góc độ khác, theo Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hà Nội về công tác thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ và tái định cư, Luật Đất đai 2024 có nhiều điểm mới có lợi cho người bị thu hồi đất như: Bồi thường theo giá cụ thể, tái định cư theo bảng giá có lợi hơn so với quy định của Luật Đất đai 2013 (bồi thường theo giá đất cụ thể; tái định cư nộp theo giá đất cụ thể); việc phê duyệt phương án cũng như thực hiện bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi thu hồi đất.
Về bồi thường: Đa dạng hình thức bồi thường; mở rộng một số trường hợp sử dụng đất được bồi thường như: sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai; bồi thường về đất ở đối với hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất được giao không đúng thẩm quyền trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành,...
Về hỗ trợ: Bổ sung nhiều chính sách hỗ trợ (hỗ trợ đối với diện tích đất nông nghiệp không được bồi thường; hỗ trợ tự lo chỗ ở mới đối với người đang sử dụng nhà ở thuộc sở hữu nhà nước...) cho người có đất bị thu hồi.
Tuy nhiên, theo Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hà Nội, trong quá trình triển khai, áp dụng thực hiện tại thực tiễn đã phát sinh một số vướng mắc khi áp dụng Luật Đất đai 2024 trên địa bàn.
Đơn cử, hiện nay, trên địa bàn thành phố Hà Nội có khoảng hơn 1.000 dự án còn dở dang (đã thực hiện thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư một phần theo Luật Đất đai 2013), phần diện tích còn lại sẽ thực hiện theo Luật Đất đai 2024 dẫn đến phát sinh một số vướng mắc như: Chính sách giải phóng mặt bằng trong cùng một dự án không đồng nhất (người được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo Luật Đất đai 2024 cơ bản có lợi hơn); nhiều dự án thông báo thu hồi đất đã quá 12 tháng theo quy định của Luật Đất đai 2024, không thuộc trường hợp chuyển tiếp; trường hợp thực hiện theo Luật Đất đai 2024 thì phát sinh rất nhiều vướng mắc. Cùng với đó, nhiều dự án đã được UBND quận, huyện, thị xã thực hiện các bước: Điều tra kiểm đếm và tài sản trên đất; xác nhận nguồn gốc sử dụng đất;... lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và tổ chức niêm yết công khai phương án theo quy định của Luật Đất đai 2013, nhưng chưa quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thì phải thực hiện theo quy định của Luật Đất đai 2024. Và nếu thực hiện theo quy định của Luật Đất đai 2024 sẽ phát sinh rất nhiều khó khăn về thời gian, tiến độ, chi phí,...(đây là một nội dung nhiều vướng mắc).
Do vậy, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hà Nội kiến nghị, đề xuất để tháo gỡ các vướng mắc trên, đảm bảo tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư trên địa bàn Thành phố, đặc biệt là các dự án quan trọng của Trung ương và địa phương, thành phố Hà Nội kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường có ý kiến với Chính phủ và các cơ quan Trung ương cho phép UBND thành phố Hà Nội chủ động thực hiện một số nội dung như: Đối với các dự án đã thực hiện đầy đủ các quy trình bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo Luật Đất đai 2013, để đảm bảo tiến độ dự án, tránh phát sinh thời gian, công sức, tiền của ngân sách nhà nước, cho phép sử dụng tài liệu đã thực hiện (kết quả đo đạc, kiểm đếm, xác minh nguồn gốc đất, …) để triển khai các bước tiếp theo theo quy định;
Đối với các trường hợp áp dụng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành mà các chính sách cơ bản không thay đổi và được sự đồng tình của hộ dân thì thực hiện ngay các bước theo quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư;
Đối với các trường hợp sau khi rà soát, quyền lợi của người bị thu hồi đất phát sinh tăng có lợi cho người bị thu hồi đất (theo Luật Đất đai 2024) thực hiện điều chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và phê duyệt theo quy định; trường hợp chính sách theo Luật Đất đai 2013 và chính sách đặc thù khác đã được UBND Thành phố chấp thuận có lợi hơn cho người có đất bị thu hồi thì cho phép áp dụng chính sách có lợi hơn đã được chấp thuận.
Nhất Nam
Chiều ngày 22/9, Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội thảo "Nhận diện "điểm nghẽn" và đề xuất giải pháp khắc phục liên quan đến lĩnh vực đất đai" nhằm nhận diện những "điểm nghẽn" về chính sách, thể chế và khó khăn vướng mắc trong quá trình tổ chức thi hành của lĩnh vực pháp luật về đất đai, từ đó đề xuất các giải pháp mang tính đột phá, bảo đảm pháp luật đất đai ngày càng được hoàn thiện, đồng bộ, thông suốt, khả thi, hiệu lực, hiệu quả.
Sau gần một năm thi hành, Luật Đất đai 2024 đã mở ra nhiều đổi mới, góp phần khơi thông nguồn lực đất đai, nhưng cũng phát sinh không ít vướng mắc, nhất là trong tính tiền chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang đất ở. Quan tâm tới dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về vấn đề này, các chuyên gia đánh giá cao giải pháp của Chính phủ và cho rằng chính sách cần bảo đảm công bằng, tránh xảy ra tình trạng có thể làm gia tăng đơn thư khiếu nại của các cá nhân, hộ gia đình.
Chính phủ mới ban hành Nghị quyết tháo gỡ, xử lý vướng mắc để triển khai các dự án trong thời gian chưa được phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia; trong đó yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục rà soát, hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 để trình cấp có thẩm quyền quyết định, phù hợp với đơn vị hành chính mới sau sắp xếp, sáp nhập.
Mới đây, UBND TP. Hồ Chí Minh đã ký Quyết định số 1358/QĐ-UBND phê duyệt Dự án xây dựng Bảng giá đất lần đầu trên địa bàn Thành phố, áp dụng từ ngày 01/01/2026.
Từ 01/9- 30/11, cả nước sẽ tiến hành rà soát, làm sạch toàn bộ cơ sở dữ liệu đất đai đã được xây dựng qua các thời kỳ tại 2.342/3.321 đơn vị cấp xã; thu thập, số hóa, tạo lập dữ liệu đối với Giấy chứng nhận (đất ở, nhà ở) đã cấp nhưng chưa xây dựng cơ sở dữ liệu. Trên cơ sở đó, Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa hướng dẫn các địa phương tổ chức thực hiện chiến dịch làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.
Từ ngày 01/9 đến 30/11/2025, cả nước sẽ triển khai Chiến dịch rà soát, chuẩn hóa, đồng bộ dữ liệu đất đai với cơ sở dữ liệu dân cư và hệ thống Quốc gia.
