Vừa qua, Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) đã ban hành văn bản Quy định xác minh khách hàng nước ngoài dẫn đến việc dừng hoàn và truy thu tiền thuế giá trị gia tăng khiến 42 doanh nghiệp ngành Sắn đồng loạt ký đơn kêu cứu lên Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Tài chính.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường, ông Nguyễn Văn Lạng – Chủ tịch Hiệp hội Sắn Việt Nam cho biết: Ngày 21/3/2022, 42 doanh nghiệp thành viên của Hiệp hội đã đồng loạt ký đơn kêu cứu khẩn cấp gửi đến Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc.

Đơn kêu cứu khẩn cấp gửi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính của Hiệp hội Sắn Việt Nam và 42 doanh nghiệp thành viên
Nguyên nhân của sự việc trên, theo ông Lạng là ngày 7/3/2022, Tổng cục Thuế đã có Công văn số 632/TCT-TTKT về việc hoàn thuế giá trị gia tăng đối với mặt hàng tinh bột sắn. Cụ thể, Tổng cục Thuế yêu cầu Cục thuế các tỉnh, thành phố phải xác minh các khách hàng nước ngoài dẫn đến việc dừng hoàn và truy thu tiền thuế giá trị gia tăng của các doanh nghiệp xuất khẩu Sắn.
.jpg)
Ông Nguyễn Văn Lạng, Chủ tịch Hiệp hội Sắn Việt Nam
Ông Lạng cũng cho biết, doanh nghiệp xuất khẩu Sắn đang hoạt động theo hình thức giao hàng tại biên giới (DAF), nghĩa là doanh nghiệp Việt Nam chịu trách nhiệm hoàn thành nghĩa vụ theo điều kiện được Tổng cục Hải quan xác nhận thông quan. Doanh nghiệp Trung Quốc nhận hàng và làm thủ tục nhập khẩu theo quy định của nước sở tại. Doanh nghiệp Việt Nam chịu trách nhiệm các hoạt động theo pháp luật trong lãnh thổ Việt Nam.
Pháp luật hiện hành về hoàn thuế giá trị gia tăng không có quy định hồ sơ hoàn thuế phải có xác nhận khách hàng nước ngoài mới đủ điều kiện được hoàn thuế. Doanh nghiệp cũng không có nghĩa vụ cũng như năng lực xác minh đối tác nước ngoài khi ký hợp đồng. Việc xác minh tư cách pháp lý của người mua hàng của nước nhập khẩu là ngoài khả năng của doanh nghiệp Việt Nam, ông Lạng cũng khẳng định thêm.
Theo tìm hiểu của phóng viên, trước đó Thủ tướng Chính phủ đã có 2 văn bản, gồm văn bản số 5773/VPCP-KTTH ngày 19/8/2021 và văn bản số 689/VPCP-KTTH ngày 27/1/2022 chỉ đạo Bộ Tài chính và Bộ Công thương nhằm giải quyết vướng mắc về việc hoàn thuế giá trị gia tăng cho ngành Sắn. Nhưng đến nay việc này chưa được giải quyết thì Tổng cục Thuế tiếp tục ban hành thêm Công văn số 632/TCT-TTKT nếu quy định trên đã đẩy nhiều doanh nghiệp ngành Sắn đến nguy cơ phá sản.
Hiệp hội Sắn Việt Nam và 42 doanh nghiệp thành viên, đại diện cho hơn 80% sản lượng của toàn ngành sắn đã khẩn thiết đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế dừng thực hiện công văn 632/TCT-TTKT. Đồng thời thực hiện hoàn thuế theo quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam và hồ sơ thực tế của doanh nghiệp, để đảm bảo tính khách quan, công bằng trong thực thi pháp luật đối với các doanh nghiệp xuất khẩu sắn, ông Lạng bức xúc cho biết.
Với quy định này ngay lập tức gây khó khăn cho tất cả các doanh nghiệp thành viên của Hiệp hội sắn Việt Nam khi số hàng tồn kho rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến 1,2 triệu lao động trong ngành và hàng trăm đơn vị thương mại sẽ phải dừng thu mua sắn cho nông dân, gây mất ổn định an ninh, kinh tế xã hội ở nhiều địa phương trồng sắn, ông Lạng nói tiếp.

Đơn vị thương mại thu mua Sắn cho bà con nông dân
Được biết, sắn là cây trồng chủ lực quan trọng thứ 3 của Việt Nam, chỉ sau lúa, ngô với diện tích khoảng 530.000 ha và được trồng chủ yếu ở vùng trung du, miền núi khó khắn, đối tượng là đồng bào dân tộc thiểu số. Sắn đã và đang là cây trồng nhiều tiềm năng và đã được Bộ Nông nghiệp và PTNT đưa vào danh sách 13 cây trồng chủ lực Quốc gia. Đặc biệt, sắn cũng được xem là cây xóa đói giảm nghèo cho bà con vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, góp phần quan trọng vào việc công nghiệp hóa nông nghiệp nông thôn của Chính phủ.
Những năm gần đây, xuất khẩu sắn và sản phẩm sắn của Việt Nam đạt giá trị khoảng 1,35 tỉ USD, đứng thứ 2 thế giới, chỉ sau Thái Lan. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, 11 tháng năm 2021, Việt Nam xuất khẩu 1,84 triệu tấn tinh bột sắn, trị giá 865,5 triệu USD, giảm 0,8% về lượng nhưng tăng 16,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm 95,8% tổng lượng tinh bột sắn xuất khẩu của cả nước, với 1,76 triệu tấn, trị giá 826,68 triệu USD, tăng 1,3% về lượng và tăng 19,3% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.
Đỗ Hùng