Việt Nam có 5 làng du lịch cộng đồng tốt nhất thế giới

Giải thưởng “Làng Du lịch tốt nhất” của Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism) được đưa ra nhằm nâng cao vai trò của du lịch trong việc bảo vệ các làng quê vùng nông thôn. Tính đến nay, Việt Nam đã có 5 làng du lịch được UN Tourism công nhận là “Làng Du lịch tốt nhất thế giới”, gồm: Làng Tân Hóa (Quảng Trị), Làng Thái Hải (Thái Nguyên), Làng rau Trà Quế (Đà Nẵng), Thôn Lô Lô Chải (Tuyên Quang) và Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (Lạng Sơn).

Thôn Lô Lô Chải và Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn

Năm nay giải thưởng dành cho 2 đại diện đến từ Việt Nam là Thôn Lô Lô Chải (tỉnh Tuyên Quang) và Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (tỉnh Lạng Sơn) đã được lựa chọn trong số hơn 270 hồ sơ gửi đến từ 65 quốc gia, là minh chứng cho những giá trị nổi bật, tài nguyên thiên nhiên và văn hóa phong phú cùng những cam kết, nỗ lực trong phát triển du lịch bền vững của hai địa phương này. 

Thôn Lô Lô Chải thuộc xã Lũng Cú, tỉnh Tuyên Quang, nằm giữa khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ hòa cùng bản sắc văn hóa độc đáo của người Lô Lô. Nơi đây lưu giữ nhiều giá trị văn hóa độc đáo của người Lô Lô với những ngôi nhà trình tường mái ngói âm dương cổ kính, lễ hội đặc trưng, nghề truyền thống, trang phục thổ cẩm rực rỡ… tạo nên nét đẹp riêng vốn có của vùng cao nguyên đá.

Những năm qua, người dân Lô Lô Chải đã phát triển mô hình du lịch cộng đồng, mang đến cho du khách cơ hội khám phá văn hóa bản địa, trải nghiệm sinh hoạt truyền thống, ẩm thực và cuộc sống nơi biên cương. Nhờ đó, không gian văn hóa và cảnh quan nguyên sơ của thôn được gìn giữ, bảo tồn, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển du lịch bền vững gắn với bản sắc độc đáo của đồng bào nơi đây.

Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn thuộc xã Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn, nằm trong Khu di tích cấp Quốc gia đặc biệt Khởi nghĩa Bắc Sơn và Vùng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn, nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, văn hóa đậm đà bản sắc, đặc biệt là văn hóa Tày được bảo tồn và phát huy rõ nét trong đời sống hàng ngày.

Mô hình du lịch cộng đồng tại Quỳnh Sơn được triển khai bài bản, mang đến cho du khách cơ hội tìm hiểu đời sống văn hóa bản địa, sinh hoạt trong không gian nhà sàn truyền thống, tham gia các hoạt động sản xuất nông nghiệp, trải nghiệm dệt vải, thưởng thức ẩm thực đặc sắc… Qua đó, góp phần bảo tồn thiên nhiên, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đặc trưng của địa phương, thúc đẩy phát triển du lịch bền vững gắn với bảo vệ cảnh quan, hệ sinh thái và giá trị văn hóa bản địa.

Danh hiệu “Làng Du lịch tốt nhất” của UN Tourism dành cho Thôn Lô Lô Chải và Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của chính sách phát triển du lịch nông thôn bền vững gắn với cộng đồng. Giải thưởng không chỉ là niềm tự hào của hai địa phương mà còn thể hiện sự ghi nhận xứng đáng của quốc tế đối với nỗ lực của Việt Nam trong việc giữ gìn và bảo tồn giá trị văn hóa bản địa; phát triển các loại hình du lịch - dịch vụ mang tính cộng đồng, bền vững.

Làng rau Trà Quế - Đà Nẵng

Làng rau Trà Quế - Đà Nẵng là đại diện duy nhất của Việt Nam được vinh danh trong mạng lưới Làng du lịch tốt nhất năm 2024 của Tổ chức Du lịch Liên Hiệp Quốc - UN Tourism (15/11/2024) tại Cartagena de Indias, Colombia.

Giải thưởng Làng du lịch tốt nhất của UN Tourism nhằm nâng cao vai trò của du lịch trong việc bảo vệ các làng quê vùng nông thôn, bao gồm cảnh quan, hệ thống tri thức, sự đa dạng sinh học và văn hóa, các hoạt động địa phương bao gồm nông, lâm, chăn nuôi, thủy sản và ẩm thực.

Những ngôi làng được lựa chọn nhận giải phải có sự nổi bật về tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, đồng thời có các hành động đổi mới, cam kết phát triển du lịch phù hợp với các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hiệp Quốc.

Sau khi đánh giá hơn 260 hồ sơ đăng ký từ 60 quốc gia, UN Tourism đã ghi nhận tài nguyên văn hóa, thiên nhiên phong phú và nổi bật của làng rau Trà Quế. Đi liền là những cam kết và hành động tuân thủ ba trụ cột về phát triển du lịch bền vững.

Giải thưởng Làng Du lịch tốt nhất của UN Tourism dành cho Làng rau Trà Quế - Đà Nẵng chính là sự ghi nhận những nỗ lực trong việc gìn giữ các giá trị văn hóa bản địa; nghề thủ công truyền thống; nếp sống, nếp sinh hoạt lâu đời; sự sáng tạo và chú trọng phát triển các loại hình du lịch - dịch vụ mang tính cộng đồng, bền vững; thể hiện sự thuần hậu, hiếu khách của người dân địa phương. Giải thưởng này là cơ hội để Trà Quế vững bước ra thế giới và từng bước trở thành điểm sáng của du lịch Đà Nẵng nói riêng và Việt Nam nói chung.

Được hình thành từ thế kỷ 16 và nằm cách phố cổ Hội An 3km về hướng biển, Làng rau Trà Quế mang đặc thù của một đảo sông gần biển. Làng được bao bọc bởi sông Cổ Cò và đầm Trà Quế mang đến khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng tươi tốt, tạo điều kiện thuận lợi để người dân nơi đây sáng tạo và phát triển nghề trồng rau theo phương thức hữu cơ lâu đời.

Hiện nay, làng Trà Quế có 202 hộ dân tham gia hoạt động trồng rau với 326 lao động trực tiếp trên diện tích 18 ha đất canh tác mang lại nguồn thu nhập ổn định. Tháng 4/2022, nghề trồng rau tại Trà Quế đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận và đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, thuộc loại hình tri thức dân gian, nghề thủ công truyền thống.

Tại làng Trà Quế, các di tích mang tính lịch sử như: giếng đá Chăm, Miếu Thổ thần, Miếu Ngũ hành, Mộ ông Nguyễn Văn Điển… hay Lễ cúng Cầu Bông cùng các phong tục, tập quán, tín ngưỡng, văn hóa ẩm thực đang được bảo tồn và phát huy một cách hiệu quả, là minh chứng cho quá trình phát triển lâu đời của làng.

Ngoài ra ở đây cũng có các tín ngưỡng tâm linh, phong tục, tập quán, văn hóa ẩm thực đang được bảo tồn và phát huy một cách hiệu quả, là minh chứng cho quá trình phát triển lâu đời của làng. Làng du lịch tốt nhất dành cho Trà Quế là sự ghi nhận những nỗ lực chung của Đà Nẵng trong việc giữ gìn các giá trị văn hóa. 

Làng Thái Hải - Thái Nguyên

Thái Hải nằm trên diện tích 25 ha, với đồi núi, hồ nước lớn, cây cối cùng 30 ngôi nhà sàn có tuổi đời hàng trăm năm. Các nhà sàn này được phục dựng nguyên bản để bảo tồn. Khu bảo tồn theo kiểu nhà sàn mang nét văn hóa đồng bào dân tộc Tày, cụ thể là dân tộc Tày vùng An toàn khu (ATK) Định Hóa.

Ngày 29/12/2022, UN Tourism công bố danh sách 32 làng du lịch tốt nhất thế giới 2022. Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải ở Thái Nguyên là đại diện duy nhất của Việt Nam được vinh danh.

Làng được lựa chọn đáp ứng tiêu chí nổi bật về tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, đồng thời có các hành động đổi mới, cam kết phát triển du lịch phù hợp với các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc.

Làng du lịch thích ứng thời tiết Tân Hóa - Quảng Trị

Theo Cục Du lịch Quốc gia, UN Tourism đã ghi nhận tài nguyên văn hóa, thiên nhiên phong phú và nổi bật của làng Tân Hóa. Ngoài ra, những cam kết và hành động của làng về phát triển du lịch bền vững cũng là yếu tố giúp Tân Hóa được vinh danh. Ngày 19/10/2023, UN Tourism (Tổ chức Du lịch thế giới) công bố Tân Hóa là "Làng du lịch tốt nhất thế giới 2023".

Được xem là vùng "rốn lũ" của Quảng Trị, năm 2010, Tân Hóa chứng kiến trận lụt lịch sử với mực nước dâng cao 12 m, nhấn chìm hầu hết nhà cửa. Dân làng phải sơ tán lên các hang đá và vách núi tránh trú. Năm 2011, người dân Tân Hóa làm nhà bè phao để sống chung với lũ và cải tiến thành mô hình nhà nổi vào năm 2012 để người dân có thể sinh hoạt bình thường trong lũ.

Hiện tại, Tân Hóa có hơn 600 căn nhà nổi được xây dựng 100% từ nguồn tiền ủng hộ của các "mạnh thường quân". Tân Hóa còn phát triển thêm mô hình trải nghiệm du lịch mùa lũ. Năm 2023, Việt Nam có 4 làng du lịch gửi hồ sơ từ các tỉnh Quảng Bình, Sơn La, Lai Châu và Hòa Bình nhưng Tân Hóa với mô hình "làng du lịch thích ứng với thời tiết" là nơi duy nhất được chọn.

Giải thưởng “Làng Du lịch tốt nhất thế giới” của UN Tourism nhằm nâng cao vai trò của du lịch trong việc bảo vệ các làng quê vùng nông thôn, bao gồm cảnh quan, hệ thống tri thức, sự đa dạng sinh học và văn hóa, các hoạt động địa phương bao gồm nông, lâm, chăn nuôi, thủy sản và ẩm thực. Những ngôi làng được lựa chọn nhận giải có sự nổi bật về tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, đồng thời có các hành động đổi mới, cam kết phát triển du lịch phù hợp với các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc.