Việt Nam tận dụng cơ hội về tài chính, ưu đãi, chuyển giao công nghệ

Tại Hội nghị COP 27, nhiều vấn đề thực hiện Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (Công ước) được các đại biểu thảo luận, thống nhất. Đặc biệt, về tài chính khí hậu, COP 27 làm rõ tiến độ huy động 100 tỷ đô la mỗi năm của các nước phát triển cho các quốc gia đang phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong đó, làm rõ nguồn lực hỗ trợ thích ứng, giải quyết vấn đề tổn thất và thiệt hại tại các nước đang phát triển; cuộc họp lần thứ 7 về cơ chế tài chính của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu; xem xét hoạt động của Quỹ Khí hậu xanh và các quỹ hỗ trợ thực hiện biến đổi khí hậu khác.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà tham dự sự kiện do Ngân hàng thế giới tổ chức tại COP27

Thế giới mới huy động được 84,1 tỷ đô la, 7% cho thích ứng

Theo Phó Cục trưởng Cục BĐKH Phạm Văn Tấn, về tiến độ đàm phán về tài chính khí hậu tại COP 27, đến thời điểm hiện nay, điều quan trọng nhất là các quốc gia đã thống nhất thảo luận nội dung sử dụng nguồn lực như thế nào để xử lý vấn đề tổn thất và thiệt hại, thích ứng BĐKH tại các nước đang phát triển.

Từ trước đến nay, 90% nguồn lực cho ứng phó BĐKH được dành cho giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, chưa đến 7% cho thích ứng BĐKH. Thực tế tại những nước đang phát triển, nhu cầu thích ứng với BĐKH để tồn tại và phát triển rất cao, nhưng không có nguồn lực. Nhiều năm nay, các nước đang phát triển đã yêu cầu vấn đề nguồn lực cho thích ứng phải ngang bằng với giảm nhẹ. Đây là chặng đường đấu tranh khá dài, bởi giảm nhẹ phát thải khí nhà kính dễ dàng huy động nguồn lực từ doanh nghiệp, trong khi với thích ứng BĐKH, các quốc gia thường sử dụng nguồn lực từ chính phủ hoặc hỗ trợ không hoàn lại.

Về nguồn tài chính BĐKH đến thời điểm hiện nay, tuy một số quốc gia đã đưa ra cam kết, nhưng theo Ban thư ký Công ước tổng hợp lại, thế giới mới huy động được 84,1 tỷ đô la, thấp hơn mục tiêu 100 tỷ đô la lẽ ra phải đạt được vào năm 2020. Đây là con số lớn, nhưng có khoảng 5 tỷ người nghèo trên thế giới. Trung bình mỗi người sẽ có 20 đô la Mỹ mỗi năm dành cho thích ứng BĐKH, cũng như xử lý vấn đề tổn thất, thiệt hại và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

Việt Nam tận dụng cơ hội về tài chính, ưu đãi, chuyển giao công nghệ

Đến với COP27 lần này, Đoàn công tác của Việt Nam do Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà làm Trưởng Đoàn, tiếp tục cùng đại diện đến từ các nước trên thế giới trao đổi, thảo luận việc hoàn thiện các cơ chế, chính sách theo hướng làm sao để sử dụng được, huy động được các nguồn lực, đóng góp từ các nước phát triển; phân bổ minh bạch, cân bằng cho nhiệm vụ thích ứng BĐKH, vốn là thách thức tại các nước đang phát triển. Bên cạnh đó, những cơ chế, chính sách cho mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính phải hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo. Đây là nhiệm vụ mà Việt Nam đã xác định lộ trình thực hiện.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà làm việc với ông Ravi Menon

 Giám đốc điều hành Ngân hàng Trung ương Singapore

Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà cho biết, Việt Nam cùng các Bên tham gia Công ước tiếp tục bàn thảo để các cơ chế đã được thỏa thuận đi vào triển khai trên thực tế, đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả. Đặc biệt, tại Hội nghị lần này, các nước nhấn mạnh việc sử dụng nguồn lực của các nước đang phát triển để thực hiện các nhiệm vụ ưu tiên cho thích ứng; đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ như vấn đề liên quan đến tổn thất và thiệt hại, phát triển rừng, hệ thống cảnh báo sớm,...

Đồng thời, các Bên cũng sẽ đưa ra các sáng kiến mới, cơ chế chính sách mới giữa khối Chính phủ với các thể chế tài chính công và tư, khối các doanh nghiệp, các nhà khoa học để thực hiện được lộ trình chuyển đổi năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo một cách chắc chắn. Việt Nam có thể tận dụng thời cơ này để đảm bảo các vấn đề công bằng, công lý khi tiếp nhận chuyển giao công nghệ, giải quyết các vấn đề xã hội nảy sinh do tác động của quá trình chuyển đổi. Quá trình này cũng cần đáp ứng nguyên tắc của Thỏa thuận Paris về trách nhiệm chung nhưng có phân biệt giữa các nước phát triển và đang phát triển.

Có thể nói, COP27 là kỳ họp rất khác so với các hội nghị trước đây. Thay vì Đoàn công tác Việt Nam lên kế hoạch để gặp gỡ được nhiều đối tác, năm nay, các đối tác phát triển, đối tác quốc tế đã hết sức chủ động đưa ra kế hoạch gặp gỡ phía Việt Nam. Đây là cơ hội lớn để chúng ta tiếp xúc với rất nhiều tổ chức quốc tế hàng đầu và đề cập đến những vấn đề của riêng mình.

Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà cho biết, trong Hội nghị của một Liên minh tài chính cho BĐKH, nhiều thiết chế, ngân hàng lớn trên thế giới cùng với các đại diện các cơ quan quản lý, các tổ chức quốc tế về môi trường, BĐKH đã cùng bàn về cơ chế chính sách tài chính, chính sách huy động tài chính, chuyển giao công nghệ cho Việt Nam. Trong khuôn khổ Hội nghị COP27, Đoàn công tác cùng trao đổi với đồng nghiệp từ các nước G7 và G7+ để bàn về chuyển đổi năng lượng công bằng, công lý cho Việt Nam. Trong đó, nội dung đề cập đến việc làm thế nào để Việt Nam có thể tận dụng cơ hội về tài chính, ưu đãi, chuyển giao công nghệ, huy động được các nhà đầu tư có năng lực trong lĩnh vực này. Đây cũng là nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao cho đoàn công tác, chúng ta phải sớm tận dụng cơ hội chuyển giao công nghệ này để xây dựng các trung tâm công nghiệp, năng lượng tái tạo lớn tại Việt Nam. Không chỉ vấn đề sản xuất năng lượng mà cần tạo ra ngành công nghiệp phụ trợ đi kèm, giúp Việt Nam có cơ hội huy động nguồn lực cho mô hình tăng trưởng mới sắp tới.

Tại COP27, Đoàn đã có buổi làm việc với ông Ravi Menon, Giám đốc điều hành Ngân hàng Trung ương Singapore về việc thúc đẩy hình thành thị trường carbon tại Việt Nam trong thời gian tới. Buổi làm việc nhằm triển khai các nội dung Bản ghi nhớ Hợp tác theo Điều 6 Thỏa thuận Paris giữa Bộ TN&MT Việt Nam và Bộ Thương mại và Công nghiệp (Singapore). Theo ông Ravi Menon để Việt Nam đạt được cam kết đạt phát thải ròng bằng "0" đến năm 2050, phía Ngân hàng Trung ương Singapore cho rằng, cần phải thúc đẩy hình thành thị trường carbon cho Việt Nam, tạo ra tín chỉ chất lượng cao, thu hút nhiều nhà đầu tư, khối tư nhân tham gia hơn. Dự báo nhu cầu tín chỉ tại Việt Nam sẽ tăng lên. Trong khi đó, Singapore cũng như các nước trong khu vực đều cần tín chỉ carbon. Đây là cơ hội cho Việt Nam tạo ra tín chỉ carbon chất lượng cao và mở rộng trao đổi tín chỉ. Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, Việt Nam không chỉ hình thành thị trường carbon mà tiến tới xây dựng thị trường tài chính một cách đồng bộ. Việc trao đổi, mua bán tín chỉ có thể vượt ra khỏi phạm vi ASEAN, tham gia thị trường thế giới đến các châu lục khác. Việt Nam đề nghị phía Singapore hỗ trợ để sớm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý chính sách hình thành thị trường, sau đó là thiết chế để quản trị.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà làm việc và dự lễ trao Biên bản ghi nhớ Chương trình hợp tác về môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp (ESG) giữa Bộ TN&MT và Ngân hàng HSBC Việt Nam cũng được tổ chức. Theo đó, HSBC Việt Nam sẽ hỗ trợ Bộ TN&MT xây dựng phương pháp tiếp cận thực tế trong việc hiện thực hóa các chiến lược phù hợp với các mục tiêu phát thải ròng bằng "0" của Việt Nam, cũng như xây dựng cơ cấu để mở ra các nguồn tài chính quốc tế nhằm hỗ trợ các mục tiêu này. Trong vòng 8 năm tới, Ngân hàng sẽ tập trung vào bốn mục tiêu chính.

Thứ nhất, đóng góp vào quá trình thực hiện Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050 thông qua chia sẻ thông lệ và kinh nghiệm, nhằm giúp Chính phủ Việt Nam xây dựng, hoàn thiện cơ cấu và chính sách để khai thác các nguồn tài trợ tiềm năng từ nhà đầu tư và định chế tài chính quốc tế. Thứ hai, giúp Việt Nam xây dựng nguồn lực và năng lực cần thiết trong lĩnh vực bền vững. Thứ ba, xây dựng Tiêu chuẩn phân loại - định nghĩa tài sản bền vững và các sản phẩm tài chính tại Việt Nam. Thứ tư, đóng góp và hỗ trợ Bộ TN&MT phát triển các bộ công cụ, hướng dẫn doanh nghiệp trong tất cả các lĩnh vực đánh giá mức độ phát thải, rủi ro chuyển đổi và phát triển các lộ trình hướng tới nền kinh tế giảm phát thải khí nhà kính.

Có thể thấy, Tại COP27, Đoàn công tác của Việt Nam cũng tiếp tục xây dựng hình ảnh đất nước Việt Nam cam kết có trách nhiệm, tiên phong chuyển đổi năng lượng cùng với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số. Đây là nhiệm vụ vừa mang xu thế thời đại nhưng cũng hết sức cần thiết với Việt Nam trong chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế - xã hội, thu hút nguồn tài chính. Đoàn công tác triển khai rất nhiều hoạt động song phương của Việt Nam với các tổ chức quốc tế, đa phương của Việt Nam và các doanh nghiệp liên quan đến chuyển đổi năng lượng; tiếp xúc với các thể chế tài chính lớn như Ngân hàng Thế giới và các tổ chức khác. Qua đó, huy động nguồn lực và học hỏi kinh nghiệm từ các đối tác phát triển. Việt Nam cũng sẽ tham gia vào nhiều sáng kiến, đặc biệt là các sáng kiến huy động nguồn lực tài chính, sáng kiến liên quan đến chuyển giao công nghệ.

Phương Đông