Sáng 4/8/2025, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Tổ trưởng Tổ Chỉ đạo số 3 của Đảng bộ Chính phủ nhiệm kỳ 2025-2030, chủ trì cuộc làm việc cho ý kiến về công tác chuẩn bị Đại hội Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhiệm kỳ 2025-2030. Ảnh: Văn Điệp - TTXVN

Tháng 8/2025, Đại hội lần thứ I Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường diễn ra trong bối cảnh đặc biệt: cả nước đang hướng tới kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1930-2030); đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với khát vọng “Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao” vào giữa thế kỷ XXI. Đại hội là sự kiện chính trị quan trọng không chỉ của riêng ngành Nông nghiệp và Môi trường mà còn của toàn bộ hệ thống chính trị, kinh tế - xã hội, bởi đây là kỳ Đại hội đầu tiên của một Đảng bộ được hợp nhất, hội tụ cả sức mạnh của hai lĩnh vực trụ cột: nông nghiệp và tài nguyên - môi trường.

Nhìn lại nhiệm kỳ 2020-2025, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phát huy truyền thống đoàn kết, thống nhất ý chí và hành động, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức để hoàn thành toàn diện các chỉ tiêu nhiệm kỳ. Những kết quả đạt được là minh chứng sinh động cho bản lĩnh chính trị, trí tuệ tập thể và tinh thần dấn thân phụng sự của đội ngũ cán bộ, đảng viên toàn ngành.

Đại hội Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra từ ngày 13-14/8/2025.

                                                                                                                                      Ảnh: Thành Công.

Bức tranh tổng thể của nhiệm kỳ: 8/8 chỉ tiêu hoàn thành, nhiều chỉ tiêu vượt kế hoạch

Nhiệm kỳ 2020-2025 được ghi dấu như một giai đoạn đặc biệt khó khăn nhưng cũng đầy ấn tượng đối với ngành Nông nghiệp và Môi trường. Ngành phải đối mặt với hàng loạt thách thức chưa từng có: dịch bệnh covid-19 bùng phát toàn cầu, đứt gãy chuỗi cung ứng; thiên tai, bão lũ, hạn hán, xâm nhập mặn diễn biến bất thường; thị trường thế giới biến động mạnh do xung đột địa chính trị, giá nguyên liệu và năng lượng tăng cao; yêu cầu ngày càng khắt khe của các thị trường xuất khẩu lớn về tiêu chuẩn kỹ thuật, truy xuất nguồn gốc, chứng nhận môi trường.

Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ, cùng sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành, toàn Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã nêu cao tinh thần đoàn kết, ý chí kiên cường, biến khó khăn thành động lực, chủ động đổi mới để vừa ứng phó thách thức, vừa thúc đẩy phát triển. Kết quả là toàn bộ 8/8 chỉ tiêu chủ yếu của nhiệm kỳ đã hoàn thành, trong đó nhiều chỉ tiêu đạt và vượt xa kế hoạch. Đây là kết quả thể hiện rõ năng lực lãnh đạo, sức mạnh tập thể và tinh thần hành động của cả hệ thống.

Tốc độ tăng trưởng giá trị gia tăng ngành nông nghiệp vượt kế hoạch: Trong bối cảnh nền kinh tế chịu nhiều tác động bất lợi, tốc độ tăng trưởng giá trị gia tăng của toàn ngành giai đoạn 2020-2025 ước đạt trên 3,5%/năm, vượt mục tiêu Đại hội đề ra (2,5-3%/năm). Kết quả này đặc biệt ý nghĩa khi ngành nông nghiệp tiếp tục khẳng định vai trò trụ đỡ của nền kinh tế, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đóng góp ổn định vào GDP trong những giai đoạn khó khăn nhất của dịch bệnh và khủng hoảng thị trường.

Kim ngạch xuất khẩu duy trì đà tăng cao: Tận dụng tốt cơ hội từ 15 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết, nhất là các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt tốc độ tăng trưởng trung bình trên 8,4%/năm, vượt xa mục tiêu 5-6%/năm. Nhiều nhóm hàng đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD/năm, khẳng định thương hiệu nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế, đồng thời đóng góp tích cực vào cán cân thương mại quốc gia.

Chương trình xây dựng nông thôn mới vượt chỉ tiêu: Tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới dự kiến đến năm 2025 đạt 80,5-81,5%, vượt kế hoạch đề ra. Đây là kết quả của sự chung sức từ trung ương tới địa phương, gắn kết xây dựng nông thôn mới với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao đời sống nông dân và bảo vệ môi trường sinh thái.

An sinh xã hội, giảm nghèo bền vững đạt kết quả rõ rệt: Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng nhanh, từ 43 triệu đồng/năm năm 2021 lên 55 triệu đồng/năm năm 2024, tốc độ tăng 7-8%/năm. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn 1,93%, hộ nghèo khu vực nông thôn còn khoảng 3,1% - mức thấp nhất trong nhiều năm qua. Đây là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của các chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách hỗ trợ sản xuất, khuyến nông, đào tạo nghề và khơi dậy nội lực cộng đồng.

Công tác xây dựng Đảng hoàn thành toàn diện các mục tiêu: Tất cả các chỉ tiêu công tác xây dựng Đảng được giao đều hoàn thành 100%, trong đó có nhiều chỉ tiêu vượt mức. Công tác phát triển đảng viên mới, củng cố tổ chức cơ sở Đảng, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, kiểm tra giám sát và kỷ luật Đảng đều được triển khai nghiêm túc, đồng bộ. Đặc biệt, việc hợp nhất Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với Đảng bộ Bộ Tài nguyên và Môi trường, hình thành Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường thống nhất, là dấu mốc tổ chức quan trọng, tạo sức mạnh mới cho toàn ngành.

Thể chế, chính sách được hoàn thiện đồng bộ hơn: Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực nông nghiệp, tài nguyên và môi trường được rà soát, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới, góp phần tháo gỡ những “điểm nghẽn” về pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho phát triển sản xuất, bảo vệ môi trường, khai thác hợp lý tài nguyên và thích ứng biến đổi khí hậu.

Khoa học - công nghệ và chuyển đổi số từng bước khẳng định vai trò: Ngành đã chú trọng đầu tư, ứng dụng các tiến bộ khoa học - công nghệ vào sản xuất và quản lý. Nhiều công nghệ mới được đưa vào thực tiễn như nông nghiệp thông minh, quản lý rừng bằng công nghệ viễn thám, quan trắc môi trường bằng hệ thống cảm biến, áp dụng công nghệ blockchain trong truy xuất nguồn gốc nông sản.

Vị thế và uy tín quốc tế được nâng cao: Việt Nam đã khẳng định vai trò tích cực trong các diễn đàn quốc tế về nông nghiệp, môi trường và khí hậu, đồng thời thiết lập và mở rộng hợp tác song phương, đa phương với nhiều đối tác chiến lược. Các sáng kiến, cam kết quốc tế về giảm phát thải, bảo vệ rừng, quản lý tài nguyên bền vững được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Cổng Thông tin Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường là kênh thông tin tập trung, nhanh chóng và chính thống về mọi hoạt động chuẩn bị, tổ chức Đại hội. Ảnh: Nguyễn Thủy.

Củng cố tổ chức Đảng: nền tảng vững chắc cho nhiệm kỳ mới

Nếu coi kết quả sản xuất, xuất khẩu hay chỉ tiêu tăng trưởng là “thành quả bề nổi” của nhiệm kỳ 2020-2025, thì việc củng cố và phát triển tổ chức Đảng chính là “gốc rễ” bảo đảm cho mọi thành công đó. Bởi Đảng là lực lượng lãnh đạo toàn diện, trực tiếp quyết định đường hướng, chất lượng và hiệu quả của mọi hoạt động chính trị, kinh tế - xã hội của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Một dấu mốc lịch sử về tổ chức: Thực hiện Quyết định số 36-QĐ/ĐU ngày 19/02/2025 của Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương, Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường chính thức được thành lập trên cơ sở tổ chức lại Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Đảng bộ Bộ Tài nguyên và Môi trường. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, hai lĩnh vực quản lý nhà nước quan trọng bậc nhất - nông nghiệp và tài nguyên, môi trường - được hợp nhất trong một Đảng bộ thống nhất, vừa rộng về phạm vi, vừa sâu về chuyên môn.

Đến thời điểm hiện tại, Đảng bộ Bộ có 82 tổ chức đảng trực thuộc (gồm 57 Đảng bộ và 25 chi bộ) với tổng số 10.083 đảng viên. Quy mô tổ chức này cho thấy sức mạnh chính trị, tư tưởng và tổ chức của toàn Bộ, đồng thời đặt ra yêu cầu rất cao về năng lực lãnh đạo, quản trị và điều hành.

Việc hợp nhất không đơn thuần là ghép hai bộ máy thành một, mà là quá trình sáp nhập về tư duy, văn hóa công vụ, cơ chế phối hợp, đòi hỏi bản lĩnh lãnh đạo, kỹ năng tổ chức và đặc biệt là sự đồng thuận chính trị của toàn thể cán bộ, đảng viên.

Kiện toàn bộ máy, bảo đảm tính kế thừa và đổi mới: Sau khi hợp nhất, Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ đã khẩn trương kiện toàn cấp ủy, bảo đảm sự lãnh đạo liên tục và thống nhất. Các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành được phân công, bố trí hợp lý, vừa bảo đảm kế thừa kinh nghiệm từ hai Đảng bộ trước, vừa tạo điều kiện phát huy trí tuệ, sáng kiến của đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ khoa học.

Cùng với đó, hệ thống quy chế làm việc, quy định phân công nhiệm vụ, và các cơ chế phối hợp nội bộ được ban hành, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy trách nhiệm cá nhân song song với sức mạnh tập thể. Đây là cơ sở để toàn Đảng bộ vận hành thông suốt, nhất là trong bối cảnh phạm vi quản lý mở rộng và yêu cầu công việc ngày càng cao.

Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ và công tác đảng viên: Báo cáo chính trị cho thấy, trong nhiệm kỳ qua, chất lượng sinh hoạt chi bộ đã có chuyển biến tích cực, nhiều đơn vị thực hiện sinh hoạt chuyên đề gắn với nhiệm vụ chính trị và chuyên môn, đưa nội dung học tập, quán triệt và triển khai các nghị quyết của Đảng vào thực tiễn công tác.

Công tác phát triển đảng viên mới được quan tâm, chú trọng chất lượng hơn số lượng, bảo đảm mỗi đảng viên mới kết nạp là một nhân tố tích cực, gương mẫu trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và trách nhiệm xã hội. Việc rà soát, quản lý hồ sơ đảng viên được thực hiện nghiêm túc, ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả quản lý.

Đào tạo, bồi dưỡng và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ: Nhận thức rõ “cán bộ là then chốt của then chốt”, Đảng ủy Bộ đã chỉ đạo tăng cường các chương trình đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, quản lý nhà nước, ngoại ngữ, tin học và kỹ năng lãnh đạo cho cán bộ, đảng viên. Nhiều cán bộ trẻ, cán bộ khoa học đã được quy hoạch, đào tạo để sẵn sàng đảm nhận vị trí lãnh đạo, quản lý trong tương lai.

Công tác luân chuyển, điều động cán bộ giữa các đơn vị trực thuộc và giữa các lĩnh vực chuyên môn khác nhau được thực hiện có chọn lọc, vừa để bổ sung nhân lực ở những nơi cần thiết, vừa tạo cơ hội cho cán bộ rèn luyện, trưởng thành.

Gắn công tác xây dựng Đảng với nhiệm vụ chính trị: Điểm nổi bật trong công tác tổ chức Đảng của Bộ là gắn kết chặt chẽ nhiệm vụ xây dựng Đảng với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Mỗi nghị quyết, chương trình công tác của Đảng ủy Bộ đều được thiết kế sao cho vừa đáp ứng yêu cầu về công tác tư tưởng, tổ chức, vừa trực tiếp phục vụ các mục tiêu phát triển ngành.

Chính sự gắn kết này giúp các cấp ủy, tổ chức Đảng trực thuộc không “xa rời thực tiễn”, mà trái lại, trở thành trung tâm lãnh đạo, động viên và hỗ trợ chuyên môn cho toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động.

Ý nghĩa chính trị và tầm nhìn cho nhiệm kỳ mới: Việc củng cố tổ chức Đảng trong nhiệm kỳ vừa qua không chỉ giải quyết những vấn đề trước mắt của quá trình hợp nhất, mà còn đặt nền móng vững chắc cho nhiệm kỳ 2025-2030. Một Đảng bộ thống nhất, mạnh cả về tổ chức, tư tưởng, chính trị và đạo đức chính là điều kiện tiên quyết để triển khai thắng lợi các mục tiêu chiến lược: phát triển nông nghiệp xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế các-bon; quản lý bền vững tài nguyên; bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.

Đây là cơ sở để Đại hội lần thứ I của Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường không chỉ là dịp tổng kết nhiệm kỳ, mà còn là lời tuyên ngôn về tinh thần đoàn kết, đổi mới và hành động - nền tảng bảo đảm cho mọi thành công của Bộ trong giai đoạn mới.

Thành tựu chuyên ngành: từ đồng ruộng, cánh rừng tới thị trường thế giới

Nhiệm kỳ 2020-2025, ngành Nông nghiệp và Môi trường không chỉ giữ vững vai trò trụ đỡ của nền kinh tế mà còn mở ra những không gian phát triển mới, khẳng định vị thế Việt Nam trên thị trường quốc tế và góp phần bảo vệ các giá trị sinh thái, môi trường.

Trồng trọt - nâng tầm chất lượng và thương hiệu: Sản xuất trồng trọt đã chuyển mạnh từ tăng sản lượng sang nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường trong nước và quốc tế. Diện tích gieo trồng được cơ cấu hợp lý, tăng tỷ trọng cây trồng có giá trị kinh tế cao như rau, quả, cây công nghiệp dài ngày.

Ngành đã thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao trong canh tác: hệ thống tưới tiết kiệm, canh tác thông minh, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Hàng nghìn vùng sản xuất nông sản đã được cấp mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường khó tính.

Nhờ đó, gạo Việt Nam giữ vững vị trí trong nhóm 3 nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, nhiều thời điểm giá gạo Việt Nam cao nhất thế giới. Rau quả đạt kim ngạch xuất khẩu kỷ lục, đóng góp quan trọng vào tổng kim ngạch toàn ngành.

Chăn nuôi và thú y - đảm bảo an toàn sinh học và chủ động dịch bệnh: Ngành chăn nuôi đã từng bước tái cấu trúc theo hướng an toàn sinh học, hữu cơ, tuần hoàn, giảm ô nhiễm môi trường và nâng cao chất lượng sản phẩm. Các mô hình chăn nuôi khép kín, ứng dụng công nghệ xử lý chất thải, sản xuất điện sinh khối từ khí sinh học được nhân rộng.

Công tác thú y đạt nhiều kết quả nổi bật, sản xuất thành công nhiều loại vắc-xin phòng bệnh cho gia súc, gia cầm, thủy sản; kiểm soát hiệu quả các dịch bệnh nguy hiểm như dịch tả lợn châu Phi, cúm gia cầm, lở mồm long móng. Năng lực xét nghiệm, giám sát dịch bệnh được nâng lên nhờ đầu tư phòng thí nghiệm hiện đại, hợp tác quốc tế và đào tạo cán bộ.

Những thành tựu này vừa bảo vệ an toàn dịch bệnh quốc gia, vừa củng cố niềm tin của thị trường quốc tế đối với sản phẩm chăn nuôi Việt Nam.

Thủy sản - vươn xa ra biển lớn: Thủy sản tiếp tục là một ngành mũi nhọn, đóng góp lớn vào kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản. Nhiệm kỳ qua, ngành đã tập trung nâng cao chất lượng giống, cải thiện hạ tầng nuôi trồng, hiện đại hóa khai thác và chế biến.

Ngành triển khai đồng bộ các giải pháp gỡ “thẻ vàng” IUU của EC, tăng cường quản lý tàu cá, giám sát hành trình, truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, chú trọng nuôi biển công nghiệp, mở rộng vùng nuôi thủy sản xa bờ, phát triển các đối tượng nuôi có giá trị cao như tôm hùm, cá biển, nhuyễn thể.

Nhờ đó, nhiều sản phẩm thủy sản của Việt Nam, đặc biệt là tôm, cá tra, đã có mặt ở trên 160 quốc gia và vùng lãnh thổ, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường.

Lâm nghiệp - phát triển kinh tế rừng và mở ra kỷ nguyên kinh tế các-bon:  Lâm nghiệp ghi dấu ấn bằng việc nâng cao độ che phủ rừng, cải thiện chất lượng rừng tự nhiên, phát triển rừng trồng gỗ lớn. Đặc biệt, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng được thực hiện hiệu quả, tạo nguồn tài chính bền vững cho công tác bảo vệ và phát triển rừng.

Một thành tựu mang tính đột phá là lần đầu tiên Việt Nam bán thành công 10,3 triệu tín chỉ carbon rừng, thu về khoảng 1.200 tỷ đồng. Đây không chỉ là nguồn thu quan trọng cho ngân sách mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam trên thị trường các-bon quốc tế, góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Song song, ngành đã đẩy mạnh trồng rừng gỗ lớn, trồng rừng theo tiêu chuẩn FSC, nâng cao giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ - một ngành hàng liên tục đạt kim ngạch trên 10 tỷ USD/năm.

Tài nguyên, môi trường và khí hậu - quản lý bền vững và hội nhập quốc tế: Lĩnh vực quản lý tài nguyên và môi trường đạt nhiều tiến bộ, hệ thống pháp luật được rà soát, bổ sung, hoàn thiện; nhiều cơ chế, chính sách mới về quản lý đất đai, tài nguyên nước, khoáng sản, môi trường đã được ban hành.

Công tác quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn, cảnh báo thiên tai được nâng cấp cả về công nghệ và năng lực dự báo, góp phần bảo đảm an toàn cho sản xuất và đời sống.

Việt Nam đã tham gia và triển khai nhiều cam kết quốc tế về khí hậu, trong đó có Tuyên bố Glasgow về rừng và sử dụng đất, Liên minh chuyển đổi năng lượng công bằng, Liên minh hành động khí hậu… Nhiều dự án hợp tác quốc tế được triển khai, mang lại lợi ích thiết thực về vốn, công nghệ và kinh nghiệm quản lý.

Khoa học - công nghệ và chuyển đổi số, nền tảng cho bứt phá: Ngành đã đưa công nghệ số và dữ liệu lớn vào quản lý và sản xuất, cơ sở dữ liệu đất đai, dữ liệu rừng, hệ thống giám sát nghề cá, quan trắc môi trường biển; áp dụng công nghệ blockchain trong truy xuất nguồn gốc; sử dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích dữ liệu thời tiết, dịch bệnh.

Nhiều tiến bộ khoa học, công nghệ được thương mại hóa, gắn nghiên cứu với nhu cầu sản xuất và thị trường. Đây chính là nền tảng để nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.

Từ đồng ruộng xanh tốt, cánh rừng bạt ngàn, vùng biển giàu tiềm năng, đến các thị trường quốc tế rộng mở, thành tựu chuyên ngành trong nhiệm kỳ 2020 - 2025 là minh chứng cho khả năng tích hợp giữa sản xuất và bảo tồn, giữa kinh tế và sinh thái. Đây chính là nền tảng để ngành Nông nghiệp và Môi trường bước vào nhiệm kỳ mới với khát vọng vươn lên mạnh mẽ hơn, bền vững hơn.

Góp phần nâng cao đời sống, giảm nghèo bền vững

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, bên cạnh nhiệm vụ thúc đẩy tăng trưởng và hội nhập, Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường luôn xác định một sứ mệnh có ý nghĩa chiến lược và nhân văn sâu sắc: nâng cao đời sống người dân, đặc biệt là khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa; đẩy nhanh xóa đói, giảm nghèo bền vững. Đây vừa là yêu cầu chính trị, vừa là thước đo hiệu quả thực chất của các chính sách, chương trình, dự án mà Bộ trực tiếp chỉ đạo và phối hợp thực hiện.

Thu nhập khu vực nông thôn tăng nhanh, chất lượng sống được cải thiện. Kết quả nổi bật nhất là thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng từ 43 triệu đồng/năm (2021) lên 55 triệu đồng/năm (2024), tốc độ tăng bình quân đạt 7 - 8%/năm. Mức tăng này không chỉ vượt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ trước, mà còn thể hiện sự chuyển biến về chất lượng của sản xuất nông nghiệp, khi giá trị gia tăng, hiệu quả sản xuất và khả năng kết nối thị trường được cải thiện rõ rệt.

Cùng với tăng thu nhập, chất lượng cuộc sống của người dân cũng được nâng cao: hệ thống giao thông nông thôn được mở rộng, nhiều xã, huyện đạt chuẩn nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao; tỷ lệ hộ sử dụng điện lưới quốc gia, nước sạch hợp vệ sinh tăng; các dịch vụ giáo dục, y tế, văn hóa - thể thao ở nông thôn ngày càng đa dạng và dễ tiếp cận.

Giảm nghèo bền vững đã thực hiện xuyên suốt từ chính sách đến thực tiễn. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm mạnh, đến năm 2024 còn 1,93%, trong đó tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn khoảng 3,1%. Đây là mức giảm ấn tượng trong bối cảnh nền kinh tế và đời sống xã hội chịu tác động tiêu cực từ đại dịch COVID-19, thiên tai, biến đổi khí hậu.

Kết quả này có được nhờ sự triển khai đồng bộ các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Nhiều chính sách hỗ trợ sinh kế, tín dụng ưu đãi, đào tạo nghề, khuyến nông - khuyến lâm - khuyến ngư đã đến đúng đối tượng, giúp người dân tự lực vươn lên thoát nghèo.

Đặc biệt, các mô hình giảm nghèo gắn với chuỗi giá trị nông sản, sản xuất theo tiêu chuẩn, chứng nhận, liên kết hợp tác xã - doanh nghiệp - nông dân đã chứng minh hiệu quả cao. Không ít hộ gia đình từ chỗ nghèo khó đã trở thành hộ sản xuất giỏi, tham gia xuất khẩu nông sản.

Xây dựng nông thôn mới - đòn bẩy nâng cao đời sống. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới được gắn chặt với các chính sách hỗ trợ sản xuất, phát triển ngành nghề nông thôn, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng đời sống tinh thần. Đến năm 2025, tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới dự kiến đạt 80,5- 81,5%, nhiều tỉnh có 100% số xã đạt chuẩn.

Không gian nông thôn đổi thay mạnh mẽ: đường làng, ngõ xóm bê tông hóa; trường học, trạm y tế khang trang; hệ thống điện, nước, thông tin liên lạc phủ rộng; cảnh quan môi trường sáng - xanh - sạch - đẹp. Những thay đổi ấy không chỉ cải thiện vật chất, mà còn góp phần tạo dựng nếp sống văn minh, gìn giữ bản sắc văn hóa.

Nhiệm kỳ qua, xuất hiện nhiều điển hình tiên tiến trong phát triển kinh tế nông thôn và giảm nghèo bền vững: từ mô hình trồng cây ăn quả đặc sản kết hợp du lịch sinh thái ở miền núi phía Bắc, đến nuôi trồng thủy sản công nghệ cao ở đồng bằng sông Cửu Long; từ tổ hợp tác chăn nuôi hữu cơ ở miền Trung, đến sản xuất nông nghiệp hữu cơ kết hợp năng lượng tái tạo ở Tây Nguyên.

Mỗi mô hình thành công đều mang chung một thông điệp: khi chính sách đúng, tổ chức sản xuất hợp lý, gắn với thị trường và phát huy nội lực cộng đồng, thì ngay cả những vùng khó khăn nhất cũng có thể thay đổi diện mạo, nâng cao đời sống người dân.

Việc nâng cao đời sống, giảm nghèo bền vững không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn có ý nghĩa chính trị - xã hội quan trọng, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, tạo nền tảng xã hội ổn định để thúc đẩy phát triển bền vững.

Những kết quả này cũng khẳng định rằng mục tiêu phát triển kinh tế phải luôn gắn liền với tiến bộ, công bằng xã hội - đúng như tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các chiến lược phát triển quốc gia.

Tự hào nhưng không chủ quan: nhìn thẳng vào hạn chế để tiến bước

Những kết quả toàn diện và ấn tượng của nhiệm kỳ 2020-2025 là minh chứng cho sự lãnh đạo đúng đắn, bản lĩnh chính trị và sức mạnh đoàn kết của Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Tuy nhiên, tinh thần trách nhiệm của một Đảng bộ tiên phong đòi hỏi không chỉ biết tự hào, mà còn phải thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế để kịp thời khắc phục, tạo đà cho bước tiến mới.

Trước hết, công tác thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng vẫn còn khâu chưa kịp thời. Một số văn bản quy phạm pháp luật ở các lĩnh vực trọng yếu như đất đai, tài nguyên nước, lâm nghiệp, thủy sản, môi trường… còn thiếu tính đồng bộ, chưa đủ sức tạo bứt phá, thậm chí ở vài điểm vẫn mang nặng tư duy quản lý, kiểm soát, chưa thật sự kiến tạo và thúc đẩy phát triển. Đây là nguyên nhân khiến một số chính sách chậm đi vào cuộc sống, làm giảm tốc độ triển khai nhiệm vụ.

Năng lực dự báo, tầm nhìn chiến lược của một số cấp ủy, lãnh đạo đơn vị chưa đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh mới. Sự biến động nhanh của kinh tế thế giới, thị trường nông sản, biến đổi khí hậu và các rủi ro thiên tai đòi hỏi khả năng dự báo chính xác, kịp thời để chủ động điều hành. Song ở không ít nơi, việc phân tích dữ liệu, dự báo xu hướng còn thiếu chiều sâu, công cụ hỗ trợ chưa hiện đại, dẫn tới việc ứng phó đôi khi còn bị động.

Chuyển đổi số và ứng dụng khoa học - công nghệ tuy đã có bước tiến, nhưng chưa trở thành động lực mạnh mẽ trong toàn ngành. Cơ sở dữ liệu chuyên ngành còn phân tán, chưa kết nối đồng bộ; nhiều quy trình quản lý vẫn dựa trên hồ sơ giấy; tỷ lệ áp dụng công nghệ cao trong sản xuất, chế biến chưa tương xứng với tiềm năng. Một số mô hình thí điểm thành công nhưng chưa được nhân rộng do thiếu nguồn lực hoặc cơ chế hỗ trợ.

Bên cạnh đó, hạ tầng chuỗi giá trị còn yếu, đặc biệt ở khâu logistics, kho lạnh, chế biến sâu và bảo quản sau thu hoạch. Không ít sản phẩm nông sản vẫn xuất khẩu ở dạng thô hoặc sơ chế, giá trị gia tăng thấp, dễ bị tổn thương trước biến động thị trường. Liên kết giữa sản xuất - chế biến - tiêu thụ ở một số ngành hàng chưa thật sự chặt chẽ, dẫn đến sức cạnh tranh chưa cao.

Công tác xây dựng Đảng ở cơ sở cũng còn những điểm cần chú ý. Chất lượng sinh hoạt chi bộ ở một số đơn vị chưa thật sự đổi mới; nội dung sinh hoạt chưa gắn chặt với nhiệm vụ chính trị và chuyên môn. Trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, đảng viên giữa các đơn vị, vùng miền chưa đồng đều; một bộ phận cán bộ quản lý chưa đáp ứng yêu cầu về kỹ năng quản trị hiện đại, ngoại ngữ, tin học và kiến thức hội nhập quốc tế.

Việc nhận diện rõ những tồn tại này không nhằm làm giảm giá trị thành tựu, mà thể hiện tinh thần cầu thị và tự soi, tự sửa của Đảng bộ. Chỉ khi dám đối diện với khuyết điểm, chúng ta mới tìm ra giải pháp đúng và kịp thời để chuyển hóa khó khăn thành cơ hội.

Nhiệm kỳ 2025-2030 đòi hỏi hành động quyết liệt hơn trên một số trục ưu tiên: Hoàn thiện thể chế, bảo đảm tính đồng bộ, minh bạch và khả thi của hệ thống pháp luật; Nâng cao năng lực dự báo, hoạch định chiến lược, ứng dụng phân tích dữ liệu lớn phục vụ điều hành; Đẩy mạnh chuyển đổi số, kết nối toàn bộ cơ sở dữ liệu ngành, áp dụng công nghệ cao vào sản xuất và quản lý; Phát triển hạ tầng chuỗi giá trị, nhất là logistics, kho lạnh, chế biến sâu để nâng cao giá trị gia tang; Chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ “vừa hồng vừa chuyên”, tinh gọn, liêm chính, có tầm nhìn chiến lược.

Một Đảng bộ vững vàng không chỉ ở thành tích đã đạt, mà ở bản lĩnh dám nhìn nhận yếu kém và quyết tâm khắc phục. Đó chính là động lực để toàn ngành Nông nghiệp và Môi trường bước vào nhiệm kỳ mới với tư thế chủ động, khát vọng lớn và niềm tin tất thắng.

Ý nghĩa chính trị và thông điệp gửi tới nhiệm kỳ mới

Nhìn lại nhiệm kỳ 2020-2025, có thể khẳng định: những thành tựu mà Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường đạt được không chỉ đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an ninh lương thực, bảo vệ môi trường và nâng cao đời sống nhân dân, mà còn mang giá trị chính trị sâu sắc. Đó là minh chứng rõ rệt cho năng lực lãnh đạo toàn diện, bản lĩnh vững vàng và sức chiến đấu của một Đảng bộ được hình thành từ sự hợp nhất hai lĩnh vực lớn, nay đã thực sự hòa quyện thành một khối thống nhất.

Về phương diện chính trị, kết quả ấy củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng; khẳng định rằng mọi khó khăn, thách thức - dù từ biến động thị trường toàn cầu, dịch bệnh hay thiên tai đều có thể vượt qua khi Đảng lãnh đạo đúng đắn, tổ chức bộ máy khoa học và phát huy được sức mạnh đoàn kết toàn dân.

Về phương diện xã hội, những con số về tăng trưởng, thu nhập, giảm nghèo, tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới… không chỉ là thành tích báo cáo, mà còn là thước đo thực chất của sự đổi thay trong đời sống hàng triệu nông dân. Khi người dân được thụ hưởng thành quả phát triển, họ càng thêm tin tưởng, gắn bó với Đảng và Nhà nước, góp phần củng cố nền tảng chính trị - xã hội vững chắc cho đất nước.

Bước vào nhiệm kỳ 2025-2030, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và cạnh tranh ngày càng khốc liệt, thông điệp lớn nhất mà Đại hội Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường gửi đi chính là: tiếp tục đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững, đặt lợi ích của nhân dân và quốc gia lên hàng đầu. Đó không chỉ là khẩu hiệu, mà phải được thể hiện bằng những chương trình, kế hoạch, hành động cụ thể và có kết quả đo đếm được.

Đại hội cũng khẳng định tinh thần hành động của toàn Đảng bộ: Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển, làm kim chỉ nam cho mọi quyết sách. Đưa khoa học - công nghệ, đặc biệt là chuyển đổi số, thành động lực trung tâm cho tái cơ cấu ngành, nâng cao giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh. Tăng cường quản lý bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới.

Thông điệp ấy không chỉ dành cho cán bộ, đảng viên trong Bộ, mà còn là lời kêu gọi tới toàn thể ngành, các địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân, các nhà khoa học và cộng đồng quốc tế - cùng chung tay để biến khát vọng thành hiện thực.

Bằng niềm tự hào về những gì đã đạt được, bằng bản lĩnh nhìn thẳng vào hạn chế, bằng quyết tâm hành động mạnh mẽ, Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường bước vào nhiệm kỳ mới với tư thế chủ động, tầm nhìn chiến lược và khát vọng vươn xa, sẵn sàng viết tiếp những trang vàng trong lịch sử phát triển của ngành và của đất nước.

Lời kêu gọi hành động

Đại hội lần thứ I Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường không chỉ là dịp tổng kết nhiệm kỳ 2020-2025, mà còn là mốc son khởi đầu cho một chặng đường mới - chặng đường của khát vọng lớn, của ý chí vươn lên mạnh mẽ, của tinh thần đổi mới và hội nhập sâu rộng.

Những thành tựu đã đạt được là niềm tự hào, nhưng không phải để chúng ta ngủ quên. Những hạn chế đã được chỉ rõ là bài học quý giá, nhưng chỉ có ý nghĩa khi được khắc phục bằng hành động quyết liệt. Phía trước là những nhiệm vụ lớn lao: nâng cao chất lượng tăng trưởng, xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại, hội nhập quốc tế; quản lý, sử dụng bền vững tài nguyên; bảo vệ môi trường; chủ động ứng phó biến đổi khí hậu; và đặc biệt, nâng cao đời sống của hàng triệu nông dân, người lao động ngành nông nghiệp và môi trường.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đó, mỗi cấp ủy, mỗi tổ chức Đảng, mỗi cán bộ, đảng viên trong Bộ phải nhận thức sâu sắc trách nhiệm tiên phong, gương mẫu, biến nghị quyết của Đại hội thành những kế hoạch cụ thể, những chương trình hành động có lộ trình rõ ràng, gắn với chỉ tiêu đo lường và cam kết hoàn thành.

Chúng ta cần khơi dậy mạnh mẽ tinh thần “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển”, làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động; lấy đổi mới sáng tạo, khoa học - công nghệ, chuyển đổi số làm động lực; lấy lợi ích của nhân dân, sự phát triển bền vững của đất nước làm mục tiêu tối thượng.

Từ diễn đàn Đại hội, Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường gửi đi lời kêu gọi: (1) Toàn thể cán bộ, đảng viên hãy chung sức, đồng lòng, giữ vững kỷ luật, kỷ cương, nâng cao trách nhiệm, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. (2) Các đơn vị, địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân, nhà khoa học và các tổ chức quốc tế hãy tiếp tục đồng hành, hợp tác cùng Bộ để xây dựng ngành Nông nghiệp và Môi trường phát triển xanh, sạch, bền vững. (3) Mỗi cá nhân hãy biến tinh thần Đại hội thành hành động cụ thể, từ việc nhỏ nhất trong công tác hàng ngày, để góp phần vào sự nghiệp lớn của toàn ngành và của đất nước.

Với niềm tin vững chắc, với khát vọng cháy bỏng và với tinh thần hành động quyết liệt, Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhất định sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ nhiệm kỳ 2025 - 2030, viết tiếp những trang vàng truyền thống, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đưa đất nước vững bước trên con đường phát triển phồn vinh, hạnh phúc.

Hồng Minh