Nghèo đa chiều giảm không chỉ là con số biết nói mà còn phản ánh nỗ lực bền bỉ của tỉnh Hà Tĩnh trong công tác nâng cao an sinh xã hội. Đặc biệt tại các địa phương miền núi khó khăn, những đổi thay đang hiện hữu từ mái nhà, đường làng ngõ xóm đến sinh kế trên ruộng nương…
Giảm nghèo đa chiều, kết quả rõ nét trên toàn tỉnh
Hà Tĩnh là địa phương còn nhiều khó khăn, chịu tác động nặng nề của điều kiện thời tiết khắc nghiệt, bão lũ xảy ra thường xuyên, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất và đời sống của Nhân dân. Xuất phát điểm kinh tế, nhất là ở khu vực nông thôn, miền núi, vùng ven biển còn thấp, sinh kế thiếu ổn định, nguy cơ tái nghèo luôn tiềm ẩn. Trong bối cảnh đó, công tác giảm nghèo, đặc biệt là giảm nghèo đa chiều được tỉnh xác định là nhiệm vụ trọng tâm hướng đến nâng cao an sinh xã hội.
Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững được triển khai với 7 dự án và 9 tiểu dự án, theo Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Các dự án, tiểu dự án cơ bản phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương, tập trung vào hỗ trợ sinh kế, nâng cao thu nhập, cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản cho người nghèo, hộ cận nghèo và các nhóm yếu thế.
Theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 – 2025, đến nay toàn tỉnh Hà Tĩnh còn 9.236 hộ nghèo với 19.109 khẩu, chiếm tỷ lệ 2,40%, giảm 2,28% so với đầu kỳ, bình quân mỗi năm giảm 0,76%. Số hộ cận nghèo là 11.736 hộ, chiếm tỷ lệ 3,04%, giảm 2,05% so với đầu kỳ, bình quân mỗi năm giảm 0,68%. Kết quả giảm tỷ lệ hộ nghèo hằng năm đều đạt mục tiêu do cấp có thẩm quyền giao, khẳng định hiệu quả của việc áp dụng chuẩn nghèo đa chiều gắn với các chính sách hỗ trợ đồng bộ, đúng đối tượng, đúng nhu cầu thực tiễn.
Một trong những giải pháp để công cuộc giảm nghèo trên địa bàn đạt được như kỳ vọng, Hà Tĩnh đặc biệt chú trọng hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế, coi đây là giải pháp căn cơ để tạo việc làm, nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững. Nhờ đó, toàn tỉnh đã xây dựng và triển khai 534 mô hình và 323 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp. Đây được xem là lĩnh vực gắn liền với sinh kế của đa số hộ nghèo, hộ cận nghèo. Đặc biệt, đi liền với đó người dân được hỗ trợ tiếp cận tiến bộ khoa học kỹ thuật, giống cây trồng, vật nuôi, liên kết tiêu thụ sản phẩm và hơn hết là thay đổi tư duy làm kinh tế.
Thực tiễn cho thấy, các mô hình đa dạng hóa sinh kế và dự án hỗ trợ phát triển sản xuất đã phát huy hiệu quả rõ nét, góp phần tạo việc làm tại chỗ, tăng thu nhập cho người dân và giúp hơn 8.600 hộ thoát nghèo bền vững, hạn chế nguy cơ tái nghèo.
Một vài con số điểm qua là minh chứng cho những kết quả đạt được trong công tác giảm nghèo đa chiều đã tạo chuyển biến tích cực trên toàn tỉnh Hà Tĩnh, đặc biệt ở các vùng miền núi, vùng đặc thù khó khăn. Đây chính là nền tảng quan trọng để tỉnh tiếp tục thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo bền vững, bao trùm và đặc biệt là an ninh vùng biên ổn định.
Kế thừa nền tảng đó, tại báo cáo tổng kết thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, đề xuất Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 – 2030, ông Dương Tất Thắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh giai đoạn 2026 – 2030, Hà Tĩnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo; hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo vượt lên mức sống tối thiểu, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia, nâng cao chất lượng cuộc sống. Hướng tới mục tiêu cụ thể đạt mức giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân hàng năm từ 0,5 - 0,6%. Đồng thời, có 100% xã có tỷ lệ nghèo đa chiều đạt chuẩn nông thôn mới theo bộ tiêu chí áp dụng cho giai đoạn 2026 - 2030.
Dịch vụ xã hội cơ bản “trụ cột” của giảm nghèo
Một trong những điểm nhấn quan trọng tạo nên tính bền vững trong công tác giảm nghèo của Hà Tĩnh thời gian qua chính là việc tập trung giải quyết hiệu quả các chiều thiếu hụt về dịch vụ xã hội cơ bản. Đây không chỉ là yêu cầu cốt lõi của chuẩn nghèo đa chiều mà quan trọng hơn còn là nền tảng thực tiễn để nâng cao chất lượng an sinh xã hội, giúp người nghèo từng bước ổn định cuộc sống, củng cố “lực tự thân” và vươn lên.
Rõ hơn về vấn đề này, có thể điểm qua một vài lĩnh vực đã được triển khai nhằm làm rõ những kết quả đạt được không chỉ dừng lại ở các chỉ tiêu số lượng mà còn thể hiện chiều sâu về chất lượng, phản ánh hiệu quả thực chất của công tác giảm nghèo thông qua việc bảo đảm các dịch vụ xã hội cơ bản, cụ thể như:
Ở chiều thiếu hụt về việc làm, Hà Tĩnh xác định rõ: chỉ khi người dân có việc làm ổn định, thu nhập được cải thiện thì công tác giảm nghèo mới thực sự đi vào chiều sâu và bền vững. Từ quan điểm xuyên suốt đó, tỉnh đã tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm cho người lao động, nhất là các đối tượng thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo.
Theo đó, Hà Tĩnh đặt mục tiêu bảo đảm mọi người lao động thuộc các nhóm đối tượng nói trên, khi có nhu cầu, đều được tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ việc làm một cách kịp thời và hiệu quả. Các hoạt động kết nối cung cầu lao động, tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động và hỗ trợ tìm việc làm được tổ chức thường xuyên, linh hoạt, phù hợp với điều kiện từng địa phương và nhu cầu thực tế của người dân.
Trong giai đoạn 2021 – 2025, toàn tỉnh có 2.890 lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo có nhu cầu được hỗ trợ về việc làm, tỉnh đã hỗ trợ kết nối việc làm cho 2.745 người, đạt tỷ lệ 95%.
Kết quả này không chỉ giúp người dân có công ăn việc làm mà còn góp phần nâng cao thu nhập, ổn định đời sống cho người lao động mà còn tạo động lực quan trọng để các hộ vươn lên thoát nghèo bền vững. Qua đó, từng bước giảm thiểu nguy cơ tái nghèo, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội và làm chuyển biến rõ nét diện mạo nông thôn trên địa bàn Hà Tĩnh.
Đối với chiều thiếu hụt về nhà ở, Hà Tĩnh đặt mục tiêu đến hết giai đoạn tối thiểu 95% hộ nghèo có nhà ở đảm bảo an toàn, ổn định, có khả năng chống chịu trước tác động của thiên tai. Đến nay, kết quả đạt được đã vượt mục tiêu đề ra, với 97% hộ nghèo có nhà ở kiên cố, đảm bảo an toàn. Việc cải thiện điều kiện nhà ở không chỉ mang ý nghĩa bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản cho người dân, mà còn giúp họ yên tâm sinh sống, tập trung lao động sản xuất, từ đó từng bước nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống. Bên cạnh đó, các chỉ tiêu khác như giáo dục, y tế, nước sạch, vệ sinh, thông tin cũng đạt nhiều kết quả tích cực.
Những kết quả trong việc hoàn thành các chỉ tiêu dịch vụ xã hội cơ bản đã cho thấy hướng đi đúng đắn của Hà Tĩnh trong thực hiện giảm nghèo đa chiều. Quan trọng hơn, các chính sách này đã thực sự đi vào đời sống, tác động trực tiếp đến từng hộ gia đình, từng người dân, góp phần xây dựng nền an sinh xã hội ngày càng vững chắc, bao trùm và nhân văn.
Phía sau kết quả đó là những chủ trương, chính sách kịp thời, linh hoạt, phù hợp với thực tiễn địa phương. Việc chủ động thể chế hóa các chính sách đặc thù, huy động và lồng ghép hiệu quả các nguồn lực cùng với những cách làm sáng tạo đã trở thành “đòn bẩy” quan trọng giúp Hà Tĩnh từng bước tháo gỡ những rào cản trong công tác giảm nghèo. Đây cũng chính là nội dung sẽ được tiếp tục làm rõ trong bài tiếp theo “Lồng ghép chính sách, đổi mới cách làm tạo đột phá trong giảm nghèo”.
Việc hình thành vùng trồng dứa liên kết tại xã Kỳ Hoa (Hà Tĩnh) đang mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế nông nghiệp địa phương.
