Bản Nà Sài: Từ mô hình kinh tế hiệu quả đến vươn lên thoát nghèo bền vững

Mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, cùng sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, bản Nà Sài vươn lên trở thành điểm sáng phát triển kinh tế, nâng cao đời sống và giảm nghèo bền vững.

Tư duy mới từ quyết định táo bạo

Nà Sài (xã Pắc Ngà, tỉnh Sơn La) – một bản nhỏ của đồng bào Thái với hơn 100 hộ dân. Nếu như vài năm trước, diện mạo kinh tế nơi đây vẫn còn gắn chặt với cây lúa nương và sắn, thì nay trên những triền đồi được phủ xanh bởi những vườn cây ăn quả. Người góp công khởi đầu cho sự thay đổi này chính là ông Lò Văn Pản.

Năm 2022, thay vì tiếp tục gắn bó với cây lương thực truyền thống, ông Pản quyết định đầu tư 200 gốc mít Thái trên đất dốc. Khi nhiều bà con còn e ngại rủi ro, lo sợ đất đai không phù hợp, ông Pản lại nghĩ khác: “Không thử thì không bao giờ biết đất này có hợp với cây mới hay không”.

Chỉ sau 3 năm, vườn mít xanh mướt của ông Pản minh chứng cho hướng đi đúng. Vụ thu hoạch năm 2025, gia đình ông Pản thu được trên 3 tấn mít, bán với giá 15.000 – 20.000 đồng/kg, đem lại nguồn thu hơn 60 triệu đồng.

Không chỉ dừng ở đó, ông Pản còn áp dụng kỹ thuật chăm sóc bài bản, từ bón phân chuồng hoai mục kết hợp NPK, đến kỹ thuật tỉa quả non, bao quả để chống sâu bệnh. Ngoài ra, giữa các hàng cây, ông còn trồng xen canh ngô, đậu tương, vừa tạo thêm nguồn thu ngắn hạn, vừa cải thiện đất, hạn chế xói mòn. Cách làm này giúp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng đất, giúp gia đình ông Pản hiện đạt tổng thu nhập trên 250 triệu đồng/năm – con số ấn tượng với một hộ nông dân miền núi.

Ông Lò Văn Thuân - một người dân khác tại bản Nà Sài, lại tìm được hướng đi mới nhờ xây dựng đàn lợn gần 100 con. Đáng chú ý, nguồn thức ăn cho đàn lợn được gia đình ông Thuân lấy chủ yếu từ ngô, sắn trồng tại chỗ, kết hợp tận dụng phụ phẩm từ dịch vụ xay xát để lấy cám gạo. Nhờ nguồn thức ăn tự nhiên, đàn lợn khỏe mạnh, thịt chắc, được thương lái ưa chuộng.

Mỗi năm, thu nhập từ bán lợn thịt và lợn giống giúp gia đình ông Thuân thu nhập hơn 300 triệu đồng. Mô hình chăn nuôi này còn mang tính bền vững bởi chú trọng phòng dịch bệnh, giữ chuồng trại sạch sẽ và đa dạng nguồn thức ăn. Đây là những yếu tố phù hợp với định hướng chăn nuôi an toàn sinh học mà ngành nông nghiệp đang khuyến khích, giúp giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, ổn định sản lượng, tạo niềm tin cho người tiêu dùng.

Kinh tế nông thôn khởi sắc

Theo ông Lường Văn Thiêm, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản Nà Sài, toàn Bản hiện có hơn 82 ha đất gieo trồng, gần 400 con gia súc và khoảng 3.000 con gia cầm. Trong đó, nhiều hộ đã chuyển hướng sang phát triển cây ăn quả, chăn nuôi tập trung, thay cho lối canh tác nhỏ lẻ trước đây. Sự thành công của các hộ tiên phong như ông Pản, ông Thuân đã tạo hiệu ứng lan tỏa, khuyến khích bà con mạnh dạn áp dụng những mô hình kinh tế mới.

Những thay đổi ấy không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho từng hộ mà còn góp phần quan trọng để bản Nà Sài tiệm cận các tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới. Đặc biệt, tiêu chí số 10 về thu nhập và tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất, những tiêu chí vốn khó đạt được ở địa bàn miền núi nay đã có bước tiến rõ rệt. Bình quân thu nhập đầu người tăng, tỷ lệ hộ nghèo giảm, diện mạo bản làng ngày càng khởi sắc.

Việc phát triển kinh tế ở Bản Nà Sài đã tạo ra sự thay đổi tích cực bằng cách khuyến khích tư duy sản xuất mới, với người dân dám nghĩ, dám làm và liên kết chặt chẽ hơn giữa trồng trọt và chăn nuôi. Việc thay đổi cây trồng, vật nuôi cho phù hợp với điều kiện địa phương chính là chìa khóa giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững.