Bánh chưng nhân lạc và Tết ngày ấy

Thứ hai, 27/1/2025, 08:10 (GMT+7)
logo Cách đây hơn chục năm, chúng tôi đã có những cái tết được ăn món bánh chưng nhân lạc do chính tay mẹ làm...

Bánh chưng nhân lạc và Tết ngày ấy

Bánh chưng nhân lạc là ký ức khó quên mỗi khi Tết đến xuân về thời khốn khó. Ảnh: Trịnh Nguyễn

Từ ngày 23 tết, khi đã xong việc tiễn ông táo về trời, mẹ sẽ gọi điện lên hỏi, năm nay có lấy bánh chưng để thắp hương hay không để mẹ chuẩn bị gói bánh cho cả nhà. Năm nào cũng vậy, vào tầm này, mẹ sẽ chuẩn bị lá dong, lạt giang rồi xay sẵn nếp mà nhà trồng được chuẩn bị để gói bánh chưng.

Ở thành phố, nơi mấy chị em chúng tôi đang làm việc và sinh sống, bánh chưng người ta nấu sẵn bán nhiều. Tuy nhiên, bánh chưng mẹ tự tay gói vẫn là “đặc sản” mà chúng tôi thích. Chiếc bánh chưng vuông vức được gói từ gạo nếp do ba mẹ trồng rồi thu hoạch, lá dong hái trong vườn nhà. Nhân bánh là thịt mỡ và đậu xanh đồ nhuyễn trộn với hành củ thái mỏng và hạt tiêu xay tạo nên hương vị không thể bị trộn lẫn.

Từ phiên chợ ngày 23 âm lịch để cúng ông táo, mẹ cũng mua luôn vài ống giang người ta bán ở chợ. Ống giang dài này sẽ được ba chẻ thành từng sợi mỏng, gác lên bếp để sợi được khô dai. Khoảng 27 tết, mẹ sẽ gói bánh và mang nấu. Nồi bánh được nấu từ 8 đến 10 tiếng rồi vớt ra.

Bánh vừa vớt sẽ được nhúng vào chậu nước lạnh, rửa sạch nhựa rồi cho vào khuôn ép bằng vật nặng để bánh ráo nước, vuông vức và để được lâu hơn. Khi bánh nguội, ba mẹ sẽ gửi cho chị em tôi để sửa soạn bàn thờ cúng ngày tết.

Cầm trên tay những chiếc bánh ấy, tôi lại nhớ về cũng chiếc bánh chưng của hơn 10 năm về trước nhưng nhân của cái bánh này được làm từ lạc. Ngày đó, gia đình đông con, ba mẹ làm nông, thu nhập trông chờ vào hoa màu để lo cho 4 chị em chúng tôi ăn học. Nhà nuôi được con lợn hay trồng được ít đậu xanh nào sẽ được ưu tiên bán đi lấy tiền đóng học cho mấy chị em. Vậy nên, ngày tết, mẹ tôi đã sáng tạo ra nhân cho bánh chưng từ mớ lạc để dành.

Lạc làm nhân bánh được giã nhỏ rồi tùy khẩu vị nếu ăn ngọt sẽ cho đường hoặc mật mía còn ăn mặn thì sẽ cho muối. Cũng là lớp lá dong xanh bao bọc lấy lớp gạo nếp trắng rồi đến phần nhân lạc giã trong cùng. Trải qua thời gian nấu kỹ, chiếc bánh chưng cũng là sự dẻo dai pha lẫn bùi ngậy của lạc. Vì khó khăn nên những chiếc bánh chưng này cũng được chúng tôi giành nhau ăn sạch trong sự thòm thèm.

Vào những ngày tết này, mâm cơm dọn ra, cũng có cá, có thịt và những chiếc bánh chưng nhân lạc ấy. Dù đĩa cá, đĩa thịt không đầy nhưng với bốn chị em tôi thì nó đã là bữa tiệc thực sự. Có lẽ do đang tuổi ăn, tuổi lớn nên những gì có trên mâm cơm ấy đã bị chúng tôi như lũ “thuồng luồng” mà ăn sạch.

Về sau, khi cuộc sống dần khấm khá, mấy chị em tôi học xong và đi làm. Cuộc sống của ba mẹ cũng dần ổn định, những cái tết dần no đủ, thịt cá đầy tủ, nhân bánh chưng cũng không còn phải sử dụng đến lạc nữa.

Bánh chưng - linh hồn của ngày Tết cổ truyền. Ảnh: Trịnh Nguyễn

Bánh chưng - linh hồn của ngày Tết cổ truyền. Ảnh: Trịnh Nguyễn

Ngày nay, dù có vô vàn loại nhân bánh chưng như đậu xanh, thịt mỡ, hành, tiêu cho đến trứng muối... thì với chị em chúng tôi, mùi vị của chiếc bánh chưng nhân lạc vẫn là điều khó quên nhất. Nó được xem như là món ăn của tuổi thơ để giờ đây mỗi độ tết đến, khi được cầm trên tay những chiếc bánh chưng do mẹ gói, chúng tôi sẽ nhớ về miếng bánh chưng nhân lạc của những năm tháng đã qua.

Lại thêm một năm mới sắp sang, ký ức về chiếc bánh chưng nhân lạc như nhắc nhớ chúng tôi rằng dù ở đâu, trong hoàn cảnh nào thì ngày tết được trải qua với người thân, gia đình mình vẫn là điều đáng quý.

Dù mâm cỗ tết sum suê thịt cá hay chỉ đơn giản là miếng bánh chưng nhân lạc như trước đây cũng đều là những phút giây đoàn tụ mà mỗi chúng ta mong chờ nhất sau một năm bôn ba.

Theo laodong.vn