Trước tình trạng nhiều tổ chức, cá nhân sau trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản xong đã không thể triển khai và chấp nhận bỏ cọc; tác động xấu đến an ninh kinh tế, trật tự xã hội tại các địa phương. Mới đây Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có Công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc, tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đấu giá quyền khai thác khoáng sản.
Ảnh minh họa
Tăng cường công tác quản lý nhà nước trong đấu giá quyền khai thác khoáng sản
Ngày 24/10/2024 Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa có Công văn bản số 7438/BTNMT - KSVN gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc, tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đấu giá quyền khai thác khoáng sản.
Theo đó, nội dung Công văn nêu rõ: Trong thời gian qua, việc triển khai đấu giá quyền khai thác khoáng sản có những chuyển biến tích cực, phát huy được giá trị tiềm năng của khoáng sản và tăng đáng kể nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, kết quả đấu giá tại một số địa phương có yếu tố bất thường như: Việc bỏ giá thực hiện qua rất nhiều vòng đấu, thời gian tổ chức cuộc đấu giá bị kéo dài, giá trúng đấu giá tăng cao đột biến (cao gấp nhiều lần so với giá khởi điểm, có trường hợp chỉ riêng tiền trúng đấu giá đã cao hơn nhiều lần giá bán của sản phẩm cùng loại trên thị trường). Điều này, dẫn đến nhiều tổ chức, cá nhân sau trúng đấu giá xong đã không thể triển khai được dự án khai thác khoáng sản và chấp nhận bỏ cọc; tác động xấu đến an ninh kinh tế, trật tự xã hội tại địa phương. Để công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản đạt hiệu quả, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện một số nội dung sau:
Tuyên truyền, nâng cao hiểu biết, nhận thức pháp luật của doanh nghiệp trong lĩnh vực đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Đặc biệt, tại các cuộc đấu giá cần phổ biến đầy đủ các quy định có liên quan cho tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá để tránh hiểu sai cuộc đấu giá quyền khai thác khoáng sản là đấu giá mua mỏ; cần thông tin rõ cho tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá hiểu được tiền trúng đấu giá chỉ là một phần nghĩa vụ của doanh nghiệp phải nộp cho ngân sách nhà nước để được quyền khai thác khoáng sản, để khoáng sản đến được tay người sử dụng thì tổ chức, cá nhân khai thác phải đầu tư thực hiện dự án khai thác với nhiều khoản chi phí như khai thác, chế biến, vận chuyển, tiêu thu và còn phải thực hiện các khoản thuế, phí khác có liên quan như thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường…
Xây dựng phương án đấu giá phù hợp với đặc thù của đối tượng đấu giá là quyền khai thác khoáng sản, trong đó lưu ý lựa chọn hình thức đấu giá phù hợp. Trường hợp, tổ chức cuộc đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu giá cần nghiên cứu cách thức tiến hành bỏ phiếu và số vòng đấu giá cho phù hợp để tránh cuộc đấu giá bị kéo dài, tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá bị tác động tâm lý dẫn đến bỏ giá cao hơn rất nhiều so với năng lực tài chính và hiệu quả đầu tư.
Thực hiện trình tự, thủ tục đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo đúng quy định của Luật Đấu giá tài sản. Chú trọng khâu lập hồ sơ mời tham gia đấu giá, xét chọn hồ sơ tham gia đấu giá chặt chẽ. Chỉ lựa chọn những doanh nghiệp có đủ 2 năng lực, kinh nghiệm, có hồ sơ đầy đủ với các thông tin trung thực, rõ ràng để tham gia cuộc đấu giá.
Chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra các cuộc đấu giá có dấu hiệu bất thường, kiên quyết ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp tổ chức đấu giá tài sản, đấu giá viên, tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá có các hành vi vi phạm làm ảnh hưởng đến kết quả đấu giá. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát sản lượng khai thác, đảm bảo thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với sản lượng khai thác, không được phép khai thác vượt trữ lượng cấp phép, đặc biệt là các mỏ cát, sỏi trên địa bàn.
Mỏ cát 160d bản Khằm, thị trấn Hồi Xuân huyện Quan Hóa cao gấp hơn 1.000 lần giá khởi điểm, tương đương 500 tỷ đồng
Nhiều địa phương ngăn chặn tình trạng cố tình trả giá cao rồi bỏ tiền cọc
Trước đó ngày 23/5/2024, Trung tâm Dịch vụ Đấu giá Tài sản Thanh Hóa đã tổ chức đấu giá trực tuyến mỏ cát 160d bản Khằm, thị trấn Hồi Xuân. Kết quả có 14 khách hàng có hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá đủ điều kiện đấu giá trực tuyến và đã tham gia đấu giá trực tuyến, trong đó có 10 khách hàng trả giá, 4 khách hàng không tham gia trả giá. Người trả giá cao nhất là Công ty Nam Sông Mã với giá R=5.016,3%, cao gấp hơn 1.000 lần giá khởi điểm, tương đương 500 tỷ đồng.
Với giá trúng đấu giá nêu trên, giá thành cho một m3 cát chưa bao gồm các chi phí khác là 10.158.000 đồng, dẫn đến dự án đầu tư khai thác sẽ không khả thi, nguy cơ mất an ninh trật tự, bất ổn thị trường xây dựng, có nguy cơ xảy ra khai thác khoáng sản trái phép.
UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu Công an tỉnh Thanh Hóa vào cuộc làm việc với Công ty Nam Sông Mã để làm rõ động cơ, mục đích, dấu hiệu vi phạm pháp luật. Sau đó Công an tỉnh gửi UBND tỉnh Thanh Hóa đã có báo cáo kết quả xác minh vụ việc. Theo báo cáo của Công ty Nam Sông Mã thì doanh nghiệp này tham gia đấu giá với mục đích trúng đấu giá để thực hiện dự án khai thác khoáng sản, kinh doanh vật liệu xây dựng. Lý do Công ty Nam Sông Mã đấu giá cao là do chưa có kinh nghiệm và nhận thức đầy đủ trong việc tính giá tiền theo hệ số R nên đã bấm trả giá R=5.016,3% (sau mới biết gấp 1.016,3 lần giá khởi điểm R=5, tương đương trên 500 tỷ đồng).
Đồng thời Công an tỉnh Thanh Hóa chưa có tài liệu, căn cứ phản ánh Công ty Nam Sông Mã có động cơ, mục đích gì khác, chưa có cơ sở kết luận có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Hiện nay, công ty đã có đơn xin hủy kết quả trúng đấu giá gửi UBND tỉnh Thanh Hóa và Sở TN&MT.
Căn cứ hồ sơ doanh nghiệp, năng lực tài chính của Công ty Nam Sông Mã thì việc đầu tư khai thác khoáng sản với số tiền trúng đấu giá nêu trên là không khả thi khi thực hiện dự án, ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự xã hội.
Từ những lý do nêu trên, Công an tỉnh Thanh Hóa kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo Sở TN&MT căn cứ quy định của pháp luật có liên quan để tham mưu, báo cáo UBND tỉnh, nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, đề nghị trao đổi với cơ quan công an theo quy chế phối hợp hoặc kiến nghị khởi tố theo quy định của pháp luật.
Sau đó Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Thanh Hóa đã có Văn bản 1677/TTr-STNMT gửi UBND tỉnh về việc hủy kết quả đấu gi mỏ cát số 160d tại bản Khằm, thị trấn Hồi Xuân, huyện miền núi Quan Hóa, do Công ty TNHH Xây dựng Nam Sông Mã (Công ty Nam Sông Mã) trả giá trúng cao hơn 1.000 lần giá khởi điểm, tương đương 500 tỷ đồng, gây xôn xao dư luận.
Lý do hủy, Công ty Nam Sông Mã có đơn xin hủy kết quả trúng đấu giá, vi phạm quy định tại điểm b, khoản 2, Điều 6 Nghị định số 22/2012/NĐ của Chính phủ quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản.
Tương tự cũng tại tỉnh này ngày 27/8/2024, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 3537/QĐ-UBND về việc hủy kết quả đấu giá quyền khai thác khoáng sản mỏ đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường tại xã Xuân Khang, huyện Như Thanh, với diện tích 9,5 ha.
Lý do hủy kết quả là Công ty TNHH ĐTXD Thương mại An Phước có Đơn số 10/CV-AP ngày 17/8/2024 xin hủy kết quả trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản mỏ đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường tại xã Xuân Khang, huyện Như Thanh, vi phạm quy định tại điểm b khoản 2 Điều 6 Nghị định số 22/2012/NĐ-CP ngày 26/3/2012 của Chính phủ quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản.
Ảnh minh họa
Hay việc UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành Quyết định số 3845/QĐ-UBND, về việc hủy kết quả đấu giá quyền khai thác khoáng sản mỏ đất làm vật liệu san lấp tại xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc, với tổng diện tích 7ha.
Lý do hủy, Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư xây dựng Trường Sơn JSC có đơn số 28/CV-TSJSC ngày 16/9/2024, xin hủy kết quả trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản mỏ đất làm vật liệu san lấp tại xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc, vi phạm quy định tại điểm b khoản 2 Điều 6 Nghị định số 22/2012/NĐ-CP ngày 26/3/2012 của Chính phủ quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản.
Không riêng Thanh Hóa mới đây tại thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam một mỏ khai thác cát được đưa ra đấu giá với với mức giá khởi điểm hơn 1,2 tỷ đồng, nhưng được đấu giá lên gần 373 tỷ đồng gây xôn xao dư luận.
Ngay sau đó UBND tỉnh Quảng Nam giao Công an tỉnh này chỉ đạo các bộ phận nghiệp vụ và Công an các huyện phối hợp với các cơ quan chức năng của địa phương kiểm tra, xác minh các cuộc đấu giá có dấu hiệu bất thường, kiên quyết ngăn chặn và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá có các hành vi vi phạm.
Đồng thời giao Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Sở Tư pháp theo dõi, kiểm tra việc tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản của các huyện; trường hợp quy trình, thủ tục và việc tổ chức thực hiện còn bất cập, chưa đảm bảo quy định, đề xuất sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp để ngăn chặn các hành vi tiêu cực, ngăn chặn tình trạng cố tình trả giá cao rồi bỏ tiền đặt trước, gây nhiễu loạn các phiên đấu giá để trục lợi.
Kiều Vượng
Hơn 80 năm qua, ngành Địa chất Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong khai thác và quản lý tài nguyên khoáng sản, góp phần phát triển kinh tế bền vững. Bài viết tổng hợp hành trình phát triển, những chính sách đổi mới và phong trào thi đua tiêu biểu, đồng thời định hướng chiến lược cho giai đoạn 2026-2030, hướng ngành Địa chất Việt Nam phát triển hiện đại, minh bạch và bền vững.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than và cung cấp than cho sản xuất điện trong tình hình mới.
Tiếp nối phần khai mạc và định hướng từ cơ quan quản lý, Toạ đàm “Luật Địa chất và Khoáng sản - Nền tảng phát huy hiệu quả nguồn lực địa chất khoáng sản và công nghiệp khai khoáng” bước sang thảo luận chuyên sâu. Các đại biểu đại diện doanh nghiệp, hiệp hội và báo chí - truyền thông đã cùng phân tích những điểm mới, khó khăn và giải pháp để đưa Luật đi vào đời sống.
Ngày 16/9 tại Hà Nội, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam tổ chức Toạ đàm “Luật Địa chất và Khoáng sản - Nền tảng phát huy hiệu quả nguồn lực địa chất khoáng sản và công nghiệp khai khoáng”. Mở đầu chương trình, đại diện cơ quan quản lý đã phân tích sâu vai trò, ý nghĩa và các giải pháp chiến lược để Luật 2024 đi vào thực tiễn.
Ngày 16/9/2025, tại Hà Nội, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam tổ chức Tọa đàm “Luật Địa chất và Khoáng sản - Nền tảng phát huy hiệu quả nguồn lực địa chất khoáng sản và công nghiệp khai khoáng”. Tọa đàm có sự tham dự của các chuyên gia đại diện cơ quan quản lý Nhà nước, hiệp hội doanh nghiệp, cơ quan báo chí - truyền thông cùng tập trung thảo luận về Luật Địa chất và Khoáng sản, đề xuất các giải pháp nhằm triển khai thực thi hiệu quả Luật trong đời sống.
Để Luật Địa chất và Khoáng sản 2024 nhanh chóng đi vào đời sống, vai trò của Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam được xem là then chốt. Không chỉ tham mưu, xây dựng chính sách, Cục còn trực tiếp tuyên truyền, hỗ trợ địa phương, giám sát khai thác và tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn, bảo đảm Luật được triển khai đồng bộ, hiệu quả và bền vững.
