Tóm tắt: Theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành thì, việc bồi thường đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, không quy định việc bồi thường đất nông nghiệp bằng đất ở tái định cư. Tuy nhiên, trong thực tế có dự án thu hồi đất nông nghiệp có thêm hình thức bồi thường bằng nền đất ở tái định cư để người bị thu hồi đất lựa chọn (bằng đất ở hoặc bằng tiền) và qua thực hiện đã tạo sự đồng thuận cao của người bị thu hồi đất. Bài viết đề xuất về điều kiện và phương pháp thực hiện việc bồi thường đất nông nghiệp bằng đất ở tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trong khu vực đô thị hóa nhằm tạo sự đồng thuận và thúc đẩy phát triển đô thị.
.jpg)
Từ khóa: Luật Đất đai, bồi thường đất nông nghiệp, đất ở tái định cư, thu hồi đất.
Abstract: According to the current land law, land compensation is carried out by allocating land with the same use purpose as the recovered land, and does not stipulate compensation for agricultural land with resettlement residential land. However, in reality, there is an agricultural land recovery project that has an additional form of compensation in the form of resettlement residential land for people whose land is recovered to choose (in residential land or in money), and through implementation, it has created a difference high consensus of the land expropriated. The article proposes conditions and methods for compensation for agricultural land equal residential residential land when the State recovers land in urbanized areas in order to create consensus and promote urban development.
Keywords: law of the land, compensation for agricultural land, resettlement residential land, land recovery.
Đặt vấn đề: Với diện tích tự nhiên 33.134.427 ha và dân số 100 triệu người (2023), Việt Nam là quốc gia đông dân thứ 15 trên thế giới; đồng thời, là một nước nông nghiệp (diện tích nhóm đất nông nghiệp là 27.983.482 ha, chiếm 84,45% diện tích tự nhiên), Việt Nam cần đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước thông qua việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất, thu hồi đất để phát triển KT-XH. Do đó, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện các dự án đầu tư công là tất yếu để phát triển đô thị.
Tổng quan: Theo pháp luật đất đai hiện hành quy định các trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh hoặc để phát triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng, người sử dụng đất có đủ điều kiện theo quy định thì được bồi thường bằng đất, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền. Giá đất tính tiền bồi thường là giá đất cụ thể theo loại đất thu hồi tại thời điểm quyết định thu hồi đất. Ngoài việc được bồi thường, người có đất thu hồi còn được Nhà nước xem xét hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất; hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề nghiệp và tìm kiếm việc làm; hỗ trợ tái định cư và hỗ trợ khác. Trường hợp người có đất bị thu hồi không còn nơi ở nào khác thì được bố trí tái định cư và ưu tiên bố trí tái định cư tại chỗ.
Phương pháp: Thực tế năm 2002, khi thực hiện Dự án đầu tư xây dựng Chợ đầu mối phía Bắc TP. Hồ Chí Minh tại xã Tân Xuân (nay là xã Xuân Thới Đông), huyện Hóc Môn, Nhà nước thu hồi đất lúa nhưng người dân được lựa chọn bồi thường bằng đất ở tái định cư. Theo phương án đền bù, hỗ trợ thiệt hại và tái định cư trong Dự án đầu tư xây dựng Chợ đầu mối, diện tích đền bù là 110.593 m2, trong đó diện tích đất ở là 1.937 m2, đất nông nghiệp là 108.656 m2; tổng số hộ bị ảnh hưởng là 52 hộ, số căn nhà phải di dời là 12 căn. Hầu hết người dân đều đồng thuận chọn Phương án nhận nền đất ở tái định cư theo tỷ lệ hoán đổi bồi thường là 10 % (10 m2 đất lúa = 1 m2 đất ở tái định cư).
Nhằm tạo sự đồng thuận cao của người bị thu hồi đất trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án đầu tư công đối với khu vực đô thị hóa, Nhà nước có thể áp dụng phương pháp bồi thường, hoán đổi đất lúa bằng đất ở tái định cư theo tỷ lệ 10 % như: Dự án đầu tư xây dựng Chợ đầu mối phía Bắc nêu trên.
Nội dung nghiên cứu: Từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến nay, nội dung khiếu nại của công dân chủ yếu tập trung vào lĩnh vực giá đất, phương án bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất, lý do: Các phương pháp định giá đất còn bất cập, chưa phù hợp với thực tế; giá đất được xác định thường thấp hơn nhiều so với giá giao dịch trên thị trường; đồng thời, chưa xử lý được chênh lệch giá đất giáp ranh giữa các địa phương và chưa có chế tài xử lý hành vi sai phạm trong xác định giá đất; nguyên nhân chủ yếu là quy định về khung giá đất không theo kịp biến động giá đất trong thực tế và chưa điều chỉnh kịp thời.
Luật Đất đai năm 2013 quy định: Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền, như vậy nếu Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp (đất lúa) thì sẽ bồi thường bằng đất lúa, điều này khó thực hiện, vì quỹ đất công ích (đất lúa) ở các địa phương miền Nam rất ít hoặc không có. Do vậy, chỉ áp dụng hình thức bồi thường bằng tiền, mà bồi thường bằng tiền thì có những bất cập khi tính giá bồi thường đất lúa. Ví dụ: Giá đền bù đất lúa của dự án đường vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh cao nhất nước như vậy nhưng vẫn có người dân chưa đồng ý, cụ thể: Một số hộ sử dụng đất nông nghiệp mặt tiền đường Tỉnh lộ 15, xã Tân Thạnh Đông, huyện Củ Chi, bị ảnh hưởng dự án đường vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, được áp giá đền bù đất lúa là 4.656.000 đồng/m2, tuy nhiên họ cho rằng, mức đền bù là quá thấp do đất của họ nằm ở vị trí mặt tiền Tỉnh lộ 15, có giá chuyển nhượng trên thị trường từ 15 - 20 triệu đồng/m2 đất nông nghiệp. (Vì giá bồi thường đất ở tại vị trí này được duyệt là 19.192.000 đồng/m2. Căn cứ Bảng giá đất hàng năm do UBND TP. Hồ Chí Minh công bố, giá đất vị trí mặt tiền đoạn này của Tỉnh lộ 15 là 900.000 đồng/m2, nếu không bị ảnh hưởng bởi dự án, người dân làm thủ tục chuyển mục đích sang đất ở, chỉ nộp 900.000 đồng/m2 thì thành đất ở và giá đền bù sẽ là 19.192.000 đồng/m2, cao gấp 4 lần so với giá đền bù đất lúa là 4.656.000 đồng/m2). Việc áp giá bồi thường đất lúa thấp, dẫn đến người dân khiếu nại kéo dài, ảnh hưởng tiến độ giải ngân và cuối cùng là tăng vốn đầu tư dự án.
Kết luận:
Hiện nay, các góp ý sửa đổi Luật Đất đai năm 2013 đề nghị bổ sung bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi, hoặc bằng tiền, hoặc bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi, hoặc nhà ở nếu địa phương có điều kiện về quỹ đất và nhà ở. Nếu Luật Đất đai sửa đổi Luật Đất đai 2013 ban hành bổ sung quy định: Người bị thu hồi đất được lựa chọn bồi thường đất lúa bằng đất ở tái định cư, sẽ tạo sự đồng thuận cao, người dân sớm bàn giao mặt bằng cho Nhà nước, đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công và tốc độ phát triển đô thị.
Tài liệu tham khảo
1. Bộ TN&MT (2022). Phê duyệt và công bố kết quả thống kê diện tích đất đai năm 2020 (truy cập vào ngày 12/9/2023) from https://monre.gov.vn/VanBan/ Pages/ChiTietVanBanChiDao.aspx?pID=2695;
2. Bộ TN&MT (2022). Báo cáo đánh giá tình hành thi hành Luật Đất đai 2013 và định hướng sửa đổi Luật Đất đai (truy cập vào ngày 9/9/2023) from https://moj. gov.vn/qt/tintuc/Lists/ChiDaoDieuHanh/Attachments/3532/3.%20B%C3%A1o%20c%C3%A1o%20s%E1%BB%91%2085.pdf;
3. Đỗ Thu Hương (2023). Dân số Việt Nam đạt 100 triệu người năm 2023 - nguồn lực vững vàng cho thời kỳ phát triển mới (truy cập vào ngày 12/9/2023) from https://consosukien.vn/dan-so-viet-nam-dat-100-trieu-nguoi-nam-2023-nguon-luc-vung-vang-cho-thoi-ky-phat-trien-moi.htm;
4. Minh Tiến (2023). Giá bồi thường đất làm Vành đai 3 ở TP. Hồ Chí Minh (truy cập vào ngày 16/9/2023) from https://minhtienland.vn/tin-tuc/gia-boi-thuong-dat-lam-vanh-dai-3-o-tp-hcm;
5. Ngô Ngọc Trai (2019). Cần cấp lại hàng triệu giấy chứng nhận đất nông nghiệp cho dân (truy cập vào ngày 16/9/2023) from https://vietnamnet.vn/can-cap-lai-hang-trieu-giay-chung-nhan-dat-nong-nghiep-cho-dan;
6. Ngọc Anh (2023). Mức giá đền bù đất nông nghiệp Hà Nội (truy cập vào ngày 16/9/2023) from https://accgroup.vn/den-bu-dat-nong-nghiep-ha-noi;
7. Nguyễn Hoàng yến (2023). Về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư và thực trạng giải quyết của Toà án (truy cập vào ngày 15/9/2023) from https://tapchitoaan. vn/ve-thu-hoi-dat-boi-thuong-ho-tro-tai-dinh-cu-va-thuc-trang-giai-quyet-cua-toa-an7881.html;
8. Phương Thảo (2013). Kinh nghiệm thu hồi đất của một số quốc gia trên thế giới (truy cập vào ngày 9/9/2023) from https://noichinh.vn/ho-so-tu-lieu/201309/ kinh-nghiem-thu-hoi-dat-cua-mot-so-quoc-gia-tren-the-gioi-292298/;
9. Phú Lữ (2023). Sớm giải quyết dứt điểm việc đền bù giải tỏa thuộc Dự án Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh (truy cập vào ngày 16/9/2023) from https://cand.com.vn/ Ban-doc-cand/som-giai-quyet-dut-diem-viec-den-bu-giai-toa-thuoc-du-an-vanh-dai-3-tp-ho-chi-minh-i697115/;
10. Trần Mai Tuệ Anh, Nguyễn Thị Thùy Duyên (2023). Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo Luật Đất đai năm 2013 và một số góp ý hoàn thiện (truy cập vào ngày 15 tháng 9 năm 2023) from https://tapchinganhang.gov.vn/boi-thuong-ho-tro-tai-dinh-cu-khi-nha-nuoc-thu-hoi-dat-theo-luat-dat-dai-nam-2013-va-mot-so-gop-y-ho.htm;
11. Thái Văn Đoàn, Trần Hạnh Thảo (2023). Về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình trong dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) (truy cập vào ngày 15/9/2023) from https://vksndtc.gov.vn/cong-tac-kiem-sat/ve-boi-thuong-ho-tro-tai-dinh-cu-khi-thu-hoi-dat-v-d10-t11421.html;
12. UBND huyện Hóc Môn (2002). Dự án đầu tư xây dựng Chợ đầu mối phía Bắc TP. Hồ Chí Minh tại xã Tân Xuân, huyện Hóc Môn;
13. Việt Hoa (2019). Bồi thường thấp nên dự án… ỳ ạch (truy cập vào ngày 16/9/2023) from https://plo.vn/ boi-thuong-thap-nen-du-an-y-ach-post531706.amp.
TRẦN THIỆN PHONG1; TRẦN THẾ LONG2
Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh
Nguồn: Tạp chí Tài nguyên và Môi trường số 5 năm 2024
Tóm tắt: Bài báo nghiên cứu giải pháp xử lý chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) bền vững cho Việt Nam thông qua tích hợp công nghệ vi sinh (phân hủy sinh học) và nhiệt phân. Trước áp lực gia tăng rác đô thị và yêu cầu phát triển kinh tế tuần hoàn, phương pháp này được đề xuất nhằm tận dụng tài nguyên từ rác, giảm chôn lấp và phát thải.
Nếu ở Kỳ 1, độc giả đã thấy những định hướng chiến lược và công nghệ xanh mở ra lối đi mới cho nông nghiệp Việt, thì đến Kỳ 2, điểm nhấn lại nằm ở những giải pháp cụ thể. Từ phòng thí nghiệm, nhiều nghiên cứu khoa học đã bước ra thực tiễn, đồng hành cùng doanh nghiệp, tạo nên các mô hình thành công: từ công nghệ bảo quản mới, chế biến cà phê hiện đại, đến kinh tế tuần hoàn phụ phẩm tôm và nâng tầm sản phẩm truyền thống như nước mắm. Đây chính là những hạt nhân giúp nông sản Việt gia tăng giá trị và chinh phục thị trường quốc tế.
Cao chloroform của Bí kỳ nam (Hydnophytum formicarum Jack.) được sắc ký cột với các hệ dung môi có độ phân cực khác nhau và kết hợp với kỹ thuật sắc ký lớp mỏng để thực hiện quá trình phân lập và tinh sạch các hợp chất. Cấu trúc của các hợp chất được xác định bằng phương pháp phổ cộng hưởng từ hạt nhân và kết hợp so sánh với tài liệu tham khảo. Ba hợp chất được tinh sạch và xác định cấu trúc bao gồm luteolin (1), quercetin (2) và quercitrin (3).
Hoạt tính xua đuổi hiệu quả của p-menthan-3,8-diol (PMD) đã được chứng minh là hiệu quả an toàn cho sức khỏe, tuy nhiên, hợp chất này vẫn chưa được sử dụng phổ biến ở Việt Nam. Đã có một số công trình nghiên cứu khảo sát tổng hợp PMD chủ yếu sử dụng xúc tác acid H2SO4 loãng với các điều kiện phản ứng khác nhau về thời gian và nhiệt độ.
Cháy nổ trong sinh hoạt dân dụng vẫn là một vấn đề nhức nhối tại Việt Nam, gây ra những thiệt hại nặng nề về người và tài sản do sự bất cẩn hoặc lỗi thiết bị điện. Các hệ thống cảnh báo cháy truyền thống thường có độ trễ cao, chỉ phản ứng khi cháy đã xảy ra rõ ràng, dễ gây báo động giả và thiếu khả năng cảnh báo từ xa.
Khu vực đảo Palawan (Philippine), Sempoma SABAH (Malaysia) nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa với hai mùa mưa, mùa khô rõ rệt. Tại Palawan, trung bình năm nhiệt độ không khí 28,50C, độ ẩm trung bình 58,4%, tổng lượng mưa 2.920 mm, tổng số giờ nắng trong khoảng 2,180 - 2,307h, nhiệt độ nước biển 29,30C và độ muối nước biển 33,3‰.
