Chuyển đổi số ngành Nông nghiệp và Môi trường: Lấy dữ liệu làm nền tảng, phục vụ người dân và doanh nghiệp

Chuyển đổi số là yêu cầu tất yếu trong tiến trình phát triển đất nước trong kỷ nguyên số. Đối với ngành Nông nghiệp và Môi trường, chuyển đổi số không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật, mà là giải pháp chiến lược nhằm đổi mới phương thức quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị nhà nước, lấy dữ liệu làm nền tảng, phục vụ thực chất người dân và doanh nghiệp.

Ngày 19/12, tại thành phố Đà Nẵng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) tổ chức Hội nghị toàn quốc về chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường năm 2025. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng dự và chỉ đạo Hội nghị.

Chuyển đổi số - xu thế tất yếu của ngành Nông nghiệp và Môi trường

Theo báo cáo của Cục Chuyển đổi số (Bộ NN&MT), năm 2025 đánh dấu bước chuyển quan trọng khi Việt Nam chính thức bước vào kỷ nguyên số, đồng thời triển khai nhiều nghị quyết lớn về chuyển đổi số và chiến lược dữ liệu quốc gia. Việc hợp nhất Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã mở ra không gian quản lý rộng lớn hơn, tạo điều kiện gắn kết chặt chẽ giữa phát triển sản xuất nông nghiệp với bảo vệ tài nguyên, môi trường.

Thời gian qua, Bộ NN&MT đã tập trung xây dựng và hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng số và bảo đảm an toàn thông tin. Nhiều kế hoạch trọng điểm, chiến lược dài hạn về chuyển đổi số được ban hành; hệ thống văn bản quy định kỹ thuật và các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành từng bước được hoàn thiện. Hạ tầng số tiếp tục được đầu tư theo hướng hiện đại, với các trung tâm dữ liệu đáp ứng yêu cầu về an toàn, bảo mật và dự phòng; công tác bảo đảm an toàn thông tin được triển khai đồng bộ.

Một trong những kết quả nổi bật là việc tạo lập và chuẩn hóa dữ liệu. Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai và nghề cá từng bước được xây dựng, góp phần minh bạch hóa thị trường bất động sản, nâng cao hiệu quả quản lý nghề cá và bảo đảm an toàn cho ngư dân. Hệ sinh thái dữ liệu của ngành ngày càng hoàn chỉnh, tăng cường kết nối, chia sẻ với các cơ sở dữ liệu quốc gia khác.

Dữ liệu đất đai - trọng tâm của chuyển đổi số

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&MT Võ Văn Hưng nhấn mạnh, năm 2026, Bộ phải triển khai khối lượng công việc rất lớn, trong đó trọng tâm là thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị. Chuyển đổi số được xác định là khâu trọng yếu, vừa là nhiệm vụ, vừa là giải pháp xuyên suốt trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của ngành.

Thứ trưởng thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại trong công tác số hóa dữ liệu, đặc biệt là dữ liệu đất đai. Hiện nay, cả nước đã số hóa 62,2 triệu thửa đất, tuy nhiên mới chỉ có khoảng 39,7% tổng số thửa đất đáp ứng đầy đủ các tiêu chí dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống”. Thực tế này cho thấy chất lượng dữ liệu vẫn là “điểm nghẽn” lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả quản lý và khai thác.

Từ đó, Thứ trưởng yêu cầu trong năm 2026 phải hoàn thành cơ sở dữ liệu đất đai trên phạm vi cả nước; đồng thời cập nhật, tích hợp toàn bộ dữ liệu liên quan đến nông nghiệp và môi trường trên nền tảng cơ sở dữ liệu đất đai thống nhất, bảo đảm tính đồng bộ và khả năng chia sẻ.

Lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ

Theo Thứ trưởng Võ Văn Hưng, chuyển đổi số không chỉ là đưa số liệu lên môi trường số, mà phải được triển khai ngay từ khâu xây dựng ý tưởng, lập kế hoạch, lựa chọn phương án đến tổ chức thực hiện. Mỗi giải pháp số hóa cần bảo đảm tính tối ưu, khả năng kết nối, liên thông giữa các lĩnh vực và các cấp quản lý.

Dữ liệu số của ngành Nông nghiệp và Môi trường không chỉ phục vụ riêng cho ngành, mà phải trở thành nguồn tài nguyên dùng chung, đáp ứng yêu cầu sử dụng đa ngành, đa lĩnh vực; qua đó tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong tiếp cận thông tin, dịch vụ công và hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Định hướng đến năm 2030, ngành Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu hoàn thiện 100% cơ sở dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu chuyên ngành, bảo đảm kết nối, chia sẻ dữ liệu theo thời gian thực; từng bước chuyển dịch từ sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông nghiệp số, quản lý môi trường chủ động dựa trên dữ liệu. Ngành phấn đấu đưa tỷ trọng kinh tế số trong nông nghiệp đạt tối thiểu 10% vào năm 2030 và 20% vào năm 2035, hướng tới xây dựng lực lượng “nông dân số”, làm chủ công nghệ, tham gia sâu vào chuỗi giá trị.

Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận việc triển khai Quyết định số 2439/QĐ-TTg ngày 4/11/2025 của Thủ tướng Chính phủ về khung kiến trúc dữ liệu quốc gia, khung quản trị, quản lý dữ liệu quốc gia và từ điển dữ liệu dùng chung (phiên bản 1.0), đồng thời đề xuất các giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số ngành Nông nghiệp và Môi trường đi vào chiều sâu, mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân và doanh nghiệp.