Công tác thanh tra, kiểm tra góp phần quan trọng trong quản lý, sử dụng tài nguyên và môi trường

Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã bám sát các chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ để tập trung chỉ đạo và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra về tài nguyên và môi trường. Kết quả thanh tra, kiểm tra đã góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước, ngăn chặn, xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật và các hành vi tham nhũng, lãng phí về tài nguyên và môi trường, trong đó nhất là về lĩnh vực đất đai, môi trường và khoáng sản.

Ảnh minh họa

Chất lượng công tác thanh tra, kiểm tra ngày càng được nâng lên

Trong những năm qua, mặc dù chức năng, nhiệm vụ ngày càng được giao nhiều hơn, khối lượng công việc càng lớn hơn, nặng nề hơn, tuy nhiên, vượt qua những khó khăn, thách thức, Thanh tra Bộ luôn hoàn thành xuất sắc chức năng, nhiệm vụ do Bộ trưởng giao về công tác thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo

 Từ việc chỉ làm công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai (từ 2002 đến 2004 và những năm trước đây của Tổng cục Địa chính) đã chuyển dần sang vừa làm công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo vừa làm công tác thanh tra, kiểm tra (từ năm 2004 đến năm 2008). Từ việc chỉ làm công tác thanh tra đất đai (năm 2004) đã bắt đầu thanh tra hành chính nội bộ và thanh tra chuyên ngành trên 3 lĩnh vực: Đất đai, môi trường, khoáng sản (Năm 2005 và năm 2006). Đến nay, đã tiến hành thanh tra trên tất cả các lĩnh vực của Bộ phụ trách: Đất đai, môi trường và TNN, khoáng sản, KTTV và ĐĐ&BĐ, B&HĐ.

 Chất lượng các cuộc thanh tra đã được nâng lên đáng kể, thời gian tiến hành các cuộc thanh tra và tiến độ ban hành kết luận đã được rút ngắn. Thanh tra Bộ đã chủ động nghiên cứu, tham mưu cho Bộ đổi mới toàn diện công tác thanh tra, kiểm tra từ công tác xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra: Thanh tra Bộ đã chú trọng ngay từ khâu xây dựng kế hoạch, lựa chọn vấn đề thanh tra, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm; các cuộc thanh tra chuyển từ nhỏ lẻ sang các cuộc thanh tra diện rộng và chuyên đề kết hợp nhiều lĩnh vực có sự tham gia phối hợp giữa Bộ với các bộ, ngành Trung ương, Thanh tra Chính phủ, các Tổng cục và Cục thuộc Bộ, các ban, ngành của địa phương; đồng thời, định hướng cho địa phương trong việc xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra về TN&MT. Thông qua đó, đã từng bước hạn chế được sự chồng chéo các Đoàn thanh tra, kiểm tra và xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra thống nhất trong toàn Ngành. Việc triển khai công tác thanh tra, kiểm tra được đổi mới theo hướng tổ chức các cuộc thanh tra theo chuyên đề trên nhiều địa phương và kết hợp nhiều lĩnh vực, tập trung vào các nội dung “nóng”, tạo được tiếng vang trong xã hội. Hàng năm, Thanh tra Bộ đều tham mưu, tổ chức tập huấn nghiệp vụ thanh tra cho cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra của Bộ và Thanh tra các Sở TN&MT.

Ngoài công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ trưởng và Thủ tướng Chính phủ giao, Thanh tra Bộ còn phải tập trung lực lượng cho công tác tiếp dân và xử lý đơn thư (có những năm tiếp nhận trên một vạn đơn và tiếp hàng trăm đoàn khiếu nại đông người). Công tác giải quyết khiếu nại đã được Bộ trưởng và Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao và không để đơn thư tồn đọng.

Bộ đã phối hợp với các bộ, ngành trung ương và địa phương triển khai thực hiện 1.869 cuộc thanh tra, kiểm tra đối với 17.605 tổ chức, cá nhân. Qua thanh tra, kiểm tra đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 6.303 tổ chức với tổng số tiền là 436,24 tỷ đồng, kiến nghị truy thu nộp NSNN thu hồi trên 135,912 tỷ đồng, buộc bồi thường cho người dân các tỉnh bị ảnh hưởng là hơn 11 nghìn tỷ đồng.

Công tác tiếp công dân trong toàn Ngành được duy trì thường xuyên, Bộ trưởng và các Thứ trưởng đã trực tiếp tiếp công dân định kỳ và đột xuất theo quy định của Luật Tiếp công dân và quy chế làm việc của Chính phủ, nhất là các trường hợp đông người, bức xúc, phức tạp, kéo dài.

Đã tổ chức tiếp 20.193 lượt công dân, trong đó có 1.079 lượt đoàn. Nội dung khiếu nại chủ yếu liên quan đến việc thu hồi đất; cấp, thu hồi GCN QSDĐ; tố cáo sai phạm trong lĩnh vực TN&MT.

Đã tiếp nhận được 109.993.000 lượt đơn thư khiếu nại, tố cáo gửi đến Bộ, trên cơ sở phân loại đơn thư, đối với những đơn thư thuộc thẩm quyền, Thanh tra Bộ đã tham mưu cho Bộ trưởng thành lập các đoàn công tác thẩm tra, xác minh; đối với những đơn thư không thuộc thẩm quyền, đã chuyển đơn đến các cơ quan chức năng để giải quyết. Ngoài ra, Thanh tra Bộ cũng thực hiện tốt những nhiệm vụ, vụ việc do Thủ tướng Chính phủ giao, không để tồn đọng, kéo dài.

Bắt đầu từ năm 2017, Bộ đã lập 3 đường dây nóng để tiếp nhận thông tin, phản ánh của người dân và doanh nghiệp, từ đó đến nay đã tiếp nhận 8.303 thông tin của người dân và doanh nghiệp phản ánh về khó khăn, vướng mắc và tình trạng vi phạm pháp luật về TN&MT trên toàn quốc. Đã hướng dẫn trực tiếp 3.321 thông tin, còn lại 4.982 thông tin đủ điều kiện xử lý, Bộ đã yêu cầu các địa phương kiểm tra, xử lý theo quy định và báo cáo kết quả về Bộ TN&MT và đã nhận được phản hồi kết quả xử lý của địa phương đối với 1.264 thông tin.

Các tổ chức, tập thể và cá nhân để xảy ra các sai phạm làm ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân được xử lý nghiêm theo quy định, đồng thời, qua thanh tra, kiểm tra cũng đã phát hiện nhiều bất cập của các quy định pháp luật về TN&MT,... trên cơ sở đó, đề xuất, kiến nghị chấn chỉnh, khắc phục các bất cập, sơ hở trong công tác QLNN và hệ thống văn bản QPPL cho phù hợp. Bên cạnh đó, từ hoạt động thanh tra, kiểm tra, đã giúp cho các tổ chức, cá nhân có nhận thức và chuyển biến tích cực trong việc chấp hành pháp luật về TN&MT.

Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo tiếp tục được quan tâm; việc đối thoại, hướng dẫn, giải thích. Đã có sự phối hợp tích cực giữa Bộ với các cơ quan trung ương và địa phương trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Việc tiếp tục kiểm tra, rà soát giải quyết vụ việc tồn đọng, kéo dài đã đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn, tác động tích cực đến tình hình và kết quả của công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, góp phần ổn định và bảo đảm an ninh, trật tự xã hội. Nhiều địa phương đã chủ động có văn bản hoặc trực tiếp làm việc với Bộ để trao đổi, xin ý kiến về các vướng mắc trong giải quyết vụ việc phức tạp, tạo sự đồng thuận cao trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai.

Đổi mới phương thức trong chỉ đạo, điều hành

Đổi mới phương thức trong chỉ đạo, điều hành hoạt động thanh tra, tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; tập trung vào những vấn đề nhạy cảm, nội cộm về TN&MT; nâng cao chất lượng các cuộc thanh tra, kiểm tra và giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai; tăng cường công tác giám sát các đoàn thanh tra và công tác kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các kết luận thanh tra, các quyết định xử lý vi phạm hành chính qua thanh tra, các thông tin khiếu nại, tố cáo phản ánh, kiến nghị được chuyển về địa phương.

Các đơn vị trực thuộc Bộ cần chủ động, linh hoạt trong việc bố trí, sắp xếp con người và nguồn lực cho công tác thanh tra tương xứng với khối lượng nhiệm vụ thực tế phát sinh và yêu cầu của công tác QLNN; tập trung bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, tu dưỡng đạo đức cho cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra đáp ứng với những thay đổi của chính sách và tiêu chuẩn của cán bộ làm công tác thanh tra.

Tăng cường trao đổi và chia sẻ thông tin, giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn với địa phương; sẵn sàng hỗ trợ địa phương trong quá trình triển khai các cơ chế, CS, PL và giải quyết, tháo gỡ khó khăn cũng như những vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra.

Tăng cường chỉ đạo tổ chức rút kinh nghiệm sau thanh tra và tập trung đầu tư cho công tác xây dựng báo cáo định kỳ đảm bảo đúng thời hạn và có chất lượng; có cơ chế về tài chính để ưu tiên phân bổ khoản kinh phí dự phòng phục vụ thực hiện nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra đột xuất.

Thiết lập cơ chế trao đổi thông tin; xây dựng CSDL về các đối tượng thanh tra, kiểm tra và liên tục cập nhật thông tin, thường xuyên trao đổi giữa Bộ với Sở TN&MT để phục vụ công tác theo dõi, tổng hợp xây dựng kế hoạch hàng năm.

QUANG MINH