news

Cộng tác viên - Nền tảng thành công của một tạp chí khoa học

Thứ tư, 20/12/2023, 08:12 (GMT+7)
logo Cộng tác viên là lực lượng có vai trò rất quan trọng với tạp chí. Đội ngũ cộng tác viên góp phần tạo nên sự phong phú, đa dạng, sinh động về đề tài, nội dung cũng như phương pháp thể hiện tin, bài. Theo thống kê, số lượng bài viết trên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường chiếm khoảng 75% là của cộng tác viên. Đặc biệt là chuyên mục Nghiên cứu - Trao đổi (Chuyên mục cơ bản của Tạp chí) thì bài viết của cộng tác viên chiếm khoảng 95%.

Cộng tác viên - Nền tảng thành công của một tạp chí khoa học

Vai trò quan trọng của cộng tác viên
Nhiều năm qua, Tạp chí TN&MT luôn chú trọng hướng tới đổi mới, triển khai xây dựng mạng lưới cộng tác viên (CTV) rộng rãi, chất lượng. Việc xây dựng và phát triển đội ngũ CTV đã giúp cho Tạp chí có nhiều bài nghiên cứu, phản ánh toàn diện, trung thực, kịp thời về hoạt động của ngành TN&MT. Nhiều bài cập nhật, chính xác, bảo đảm tính thực tiễn sâu sắc. Hàng loạt các vấn đề dư luận quan tâm, những vấn đề thực tiễn ở cơ sở được CTV phản ánh sinh động trên các bài viết góp phần quan trọng trong công tác định hướng thông tin. Đây là những kết quả đạt được rất đáng khích lệ. Cũng nhờ đó, mỗi năm, đội ngũ CTV của Tạp chí lại thêm đông đảo hơn, đa dạng hơn về thành phần, đối tượng tham gia. Tòa soạn duy trì được số CTV gạo cội và phát triển mới nhiều CTV có năng lực, kinh nghiệm viết bài, góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng của Tạp chí.

Đa số bài của CTV bám sát tôn chỉ, mục đích của Tạp chí, thường tập trung nhiều vào các chuyên mục: Nghiên cứu - Trao đổi, Chính sách - Cuộc sống các chuyên đề...; các lĩnh vực: Đất đai, môi trường, khoáng sản, biến đổi khí hậu, tài nguyên nước, biển đảo…

Đặc thù của Tạp chí là sử dụng bài của CTV là chính. Tạp chí là nơi quy tụ các nhà quản lý, khoa học, các chuyên gia hàng đầu, là diễn đàn trao đổi, thảo luận các vấn đề của ngành. Phóng viên, biên tập viên là người tổ chức nội dung, cầu nối giữa tòa soạn với lực lượng cộng tác viên thông qua công tác liên hệ đặt bài với cộng tác viên.

Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong và ngoài ngành TN&MT có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao là điều kiện thuận lợi giúp Tạp chí xây dựng lực lượng CTV chất lượng viết bài cho Tạp chí. Bên cạnh đó, CTV viết bài cho Tạp chí thường là những người có trình độ từ đại học trở lên, chủ yếu là thạc sĩ, tiến sĩ, phó giáo sư, giáo sư, vì vậy chất lượng bài rất tốt. Đặc biệt, CTV là lãnh đạo các bộ, ban, ngành, lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ TN&MT có vị trí quan trọng trong nội dung của Tạp chí. Một số CTV là lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ rất quan tâm đến công tác tuyên truyền, chủ động viết bài cho Tạp chí.

Cộng tác viên - Nền tảng thành công của một tạp chí khoa học

Nhà báo Hồ Quang Lợi, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam; PGS, TS. Mai Quỳnh Nam, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu con người thăm gian trưng bày của Tạp chí tại Hội Báo toàn quốc năm 2023

Xây dựng đội ngũ cộng tác viên chất lượng, chuyên nghiệp

Để xây dựng được đội ngũ CTV thường xuyên, đông đảo là khó, nhưng việc duy trì, phát huy vai trò và “giữ chân” lâu dài CTV càng khó khăn hơn, nhất là đội ngũ CTV tiềm năng. Vì vậy, trong thời gian tới, Ban biên tập, phóng viên, biên tập viên phụ trách các lĩnh vực cần có định hướng củng cố, phát triển xây dựng hệ thống CTV của Tạp chí chất lượng, chuyên nghiệp.

Một là, thường xuyên tiếp nhận, trao đổi thông tin hai chiều. Hàng tuần, hàng tháng, Ban Biên tập chỉ đạo PV, BTV có định hướng nội dung viết bài đến từng CTV. Ban Biên tập có kế hoạch “đặt hàng” dài hạn, ngắn hạn để CTV viết bài theo chủ đề đặt ra phù hợp với từng thời điểm và từng ấn phẩm của tạp chí. Thông qua việc tiếp nhận, trao đổi thông tin hai chiều, Ban Biên tập Tạp chí sẽ điều chỉnh hướng đặt bài cho CTV. 

Hai là, tăng cường mở rộng mạng lưới CTV ở tất cả các bộ, ban, ngành, các tổng công ty, các đơn vị cơ sở và địa phương, hướng mạnh về cơ sở, vùng sâu, vùng xa. Xây dựng đội ngũ CTV ở các Sở TN&MT vì đây là nguồn thông tin vô cùng quan trọng với Tạp chí. Thiết lập phần mềm hệ thống quản trị mạng lưới CTV của Tạp chí theo 2 chiều giữa Tạp chí TN&MT với CTV và ngược lại. Qua đó, kịp thời xử lý, trao đổi tin, bài; động viên, khích lệ, biểu dương kịp thời những đóng góp của CTV. 

Ba là, định kỳ 6 tháng và 1 năm, Ban Biên tập sẽ phối hợp với Sở TN&MT một số tỉnh (có ký kết tuyên truyền hoặc có đội ngũ CTV đông đảo viết bài cho Tạp chí) tiến hành rà soát, sơ kết, tổng kết; thống kê số lượng, đánh giá chất lượng bài của từng CTV để rút kinh nghiệm và kịp thời điều chỉnh những bất cập. Đổi mới khâu quản lý bài của CTV, mức nhuận bút, thư bạn đọc,… và tiếp tục định hướng xây dựng kế hoạch nuôi dưỡng nguồn bài cho Tạp chí.

Bốn là, tổ chức Hội nghị CTV và phát hành Tạp chí toàn quốc hoặc khu vực để tạo cơ hội giao lưu, học hỏi, đánh giá kết quả phối hợp cộng tác giữa các CTV và phát hành với Tòa soạn; khen thưởng các tập thể có thành tích xuất sắc trong phát hành Tạp chí và các cá nhân CTV có nhiều đóng góp, có nhiều bài viết chất lượng cao, được bạn đọc ưa thích. Tập huấn CTV về kỹ năng làm báo nói chung, làm tạp chí nói riêng, yêu cầu, kỹ năng viết bài, chụp ảnh,… Các hội nghị CTV nên tổ chức luân phiên tại các địa phương.

Phát huy sức mạnh đội ngũ CTV chính là con đường ngắn và hiệu quả tạo nên những thành công, Tạp chí huy động, thu hút, tập hợp, duy trì được nhiều CTV có uy tín, những cây bút thực sự có uy quyền, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có bề dày chuyên môn, nghiệp vụ, biết đáp ứng kịp thời nhu cầu công tác tuyên truyền và mong muốn của đông đảo độc giả thì tạp chí sẽ được nhiều bạn đọc quan tâm.

Với vai trò là tạp chí chuyên ngành về TN&MT, tập thể lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên và nhân viên tòa soạn luôn quán triệt và có nhận thức sâu sắc về vai trò của CTV là các nhà khoa học, chuyên gia, cán bộ đầu ngành đối với nâng cao chất lượng nội dung tạp chí, xác định rõ CTV là lực lượng nòng cốt trong sáng tạo tác phẩm báo chí, làm nên chất lượng, uy tín, thương hiệu của Tạp chí. Chất lượng CTV tỷ lệ thuận với chất lượng của Tạp chí.

BÙI QUANG HẬU

Nguồn: Tạp chí Tài nguyên và Môi trường số 17+18 (Kỳ 1+2 tháng 9) năm 2023