UBND thành phố Hà Nội đã có Quyết định số 1614/2023 phê duyệt Danh mục hồ, ao, đầm không được san lấp trên địa bàn thành phố. Theo đó, trên địa bàn quận Hoàng Mai hiện có 40 hồ, ao đầm không được san lấp, trong đó tại phường Trần Phú có Đầm Bầu, Đầm Mo, Ao giữa và Hồ Lý Sơn.
>>> Bãi xe trái phép ‘xẻ thịt’ lòng hồ, Đầm Mo kêu cứu
Theo Điều 170 Luật Đất đai 2013 quy định nghĩa vụ chung của người sử dụng đất như sau: Sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân theo các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Đồng thời, Khoản 6 Điều 63 Luật Tài nguyên nước 2023 cũng quy định quy định hồ, ao, đầm, phá có chức năng điều hoà, cấp nước, phòng, chống ngập úng, tạo cảnh quan, môi trường và bảo vệ, bảo tồn hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng, giá trị văn hoá, đa dạng sinh học phải được lập danh mục hồ, ao, đầm, phá không được san lấp và công bố để quản lý, bảo vệ. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh lập, công bố, điều chỉnh danh mục hồ, ao, đầm, phá không được san lấp đối với hồ, ao, đầm, phá thuộc nguồn nước mặt nội tỉnh.
Toàn cảnh Đầm Mo (phường Trần Phú, quận Hoàng Mai) sau khi bị san lấp, lấn chiếm.
Theo đó, ngày 20/3/2023, căn cứ Luật Tài nguyên nước năm 2012; Luật Thủ đô năm 2012, UBND thành phố Hà Nội đã có Quyết định số 1614 về việc phê duyệt Danh mục hồ, ao, đầm không được san lấp trên địa bàn thành phố. Trong đó, tại quận Hoàng Mai hiện có 40 hồ, ao đầm không được san lấp. Riêng tại phường Trần Phú có Đầm Bầu, Đầm Mo, Ao giữa, Hồ Lý Sơn,… không được san lấp do có chức năng nuôi thả cá và tích thủy. Những hồ, ao, đầm vừa nêu được giao cho hộ gia đình theo Nghị định 64 của Chính phủ.
Tuy nhiên, hiện nay theo ghi nhận của phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường những ao, hồ, đầm trên địa bàn phường Trần Phú, quận Hoàng Mai đang có dấu hiệu của sự “xâm lấn” làm bãi trông giữ xe không phép.
Đơn cử như tại Đầm Mo, nằm ở vị trí đối diện UBND phường Lĩnh Nam, theo tìm hiểu của phóng viên, việc san lấp, lấn chiếm diễn ra sau khi UBND thành phố có Quyết định số 1614/2023 nhưng không hiểu vì lý do gì mà tình trạng này không bị xử lý hay có sự ngăn chặn từ chính quyền địa phương, dẫn đến Đầm Mo bị biến dạng. Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại Đầm Bầu, ao giữa phố Tây Trà,…
Trả lời phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường, luật sư Hoàng Doanh Trung (công ty luật PSSLAWYERS - thành viên đoàn luật sư Thành phố Hà Nội) cho biết: “Việc UBND thành phố ban hành Quyết định số 1614/2023 nhằm bảo vệ nguyên trạng các hồ, ao, đầm là hết sức cần thiết. Đó là hồi chuông cảnh báo đối với thực tế buông lỏng quản lý của chính quyền cấp quận, huyện và phường xã trên địa bàn thành phố để xảy ra tình trạng san lấp “chui”.
Luật sư Hoàng Doanh Trung
Tuy nhiên, luật sư Trung cũng đặt nghi vấn việc san lấp “chui” khó mà “qua mắt” được lực lượng chức năng. Bởi việc san lấp dẫn đến tình trạng thu hẹp nhanh chóng diện tích canh tác và tích nước.
Ngoài ra, theo luật sư Trung, Đầm Mo là một trong trong những địa chỉ đã được nêu đích danh tại quyết định 1614/2023 của UBND thành phố mà vẫn bị san lấp “chui” là hết sức đáng lo ngại. Ngay cả khi UBND thành phố chưa ban hành quyết định này, việc bảo vệ nguyên trạng các ao hồ, đầm trên địa bàn cũng phải tuân theo các quy định hiện hành của Luật Đất đai 2013 điều chỉnh. Theo đó, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải đảm bảo tuân thủ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Trách nhiệm duy trì các quy định pháp lý này trước hết là của UBND cấp phường, xã.
“Vì vậy, có thể nói chính sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm của các cơ quan cấp phường, xã dẫn đến tình trạng vi phạm quy định của Luật Đất đai 2013 trở nên nghiêm trọng. Thêm nữa, việc để xảy ra tình trạng như đã nêu ở trên còn là sự vi phạm của UBND các cấp có liên quan, tổ chức, cá nhân trực tiếp quản lý ao hồ, đầm theo như quyết định 1614/2023 của UBND thành phố Hà Nội”, Luật sư Trung cho biết.
Theo hồ sơ của phóng viên và ghi nhận thực tế trên địa bàn phường Trần Phú, quận Hoàng Mai có các bãi xe Khu Gamuda CL2 gần sân bóng Huy Hoàng, Số 308 đường Lĩnh Nam đường vào Lý Sơn, Đầm Mo, Đầm Bầu, ao giữa phố Tây Trà, 632 đường Lĩnh Nam, tổ 19 Khuyến Lương, số 380 đường Lĩnh Nam đường vào Hồ Lý Sơn, Ao đầu làng hầm chui số 5 vành đai 3 vào, Nhà Văn Hóa khu giãn dân ao vực tổ 19,..., những bãi xe vừa nêu tồn tại nhiều năm nay nhưng không bị xử lý, đặc biệt, một số bãi xe còn có dấu hiệu san lấp, lấn chiếm lòng hồ.
Bãi xe Khu Gamuda CL2 gần sân bóng Huy Hoàng, phường Trần Phú, quận Hoàng Mai, Hà Nội.
Ghi nhận tại bãi xe tổ 19 Khuyến Lương, trong vai khách thuê kho bãi, phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường đã có cuộc trao đổi với nhân viên trực ca tối tại bãi xe và được biết vị trí mà bãi xe đang thuê là của đơn vị khác. Sắp tới bãi xe này sẽ chuyển sang bãi đất gần đó và rộng hơn 5.000m2. Nếu thuê thì liên hệ với anh Tuân – chủ bãi xe (PV).
“Chúng tôi đang san gạt, nếu em có nhu cầu thì có thế đăng ký. Sau khi bọn anh chuyển sang bãi xe mới thì hàng của em cũng sang cùng luôn”, người trực ca tối tại bãi xe tổ 19 Khuyến Lương cho biết.
Còn tại bãi xe 632 đường Lĩnh Nam, khi được hỏi về giá cả và kho hàng hóa, bảo vệ bãi xe cho biết liên hệ anh Trung chủ bãi xe để biết chi tiết. Ngoài ra, anh này cho biết thêm: “Anh Trung còn có bãi xe rất lớn ở phường Yên Sở, quy mô lớn gấp 3 lần ở đây, nếu tiện có thể qua đó thuê làm kho hàng”.
Trước dấu hiệu san lấp, lấn chiếm tại Đầm Mo,… làm bãi xe không phép, phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Nghiêm Xuân Hùng, Chủ tịch UBND phường Trần Phú.
Theo ông Hùng, việc các bãi xe không phép hoạt động là do nhu cầu của người dân. Bên cạnh đó, liên quan tới thông tin Đầm Mo bị san lấp làm bãi đỗ xe không phép, vị này cho biết việc san lấp diễn ra từ khi dự án đường Vành đai 3 được xây dựng và Đầm Mo được giao theo diện đất 64 (giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích sản xuất nông nghiệp). Theo đó, người dân đã bóc đất lên rồi san gạt từ khoảng năm 2005 để trồng hoa màu.
“Đến bây giờ dân không trồng hoa màu nữa thì họ chuyển sang cho thuê”, ông Nghiêm Xuân Hùng cho biết thêm.
Hình ảnh Đầm Mo bị san gạt, lấn chiếm làm bãi xe không phép nhìn từ ảnh vệ tinh.
Liên quan tới việc tại sao không xử lý các bãi xe không phép vị lãnh đạo này cho biết: “Hiện chúng tôi cũng đang xin cấp phép bãi xe. Với những bãi xe không phép như hiện nay là tạm thời để phục vụ bà con. Chúng tôi thường xuyên kiểm tra, đôn đốc nhắc nhở để đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy, an ninh trật tự,… vì nếu không có các bãi xe này những xe hàng sẽ đỗ ở dưới lòng đường khiến việc đi lại của bà con đang sinh sống trên địa bàn gặp nhiều khó khăn”.
Trước thực trạng các ao, hồ, đầm,...đất dự án chậm tiến độ, đất nông nghiệp bị xẻ thịt làm bãi xe không phép tại phường Trần Phú, đề nghị UBND thành phố Hà Nội, UBND quận Hoàng Mai vào cuộc xác minh thông tin và sớm có biện pháp xử lý.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin.
Những hành vi nêu trên, về bản chất có thể khẳng định là hành vi vi phạm quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng đất. Ở góc độ quản lý, cần nhấn mạnh đến trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước về đất đai mà ở đây trước hết là cấp phường, xã. Đối với người sử dụng, cần phải làm rõ tổ chức, cá nhân nào là người trực tiếp san lấp để áp đặt các chế tài cụ thể theo từng mức độ được quy định tại một trong các văn bản quy phạm pháp luật sau:
- Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017, năm 2021);
- Luật Đất đai năm 2013;
- Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai;
Theo đó, người trực tiếp vi phạm và người đại diện cơ quan quản lý có hành vi buông lỏng quản lý để sai phạm xảy ra có thể liên đới chịu trách nhiệm về hành chính đối với hành vi của mình hoặc trong trường hợp sai phạm nghiêm trọng theo kết luận của cơ quan chức năng thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 228 Bộ luật Hình sự 2015 về tội “Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai”.
LS. Hoàng Doanh Trung
Công ty luật PSSLAWYERS (Thành viên đoàn luật sư Thành phố Hà Nội)
Nhóm PV
Đại diện các hiệp hội ngành hàng trong lĩnh vực nông nghiệp kiến nghị cần đơn giản hóa, rút ngắn thủ tục hoàn thuế, đồng thời ban hành hướng dẫn chi tiết, thống nhất để đảm bảo thực hiện đồng bộ tại các địa phương, tránh tình trạng “mỗi nơi một kiểu”.
Ngày 9.10 tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với 8 hiệp hội ngành hàng trong lĩnh vực nông nghiệp tổ chức Hội thảo “Tháo gỡ vướng mắc về chính sách thuế giá trị gia tăng với ngành nông, lâm, thủy sản”.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn thực hiện 12 nhiệm vụ, thẩm quyền mới của UBND, Chủ tịch UBND cấp xã trong Lĩnh vực biển và hải đảo
Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành sổ tay hướng dẫn thực hiện các nhiệm vụ, thẩm quyền mới của UBND, Chủ tịch UBND cấp xã trong lĩnh vực quản lý tài nguyên nước, cụ thể hóa mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Nhằm hỗ trợ chính quyền địa phương hai cấp triển khai hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã xây dựng và phát hành Sổ tay điện tử hướng dẫn trình tự, thủ tục hành chính lĩnh vực đất đai. Tài liệu giúp làm rõ thẩm quyền, quy trình thực hiện các thủ tục, góp phần nâng cao hiệu lực thi hành pháp luật đất đai từ Trung ương đến địa phương.
Sáng 6/6, Thứ trưởng Bộ NN-MT Nguyễn Quốc Trị chủ trì cuộc họp cập nhật tình hình thực hiện nhiệm vụ trọng tâm của các đơn vị khối lâm nghiệp.
